I. Ioannes Paulus

I. Ioannes Paulus
263. Papa
I. Ioannes Paulus; 263. Papa
	Papa I. Ioannes Paulus 1978
Doğum	Albino Luciani; 17 Ekim 1912; Canale d'Agordo, İtalya
Ölüm	28 Eylül 1978; Vatikan
Etkin yıllar	26 Ağustos 1978 - 28 Eylül 1978
Yerine geldiği	VI. Paulus
Yerine gelen	II. Ioannes Paulus
Din	Hristiyanlık (Katolik)
İmza

Papa I. Ioannes Paulus (İtalyanca: Giovanni Paolo I), asıl adı Albino Luciani (d. 17 Ekim 1912 Canale d'Agordo, İtalya - ö. 28 Eylül 1978, Papalık Sarayı Vatikan). 26 Ağustos 1978 ile 28 Eylül 1978 arasında 33 gün papalık yapmıştır.

Papalık dönemi en kısa olan 10 papa arasındadır. I. Ioannes Paulus 20. yüzyıl içinde doğan ilk papa ve aynı yüzyıl içinde ölen en son papadır. İtalya'da "Il Papa del Sorriso (Gülen Papa)" .^[1] ve Il Sorriso di Dio (Tanrının Gülüşü) lakapları ile tanınmıştı.^[2] Amerikan Time dergisi onu Eylül Papası olarak ele almıştı.^[3]

Yaşamı

Papa I. Ioannes Paulus'un Aziz Petrus Bazilikası mahzeninde lathi

Albino Luciani 17 Ekim 1912'de Kuzey İtalya'da Veneto bölgesinde Belluno ilinde Canale d'Agordo adlı bir kasaba da bir tuğlacı ustasının oğlu olarak doğdu. Ailesinde kendisinden küçük iki erkek ve bir kız kardeşi vardı.

Cizvitler onu papaz eğitimine kabul etmedikleri için 1923'te Feltre'de bulunan küçük bir papaz okuluna devam etti. 7 Temmuz 1935'te papaz olma töreni ile kilise saflarına katıldı ve doğduğu şehirde mahalli kilisede papazlık yapmaya başladı. Çok geçmeden papaz okulunda hocalık yapmaya başladı ve 1937'de Belluno yüksek papaz okulunda profesör ve yardımcı rektör oldu.

1941'de Albino Luciani Roma'da bulunan Papalık Gregoryen Üniversitesi'nden bir tez hazırlayarak İlahiyat Doktorası aldı. Doktorası'nı almak için Roma'da bir yıl oturması gerekmekteydi ama günün Papası olan Papa XII. Pius'in verdiği özel bir izinle Roma'da ikametgâh gereksimini sağlamadı.

1947'de Belluno'daki Kapuçin Manastırı'nın başpapazına danışman papaz tayin edildi ve 1949'da Belluno'da mahalli gençlerin endoktrinasyon eğitimi için idareci seçildi. 15 Aralık 1958'de Papa XXIII. Ioannes tarafından "Vittorio Veneto Piskoposu" tayin edildi. 1962-1965'te İkinci Vatikan Konsili'ne üye olarak katıldı.

15 Aralık 1969'da Papa VI. Paulus tarafından Venedik Patriği olarak tayin edildi.

Papalık

Ağustos 1978'de Papa VI. Paulus öldükten sonra kurulan kapalı papa seçimi toplantısında muhafazakâr kardinallerle yenilikçi kardinaller arasında çıkan anlaşmazlık dolayısıyla favori olmayan ama her iki taraf tarafından da kabul edilen papa adayı olarak Papa seçildi.^[4] Papalık ismi olarak ilk defa iki isimden oluştu; kendinden önce papa olan iki papanın isimleri olan " Ioannes" ve "Paulus"'u birleştirerek kendine Papa ismi olarak seçti.

