İçeriğe atla

I. João

I. João
Portekiz Kralı
Hüküm süresi6 Nisan 1385 – 14 Ağustos 1433
Önce gelenI. Fernando
Beatriz (tartışmalı)
Sonra gelenDuarte
Doğum11 Nisan 1357(1357-04-11)
Lizbon, Portekiz
Ölüm14 Ağustos 1433 (76 yaşında)
Lizbon, Portekiz
DefinBatalha Manastırı
Eş(ler)i
Çocuk(lar)ıPortekiz kralı Duarte
Coimbra dükü Pedro
Gemici Henrique
Burgonya düşesi Isabel
Portekiz muhafızı João
Fernando, Kutsal Prens
Bragança dükü Afonso
Arundel kontesi Beatriz
HanedanAvis
BabasıI. Pedro
AnnesiTeresa Lourenço

I. João (Portekizce: João; 11 Nisan 1357 – 14 Ağustos 1433), aynı zamanda Avizli João olarak da bilinir, 1385'ten 1433'teki ölümüne kadar Portekiz Kralıydı. Esas olarak Portekiz'in Kastilya ile ardı ardına savaşta kazandığı zaferdeki rolü, ülkesinin bağımsızlığını koruması ve Portekiz tahtında Aviz (veya Joanine) hanedanını kurmasıyla tanınır. Tüm Portekiz hükümdarlarının en kapsamlısı olan 48 yıllık uzun hükümdarlığı, Portekiz'in denizaşırı genişlemesinin başlangıcını gördü.[1] João'nun ülkesinde iyi hatırlanan saltanatı, ona Güzel Anı (de Boa Memoria) lakabını kazandırdı; o aynı zamanda "İyi" (o Bom), bazen "Büyük" (o Grande) ve daha nadiren, özellikle İspanya'da "Piç" (Piç) olarak anılırdı.

Erken hayatı

João, 11 Nisan 1357'de I. Pedro ile Teresa Lourenço'nun gayrimeşru oğlu olarak doğdu. 1364'te Avis Tarikatının büyük üstadı yapıldı. Ekim 1383'te abisi I. Fernando erkek bir çocuk bırakmadan öldü. Varisi kızı Beatriz'di. Beatrice Kastilya kralı I. Juan ile evlenmişti. Portekizin Kastilya tarafından ilhak edilme olasılığı yüzünden soylular Beatriz'i kraliçe olarak kabul etmediler ve Portekiz 1385'e kadar sürecek iki yıllık fetret devrine girdi.

Tahta çıkışı

6 Nisan 1385'te Krallık konseyi (Cortes), Avis tarikatı üstadı olan João'yu portekiz kralı ilan etti. Daha sonrasında Kastilya kralı Juan Lizbon'u fethetmek ve Joäo'yu tahttan indirmek için Portekiz'in üzerine yürüdü. 14 Ağustos 1385'te Aljubarrota Muharebesi'nde Nuno Álvares Pereira ile birlikte kastilya birliklerini yendiler. Bu muharebe ile birlikte iki yıllık fetret devri sona erdi.[2]

Saltanat

João 2 Şubat 1387'de Gauntlu John'un kızı Philippa ile evlendi.[3] Evlilik Anglo-Portekiz İttifakı'nı pekiştirdi. 1390'da Kastilya kralı I. Juan öldü ve böylece João barış içinde hüküm sürmeye başladı. 21 Ağustos 1415'te Ceuta'yı fethetti. 1418'de Madeira ve 1427'de Azorlar'daki ıssız adalar keşfedildi.

Mirası

Çağdaş tarihçiler João'yu gücü kendi üzerinde tutmaya istekli, zeki, yardımsever ve nazik birisi olarak değerlendirir. Gençliğinde aldığı eğitim onu bilgili birisi yaptı. Oğlu Duarte bir şairdi. Coimbra dükü Pedro'da bilgili ve çok seyahat yapan bir prenstir. Gemici Henrique Portekizin coğrafi keşiflerinde öncülerinden birisi olup bilime ve denizcilik faaliyetlerine yatırım yapmıştır.

Ailesi

João ve Philippa'nın 8 çocuğu oldu.

  • Blanche (13 Temmuz 1388 - 6 Mart 1389)
  • Afonso (30 Temmuz 1390 - 22 Aralık 1400)
  • Duarte (31 Ekim 1391 - 9 Eylül 1438): Kendisinden sonraki portekiz kralıdır. Ayrıca bir şairdir.
  • Pedro (9 Aralık 1392 - 20 Mayıs 1449): Coimbra düküydü. Çok seyahat yapan birisidir. Yeğeni V. Afonso'ya naiplik yapmıştır.
  • Henrique (4 Mart 1394 - 13 Kasım 1460): Lakabı gemicidir. Portekiz coğrafi keşifleri'nin öncülerindendir.
  • Isabel (21 Şubat 1397 - 17 Aralık 1471): Burgonya dükü III. Filip ile evlenerek Burgonya düşesi oldu. Burgonya dükü I. Charles'in annesidir.
  • João (13 Ocak 1400 - 18 Ekim 1442): Portekiz konnetablı ve Reguengos lordu. I. Manuel'in annesi Beatriz'in babasıdır.
  • Fernando (29 Eylül 1402 - 5 Haziran 1443): Kutsal prens veya Aziz prens olarak anılır. Avis tarikatı'nın üstadıdır. Fes'te esaret altındayken öldü.

