Ermeni Apostolik Kilisesi ya da Ermeni Ortodoks Kilisesi, dünya Ermenilerinin büyük çoğunluğunun üye olduğu, dünyanın eski millî Hristiyan kiliselerinden biri olan mezhep. Hristiyanlığı Ermenilere ilk tanıtanlar olduklarına inanılan, İsa Mesih'in havarileri Taday ve Bartalmay'a dayanarak kendisini "apostolik" bir kilise olarak tanımlar.
Kıbrıs Ermenileri, Kıbrıs'ta yaşayan Ermeni etnik topluluk. Kıbrıs'ta Ermenilerin sayısı 3.500 civarındadır ve dikkate değer bir oranda olmak üzere, çoğunlukla Lefkoşa'da ikamet etmektedirler. Ancak Limasol ve Larnaka kentlerinde de topluluk oluşturmuşlardır.
II. Karekin, tüm dünya Ermenileri ruhani lideri ve Ermeni Apostolik Kilisesi'nin başı Tüm Ermeniler Katolikosu.
Santa Sede (Latince: Sancta Sedes) veyahut Papalık Makamı; Batı Avrupa dillerinde "Aziz Sandalye", "Apostolik Makam", "Kutsal Koltuk" olarak adlandırılır. Bu isimlendirme Vatikan'ın devlet pozisyonunu belirleyen resmi isimlendirmesidir. Nihayetinde Roma’da bulunan Katolik Kilisesi'nin Piskoposluk Yönetimi'ni içerir ve devleti yönetmek için piskoposlarca yönetilen bir yetki alanı oluşumudur. Bu isimlendirme ise; Papa ile beraber Devlet Sekretaryasını, farklı Kongregasyonlarını ve papalık konseylerini içerir. Bütün bu sistemin başında bulunan kişiye de 'Başpiskopos' denir ve bu haliyle 'Papa'ya işaret etmektedir. Kısaca, Papalık Makamı, Katolik Kilise'sinin merkezi yönetimi olarak kabul edilebilir ve nihayetinde alışılagelen en basit isimlendirmesiyle buna Vatikan denilir.
Karekin aşağıdaki anlamlara gelebilir:
- I. Karekin (Kilikya) (1867-1952), Ermeni Apostolik Kilisesi - Kilikya Kutsal Makam katolikosu (1943–1952)
- I. Karekin (1932-1999), tüm dünya Ermenileri ruhani lideri ve Ermeni Apostolik Kilisesi katolikosu (1995-1999) -- II. Karekin, Katolikos Kilikya Kutsal Makam'da (1983-1995)
- II. Karekin, tüm dünya Ermenileri ruhani lideri ve Ermeni Apostolik Kilisesi katolikosu (1999-)
- I. Karekin Haçaduryan (1880-1961), 81. Türkiye Ermenileri Patriği
- II. Karekin Kazancıyan (1927-1998), 83. Türkiye Ermenileri Patriği
- Pastırmacıyan Karekin Efendi ya da Armen Garo (1872-1923), Ermeni Devrimci Federasyonu (Taşnak) liderlerinden, 1908-1912 Osmanlı Meclis-i Mebusanı Erzurum üyesi, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin ABD elçisiydi.
I. Karekin, tüm dünya Ermenileri ruhani lideri ve Ermeni Apostolik Kilisesi katolikosu (1995-1999).
Oryantal Ortodoksluk Birinci İznik Konsili, Birinci Konstantinopolis Konsili ve Birinci Efes Konsili'nden oluşan ilk üç ekümenik konsili tanıyan Ortodoks Doğu Hristiyan inancı. Dünya çapında yaklaşık 84 milyon inananı vardır.
Kilikya Büyük Evi Ermeni Gatoliğosluğu Ermeni Apostolik Kilisesi'nin bir episkopos makamı.
Aram I veya Keşişyan, Kilikya Büyük Evi Ermeni Gatoliğosluğu başı ve 1995'ten beri Ermeni Apostolik Kilisesi'nin Kilikya Kutsal Makam Gatoliğosudur. Antelias, Lübnan'da ikamet etmektedir.
Tüm Ermeniler Katolikosu, Ermenistan'ın resmî kilisesi ve tüm dünyadaki Ermeni diasporasının temsilcisi olan Ermeni Apostolik Kilisesi'sine ait en üst düzey unvandır. Kutsal Eçmiadzin Ana Makamı'nın liderinin yanında Kilikya Kutsal Makamı'nın lideri de katolikos unvanı taşır; ancak Kutsal Eçmiadzin Ana Makamı aynı zamanda Ermeni Apostolik Kilisesi'nin ana makamı olduğu için lideri "Tüm Ermeniler Katolikosu" olarak adlandırılır.