Ölümü

Papa Ioannes Paulus papalığa geçtikten 33 gün sonra 65 yaşındayken 29 Eylül 1978 günü sabahı kendine bakan bir rahibe tarafından Vatikan Sarayı papa yatak odasında ölmüş olarak bulundu. Vatikan yetkilileri papanın bir önceki gün geceleyin bir kalp krizi geçirdikten sonra öldüğünü ilan ettiler. Ölüm nedenini araştıran bir otopsi yapılmadığı için birçok söylentiler ve komplo teorileri ortaya çıktı.^[5]

Popüler kültür ve gizemli ölümü

Papa I. Ioannes Paulus'un gizemli ölümü popüler kültür medyasında ele alınmaya başlamıştır. Yabancı dilde hazırlanmış popüler kültür medya eserlerinin Türkiye'de popüler kültüründe tutulmuş olanlar arasında şu eserler sayılabilir:

Türk Gazeteci Soner Yalçın "Galat-ı Meşhur" adlı kitabında ele aldığı yanlışlar arasında I. Ioannes Paulus'un İtalya'da illegal işlere bulaşmış olduğu için öldürüldüğü iddiası da ele alınmaktadır.^[6] Bu esere göre I. Ioannes Paulus İtalya'da illegal işlere bulaşmış bir loca olan "Propaganda Due (P2)" adlı mason locasının karanlık işlerinin peşine düşmüş olup Vatikan Bankası'nın başkanı başpiskopos Paul Casimir Marcinkus'un ticari ilişkilerini araştırınca Vatikan'ın neredeyse bütün kardinal ve piskoposlarının locanın kara para bulaştığını gördüğünü ve bu yüzden locanın emriyle zehirlenerek öldürülmüştür.

Gerilim türünde gayet popüler olan roman eserleri yazan modern Amerikalı yazar Dan Brown şifre bilimi profesörü Robert Langdon adlı bir roman kahramanının ele aldığı konular hakkında "Robert Langdon Serisi" adı verilen dört kitap yazmıştır. Bunlardan 2000'de ilki olarak İngilizce hazırlanıp yayımlanmış ve gayet büyük sayıda satış yapmış olan "Angels and Demons" romanında Robert Langdon'un papa I. Ioannes Paulus'un gizemli ölümü hakkında yaptıkları detektif tipi araştırmalar ele alınmaktadır. Bu eser Türkçeye 2004'te Melekler Ve Şeytanlar adı ile çevrilip yayınlanmıştır. Bu esere göre roman ve seri kahramanı profesör Robert Langdon papa I. Ioannes Paulus'un zehirlenerek öldürüldüğünden kuşkulanmıştır. Zehrin ölen kişinin ağzını kararttığını öğrenen Robert Langdon papanın mezarına gidip lahdi açmış ve papanın zehirlenme sonucu öldüğünü kendi gözleriyle görmüştür.^[7]

Bu popüler roman janrı eserden uyarlanarak senaryosu bir "macera filmi" olarak hazırlanan Melekler ve Şeytanlar (Angels and Demons) filmi 15 Mayıs 2009 tarihinde gösterime girmiştir. Bu film 2006 yapımı Da Vinci Şifresi (Da Vinci Code) filminin prequeli niteliğindedir.

Özellikle İngilizce popüler kültürde, papa I. Ioannes Paulus'un hayatı ve özellikle gizemli ölümü hakkında daha birkaç roman, roman olmayan düz yazı eseri ve tiyatro eseri bulunmaktadır. Hayatını ele alan televizyon dökümenter ve tiyatro-dram eserleri ve hatta bunlar yanında müziksel eser ve şarkılar da hazırlanmıştır.^[8]

