İçeriğe atla

I. Friedrich Wilhelm

I. Friedrich Wilhelm
Prusya Kralı
Hüküm süresi1713 - 1740
Önce gelenI. Friedrich
Sonra gelenII. Friedrich
Doğum14 Ağustos 1688(1688-08-14)
Berlin, Prusya
Ölüm31 Mayıs 1740 (51 yaşında)
Berlin, Prusya
DefinPotsdam
Eş(ler)iHannover Prensesi Sophia Dorothea
HanedanHohenzollern Hanedanı
BabasıI. Friedrich
AnnesiSophie Charlotte

Prusya Kralı I. Friedrich Wilhelm (d. 14 Ağustos 1688 - ö. 31 Mayıs 1740), 1713 ile 1740 yılları arasındaki dönemin Prusya Kralı. Prusya kralı I. Friedrich'in oğlu ve II. Friedrich'in babasıdır.

Askerlik ile ilgili çalışmaları ve bu mesleğe olan sevgisi nedeniyle Asker-kral (Soldatenkönig) olarak anılmaktadır. Büyük Kuzey Savaşı'nda dönemin önemli bir gücü olan İsveç'e karşı İngiltere, Rusya, Polonya gibi devletlerin oluşturduğu koalisyonun yanında yer aldı. Orduyu reforme etti ve askerlik zorunluluğu (Kantonsystem) getirdi. 1721'de Prusya'nın yer aldığı koalisyon zafer elde etti ve bunun sonucunda imzalanan Stockholm Anlaşması ile İsveç Pomeranyası Prusya topraklarına katıldı.[1]

Hükümdarlığı

Yaklaşık 27 yıl süresince Prusya'ya hükmeden I. Friedrich Wilhelm, bu süre boyunca ülkesinin kalkınması için büyük emek sarf etti. Ordunun subay ihtiyacını karşılamak için askerî okullar, halkın eğitimi için ilk okullar kurdu ve 1709 yaşanan salgın hastalık sonucu büyük çöküntü yaşayan Doğu Prusya'da imar ve iskan çalışmaları yaptı.[2]

Katı bir otokrat olan I. Friedrich Wilhelm, uyguladığı ekonomik politikalarla Prusya ekonomisini kalkındırdı. Orduda uyguladığı reform, askere alım sisteminin düzeltilmesi ve ordunun harekât kabiliyetini arttıracak çalışmalarıyla güçlü bir ordu ve ordu geleneği yarattı. Kendi döneminde kısa süreliğine sadece Büyük Kuzey Savaşı'nda görev yapan ordu, oğlu II. Friedrich döneminde Avrupa'nın önde gelen ülkeleriyle yapılan savaşlarda ülkesini başarıyla savundu.

I. Friedrich Wilhelm, 1740 yılında 51 yaşındayken öldü ve Potsdam'daki mezar yerine defnedildi.

Oğluyla İlişkileri

En büyük oğlu II. Friedrich'in iyi bir asker olarak yetişmesi gerektiğini düşünen I. Friedrich Wilhelm, küçük yaşlardan itibaren oğlunu askeri disiplinle yetiştirmeye çalıştı. Her sabah top atışıyla uyandırılan II. Friedrich, 6 yaşındayken kendisi gibi çocuklardan oluşan bir alayın komutanlığına getirildi. I. Friedrich Wilhelm, oğlunun en küçük hatalarını bile cezalandırmaktan kaçınmadı. II. Friedrich, bu disiplinden kurtulabilmek için 18 yaşındayken arkadaşları ile bir kaçma girişiminde bulundu ancak bu plan başarısızlıkla sonuçlandı. Kendisi de askeri mahkemede yargılanan Friedrich,[3] arkadaşı Katte'ın idamını seyretmek zorunda bırakılarak cezalandırıldı.

Kaynakça

  1. ^ Fulbrook, Mary; Gürses, Sabri (20 Şubat 2024). Kısa Almanya Tarihi. ISBN 978-625-6774-35-3. 
  2. ^ "Ostpreußen: The Great Trek". 3 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2013. 
  3. ^ Farquhar, Michael (2001). A Treasure of Royal Scandals, p. 114. Penguin Books, New York. ISBN 0-7394-2025-9.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Askerlik hizmeti</span>

Askerlik hizmeti, herhangi bir ülkede belirli bir yaşa gelen vatandaşların, zorunlu olarak, belirli bir süre orduda görev yapması veya anlaşmalı oldukları bir süre boyunca meslek olarak icra etmesi. Ayrıca askerlik veya vatanî görev olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">II. Wilhelm</span> Son Alman İmparatoru

II. Wilhelm, son Alman İmparatoru (Kaiser) ve Prusya Kralı'ydı. 15 Haziran 1888'den 9 Kasım 1918'deki feragatına kadar hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">II. Friedrich (Prusya kralı)</span>