Inês Pires'ten 2 gayrimeşru çocuğu vardı.

  • Afonso (10 Ağustos 1377 - 15 Aralık 1461): 1. Bragança dükü ve Bragança Hanedanı'nın kurucusudur. IV. João'nun 6. kuşak dedesidir.
  • Beatriz (1380 - Kasım 1439): İlk olarak Arundel kontu Thomas Fitzalan ile evlenerek Arundel kontesi oldu. İkinci kez Exeter dükü John Holland ile evlendi.

Kaynakça

  1. ^ "John I | king of Portugal | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2023. 
  2. ^ "Katolik Ansiklopedisi, Portekiz". 16 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2024. 
  3. ^ "İspanya ve Portekiz". Erişim tarihi: 5 Eylül 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Portekiz hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıdaki liste Portekiz'in León Krallığı'ndan bağımsızlığını kazandığı 1128 yılından 5 Ekim 1910 yılında ilan edilen cumhuriyete kadar geçen süre içinde hüküm sürmüş olan Portekiz hükümdarlarını içerir.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz tarihi</span>

Portekiz tarihi, bugünkü Portekiz Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">I. Pedro (Portekiz kralı)</span>

I. Pedro (8 Nisan 1320, Coimbra - 18 Ocak 1367, Estremoz, Portekiz'in 8. kralıdır. Portekiz kralı IV. Afonso ve karısı Kastilyalı Beatriz'in üçüncü ama hayatta kalan tek oğludur.

<span class="mw-page-title-main">II. João</span> Portekiz kralı (1455-1495; hd. 1481-1495)

II. João, Príncipe Perfeito olarak da bilinir, Portekiz'in onüçüncü kralıdır. Portekiz tahtını konsolide etmiş, ekonomisini güçlendirmiş, coğrafi keşifleri sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Braganza Hanedanı Kraliyet Panteonu</span>

Braganza Hânedanı Krâlıyet Panteonu, Lizbon, Portekiz'de bulunan São Vicente de Fora Manastırında, Portekiz'in çoğu kralları ve ailelerinin yattığı yer.

<span class="mw-page-title-main">Alcáçovas Antlaşması</span>

Alcáçovas Antlaşması, Portekiz Kralı V. Afonso ile oğlu II. João, Viseu düşesi Beatriz ve Kastilya Kraliçesi I. Isabella arasında 4 Eylül 1479 tarihinde yapılan ve Kastilya İç Savaşı'nı sonlandıran antlaşma. Bu antlaşmayla Portekiz, Kastilya üzerindeki hak iddialarından vaz geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bragança Hanedanı</span>

Bragança Hanedanı, Portekiz Kralı I. João'nun gayrimeşru çocuğu Bragança Dükü Afonso tarafından kurulan ve Aviz Hanedanının alt kolu niteliğindeki hanedan.

<span class="mw-page-title-main">II. Afonso</span> Portekiz kralı (1185-1223; hd. 1211-1223)

II. Afonso,, Şişman veya Cüzzam lakapları ile de bilinir. Portekiz'in üçüncü kralıdır. Kral I. Sancho ile Aragonlu Dulce'nin çocuğudur. 27 Mart 1211'de babasının ölümü üzerine tahta çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">IV. João (Portekiz kralı)</span>

IV. João, 1640'tan ölümüne kadar Portekiz kralıydı. Bragança Hanedanından olan ilk Portekiz kralıydı. Lakabı Tekrar kurucu dur. Portekiz Restorasyon Savaşı'nı başlatıp 60 yıllık İber Birliği'ne son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avis Hanedanı</span>

Avis Hanedanı, aynı zamanda Joanine Hanedanlığı olarak da bilinir, Portekiz'in gücünü genişlettiği Rönesans ve keşifleri döneminde başında olan Portekiz kökenli bir hanedandı.

<span class="mw-page-title-main">Aljubarrota Muharebesi</span>

Aljubarrota Muharebesi, 14 Ağustos 1385 tarihinde Portekiz Krallığı ve Kastilya Tacı arasında meydana gelen bir muharebeydi. Muharebe, 1383'te ölen Portekiz kralının kızıyla evli olan Kastilya kralı I. Juan'ın Portekiz tahtı üzerinde hak iddia etmesi üzerine çıkmıştır. Portekiz kralı I. João ve Nuno Álvares Pereira tarafından komuta edilen kuvvetler, İngiliz müttefiklerinin desteğiyle, Aragonlu ve Fransız müttefikleriyle birlikte Kastilya kralı I. Juan'ın ordusuna ve São Jorge'de Leiria ve Alcobaça arasındaki Cenevizli paralı askerlerle savaştı. Sonuç, Portekizliler için kesin bir zaferdi, Kastilya'nın Portekiz tahtına çıkma hırslarını ortadan kaldırdı, 1383-85 krizini sona erdirdi ve João'un Portekiz kralı olmasını garantiledi.

