İçeriğe atla

I. Charles (Burgonya dükü)

I. Charles
Charles le Téméraire tablosu yaklaşık 1460, Rogier van der Weyden tarafından
Burgonya Dükü
Hüküm süresi15 Haziran 1467[1] -5 Ocak 1477[2]
Önce gelenPhilippe le Bon[3]
Sonra gelenBurgonya Düşesi Mary[4]
Doğum10 Kasım 1433(1433-11-10)[5]
Dijon, Burgundy
Ölüm5 Ocak 1477 (43 yaşında)[6]
Nancy, Fransa
Eş(ler)iCharolais Kontesi Catherina
Charolais Kontesi Isabella of Bourbon
Margaret of York
HanedanValois Hanedanı
BabasıPhilippe le Bon
AnnesiIsabella, Burgonya Düşesi

Charles (d. 10 Kasım 1433 - ö. 5 Ocak 1477), Fransızca Charles le Téméraire, Burgonya'nın Valois Hanedanından son dükü (1467-1477). Burgonya'nın Fransa'dan bağımsız bir krallık olması için uğraşmış ve Fransa Kralı XI. Louis ile siyasi ve askeri mücadele içine girmiştir. Bu mücadele kendisinin Lorraine Dükü'nün hizmetinde olan İsviçre paralı askerleri tarafından Nancy savaşında öldürülmesi ve topraklarının parçalanıp bir kısmının Fransa otoritesine geri kalanının da Habsburg İmparatorluğuna bırakılmasıyla sonuçlanmıştır.

Hayatı

Burgonya toprakları, I. Charles döneminde

Burgonya Dükü III. Philip (Philippe Le Bon) (doğum 31 Temmuz 1396, Dijon, Burgundy —ölüm 15 Haziran 1467, Brugge, Belçika) ve Aviz Hanedanı'ndan Portekiz kralı I. John'un kızı Burgonya Düşesi Isabella (Doğum 21 Şubat 1397, Evora-17 Aralık 1471)'dan[7] 10 Kasım 1433'te Dijon'da dünyaya gelmiştir.[8]

Babasının ölümünden, Dük olmadan, önce Charolais Kontu unvanını taşımıştır.[9] Bu dönemde Dofen XI. Louis (daha sonra Fransa Kralı) Fransa kralı VII. Charles'dan kaçarak III. Philip'in kontrolü altındaki Burgonya'ya sığınmıştır.[10] I. Charles daha sonra Fransa kralı olacak Dofen XI. Louis ile Luis'in Burgonya sürgünü süresince arkadaş olmasına ve Fransa'ya karşı düşmanlığı olmamasına rağmen, Düklüğü ve öncesi dönemde babası III. Philip'in Fransa'dan bağımsız bir krallık kurma emelini yerine getirmeye çalışmıştır.[11][12] Fransa kralı XI. Louis'in kardeşi Berry dükü Charles ile birlikte XI. Louis'in merkezi otorite kurma çabalarına karşı La ligue du Bien public adlı Feodal soylulardan oluşan ittifakı organize etmiştir.[13]

Charles, Peter Paul Rubens tarafından yapılmış portresi.

Charles 1474 yılına kadar bağımsız bir devlet kurma amacıyla yerine getirdiği çabalarının çoğunda başarılı olmuştur. Burgonya Düklüğünün sınırlarını genişletmiş, Burgonya'yı bir devlet olarak organize etmiş ve Fransa kontrolünden bağımsız kılmıştır. Daha sonra XI. Luis'in Somme nehrinde bulunan topraklarını ilhak etmesi Luis ve Charles arasında Charles'ın ölümüne kadar sürecek olan mücadelenin başlangıcı olmuştur.[14] 1465'te Charles Luis'i ilhak ettiği Somme üzerindeki toprakları geri vermek zorunda bırakmış ve Ekim 1465'te karşılıklı olarak Conflans antlaşmasını imzalamışlardır.[15] Fakat XI. Louis'in Dinant ve Liège'i Charles'a karşı isyana teşvik etmesi ve sonrasında Charles'ın bu bölgeleri tümüyle işgal edip yağmalatması[16] (1466) ve 1467 yılında Philippe le Bon'un ölmesi (Charles'ın dük olması) sonucunda bu antlaşmanın bir geçerliliği kalmamıştır. Bir yıl sonra Charles İngiltere Kralı IV. Edward ile ittifak kurmuş ve kral Edward'ın kız kardeşi Margaret ile evlenmiştir (Temmuz 1468)[17] Bunun üzerine Louis, Charles'ı müzakere etmek üzere Péronne'de görüşmeye çağırmış (Ekim 1468),[18] görüşmeler sırasında Louis'in tekrar bir Liège isyanı düzenlediği haberinin Charles'a ulaşması sonucunda Charles, Louis'in Flanders, Gent ve Brugge'ün Fransa parlamentosu hakimiyetinden çıkmasını kabul ettirmiştir.[19] Daha sonra Charles Liège'deki isyanı bastırmış ve halkın önemli bir kısmını katletdirmiştir.[20] Bu barış antlaşması da uzun süreli olmamış fakat Kasım 1472'de yeni bir barış antlaşması imzalanmıştır.[14]