II. Friedrich ; 1740 yılından ölümüne kadar Prusya kralıydı. Prusya onun yönetimi altında topraklarını büyük ölçüde genişletti ve Avrupa'da önemli bir askerî güç haline geldi. Askeri alandaki başarıları ve ülkesinin kalkınması yolundaki çabalarından dolayı Büyük Friedrich adıyla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Kara Kartal Nişanı</span> Prusya Krallığının en yüksek onur madalyası

Kara Kartal Nişanı, Prusya Krallığı'nın en yüksek onur madalyasıydı. Brandenburg elektörü III. Friedrich tarafından 17 Ocak 1701 tarihinde yürürlüğe konan nişan, son Prusya Kralı Kayzer II. Wilhelm'in 1918 yılında tahttan indirilmesiyle son bulmuştur. Ne var ki, Hollanda sürgününe gönderilen İmparator bu ödülü aile üyelerine vermeyi sürdürmüş ve ikinci eşi Hermine Reuss'u Kara Kartal Nişanı'na sahip ilk kadın yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kuzey Savaşı</span> Rus Çarlığı önderliğindeki koalisyonun İsveç İmparatorluğuna karşı giriştiği çatışma

Büyük Kuzey Savaşı (1700–1721) Rusya Çarlığı önderliğindeki koalisyonun İsveç İmparatorluğu'nun Kuzey, Orta ve Doğu Avrupa'daki üstünlüğüne başarıyla karşı koyduğu çatışmaydı. İsveç karşıtı ittifakın baştaki liderleri Rusya Çarı I. Petro, Danimarka-Norveç Kralı IV. Frederik ve Polonya Kralı Güçlü II. Augustus'tu. IV. Frederik ve II. Augustus, XII. Charles komutasındaki İsveç tarafından mağlup edildi ve sırasıyla 1700 ve 1706'da ittifaktan çekildi ancak 1709'da XII. Charles'ın Poltova Muharebesi'ndeki yenilgisinden sonra yeniden katıldı. Büyük Britanya Kralı I. George ve Hanover Elektörlüğü, 1714'te Hanover ve 1717'de Britanya için ve Prusya Kralı I. Frederick William 1715'te koalisyona katıldı.

<span class="mw-page-title-main">I. Friedrich (Prusya kralı)</span>

I. Friedrich, 1701'den 1713'e dek Prusya Kralı.

<span class="mw-page-title-main">III. Friedrich Wilhelm</span> 1797-1840 yılları arasında Prusya kralı

III. Friedrich Wilhelm, 1797-1840 yılları arasında Prusya kralı.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Wilhelm (Brandenburg elektörü)</span>

Friedrich Wilhelm, Brandenburg elektörü ve Prusya Dükü. Bu görevleri 1640'tan ölümüne dek üstlenmiştir. 30 Yıl Savaşları'nda Brandenburg topraklarını geri aldı ve güneye doğru genişletti. 1648'te imzalanan Vestfalya Barış Antlaşması sonucunda Doğu Pomeranya toprakları savaş tazminatı olarak Prusya'ya verildi. Savaşın sonucunda nüfusun neredeyse yarısı yaşamını yitirmiş, Berlin viran olmuştu ve Berlin nüfusunun 4'te 3'ü ölmüştü. Savaşın getirdiği bu etkilerin ardından William, hiç gecikmeden reform hareketlerine başladı. Şehirleri yeniden inşa ettirdi, köylülere yardım sağladı ve orduyu revize ederek geliştirdi ve 1675'te İsveç'in işgal girişimini engelledi. Brandenburg Prusya'nın en önemli güçlerden birisi haline gelmesini sağladı. 1688'de hayatını kaybetmesinin ardından tahta III. Friedrich geçti.

<span class="mw-page-title-main">Alman ikiliği</span> Avusturya ile Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupada hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabet

Avusturya ve Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupa'da hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabete Almancada Almanca: Deutscher Dualismus denilmektedir. Bu rekabetin bir parçası olarak savaşlar yapılırken, rekabet aynı zamanda Almanca konuşan halkları temsil eden bir siyasi güç olma yolunda da bir prestij yarışı haline gelmiştir. İki ülke arasındaki çatışma ilk olarak Yedi Yıl Savaşları'nda kendini gösterirken, Napolyon Savaşları ve İkinci Schleswig Savaşı gibi durumlarda zaman zaman aynı safta bulundukları da olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">X. Karl Gustav</span> İsveç kralı

X. Karl Gustav veya Karl Gustav (İsveççe; Karl X Gustav, İsveç kralı ve Bremen dükü. John Casimir ve İsveçli Catherine'in oğluydu. Karl Gustav tahta çıkmadan önce kuzeni Kraliçe Kristina 1632 – 1654 yılları arasında İsveç hükümdarı olmuştur, 1654'te Karl kuzeninin kendi lehine tahttan çekilmesi üzerine tahta çıkmıştır ve ölümüne kadar tahtta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Kraliyet Ordusu</span>

Prusya Kraliyet Ordusu, Prusya Krallığı'nın ordusu olarak hizmet etti. Brandenburg-Prusya'nın bir Avrupa gücü olarak gelişmesinde önemli bir rol oynadı.

