I. Dünya Savaşı tankları

Tank ilk defa Birleşik Krallık tarafından I. Dünya Savaşı sırasında Batı Cephesi'nde ortaya çıkan siper harbi çıkmazını aşabilmek için geliştirilmiştir. İlk tank prototipi İngiliz Ordusu tarafından 6 Eylül 1915 tarafından test edilmiştir. Her ne kadar Birleşik Krallık Deniz Kuvvetleri tarafından "karagemileri" diye adlandırılmış olsalar da, ilk üretilen araçlara gizliliği korumak adına "su taşıyıcı tanklar" ve daha sonraları da kısaltılarak "tank" denilmiştir.

İngilizler tank geliştirme konusunda liderliği almış olsalar da, Fransızlar da çok yakından takip ediyorlardı ve ilk tanklarını 1917'de hizmete aldılar. Öte yandan Almanlarsa tanklardan çok tanksavar silahlara önem verdiklerinden bu yönde daha gerideydiler.

İlk sonuçlar pek parlak değildi. Tankları hareket ettirdiğinizde ya da çarpışmaya soktuğunuzda ortaya çıkan mekanik güvenilirlik sorunları tankların çabuk aşınmasına neden oluyordu. Top ateşiyle çokça dövülmüş arazide ilerlemek zor oluyordu ve ancak Mark I ile FT-17 tankları gibi çok hareketli tanklar bunun üstesinden gelebiliyordu. Mark I'in eşkenar dörtgen şekli günümüzdeki birçok modern tanktan çok daha rahat bir şekilde engelleri aşmasına, özellikle de geniş siperleri geçmesine olanak veriyordu.

Tank, sonunda siper savaşlarının geçerliliğini büyük ölçüde bitirdi ve İngilizlerle Fransızlar tarafından hizmete alınan binlerce tank savaşın sonucunu etkiledi.

Tankla birlikte ilk kendinden tahrikli top, ilk zırhlı personel taşıyıcı'da I. Dünya Savaşı'nda kullanılmıştır (Mark V tankının içinde küçük bir piyade timini alacak kadar yer bulunuyordu.)

Tankların kavramsal temelleri

Tankların kavramsal temellerinin antik çağlardaki garip görünüşlü kuşatma araçlarına kadar gittiği tartışılmaktadır. İlk mekanik çözüme yönelik girişim Leonardo da Vinci'nin ünlü 'tank' tasarımıdır. Sanayi Devrimi'nin gelişi ve buhar gücünün tanınmasıyla çok geçmeden, Kırım Savaşı'nın sonlarına doğru 1855 yılında James Cowan 'Buhar gücüyle ilerleyen Koçbaşı' önerisini sundu. Zırhlı bir traktörden başka bir şey olmayan bu alet için Lord Palmerston'un 'barbarca' dediği bilinir, ancak gerçek şuydu ki, alet mekanik olarak hiç kullanışlı değildi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Tiger I, 1942'den itibaren Afrika'da ve Sovyetler Birliği'nde, genellikle bağımsız ağır tank taburlarında faaliyet gösteren, II. Dünya Savaşı'nın bir Alman ağır tankıydı. Alman Ordusu'na 8,8 cm KwK 36 topunu monte eden ilk zırhlı savaş aracını verdi. Ağustos 1942 ile Ağustos 1944 arasında 1.347 adet üretildi. Ağustos 1944'ten sonra Tiger I'in üretimi, Tiger II lehine kademeli olarak durduruldu.

Zırhlı personel taşıyıcı veya kısaca ZPT, piyadeleri cepheye taşımak için üretilen Zırhlı savaş aracıdır. Genellikle Makineli tüfek ile silahlandırılan araçlarda kimi zaman geri tepmesiz top, güdümlü tanksavar füzesi ya da havan topundan yararlanılmaktadır. Bu araçlar doğrudan cephe savaşları için tasarlanmayıp, taşıdıkları askerleri şarapnel ve düşman pusu ateşlerinden korumak içinde üretilmiştir. Yürüyen aksamlarında genellikle tekerlek ve palet kullanılmıştır. Örneğin Birleşik Devletler Ordusuna ait M113'de (palet), Birleşik Krallık Ordusuna ait FV 432'de (palet), Fransız VAB'da (tekerlek), Alman Ordusu GTK Boxerda (tekerlek) ve Sovyet BTR'de (tekerlek) kullanmaktadır. Bu araçlardan daha zırhlı olan Zırhlı Muharebe Araçları (ZMA) ise doğrudan cephede düşmanla çarpışmak için üretilmiştir.

Tanksavar terimi her ne kadar tank türünü işaret etse de aslında tüm askeri amaçlı ZSA sınıf araçları kapsamaktadır. Bu terim bu türden araçların imhasını veya etkisiz hale getirilmesi için kullanılan tüm silah türlerini kapsar. Bunlar başlıca yüksek namlu çıkış hızına sahip topçu sistemleri, füzeler, değişik otomatik top ve tanksavar mayınlarını kapsar.

Kundak Motorlu Topçu Sistemi (KMT) tekerlekli veya paletli bir şase üzerinde başka bir aracın çekme gücüne gereksinim duymadan manevra kabiliyeti olan topa denir. Bu terim hem kundağı motorlu obüsler hem de roket atan platformları kapsar. Bu araçları yüksek hareket kabiliyetine sahip genellikle paletli, üzerlerinde obüs, havan, roket veya güdümlü füze taşıyan araçlardır. Bu silahlar çatışma bölgesine uzun menzilli dolaylı ateş gücü sağlarlar.