Charles sınırlarını Rhine'a kadar genişletmiş, Bourgundy, Lüxemburg ve Hollanda arasında kalan bölgeleri ilhak etmiştir.[14] Ferrette'yi ve bazı diğer küçük kasabaları 1469 yılında Avusturya Arşidükü Sigismund'tan satın almıştır.[21]

Emellerine ulaşabilmesi için Charles'ın kurmak istediği krallığın içinde sahip olmadığı bir tek İsviçre kantonları ve Köln kalmıştır.[14] 1475 yılında Nancy'yi işgal etmiş 1476 yılında Granson ve Morat'ta İsviçre paralı askerlerine yenilmiştir. Ekim ayında Nancy'yi tümüyle kaybetmiş daha sonra 5 Ocak 1477 yılında ikinci kez İsviçre askerleriyle Nancy yakınlarında yaptığı savaşta ordusu bozguna uğratılmış kendisi de muharebe içerisinde öldürülmüştür.[22]

Nancy Muharebesi

Charles'ın cesedinin Nancy savaşı sonrası bulunuşu, 1477.
Ana madde: Nancy Muharebesi

İsviçre askerlerine Morat ve Grandson'da uğradığı yenilgi sonrasında ordusunun zayıflamasının yanında siyasi ve askeri otoritesi de zayıflamıştı. Takib eden süreçte Lorraine Dükü, Charles'ın işgal ettiği toprakların çoğunu geri almıştı. Bütün bu olumsuzluklara rağmen, Charles 1476 yılının kış aylarında Nancy'yi (Lorraine'nin başkenti), kısa sürede düşmesini umarak, tekrar kuşatmaya alma kararı almıştı fakat kuşatma beklenenden uzun sürdü ve Nancy düşmedi. Bunun üzerine Lorraine Dükü kendi ordusu ve İsviçre paralı askerlerinden oluşan birliklerle sayıca az olan Charles'ın ordusunu Nancy yakınlarında 1477 yılı Ocak ayında kuşatmıştır. Savaş sonucunda Burgonya ordusu tümüyle yok edilmiş Charles'ın parçalanmış cesedine de muharebeden üç gün sonra ulaşılmıştır. Bu savaş sonrasında Burgonyalılar'ın bağımsız devlet kurma hayalleri tümüyle ortadan kaldırılmıştır.[23] Charles'ın Hollanda üzerindeki toprakları Arşidük Maximilian'ın I. Charles'ın kızı Mary ile evlenmesi sonucu Habsburg İmparatorluğuna katılmış ve Burgonya krallığı Fransa kontrolü altına girmiştir. Ayrıca bu savaş sonucunda İsviçre paralı askerlerinin ünü artmış Avrupa ordularında daha fazla yer almaya başlamışlardır.[24]

Soy ağacı

Arma
Charles Üç kuşak soyağacı
I. Charles, Burgonya DüküBabası:
III. Philip(Burgonya Dükü)		Baba tarafından büyük babası:
Korkusuz Jean		Baba tarafından büyük büyük babası:
Philip the Bold
Baba tarafından büyük büyük annesi:
III. Margaret (Flanders Kontesi)
Baba tarafından büyük annesi:
Margaret Burgonya Düşesi 		Baba tarafından büyük büyük babası:
Albert I (Bavaria Dükü)
Baba tarafından büyük büyük annesi:
Margaret (Bavaria Düşesi)
Annesi:
Isabella (Burgonya Düşesi) 		Anne tarafından büyük babası:
I. John (Portekiz Kralı) 		Anne tarafından büyük büyük babası:
I. Peter (Portekiz Kralı)
Anne tarafından büyük büyük annesi:
Teresa Lourenço
Anne tarafından büyük annesi:
Philippa (Portekiz Kraliçesi) 		Anne tarafından büyük büyük babası:
John (Lanchester Dükü)
Anne tarafından büyük annesi:
Blanche (Lanchester Düşesi)

