İçeriğe atla

I. Hişâm

Halife olan için Hişam bin Abdülmelik sayfasına bakınız.
I. Hişâm
I.Hişâm adına basılmış dirhem
2. Kurtuba Emîri
Hüküm süresi6 Ekim 788 – 16 Nisan 796
Önce gelenI. Abdurrahman
Sonra gelenI. Hakem
Doğum26 Nisan 757
Kurtuba
Ölüm16 Nisan 796 (38 yaşında)
Kurtuba
Tam adı
Ebü’l-Velîd er-Rızâ (er-Radî) Hişâm b. Abdirrahmân b. Muâviye el-Ümevî
HanedanEmevi Hanedanı
BabasıI. Abdurrahman
Diniİslam

I. Hişâm (Arapça: هشام بن عبد الرحمن, Hişâm b. Abdirrahmân) Endülüs Emevî Devleti'nin ikinci emiridir. 6 Ekim 788 - 16 Nisan 796 tarihleri arasında hüküm sürmüştür.[1]

Hişâm, 26 Nisan 757'de Kurtuba'da doğdu. Endülüs Emevi Devleti'nin kurucusu olan babası I. Abdurrahman'ın ilk oğludur.

Emirliği

Tahta çıkışı ve isyanlar

Babasının ölüm haberini alınca valilik yaptığı Mâride'den Kurtuba'ya ulaştı. 7 Ekim 788'de devlet adamlarının ve halkın biatını aldı ve tahta geçti. Fakat ağabeyi Tuleytula valisi Süleyman, yaşının büyüklüğü nedeniyle tahtta hak iddia ederek Hişâm'ın emirliğini kabul etmedi. Kısa süre sonra küçük kardeşi Abdullah da Süleyman'a katıldı. Hişâm önce sorunu barışla halletmeye çalışsa da başarılı olamadı. Kuvvet kullanarak ikisinin de isyanını bastırdı ve bir miktar parayla onları Endülüs'ten uzaklaşmaya ikna etti. İç çekişmeleri fırsat bilen Sarakusta'da Matrûh b. Süleyman ve Turtûşe'de Saîd b. Hüseyin adlı Arap liderleri, birkaç yıl sonra da Runde'de Berberiler isyan başlattı. Hişâm, babası I. Abdurrahman dönemine göre önemsiz olan bu isyanlar zorlanılmadan bastırdı ve bunlar dışında önemli bir iç sorunla karşılaşmadı. Bunda, bir taraftan adaletli yönetiminin ve idarecilerini sürekli müfettişlerle kontrol ettirmesinin yanı sıra hastaları ziyaret etmek, cenaze törenlerine katılmak gibi davranışlarıyla halka yaklaşmasının büyük payı vardır.[2]

Fetihler

Hişâm, ülkede düzeni sağladıktan sonra her yıl kuzeydeki hristiyan krallıklar üzerine başarılı seferler yaptı. 791 yılında gönderdiği bir ordu Ebro vadisinde ilerleyerek kuzeyde Castilla Vieja'ya ulaştı. 794 yılında başka bir ordu Asturias Krallığı'nın yeni merkezi Oviedo'ya vardı ve büyük ganimetler ele geçirildi. Sonraki yıl Hişâm'ın gönderdiği son ordu, Asturias Kralı II. Afonso ve müttefikleriyle yaptığı bazı çarpışmalarda yenildiyse de sonunda onları ağır bir bozguna uğratmayı başardı.

Fetihten çok Endülüs Emevî Devleti'nin gücünü göstermek için Pireneler aşılarak Güney Fransa'daki Septimania bölgesine seferler düzenlendi.[2] Emevi orduları bu seferlerden çok miktarda ganimet elde etti.

Ölümü

I. Hişâm 8 yıllık emirliğinin sonunda henüz 38 yaşındayken 16 Nisan 796'da öldü.[2]

Kişiliği

Dindar, güzel ahlâklı, mütevazı, cömert, erdemli, hadis ve Kur'an ilimlerini bilen bir hükümdardı. İdaresi altındaki halkın kendisinden hoşnut olmasından dolayı Rızâ (Radî) lakabını aldı. Çocukluğundan beri İslam'a uygun bir hayat süren Hişâm, Ömer bin Abdülazîz'i örnek alarak valilerini sürekli kontrol ettirir ve halkın hoşnut olmadığı idarecileri değiştirirdi.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Roger Collins, Caliphs and Kings: Spain 796-1031, (Blackwell Publishing, 2012), 23.
  2. ^ a b c d "HİŞÂM I - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 18 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Emevîler</span> İslam tarihinin ikinci hâlifeliği (661–750)

Emevîler ya da Emevîler Hilâfeti, Dört Halife Dönemi'nden (632-661) sonra kurulan Müslüman Arap devleti. Ali bin Ebu Talib'in 661'de öldürülmesinden sonra başa geçen Emevîler, 750'de Abbâsîler tarafından yıkılıncaya kadar hüküm sürdüler. Başkenti Şam olan devlet, en geniş sınırlarına Halife Hişâm bin Abdülmelik döneminde sahip oldu. Devletin sınırları Kuzey Afrika, Endülüs, Güney Galya, Mâverâünnehir ve Sind'in fethedilmesiyle doğuda Afganistan'a batıda ise Güney Fransa'ya kadar ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Endülüs</span> 711–1492 yılları arasında İber Yarımadasında Müslümanların hakimiyeti altındaki bölgeler

