İçeriğe atla

I. Harald (Norveç kralı)

I. Harald
Norveç kralı
Hüküm süresi872-933
Sonra gelenI. Erik
Doğumy. 850
Rogaland
Ölümy. 933
Rogaland
DefinHaraldshaugen
Eş(ler)iRagnhild Eriksdotter
Åsa Håkonsdotter
Çocuk(lar)ıI. Erik
I. Haakon
Ragnvald
Bjørn
Halvdan
Tam adı
Haraldr Hálfdanarson
BabasıHalfdan
AnnesiRagnhild Sigurdsdotter
DiniPaganizm

I. Harald (Norveççe: Harald Hårfager; Eski İzlanda dilinde: Harald Hárfagri; d. y. 850/860, Rogaland, Norveç - ö. y. 933, Rogaland, Norveç), lakabı Sarışın Harald ya da Güzel saçlı Harald olan ve 872 ile 933 yılları arasında hüküm sürmüş Norveç kralı. Tüm Norveç üzerinde egemenlik iddiasında bulunan ilk kraldır. 9. yüzyılda yaşamış barbar İskandinav şeflerinin en büyüklerinden biridir. Gerçekte ülkenin batı kıyıları haricinde gerçek bir denetim kuramamıştır.

Hayatı

Norveç'in güneydoğusundaki toprakların bir bölümünde hüküm süren Kara Halvdan'ın oğluydu. Babası İsveç'in eski krallık hanedanı Yngling'lerden geliyordu. On yaşındayken babasının yerine hükümdar oldu. Uppland'da baş gösteren bir ayaklanmayı bastırarak ilk zaferini kazandı. Öte yandan Lade kontu Håkon'la yaptığı barış antlaşmasından yararlanarak ülkenin batı kesimlerinde fetihlere girişti. Bu seferler sırasında kazandığı en önemli zafer olan Hafrsfjord Çarpışması'nın tarihi, Orta Çağ tarihçilerine göre 872'dir. Çağdaş tarihçiler ise bu çarpışmanın 10-20 yıl sonra gerçekleştiği kanısındadır. Stavanger yakınındaki Hafrsfjord deniz savaşı'nda rakipleri olan Jarllar'ı kesin olarak yenerek onları İzlanda'ya sürdü.

Harald'ın fetihleri ve koyduğu vergiler, birçok şefin kabileleriyle birlikte Britanya Adalarına ve komşu ülkelere göç etmesine yol açtı. Göç edilen yerler arasında, İskandinavyalıların Harald'ın hükümdarlığı sırasında keşfettikleri İzlanda'nın da olduğu sanılmaktadır. Adalara kaçmış olan düşmanlarına boyun eğdirmek için Shetland, Orkney ve Hebridler adalarına seferler yaptı.

Kıyı ticaretini denetimi altına alarak büyük bir servet edinen Harald, güneybatıdaki toprakları üzerinde sıkı bir denetim kurmakla birlikte ülkenin öteki bölgelerini kendisine bağlı kabile şefleri aracılığıyla yönetti. Norveç'i birleştiren ve vergi sistemini ülke yararına yeniden düzenleyen ilk hükümdardı. Ülke yönetimine en büyük katkısı yerel yönetim birimlerini (Lagting) oluşturmaktı. Ölümünden sonra krallığı çok sayıdaki oğulları arasında bölüşüldü.

Çocukları

Harald'ın birçok farklı eşinden olmuş, çok sayıda çocuğu vardı. Bunlar içerisinde kral olmaya en yakın aday, aynı zamanda Harald'ın favori çocuğu olan Kanlı balta Erik'di. Harald 80 yaşına bastığı sırada Erik'i de tahta ortak etti ve bu durum üç yıl boyunca, 933'te Harald ölünceye değin devam etti. Haral'ın oğullarının sayısı birçok farklı saga'da 11 ile 20 arasında değişim gösterir. Oğullarının 12 tanesi kral unvanıyla anılmıştır.

