İçeriğe atla

I. Franz (Lihtenştayn Prensi)

I. Franz
Hermann Clemens Kosel tarafından yapılan Resmi portresi
Lihtenştayn Prensi
Hüküm süresi11 Şubat 1929 – 25 Temmuz 1938
Önce gelenII. Johann
Sonra gelenII. Franz Joseph
Doğum28 Ağustos 1853(1853-08-28)
Lihtenştayn Kalesi, Avusturya İmparatorluğu
Ölüm25 Temmuz 1938 (84 yaşında)
Valtice, Çekoslovakya
DefinBrno
Eş(ler)iElisabeth von Gutmann
Tam adı
Franz de Paula Maria Karl August
HanedanLihtenştayn
BabasıII. Aloys
AnnesiKontes Franziska Kinsky
İmza

I. Franz (Franz de Paula Maria Karl August; 28 Ağustos 1853 - 25 Temmuz 1938), 11 Şubat 1929'dan 1938'de hayatını kaybedene kadar Lihtenştayn Prensiydi.

Erken yaşamı

Franz de Paula Maria Karl August, 28 Ağustos 1853'te II. Aloys ve eşi Wchinitz Kontesi Franziska Kinsky ve Tettau'nun çocuğu olarak Lihtenştayn Kalesi'nde dünyaya geldi. 1894'ten 1898'e kadar Avusturya-Macaristan'ın Rus İmparatorluğu Büyükelçisi olarak Kont Anton Graf von Wolkenstein-Trostburg'un yerine görev yapmadan önce Viyana Üniversitesi ve Prag Üniversitesi'nde eğitim gördü [1] Avusturya'daki Altın Post Nişanı'nın 1204'üncü Şövalyesiydi.[2]

1899'da Yahudilikten Roma Katolikliğine 1899 geçen Bethlenfalva'lı Baron Géza Erős'ün (1866-1908) dul eşi Elisabeth von Gutmann'a aşık oldu, ancak kardeşi Johann bu ilişkiyi onaylamadı ve buna izin vermedi. 1919'da Salzberg'de Gutmann'la gizlice evlendi ve Johann'ın 22 Temmuz 1929'daki ölümünün akabinde onunla yeniden evlendi.[3][4]

Saltanatı

11 Şubat 1929'da II. Johann öldü ve Lihtenştayn Prensi unvanını Franz'a devretti. Unvanı aldıktan birkaç hafta sonra Lihtenştayn ailesine ait 395.360 dönüm arazi Çekoslovakya tarafından el konuldu. Çiftçilerden oluşan bir heyet Lihtenştayn'da bir cumhuriyet kurulması için kendisine başvurmuş, ancak Lihtenştayn parasının hiçbir bölümünü ülkeye vermeyeceğini ve ülkeyi yalnızca vergilere dayanmak zorunda kalacağını söyleyince bu girişimler sona ermiştir.[5]

1937'de Başbakan Josef Hoop, Avusturyalı Otto von Habsburg'un, Belçika'nın Steenokkerzeel kentindeki eski ikametgâhı yerine Avusturya'ya daha yakın olabilmek için I. Franz'ın konuğu olarak Lihtenştayn Kalesi'nde yaşadığını itiraf etmiştir.[6] Lihtenştayn ile Amerika Birleşik Devletleri arasında bir suçluların iadesi anlaşması da imzalanmıştır.[7]

Çocuğu olmadığından, kuzeni Prens Aloys bir sonraki sıradaydı, ancak Aloys kendisini 1923'te oğlu Franz Joseph lehine veraset listesinden çekildi, çünkü rolü üstlenmesi durumunda yaşı konusunda endişeliydi.[2][8]

31 Mart 1938'de, Avusturya'nın Anschluss'unun ardından ilk kuzeni II. Franz Joseph'i iki kez naip olarak görevden aldı. Onu naip yaptıktan sonra Çekoslovakya'nın Feldberg şehrine taşındı ve 25 Temmuz'da ailesinin kalelerinden biri olan Feldberg Kalesi'nde öldü ve Franz Joseph resmen Lihtenştayn Prensi olarak onun yerini aldı.[9][10]

Franz, yaşlılığı nedeniyle naipliği Franz Joseph'e verdiğini belirtmesine rağmen, Nazi Almanyası'nın işgali durumunda prensliğin kontrolünü elinde tutmak istememesinin başlıca nedeninin karısı Elisabeth von Gutmann'ın Yahudi kökenli olması olduğu tahmin ediliyordu.[4][11]