Ayrıca bakınız

En kısa süre hüküm süren 10 papa

Kaynakça

^ Raymond and Lauretta, The Smiling Pope, The Life & Teaching of John Paul I. Our Sunday Visitör Press, 2004.
^ Papa Luciani: İl sorriso di Dio "Pope Luciani: Tanrı'nın Gülüşü" adlı RAI 2006 dökümenter 17 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
^ "Eylül Papası" adlı başsayfa makalesi 1978-10-9^[]
^ 1978 Year in Review: The Election of Pope John Paul II-http://www.upi.com/Audio/Year_ın_Review/Events-of-1978/The-Election-of-Pope-John-Paul-II/12309251197005-5/
^ "Evidence of foul play in Pope death claimed". Chicago Tribune. 7 Ekim 1978. Erişim tarihi: 26 Aralık 2009. ^[]
^ Yalçın, Soner (2016), Galat-ı Meşhur - Doğru Bildiğiniz Yanlışlar, İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi, ISBN 9786059658270
^ Brown, Dan (2004), Melekler Ve Şeytanlar, İstanbul:Altın Kitaplar Yayınevi: ISBN 9789752104556
^ Örneğin, İngilizce Wikipedia popular culture 19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta I. Ioannes Paulus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İngilizce Wikipedia "Pope John Paul I" maddesi 19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Vatican websitesi I. Ioannes Paulus resmî biyogafisi 6 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Katolik Kilisesi unvanları
Önce gelen: VI. Paulus	Papa 1978	Sonra gelen: II. Ioannes Paulus

[1] Raymond and Lauretta, The Smiling Pope, The Life & Teaching of John Paul I. Our Sunday Visitör Press, 2004.

[2] Papa Luciani: İl sorriso di Dio "Pope Luciani: Tanrı'nın Gülüşü" adlı RAI 2006 dökümenter 17 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

[3] "Eylül Papası" adlı başsayfa makalesi 1978-10-9^[]

[4] 1978 Year in Review: The Election of Pope John Paul II-http://www.upi.com/Audio/Year_ın_Review/Events-of-1978/The-Election-of-Pope-John-Paul-II/12309251197005-5/

[5] "Evidence of foul play in Pope death claimed". Chicago Tribune. 7 Ekim 1978. Erişim tarihi: 26 Aralık 2009. ^[]

[6] Yalçın, Soner (2016), Galat-ı Meşhur - Doğru Bildiğiniz Yanlışlar, İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi, ISBN 9786059658270

[7] Brown, Dan (2004), Melekler Ve Şeytanlar, İstanbul:Altın Kitaplar Yayınevi: ISBN 9789752104556