<span class="mw-page-title-main">I. Manuel</span> 1495 ile 1521 arasında Portekiz kralı

I. Manuel, Şanslı olarak bilinir, 1495'ten 1521'e kadar Portekiz Kralıydı. Avis Hanedanı'nın bir üyesi olan Manuel, hükümdar olarak kuzeni Portekiz Kralı II. João'nun yerine geçmeden önce Beja ve Viseu Düküydü. Manuel, hükümdarlığı sırasında yapılan çok sayıda Portekiz keşfi nedeniyle Portekiz İmparatorluğu'nun yoğun bir şekilde genişlediği bir dönemi yönetmiştir. Vasco da Gama'ya sponsorluğu, Portekiz'in 1498'de Hindistan'a giden deniz yolunu keşfetmesine yol açmış ve bu, Portekiz'in baharat ticaretinde tekelini garanti eden Portekiz Hindistan Armadalarının kurulmasıyla sonuçlanmıştır. Manuel, Amerika kıtasında ve Portekiz Hindistanı'nda Portekiz kolonizasyonuna başladı ve Afrika ve Asya'da geniş bir ticaret imparatorluğunun kurulmasına nezaret etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Duarte (Portekiz kralı)</span> Portekiz kralı (1391-1438; hd. 1433-1438)

Duarte, aynı zamanda Filozof Kral Duarte veya Eloquent olarak da anılır, 1433'ten ölümüne kadar Portekiz Kralıydı. Portekiz Kralı I. João ve eşi Lancaster'lı Philippa'nın oğlu olarak Viseu'da doğmuştur. Duarte, 15. yüzyılda Portekiz medeniyetinin gelişimine katkıda bulunan "Şanlı Nesil" olarak adlandırılan başarılı kraliyet çocuklarının ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Philippa of Lancaster</span>

Lancaster'lı Philippa, 1387'den 1415'e kadar Kral I. John'un karısı olarak Portekiz Kraliçesi idi. İngiltere kraliyet ailesinde doğan evliliği, Windsor Antlaşması'nı güvence altına aldı ve Portekiz'de " Şanlı Nesil " olarak bilinen birkaç çocuk doğurdu.

<span class="mw-page-title-main">IV. Afonso</span>

IV. Afonso, Cesur olarak da anılır, 1325'ten 1357'deki ölümüne kadar Portekiz Kralıydı. Portekiz Kralı Diniz ve Aragonlu Elizabeth'in tek meşru oğludur.

<span class="mw-page-title-main">I. Fernando (Portekiz kralı)</span> Portekiz kralı (1345-1383; hd. 1367-1383)

I. Fernando, 1367'den 1383'e kadar Portekiz kralıydı. Lakabı Yakışıklı Fernando idi. Erkek çocuğu olmadan ölümü 1383'ten 1385'e kadar sürecek fetret devri'ne yol açtı. I. Pedro ve Constanza Manuel'in oğluydu. Kastilya kralı I. Pedro'nun ölümü üzerine Kastilya tahtında hak iddia etti. 1372'de Leonor Teles ile evlendi. 1385'te öldü ve yaşayan bir erkek çocuğu olmadığından Portekiz iki yıllık fetret devrine girdi ve I. João yeni kral oldu.

<span class="mw-page-title-main">V. Afonso</span> Portekiz ve Algarves kralı (1432-1481; hd. 1438-1481)

V. Afonso, 1438'den 11 Kasım 1477'ye kadar ve 15 Kasım 1477'den 1481'e kadar Portekiz kralı'ydı.

<span class="mw-page-title-main">Pedro (Coimbra dükü)</span>

Pedro, Coimbra düküydü. I. João ve Lancasterlı Philippa'nın oğludur. Annesi Gauntlu John'un kızıdır. Yeğeni V. Afonso'ya naiplik yapmıştı. Alfarrobeira Muharebesi'nde yeğeni ve damadı V. Afonso'ya karşı savaşırken öldürüldü. Çok seyahat eden birisi olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Fernando (Viseu dükü)</span>

Fernando, Portekiz kralı Duarte ile Aragonlu Leonor'un üçüncü oğluydu. V. Afonso'nun kardeşiydi. Viseu ve Beja düküydü. Abisi tahtta iken 1438'den 1451'e kadar veliahttı. Yeğeni João öldüğünde yeniden veliaht oldu. 1 yıl veliahtlığın ardından 1452'de abisinin kızı Joana doğdu ve bu ünvanı kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">Coimbralı Isabel</span>

Infanta Isabel de Coimbra Portekizli bir infanta ve V. Afonso'nun ilk eşi olarak Portekiz kraliçesiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.