Kaynakça

  1. ^ "Prince Franz Liechtenstein". The Times. 19 Ekim 1894. s. 3. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla. 
  2. ^ a b "Prince Franz von Liechtenstein The Hall of Holography Collection". []
  3. ^ "Intrigue Suspected in Royal Romance". Daily News. 12 Haziran 1938. s. 5. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla. 
  4. ^ a b "Prince Franz of the 'Postage Stamp State' Retires". St. Louis Post-Dispatch. 1 Mayıs 1938. s. 76. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla. 
  5. ^ "Prince Franz". The Evening Sun. 22 Mart 1938. s. 3. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla. 
  6. ^ "Nearer to Goal". Pittsburgh Post-Gazette. 16 Aralık 1937. s. 4. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla. 
  7. ^ "U.S. And Liechtenstein Sign Extradition Pact". The Morning Post. 21 Mayıs 1936. s. 6. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla. 
  8. ^ eejm (16 Haziran 2013). "Prince Aloys of Liechtenstein". Unofficial Royalty. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023. 
  9. ^ "Prince Franz to Return to Estate". Daily News. 1 Nisan 1938. s. 216. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla. 
  10. ^ "Oldest Former Ruler Succumbs". Kenosha News. 26 Temmuz 1938. s. 1. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla. 
  11. ^ "NAZIS IN CABINET IN LIECHTENSTEIN; Prince Franz Joseph, the New Ruler, Names Them Though Pledging Independence HITLER MOVEMENT GAINS Its Growing Strength Was One Reason for Abdication of Franz 1, Old Sovereign". The New York Times. 1 Nisan 1938. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lihtenştayn</span> Alplerde bulunan mikrodevlet

Lihtenştayn veya resmî adıyla Lihtenştayn Prensliği, Orta Avrupa'nın güneybatısında yer alan ve Almanca konuşulan bir mikrodevlet. Lihtenştayn, meşrutiyet ile yönetilen bir prensliktir. 160 km²'lik yüzölçümüyle Avrupa'nın dördüncü en küçük ülkesidir. İsviçre ve Avusturya arasında yer alır.

Lihtenştayn tarihi bugünkü Liechtenstein Prensliği topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Franz Joseph</span> Avusturya-Macaristan imparatoru (1830-1916; hd: 1848-1916)

Franz Joseph, 1848-1916 yılları arasında hüküm sürmüş olan Avusturya-Macaristan imparatoru. Avusturya-Macaristan'ın en uzun hüküm süren imparatorudur. 1914'te Sırbistan'a savaş açarak I. Dünya Savaşı'nın çıkmasına neden olmuş ve savaş devam ederken ölmüştür.

33,987 nüfuslu Lihtenştayn'da 18 kişilik bir Yahudi cemaati bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vaduz Şatosu</span>

Vaduz Kalesi veya Vaduz Şatosu Lihtenştayn Prensi'nin resmî olarak ikamet ettiği kale. Lihtenştayn'ın başkenti Vaduz, adını kaleden almaktadır. Vaduz şehrine hakimdir.

<span class="mw-page-title-main">II. Hans-Adam</span>

Hans-Adam II (Johannes Adam Ferdinand Alois Josef Maria Marko d'Aviano Pius von und zu Liechtenstein;, Lihtenştayn Prensliği hükümdarıdır. Lihtenştayn Prensi II. Franz Joseph'ın ve eşi Kontes Georgina von Wilczek'in oğludur. Ayrıca II. Hans-Adam, Rietberg Kontu ile Troppau ve Jägerndorf Dükü unvanını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alois (Lihtenştayn prensi)</span>

Lihtenştayn Veliaht Prensi ve Rietberg Kontu Alois, Lihtenştayn Prensi II. Hans-Adam ve Wchinitz ve Tettau Kontesi Marie Kinsky'in en büyük oğlu. Alois, 15 Ağustos 2004'ten beri Lihtenştayn naibidir. Bavyera Düşesi Sophie ile evlidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Franz Joseph</span> Lihtenştayn prensi

II. Franz Joseph, Lihtenştayn Prensi, 1938 yılından ölümüne kadar Lihtenştayn Prensi idi. Tam olarak ismi Fürst von und zu Lihtenştayn, Herzog von Troppau und Jägerndorf, Graf zu Rietberg idi. Lihtenştayn Prensi Aloys ve Avusturya arşidüşesi eşi Elisabeth'in oğludur.

<span class="mw-page-title-main">I. Johann</span>

Johann I, Lihtenştayn Prensi.

<span class="mw-page-title-main">I. Ferdinand (Avusturya imparatoru)</span>

I. Ferdinand 1835'ten 1848'de tahttan çekilmesine kadar Avusturya imparatoru. Avusturya'nın hükümdarı olarak aynı zamanda Alman Konfederasyonu'nun başkanı, Macaristan kralı, Hırvatistan ve Bohemya, Lombardiya-Venedik kralı ve daha pek çok küçük unvanın sahibi idi.