[8] Örneğin, İngilizce Wikipedia popular culture 19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Katolik Kilisesi Papaları
1–4. yüzyıl Kostantin Dönemi (312–337) dahil olmak üzere Roma İmparatorluğu Dönemi (–493)	Petrus Linus Anacletus I. Clemens Evaristus I. Alexander I. Sixtus Telesphorus Hyginus I. Pius Anicetus Soterius Eleuterus I. Victor Zephyrinus I. Callixtus I. Urbanus Pontianus Anterus Fabianus Cornelius I. Lucius I. Stephenus II. Sixtus Diyonisyus I. Felix Eutychianus Caius Marcellinus I. Marcellus Eusebius Miltiades I. Silvester Markus I. Julius Liberius I. Damasus Siricius I. Anastasius
5–8. yüzyıl Ostrogot Papalığı (493–537) Bizans Papalığı (537–752) Frank Papalığı (756–857)	I. Innocentius Zosimus I. Bonifatius I. Celestinus III. Sixtus I. Leo Hilarius Simplicius III. Felix I. Gelasius II. Anastasius Symmachus Hormisdas I. Ioannes IV. Felix II. Bonifacius II. Ioannes I. Agapetus Silverius Vigilius I. Pelagius III. Ioannes I. Benedictus II. Pelagius I. Gregorius Sabinianus III. Bonifacius IV. Bonifacius I. Adeodatus V. Bonifacius I. Honorius Severinus IV. Ioannes I. Theodorus I. Martinus I. Eugenius Vitalianus II. Adeodatus Domnus Agatho II. Leo II. Benedictus V. Ioannes Konon I. Sergius VI. Ioannes VII. Ioannes Sisinnius Constantinus II. Gregorius III. Gregorius Zacharias II. Stephanus I. Paulus III. Stephanus I. Hadrianus III. Leo
9–12. yüzyıl Saeculum obscurum (904–964) Crescentii Dönemi (974–1012) Tusculum Papalığı (1012–1044/1048) İmparatorluk Dönemi (1048–1257)	IV. Stephanus I. Paschalis II. Eugenius Valentinus IV. Gregorius II. Sergius IV. Leo III. Benedictus I. Nicolaus II. Hadrianus VIII. Ioannes I. Marinus III. Hadrianus V. Stephanus Formosus VI. Bonifacius VI. Stephanus Romanus II. Theodorus IX. Ioannes IV. Benedictus V. Leo III. Sergius III. Anastasius Landus X. Ioannes VI. Leo VII. Stephanus XI. Ioannes VII. Leo VIII. Stephanus II. Marinus II. Agapetus XII. Ioannes V. Benedictus VIII. Leo XIII. Ioannes VI. Benedictus VII. Benedictus XIV. Ioannes XV. Ioannes V. Gregorius II. Silvester XVII. Ioannes XVIII. Ioannes IV. Sergius VIII. Benedictus XIX. Ioannes IX. Benedictus III. Silvester VI. Gregorius II. Clemens II. Damasus IX. Leo II. Victor IX. Stephanus II. Nicholaus II. Alexander VII. Gregorius III. Victor II. Urbanus II. Paschalis II. Gelasius II. Callixtus II. Honorius II. Innocentius II. Caelestinus II. Lucius III. Eugenius IV. Anastasius IV. Hadrianus III. Alexander III. Lucius III. Urbanus VIII. Gregorius III. Clemens III. Celestine III. Innocentius
13–16. yüzyıl Viterbo (1257–1281) Orvieto (1262–1297) Perugia (1228–1304) Avignon Papalığı (1309–1378) Batı Bölünmesi (1378–1417) Rönesans Papalığı (1417–1534) Reform Dönemi (1534–1585) Barok Dönem (1585–1689)	III. Honorius IX. Gregorius IV. Celestinus IV. Innocentius IV. Alexander IV. Urbanus IV. Clemens X. Gregorius V. Innocentius V. Hadrianus XXI. Ioannes III. Nicolaus IV. Martinus IV. Honorius IV. Nicolaus V. Celestinus VIII. Bonifacius XI. Benedictus V. Clemens XXII. Ioannes XII. Benedictus VI. Clemens VI. Innocentius V. Urbanus XI. Gregorius VI. Urbanus IX. Bonifacius VII. Innocentius XII. Gregorius V. Martinus IV. Eugenius V. Nicolaus III. Callixtus II. Pius II. Paulus IV. Sixtus VIII. Innocentius VI. Alexander III. Pius II. Julius X. Leo VI. Hadrianus VII. Clemens III. Paulus III. Julius II. Marcellus IV. Paulus IV. Pius V. Pius XIII. Gregorius V. Sixtus VII. Urbanus XIV. Gregorius IX. Innocentius VIII. Clemens
17–21. yüzyıl Aydınlanma Çağı (y. 1640–1740) Devrim Dönemi (1775–1848) Roma Sorunu (1870–1929) Vatikan (1929–günümüz)	XI. Leo V. Paulus XV. Gregorius VIII. Urbanus X. Innocentius VII. Alexander IX. Clemens X. Clemens XI. Innocentius VIII. Alexander XII. Innocentius XI. Clemens XIII. Innocentius XIII. Benedictus XII. Clemens XIV. Benedictus XIII. Clemens XIV. Clemens VI. Pius VII. Pius XII. Leo VIII. Pius XVI. Gregorius IX. Pius XIII. Leo X. Pius XV. Benedictus XI. Pius XII. Pius XXIII. Ioannes VI. Paulus I. Ioannes Paulus II. Ioannes Paulus XVI. Benedictus Francis