Silezya Savaşları, 18. yüzyılın ortalarında Prusya ve Avusturya İmparatorluğu arasında Silezya bölgesinin kontrolünü sağlayabilmek amacıyla gerçekleşen üç adet savaştır. Bu savaşlar;

<span class="mw-page-title-main">Prusya Dükalığı</span>

Prusya Dükalığı veya Prusya Düklüğü, 1525'te Protestan Reformu sırasında Töton Tarikatı Devleti'nin sekülerleşmesi sonucu Prusya bölgesinde kurulan bir düklüktü.

Prusya erdemleri, I. Friedrich Wilhelm'den bu yana Prusya devleti tarafından propagandası yapılan ve teşvik edilen Protestan-Kalvinist ahlak ve Aydınlanma'nın şekillendirdiği erdemlerdir. Alman erdemleri; dakiklik, düzen ve çalışkanlık gibi Prusya erdemlerinden de türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Prusyacılık</span>

Prusyacılık, Prusyalıların uygulamalarını ve doktrinlerini kapsar. Uygulamalar ve doktrinler, özellikle, geleneksel olarak Prusya yönetici sınıfıyla ilişkilendirilen militarizm ve katı disiplindir.

<span class="mw-page-title-main">Sophia Dorothea (Hanover)</span>

Hannover'li Sophia Dorothea, Frederick William'ın eşi olarak Prusya Kraliçesi, Büyük Britanya Kralı II. George'un kız kardeşi ve Prusya Kralı II. Frederick'in annesidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Friedrich (Württemberg kralı)</span>

I. Friedrich, 1797'den ölümüne kadar Württemberg'in hükümdarıydı. Frederick, 1797'den 1803'e kadar Württemberg'in son düklüğünü, daha sonra 1806'da I. Napolyon'un onayı ile krallığa yükseltilene kadar 1803'ten 1806'ya kadar Württemberg'in ilk ve tek elektörlüğünü yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Trachenberg Planı</span>

Trachenberg Planı, Altıncı Koalisyon Savaşı sırasında Alman Harekatı'nda Müttefikler tarafından oluşturulan ve adını Trachenberg Sarayında düzenlenen ve ismini konferanstan alan bir stratejidir. Plan, Fransız imparatoru I. Napolyon ile, imparatorun savaştaki artık efsanevi kahramanlığından duyulan korkudan kaynaklanan doğrudan çatışmadan kaçınmayı savundu. Sonuç olarak Müttefikler, Napolyon'un mareşalleri ve generalleriyle ayrı ayrı çatışmaya girmeyi ve onları yenmeyi planladılar. Böylece Napolyon'un ezici bir güç oluşturma fırsatı vermeden ordusunu zayıflatmayı planladılar. Karar; Lützen Muharebesi, Bautzen Muharebesi ve Dresden Muharebesi'nde Napolyon'un Müttefikleri bir dizi yenilgiye uğratmasından sonra verildi. Plan başarılı oldu ve Müttefiklerin önemli bir sayısal avantaja sahip olduğu Leipzig Muharebesi'nde Napolyon ağır bir şekilde mağlup edildi ve Fransa Almanya'dan Ren'e geri sürüldü.

Büyük Demir Haç Prusya Ordusu ve müttefiklerinin muzaffer generallerine yönelik verilen bir nişandı. Yalnızca iki kez ödüllendirilen Demir Haç, Büyük Haç Yıldızından sonra Demir Haç'ın en yüksek ikinci sınıfıydı. 1. ve 2. Sınıf Demir Haç ile birlikte Büyük Haç da 10 Mart 1813'te Napolyon Savaşları sırasında oluşturuldu. 1870'de Fransa-Prusya Savaşı için, 1914'te ise Birinci Dünya Savaşı için yenilendi.

<span class="mw-page-title-main">August Wilhelm (Prusya prensi)</span>

August Wilhelm, Prusya kralı I. Friedrich Wilhelm'in oğlu ve II. Friedrich'in kardeşidir. August, abisi Friedrich'e Avusturya Veraset Savaşı'nda general olarak hizmet etti. Hohenfriedberg Muharebesi'nde abisi ile birlikte Avusturya güçlerini yenmiştir. Kolin Muharebesi sonrası ordudan çekildi. 12 Haziran 1758'de Beyin tümörü'nden öldü.