İçeriğe atla

I. Hürmüz

I. Hürmüz, 272 - 273 yılları arasında İran'daki Sasani Devleti'nin kralıydı.

I. Şâpûr'un (241-272) oğluydu. Babasına bağlı olarak Horasan valiliği yapmış ve Roma'ya karşı girişilen savaşlarda bulunmuştur.

Pehlevi dilinde yazılmış olan I. Erdeşîr'in (226-241) tarihindeki İran geleneğine göre, I. Hürmüz bir Fars prensi olan Mithrak'ın oğludur. Erdeşîr, müneccimlerin Mithrak'ın kanından Pers İmparatorluğu'nu eski haline getirecek birinin geleceğini söylemeleri üzerine, Mithrak'ın ailesini ortadan kaldırmıştı.

Sadece, bir köylü tarafından saklanan bir kızı kalmıştır. I. Şâpûr bunu görür ve onunla evlenir. Bunun üzerine Erdeşîr, I. Hürmüz'ü kabul eder. Taberî'de de kısmen korunan bu efsaneye göre, I. Şâpûr'un büyük fetihleri I. Hürmüz'e geçmiştir. Gerçekte hükümdarlığı sadece bir sene ve on gün kadar sürmüştü.

Kaynakça

  • Encyclopædia Britannica Eleventh Edition


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sasani İmparatorluğu</span> İslamın gelişinden önceki son Fars imparatorluğu, dördüncü büyük İran hanedanı (224–651)

Sasani İmparatorluğu, dördüncü büyük İran Hanedanı ve ikinci Pers İmparatorluğu'nun adıdır. Sasani İmparatorluğu, son Arşaklı hanedanı (Partlar) kralı IV. Artabanus'u yenmesinin ardından I. Ardeşir tarafından kurulmuş, son Sasani hükümdarı Şehinşah III. Yezdigirt'in (632-651), erken Halifelik'le yani ilk İslam Devleti ile girdiği 14 senelik mücadeleyi kaybetmesiyle sona ermiştir. İmparatorluğun sınırları bugünkü İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan, Afganistan, Türkiye'nin doğu bölgesi, Suriye'nin bir kısmı, Pakistan, Kafkaslar, Orta Asya ve Arabistan'ın bir kısmını kapsıyordu. II. Hüsrev'in hükümdarlığı (590-628) sırasında Mısır, Ürdün, Filistin ve Lübnan da kısa süreli olarak imparatorluğa dahil oldu. Sasaniler, imparatorluklarını 'İranşehr' ايرانشهر (Iranshæhr) 'İranlıların (Aryanların) memleketi' diye adlandırırlardı.

<span class="mw-page-title-main">I. Erdeşîr</span>

I. Erdeşîr ya da Erdeşîr-i Bâbekân, Sasani İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk hükümdarıdır. İsmi, Artaxares, Artaşastra ve Artakhşathra olarak da geçer.

<span class="mw-page-title-main">I. Şâpûr</span>

I. Şâpûr, ikinci Sasani Şahıdır. Hükümdarlığının yılları genellikle 241 - 272 olarak verilir, fakat babası I. Erdeşîr'in 241 yılında ölmesinden önce de babasıyla beraber krallık yapmış olması muhtemeldir.

<span class="mw-page-title-main">I. Behrâm</span>

I. Behrâm, Sasani Devleti'nin dördüncü hükümdarıydı. Sadece bir sene tahtta kalan kardeşi I. Hürmüz'den (272–273) sonra kral oldu. Onun yönetiminde Zerdüştçülük dışında kalan Hristiyanlık, Yahudilik, Budizm ve Maniheizm gibi dinler Kartir'in dini politikası nedeniyle zulme uğradılar. Maniheizm'in kurucusu Mani onun döneminde hapse atıldı ve öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Narseh</span>

Narseh, Sasani Devleti'nin 293–302 yılları arasındaki kralıydı. I. Şâpûr'un (241–272) oğludur.