Harald'ın Lade kontu Håkon Grjotgardsson'ın kızı Åsa'dan olan çocukları:

  • Guttorm Haraldsson, Ranrike kralı
  • Halvdan Kvite (Haraldsson), Trondheim kralı
  • Halvdan Svarte (Haraldsson), Trondheim kralı
  • Sigrød Haraldsson, Trondheim kralı

Hordaland kralı Erik'in kızı Gyda'dan olan çocukları:

  • Ålov Årbot (Haraldsdotter)
  • Rørek Haraldsson
  • Sigtrygg Haraldsson
  • Frode Haraldsson
  • (Torgils Haraldsson)

Yutland'lı Ragnhild Eiriksdotter'dan olan çocukları:

I. Harald'ın oğullarından Norveç kralı I. Håkon.

Eystein Kontu'nun kızı Svanhild'den olan çocukları:

  • Bjørn Farmann, Vestfold kralı
  • Olaf Haraldsson Geirstadalf, Vingulmark ve sonra Vestfold kralı
  • Ragnar Rykkel

Ring Dagsson'ın kızı Åshild'den olan çocukları:

  • Ring Haraldsson
  • Dag Haraldsson
  • Gudrød Skirja
  • Ingegjerd Haraldsdotter

Svåse the Finn'in kızı Snøfrid'den olan çocukları:

  • Halvdan Hålegg
  • Gudrød Ljome
  • Ragnvald Rettilbeine
  • Sigurd Rise

Tora Mosterstong'dan olan çocukları:

Öteki çocukları:

  • Ingebjørg Haraldsdotter

Harald ayrıca Norveç Kralı II. Harald'ın büyükbabasıdır.

Yazın dünyasında I. Harald

Harald'ın yaşamıyla ilgili en güvenilir kaynaklar, onun zamanında ortaya çıkan ama 13. yüzyıllarda İzlanda'da yazıya geçirilen şiirlerdir. Ayrıca 12. ve 13. yüzyıllarda İzlanda ve Norveç'te yazılmış tarih kitaplarında da onun hükümdarlık dönemi anlatılır. Pek güvenilir olmayan bu kaynakların en kapsamlısı İzlandalı Snorri Sturluson'un (ö. 1241) Heimskringla adlı kitabıdır.

Resmî unvanlar
Önce gelen
Yngling Hanedanı
lideri olarak Kara Halfdan

Norveç kralı

872 - 933
Sonra gelen
I. Erik

İlgili Araştırma Makaleleri

İzlanda tarihi, Norveç ve Büyük Britanya'dan gelen Viking yerleşimcilerle başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Snorri Sturluson</span> Saga yazarı

Snorri Sturluson, İzlandalı tarihçi, şair ve politikacıydı. İzlanda parlamentosu, Althing'de iki kez kanun konuşmacısı olmuştur. Prose Edda 'nın yazarıydı ve bu eserde Nors mitolojisi ile ilgili Gylfaginning, şiir dili ile ilgili Skaldskaparmal ve mısra çeşitlerini anlatan Hattatal bulunuyordu. Ayrıca Heimskringla isimli Norveç krallarını İskandinav tarihi doğrultusunda anlatan kitabın da yazarıydı. Metotları ve stili doğrultusunda birçok kez Egill'in Sagası'nın da yazarı olduğu düşünülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Erik</span> Norveçli kâşif