Kutsal Eçmiadzin Ana Makamı, Ermeni Apostolik Kilisesi'nin yönetim merkezi ve Tüm Ermeniler Katolikosu'nun ikameti.
Kutsal Melekler Kilisesi, Ermenistan'ın Eçmiadzin kentinde Kutsal Eçmiadzin Ana Makamı kompleksinin içinde bulunan ve Gevorkian Ruhban Okulu'na komşu olan kilise.
Azize Gayane Kilisesi, Ermenistan'ın Eçmiyazin ilinde yer alan ve yedinci yüzyılda inşa edilmiş bir Ermeni Apostolik Kilisesidir. Ülkedeki en eski kiliselerden biridir. Eçmiyazin Katedrali yakınlarında yer almaktadır. Azize Gayane, 630 yılında Katolikos Ezra I tarafından yaptırılmıştır. 1652 yılında kubbenin ve bazı tavanların kısmen yenilenmesine rağmen tasarım değişmeden kalmıştır. 2000 yılında Ermeni ana kilisesi Eçmiyazin Katedrali gibi yakınlardaki diğer kiliselerle birlikte UNESCO Dünya Mirası olarak listelenmiştir.
Şoğakat Kilisesi, Ermenistan'ın Eçmiyazin ilinde yer alan ve yedinci yüzyılda inşa edilmiş bir Ermeni Apostolik Kilisesidir. Ülkedeki en eski kiliselerden biridir. Eçmiyazin Katedrali yakınlarında yer almaktadır. 1694'te Katolikos Nahabed döneminde Prens Aghamal Sorotetsi tarafından yaptırılmıştır. 2000 yılında Ermeni ana kilisesi Eçmiyazin Katedrali gibi yakınlardaki diğer kiliselerle birlikte UNESCO Dünya Mirası olarak listelenmiştir.
Miafizitizm ya da bazen henofizitizm, İskenderiyeli Cyril tarafından formule edilen kristolojik bir görüştür. Bu görüşe göre İsa, tek bir yapı halinde beşeri ve ilahi tabiatlara sahiptir. Yani mia kelimesi ile ifade edilmeye çalışıldığı gibi, birbirine karışmayan, birbirinden ayrılmayan ancak bir arada bulunan, dolayısıyla da hem beşeri hem de ilahi özelliklerini korumaya devam eden tek bir tabiata sahiptir.
Aram Ateşyan veya vaftiz adıyla Artin Ateş, Türkiye Ermenisi din adamı, Türkiye Ermeni Patikhanesi eski Genel Vekili Başpiskoposu.
Gevorkian Teknolojik İlahiyat Fakültesi veya Gevorkian İlahiyat Fakültesi, Katolikos IV. George tarafından 1874'te kurulan Ermeni Apostolik Kilisesi'nin teolojik bir üniversitesidir. Ermenistan'ın Kutsal Eçmiadzin Ana Makamı kompleksi içinde Vağarshapat (Eçmiyazin) kasabasında yer almaktadır.
Vaskenyan İlahiyat Fakültesi, Ermenistan'daki Sevan Gölü kıyısındaki Sevan Yarımadası'ndaki Ermeni Apostolik Kilisesi'nin bir ilahiyat fakültesidir. Kutsal Eçmiyazin Ana Makamı'nın doğrudan denetimi altında faaliyet göstermektedir.
IV. Nerses veya Lütufkar Nerses 1166 - 1173 yılları arasında Ermeni Katolikosluğu yapmıştır. Bir teolog, şair, yazar ve ilahi bestecisi olarak tanınmıştır. Ermeni Kilisesi’ni izolasyonundan kurtarmak için yaptığı çabalardan dolayı kendisine “Ermenistan’ın Fenelon”u da denmektedir. Katolik Kilisesince Aziz kabul edilmektedir, yortusu 13 Ağustos’tur, Ermeni Apostolik Kilisesince yortusu ise Ekim ortasında, Kutsal Haç’ın dördüncü haftasına gelen cumartesi günüdür.
Surp Asdvadzadzin Katedrali, Osmanlı İmparatorluğu yönetimi sırasında Adana'daki Ermeni Apostolik Kilisesi'nin Kilikya Kutsal Makamı katedraliydi. Katedral 1840 yılında inşa edilmiş ve 1922 yılına kadar Ermeni Apostolik cemaatine hizmet vermiştir. Aramyan lisesi ve Ermeni Apostolik piskoposluğu da daha sonra kilise mülkünde inşa edilmiştir.