<span class="mw-page-title-main">II. Hürmüz</span> Sasani kralı

II. Hürmüz, 302 - 309 yılları arasında yedi sene beş ay mühdetince Sasanilerin kralıydı. Narseh'in oğludur (293-302).

<span class="mw-page-title-main">II. Şâpûr</span>

II. Şâpûr, Sasani İmparatorluğu'nun 309 - 379 yılları arasındaki hükümdarıydı. Uzun süren iktidarı sırasında, Sasaniler, I. Şâpûr'un (241-272) hükümdarlığından beri ilk altın çağlarını yaşamıştır.

II. Erdeşîr, 379 - 383 yılları arasındaki Sasani İmparatorluğu hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">III. Şâpûr</span> Sasani İmparatoru

III. Şâpûr, 383 - 388 yılları arasında Sasani İmparatorluğu'nun hükümdarıydı. III. Şâpûr, kardeşi II. Erdeşîr'den sonra tahta çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Hüsrev</span> 590–628 yılları arasındaki Pers Sasani şahı

II. Hüsrev, ayrıca Hüsrev Perviz, bir yıl kesinti hariç 590'dan 628'e kadar hüküm süren İran'ın son büyük Sasani kralı (şah) olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Bişâpûr</span>

Bişâpûr, İran'da Persis ve Elam arasındaki tarihi yol üzerinde bulunan günümüz Faliyan şehrinin güneyinde yer alan tarihi bir şehirdir. Bu yol Sasani başkentleri olan Persepolis'ın çok yakınlarındaki Istakhr ve Tizpon'u birbirine bağlar. 2.Sasani İmparatoru I.Şapur burada doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Valerianus</span> Roma imparatoru

Publius Licinius Valerianus, 253 - 260 yılları arasında görev yapmış Valerian adıyla tanınan Roma imparatoru.

Hürmüz, Sasani prensi.

<span class="mw-page-title-main">Nakş-ı Recep</span>

Nakş-ı Recep, Sasani İmparatorluğu'nun erken döneminden 4 farklı rölyefe ev sahipliği yapan, Fars eyaletinde Persepolis'in yaklaşık 3 kilometre kuzeyinde kalan bir arkeolojik sit.

<span class="mw-page-title-main">Sasani İmparatorluğu'nun zaman çizelgesi</span>

Sasani İmparatorluğu ya da Sasani Hanedanı, MS 224-651 arasında süren Pers hanedanlığı için kullanılan isimdir.

Sasani İmparatorluğu'nun şehinşahları geniş bir coğrafyada hüküm sürmüşlerdir. En güçlü olduğu zaman, batıda Türkiye ve Rodos doğuda Pakistan'a kadar uzanıyordu ve aynı zamanda modern Kafkasya, Yemen, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Mısır, İsrail, Lübnan, Suriye, Ürdün ve Orta Asya'daki bölgeleri kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">I. Şâpûr'un Heykeli</span>

I. Şâpûr'un Heykeli, Sasani İmparatorluğu'nun ikinci şahı olan I. Şapur'un bir heykelidir. İran'ın güneyindeki Bishapur antik kentine yaklaşık 6 km uzaklıkta bulunan devasa bir kireçtaşı mağarası olan Şâpûr Mağarası'nda yer almaktadır. 30 Haziran 2018'de UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sasani İç Savaşı (589-591)</span>

Sasani İç Savaşı (589-591) IV. Hürmüz'ün yönetimine karşı soylular arasındaki büyük memnuniyetsizlik nedeniyle 589'da patlak veren bir çatışmadır. İç savaş 591 yılına kadar sürdü. Mihranlı gaspçı Behrâm-ı Çûbîn'in devrilmesi ile Sasani ailesi İran hükümdarlığına tekrar geldi geldi.

Persis ya da İngilizcesi ile Persia günümüzde İran'ının güneybatısında bir şehir ve Fars bölgesidir. Farslar'ın başlangıçta ya Orta Asya'dan ya da daha büyük olasılıkla kuzeyden Kafkasya üzerinden göç ettikleri düşünülmektedir. O halde, MÖ birinci milenyumun başlarında mevcut Persis bölgesine göç etmiş olmalıdırlar. Ülke ismi olan Persia adını doğrudan Eski Farsça bir kelime olan Parsa'dan almıştır.