Kızıl Erik veya Erik Thorvaldsson, Norveçli kâşif. Orta Çağ ve İzlanda destanı kaynaklarında Grönland'daki ilk yerleşimi kurduğu bilinmektedir. Saçının ve sakalının renginden dolayı büyük olasılıkla "Kızıl" lakabını kazanmıştır. İzlanda destanına göre, Thorvald Asvaldsson'un oğlu olarak Norveç'in Rogaland kentinin Jæren bölgesinde doğdu. Kuzey Amerika'ya ilk kez ayak basan Avrupalı Leif Ericson'un babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Norveç hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Norveç hükümdarları listesi 872'de başlamaktadır. Geleneksel olarak anlatıya göre bu tarihte Hafrsfjord Muharebesi yapılmış ve bu muharebede galip gelen İ. Harald Güzelsaçlı birkaç küçük Norveç krallıklarını babasının hükümdarlık yaptığı küçük devlete ilhak ederek tüm Norveç'i tek bir hükümdarlık içinde birleştirmiştir. Harald'in kral olduğu bu tek krallık sonradan "Norveç Krallığı" olarak bilinmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Harald (Danimarka kralı)</span> Danimarka ve Norveç kralı

I. Harald, lakabı mavi diş Harald, Danca Harald Blåtand, ülkesinin birliğini sağlayan Danimarka kralı.

<span class="mw-page-title-main">Gorm</span> Danimarka Kralı

Gorm, Yaşlı Gorm lakabıyla tanınır, Danimarka kralı. Ülkesini güneyden gelen saldırılara karşı korumak için, karısı Thyra'nın ısrarıyla, Godfred'in yaptırdığı sur ve kaleleri sağlamlaştırdı. Vaftiz olmaya yanaşmamakla birlikte hıristiyanlığa karşı hoşgörülü davrandı. Kendisinden sonra oğlu I. Harald kral olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kalmar Birliği</span> kalmar birliği Norveç, İsveç, Finlandiya, Grönland, İzlanda 5 eski devleti dir

Kalmar Birliği, 14-16. yüzyıllar arası üç İskandinav ülkesinin bir tahtın egemenliği altında bir araya gelmesi sonucu oluşan birliğe verilen addır. Bazı Avrupalı tarihçiler tarafından İskandinav Güçleri olarak da adlandırılır. Birlik üç kurucu ülke dışında bu ülkelere bağlı olan Finlandiya, Grönland, İzlanda ve diğer bağlı toprakları da kapsamaktaydı. 15. yüzyılın ilk çeyreği boyunca Avrupa'nın güçlü siyasi oluşumlarından biriydi. Finlandiya, Kalmar Birliği'nin bir parçası olmasına karşın birliğe katıldığı sırada İsveç toprağı olması ve Cermen kökenlere sahip olmamasından dolayı, Birlik içinde de fazla bir öneme sahip değildi.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Danimarka hükümdarları listesi Danimarka ülkesi üzerinde hüküm süren kral ve kraliçe unvanı taşımış kişilerin listesidir. Bu kral ve kraliçeler şöyle sıralanır:

Danimarka tarihi, bugünkü Danimarka Krallığı topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Norveç tarihi, bugünkü Norveç Krallığı topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Trondheim</span>

Trondheim, Norveç'in ortasında yer alan Viking Krallığının Şehri olarak anılan bir liman şehri olup M.S. 997'de kurulmuştur. 200 yıl Norveç'e başkentlik yapmıştır. Kutsallığına inandıkları kralları olan 2. Haraldsson adına her yıl 29 Temmuz'u içine alan hafta st.Olav festivali düzenlenir. Festivalde Viking kültürü anılır, sembolik olarak mızrak dövüşü turnuvaları yapılır.Eski adı Trondhjem olan kentin adının anlamı gerçekten Trond'un Evidir. Ayrıca Rosenborg takımının da ev sahibidir. Trondheim'da 2019 nüfus istatistiklerine göre 198,219 (2019) kişi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vestfold</span> Norveçte il