Tank; ana görevi doğrudan ateş gücü kullanımıyla düşman kuvvetlerine saldırmak olan, paletli ve zırhlı savaş aracı veya bu araçlardan oluşan birlikleri kapsayan askeri sınıf. Tankı diğer savaş araçlarından ayıran özellikleri ağır bir zırha, yüksek ateş gücüne ve her türlü arazide hızlı gidecek şekilde tasarlanmış sürüş takımlarına sahip olmasıdır. Her ne kadar masraflı ve lojistik açıdan çaba gerektiren araçlar olsa da, yer hedeflerine saldırma yeteneği ve piyadelerin moralini çökertmesi nedeniyle modern orduların vazgeçilmez unsurlarındandır.

Blitzkrieg ya da yıldırım harbi, II. Dünya Savaşı sırasında Almanların temel savaş doktrinidir. Doktrinin amacı hızlı ve ani saldırılarla, düşmanın düzenli bir savunma kurmasını engelleyip sonra da hızlı bir şekilde yok etmektir. I. Dünya Savaşı'nda uygulanan siper savaşı yöntemine karşı geliştirilmiştir. Tankların, uçakların ve zehirli gazların gelişmesiyle siper savaşları terk edilmeye başlanmış, daha çok hareketli savunmaya geçilmiştir. Almanların bütün savaş araçları bu doktrin üzerine üretilmiştir.

Askeri amaçlar için geliştirilen, zırhla korunan ve silahlı araçlara zırhlı savaş aracı (ZSA) denir.

<span class="mw-page-title-main">Jagdtiger</span> Nazi Almanyası tarafından üretilen ve 2.Dünya Savaşında kullanılan ağır sınıf tank avcısı

Jagdtiger Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan Tiger II tankı şasesi üzerine yapılmış tank imha edicidir. Ayrıca II. Dünya Savaşı sırasında üretilmiş en ağır zırhlı savaş aracıdır.

<span class="mw-page-title-main">Marder I</span>

Marder I Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında Panzer 38(t) şasesi kullanılarak üretilen bir tank imha edici araçtı. Aracın 75 mm lik tanksavar topu bulunuyordu Birçok Marder I yapımında Fransız yapımı Lorraine 37L zırhlı personel taşıyıcı kullanılmıştır. Almanlar 1940'taki Fransa Seferi sırasında 300 adede yakın aracı ganimet almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hetzer</span> Nazi Almanyası tarafından üretilen ve 2.Dünya Savaşında kullanılan tank avcısı

Jagdpanzer 38(t) (Sd.Kfz. 138/2), diğer adıyla Hetzer (Türkçe "tahrikçi"/"arabozan"), Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan ve Çek yapımı Panzer 38(t) şasesi kullanılarak üretilen bir tür tank imha ediciydi.

Panzerjäger, Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan tank imha edici olarak kullanılan zırhlı savaş araçlarına verilen genel addır.

Mk I Kruvazör Tank (A9) Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan kruvazör tank sınıfında bir zırhlı savaş aracıydı.

<span class="mw-page-title-main">Mk II kruvazör tankı</span> İngiliz ağır kruvazör tankı

Mk II Kruvazör Tank (A10), Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan kruvazör tank sınıfında zırhlı savaş aracıydı. Mk I Kruvazör Tankı ile beraber tasarlandı. Kardeşinden daha ağır ve bu türün daha çok piyade tankı versiyonu olarak üretildi. Pratikte piyade tankı olarak düşünülse de, bu tank için "ağır kruvazör" tanımını kullanabilir.

Comet I Kruvazör Tank (A34), Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan kruvazör tank sınıfında bir zırhlı savaş aracıydı. Ancak savaşın sonuna yetiştirilebilen bu tank İngilizlerin savaş sırasında sahip olduğu en iyi tanktı.

<span class="mw-page-title-main">Sherman Firefly</span>

Sherman Firefly, Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan Sherman tankı üzerine yerleştirilen,İngiliz yapımı çok güçlü 17 librelik tanksavar topuyla donatılmış bir zırhlı savaş aracıydı.

Ram Kanada tarafından tasarlanan ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan, temelinde ABD yapımı M3 Tankı kullanılan kruvazör tank sınıfında zırhlı savaş aracıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kangaroo</span> 2.Dünya Savaşında kullanılan zırhlı personel taşıyıcı

Kangaroo, Birleşik Krallık ve İngiliz Milletler Topluluğuna bağlı ordular tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tür zırhlı personel taşıyıcı araçtı. Yapımında tank şasesi kullanılmıştır.

M3 Hafif Tank ABD tarafından üretilen ve müttefik ülkeleri olan Birleşik Krallık ve İngiliz Milletler Topluluğu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan hafif tank sınıfında zırhlı savaş aracıdır. Amerikan Ordusu tarafından Avrupa, Kuzey Afrika Cephesi ve Pasifik Cephesi'nde kullanılmıştır. General Stuart veya Stuart adını İngilizler vermiştir. Bu ad Amerikan İç Savaşı sırasında savaşan General J.E.B. Stuart'tan gelmektedir. Bu ad hem M3 hem de M5 Hafif Tank için kullanılmış, İngilizler gayriresmî olarak Honey adını da koymuştur. Amerikan Ordu kaynaklarında bu tanklara resmi olarak M3 Hafif Tank ve M5 Hafif Tank denilmiştir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.