<span class="mw-page-title-main">I. Hans-Adam</span>

I. Hans-Adam, 3. Lihtenştayn Prensi. lihtenştayn Prensi Karl Eusebius ve Prenses Johanna Beatrix von Dietrichstein-Nikolsburg'un oğludur. 18 Ocak 169'da Schellenberg Lorduğu ve Vaduz Kontluğu'nu satın alarak, Kutsal Roma İmparatorluğu Meclisi'nde temsil edilmeyi amaçlamıştır. Ölümünden 7 yıl sonra, 23 Ocak 1719'da istediği gerçekleşmiştir ve Lihtenştayn Prensliği resmen kurulmuştur. Böylece Lihtenştayn Ailesi Kutsal Roma İmparatorluğu Meclisinde temsil hakkı kazanmıştır. I. Hans-Adam ayrıca Troppau ve Jägerndorf Dükü unvanını taşımıştır. Kendisine Viyana'da yazlık bir saray yaptırmıştır. Ve ömrünün büyük bir kısmını bu sarayda geçirmiştir. Kendisi Ayrıca 575. Altın Post Nişanı şövalyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Lihtenştayn Prenslik Ailesi</span>

Lihtenştayn Prenslik Ailesi ya da Lihtenştayn Hanedanı, Lihtenştayn Prensliği'ni yöneten hanedan. Aynı zamanda ülkeye ismini veren ailedir. Aile üyelerini hak ve sorumlulukları, Aile üyeleri tarafından yapılan oylama sonucu değiştirilebilen bir aile yasası ile belirlenir. Aile üyeleri Vaduz Şatosu'nda ikamet etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf (Avusturya veliaht prensi)</span>

Avusturya Veliaht Prensi Rudolf, İmparator I. Franz Joseph ve Bavyera Düşesi Elisabeth'in tek oğlu ve üçüncü çocuğuydu. Doğumundan itibaren Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun İmparatorluk tahtının varisiydi. 1889'da metresi Mary Freiin von Vetsera ile Mayerling av köşkünde anlaşarak intihar etti. Peşpeşe gelen skandal uluslararası manşetlere taşındı. 1273'ten 1291'e kadar hüküm süren Almanya'nın ilk Habsburg Kralı I. Rudolf'un adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Johann Jacob Heber</span> Alman haritacı

Johann Jacob Heber, Konstanz Gölü bölgesinde çalışan bir jeodezist ve haritacıdır. 1721'de Lihtenştayn Prensliği'nin ilk haritasını çizmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Joseph Wenzel</span>

I. Josef Wenzel, çoğunlukla sadece Wenzel olarak anılmaktadır. 1712-1718 ve 1748-1772 yılları arasında Lihtenştayn Prensi ve 1732-1745 yılları arasında Lihtenştayn taht naibi olarak görev yapmıştır. Kendisi sıradaki varis olmamasına rağmen ilk olarak uzaktan kuzeni I. Hans-Adam'ın yerine geçmiştir. Asıl varis amcası Anton Florian'dı, ancak aile arasında pek sevilmiyordu ve bu nedenle Hans-Adam vâris olarak Josef Wenzel'i tercih etmiştir. Daha sonra 1718'de Rumburk Kontluğu karşılığında prensliğini devretmeye karar verdi. Otuz yıl sonra yeğeni Prens Johann Nepomuk Karl'ın erkek çocuğu olmadan ölmesinin ardından Lihtenştayn'ı tekrar devralmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Johann Adam</span>

Joseph Johann Adam, 1721'den ölene kadar Lihtenştayn Prensiydi.

<span class="mw-page-title-main">I. Franz Joseph (Lihtenştayn Prensi)</span>

Franz Joseph I, Lihtenştayn Prensi, asıl adı Franz de Paula Josef Johann Nepomuk Andreas, 1772'de ölene kadar Lihtenştayn Prensiydi.

<span class="mw-page-title-main">I. Aloys</span>

Aloys I, 18 Ağustos 1781'den 1805'te hayatını kaybedene kadar Lihtenştayn Prensiydi Lihtenştayn Prensi I. Franz Joseph'in üçüncü oğlu olarak Viyana'da doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Aloys</span>

Aloys II, 20 Nisan 1836'dan 1858'de ölene kadar Lihtenştayn Prensiydi Lihtenştayn Prensi I. Johann ve Fürstenberg-Weitra'lı Landgravine Josepha'nın oğlu ve Prens I. Aloys'un yeğeniydi. II. Aloys, Wchinitz ve Tettau Kontesi Franziska Kinsky ile evlendi ve ondan iki oğlu ve üç kızı oldu, iki oğlu daha sonra Johann II ve Franz I olarak Lihtenştayn'ı yönetti. Aloys, Lihtenştayn'ın ekonomik ve siyasi kalkınmasına etkin bir şekilde katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Johann</span>

II. Johann, kendisine yönetiminden dolayı İyi lakabı verilmiştir. 12 Kasım 1858'den 1929'da hayatını kaybedene kadar Lihtenştayn Prensiydi.