Vestfold Norveç'in güney doğusunda yer alan bir eyalettir. Kuzey ve kuzey batısında Buskerud, batısında Telemark ile sınırdır. 2225 kilometre karelik alanında çeyrek milyonun üstünde nüfus barındırmaktadır. Kilometre kareye 103 kişi ile nüfus yoğunluğunda, ülke eyaletlerinin, üçüncü sırasında yer almaktadır. Vestfold'da Larvik, Sandefjord, Tønsberg, Horten, Holmestrand ve Svelvik olmak üzere beş şehir vardır. Toplamda on dört belediyeden oluşmaktadır. Şehirler kıyı şeridinde yer almaktadır. Eyaletin ticaret alanında en gelişkin kenti Tønsberg merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Svend</span>

II. Svend Estridsson Ulfsson 1047-1076 yılları arasında Danimarka kralıdır. Babası asilzade Ulf Jarl annesi ise Estrid Svendsdatter'dir. Üç kez evlenmiş ve en az 20 çocuk sahibi olmuştur. Gelecekte tahta çıkacak beş Danimarka kralının babasıdır. Savaşta cesaretli olsa da, ordu komutanı olarak o kadar başarılı olamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Björn Járnsíða</span> yarı efsanevi İsveç kralı

Bjørn Járnsíðe Ragnarsson yarı efsanevi İsveç kralı ve ünlü Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un oğlu. Járnsíðe lakabı Türkçedeki yiğit ve alp sözcüklerinin Eski Norsça'daki karşılığıdır, savaşlardaki cesareti nedeniyle Bjørn'a bu takma ad uygun görülmüştür. 9. yüzyılda yaşamıştır, Munsö Hanedanının kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">II. Harald (Norveç kralı)</span> Norveç Kralı

Gri kürklü Harald (935-970): Norveç Kralı (961-970). I. Erik’in oğlu. Kısmen babasının yöresel kral olduğu İngiltere'de, kısmen de dayısı Danimarka kralı Mavi diş Harald'ın yanında büyüdü.

<span class="mw-page-title-main">III. Olaf</span> Norveç kralı

III Olaf veya Olaf Haraldsson, Barışçıl Olaf olarak bilinir, 1067'den 1093'teki ölümüne kadar Norveç kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Olaf (Norveç kralı)</span> 1015 ile 1028 arası Norveç kralı

II. Olaf Haraldsson, daha sonra Aziz Olaf ve Kutsal Olaf olarak anılacaktır, 1015'ten 1028'e kadar Norveç Kralıdır. Norveç'in Vestfold kentinde küçük bir kral olan Harald Grenske'nin oğlu, kendisine ölümünden sonra Rex Perpetuus Norvegiae ve 29 Temmuz 1030'da Stiklestad Muharebesi'ndeki ölümünden bir yıl sonra Piskopos Grimketel tarafından Nidaros'ta aziz ilan edilmiştir. Kalıntıları, mezarının üzerine inşa edilen Nidaros Katedrali'nde muhafaza edilmiştir. Onun azizliği, İskandinavya'daki Vikingler / İskandinavlılar tarafından Hıristiyanlığın yaygın biçimde benimsenmesini teşvik etmiştir.

Haakon Sigurdsson;, Haakon Jarl olarak da bilinir, yaklaşık 975'ten 995'e kadar Norveç'in De facto hükümdarıdır. Bazen Güçlü Haakon olarak da isimlendirilir. Ancak Ágrip ve Historia Norwegiæ daha az gurur verici bir isim olan Kötü Haakon kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Gunnhild Kralların Annesi</span>

Gunnhildr konungamóðir ya da Gunnhildr Gormsdóttir, adı genellikle Gunnhild olarak İngilizceleştirilen, İzlanda da yer alan yarı-tarihsel bir figürdür ve Norveç kralı I. Erik’in karısıdır. Erik'ten olan birçok çocuğu onuncu yüzyılın sonlarında Norveç'in ortak hükümdarı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Norveç Krallığı (872-1397)</span>

Norveç Krallığı, 872 yılında Viking kralı I. Harald'ın Norveç sınırlarını birleştirmesiyle kurulan Kuzeyde geniş topraklara sahip bağımsız krallıktı.