Endülüs, 711-1492 yılları arasında İber Yarımadası'nda Berberi milletinin de katkısı ile Arapların etkisi altında bulunan bölgelere verilen isimdir. Müslümanların İber Yarımadası'ndaki varlığı en son Moriskoların 1609 yılında İspanya'dan Müslümanlığı bırakmadıkları için göçe zorlanarak sınır dışı edilmesiyle son bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Endülüs Emevî Devleti</span> 756–1031 yılları arasında İber Yarımadasında hüküm sürmüş Arap kökenli Müslüman devlet

Endülüs Emevîleri Devleti, Abbasilerin, Emevî hanedanına son vermesi ile 10. Emevi halifesi Hişam bin Abdülmelik'in torunu ve Muaviye bin Hişâm'in oğlu Abdurrahman'ın İspanya'ya giderek burada 756 yılında kurduğu devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Kufe</span> Güney Irakta Halife Ömerin emriyle Sa‘d b. Ebû Vakkas tarafından kurulan şehir

Kûfe, Irak'ın Necef ilinde (muhafaza) bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">II. Mervân</span>

II. Mervan, tam adı Mervan bin Muhammed bin Mervan, on dördüncü ve son Emeviler halifesiydi (744-750).

<span class="mw-page-title-main">II. Abdurrahman</span>

II. Abdurrahman, Endülüs Emevi Devleti'nin dördüncü sultanı.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmelik</span> 5. Emevi halifesi

Abdülmelik, Nisan 685'ten ölümüne kadar Emeviler'in beşinci halifesi.

<span class="mw-page-title-main">II. Yezîd</span> 9. Emevi halifesi

II. Yezîd, Yezîd bin Abdülmelik, dokuzuncu Emevî halifesidir. 720 yılında kuzeni olan halife Ömer bin Abdülaziz'in ölümü ile halife olmuş ve böylece kardeşlerinin halifelik üzerindeki haklarını tekrar ortaya çıkarmıştır. Daha önceki halifelerden Abdülmelik'in halifelik yapan üçüncü oğludur. Şam'dan uzakta Hazarlara karşı sefer yapmakta iken 724 yılında ölmüştür. Ancak ölüm haberi Şam'a geç ulaştığından kardeşi Hişâm bin Abdülmelik 724 yılında Emevî halifesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Abdurrahman</span>

I. Abdurrahman Tam kunyesi Abdurrahman bin Muaviye bin Hişam bin Abdülmelik bin Mervan. "Dakhil (muhacir)", "Sakr Kureyş " ve "Endülüs Doğanı"lakapları ile de anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Hişâm</span>

II. Hişam, 1 Ekim 976 – 15 Şubat 1009 ile 23 Temmuz 1010 – 18 Mayıs 1013 dönemlerinde iki kez Kurtuba halifesi olan Endülüs Emevi Devleti hükümdarı.

III. Hişâm veya tam ismiyle Hişam bin Muhammed bin Abdülcebbar, Endülüs Emevi Devleti ve Kurtuba Halifeliği'nin 1026-1031 tarihleri arasında hükümdarlık ve halifelik yapmış olan son yöneticisidir.

Bu, 701'den 800'e İslam dünyasında meydana gelen büyük olayların bir zaman çizelgesidir.

Muaviye bin Hişâm Arap-Bizans savaşlarında öne çıkan Emevî Halifesi Hişâm bin Abdülmelik'in oğlu olan bir Arap generalidir. Oğlu Abdurrahman bin Muaviye, Kurtuba Emirliği ve Endülüs Emevî soyunun kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Arap tarihi</span>

Arap tarihi, Arapların kayıtlı tarihi, Eski Arapça'nın bilinen en eski kanıtı olan MÖ 9. yüzyılın ortalarında başlar. Dini geleneksel görüş, Arapların İbrahim'in oğlu İsmail'den geldiğini ileri sürer. Suriye Çölü, ilk kabul edilen "Arap" gruplarının yanı sıra, bu topraklara yayılmış ve binlerce yıldır var olan diğer Arap gruplarının da yurdudur.

<span class="mw-page-title-main">Covadonga Muharebesi</span>

Covadonga Muharebesi, Asturias Krallığı'nın kurucusu ve ilk kralı olan Vizigot kökenli asilzade Pelayu ile Endülüs Emevî Devleti arasında 718 veya 722 yılında yapılan muharebedir. Cantabria Dağlarındaki Picos de Europa Tepelerindeki Covadonga yakınlarında gerçekleşen muharebe Pelayu komutasındaki ordu galip gelmiştir. Müslüman fetihlerine karşı Hristiyanların kazandığı bu önemli zafer sayesinde Hristiyanlar İber Yarımadasından atılmaktan kurtulmuştur. Uzunca bir süre önemli bir direniş noktası olan Asturias Krallığı, kıtanın yeniden Hristiyan egemenliğine girdiği süreç olarak tariflenen Reconquista'nın ilk dayanak noktası olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">I. Hakem</span>

Abu al-As al-Hakam ibn Hişam ibn Abd al-Rahman 796'dan 822'ye kadar Endülüs'te Kurtuba Emevi Emiri idi.

Bu sayfada, 710'larda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada, 740'larda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada, 740'larda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.