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta I. Charles (Burgonya dükü) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "1467/june/15". historyorb.com. 15 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  2. ^ "burcbold". home.eckerd.edu. 14 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  3. ^ "Philip-III". britannica.com. 23 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  4. ^ Ann M., Roberts (Eylül 1989). "The Chronology and Political Significance of the Tomb of Mary of Burgundy". The Art Bulletin. 71 (3). ss. 376-400. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  5. ^ "Charles the Bold or (French) Charles le Téméraire". oxfordreference.com. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  6. ^ "charles". heritage-history.com. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. []
  7. ^ "philip-duke-of-burgundy". thefreelancehistorywriter.com. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  8. ^ "charlesbold". luminarium.org. 25 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  9. ^ "Charolais". britannica.com. 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  10. ^ "Louis-XI". britannica.com. 24 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  11. ^ "Charles the bold". encyclopedia2.thefreedictionary.com. 27 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  12. ^ "louisxi". blackstudies.ucsb.edu. 10 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  13. ^ "League of Public Weal". oxfordreference.com. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  14. ^ a b c d "Charles". britannica.com. 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  15. ^ "Treaty-of-Conflans". britannica.com. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  16. ^ "Dinant". britannica.com. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  17. ^ Vaughan, Richard (2002). Charles the Bold : the last Valois Duke of Burgundy (New ed. bas.). Rochester, NY: Boydell Press. s. 48. ISBN 978-0851159188. 
  18. ^ "1468". historyorb.com. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  19. ^ "Charles_the_Bold". 1911encyclopedia.org. 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  20. ^ "Liège history". eupedia.com. 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  21. ^ "Charles de Bourgogne". findagrave.com. 22 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  22. ^ "battle-of-nancy". militaryhistory.about.com. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  23. ^ "Nancy". fanaticus.org. 19 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 
  24. ^ "flanders". friesian.com. 13 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Burgonya</span> 4 departmandan oluşan Fransız bölgesi

Burgonya, Côte-d'Or, Nièvre, Saône-et-Loire ve Yonne departmanlarından oluşan Fransız bölgesidir. Dijon, Nevers, Mâcon ve Auxerre, Burgonya'nın büyük şehirleri arasında yer alırlar. Fransa'nın eski bölgelerinden olup Kuzeyde Champagne, Doğuda Franche-Comté, Batıda Allier ve Nivernais, güneyde ise Lyonnais ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Louis-Philippe</span> 1830ʼdan 1848ʼe kadar Fransız Kralı

Louis-Philippe, Orléans Dükü Louis-Philippe, 1830-1848 arasında Fransızlar kralı. Yönetimini büyük burjuvazinin desteğine dayandırmış, sonuçta işçilerin ve orta sınıfların başlattığı ayaklanmayla devrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Maximilian (Kutsal Roma imparatoru)</span> XVI. yyde Kutsal Roma İmparatoru

Habsburglu I. Maximilian, Kutsal Roma İmparatoru. 1493 yılından ölümüne kadar hüküm sürmüş, yaptığı savaşlar ve evlilikler sayesinde Habsburg Hanedanı'nın nüfuzunu arttırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Flandre</span>

Flandre, Kuzey Denizi kıyısında eski Flandra Kontluğu ve etrafındaki topraklardan oluşan tarihi bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Essonne</span> Fransada il (département)

Essonne, Fransa'nın illerinden birisidir. İl, "Étampes" ve "Palaiseau" olmak üzere 2 ilçe yerleşimine ayrılmıştır. Her yerleşimin farklı özellikleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hugues Capet</span>

Hugues Capet, Karolenj kralı V. Louis'in ardından seçilen ve 987 yılında ölünceye kadar iktidarını sürdüren Capet Hanedanı mensubu ilk Fransa Kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">V. Philippe</span> Fransız siyasetçi (1291-1322)

V. Philippe (ayrıca Uzun Philippe, , 1316 yılından ölümüne kadar Fransa Kralı. Capet Hanedanı'ndan olup Fransa'yı yöneten son krallardan biridir. V. Philippe tacı şüpheli şartlarda almış ama hükümdarlığında "güçlü ve tanınmış" bir kral olmuştur. Geç Haçlı seferlerinin etkili bir figürü olmuştur. Güney Fransa'nın yönetim reformlarının neden olduğu karışıklık sırasında ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">IX. Louis</span> 1226-1270 arasında Fransa kralı olarak görev alan Fransız soylu (1214-1270)

IX. Louis, Capet Hanedanı üyesi olan 9. Fransa Kralıdır. Fransa Kralı VIII. Louis ile Kastilyalı Blanche'in oğludur. Kasım 1226 – 1237 döneminde babasının Fransa Kralı olmasından sonra Artois Kontluğu'na geçmiş ve kendisi 1226'da Fransa Kralı oluncaya bu unvanı taşımıştır. 1226'da babası VIII. Louis'nin ölümü üzerine henüz 12 yaşındayken Fransa Kralı olmuş ve 1270'te Tunus'ta Sekizinci Haçlı seferini yapmakta iken ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İsviçre paralı askerleri</span>

İsviçre paralı askerleri, yaklaşık 1450-1850 yılları arasında kalan 4 yüzyıllık süreçte günümüz İsviçre'sinin bulunduğu bölgenin köylerinden ve kasabalarından yetişen gençlerden Avrupa'nın diğer ordularının bünyesinde kontrat karşılığında hizmet etmek üzere oluşturulan paralı ordulardır.Özellikle Fransa ve İspanya gibi birçok Avrupa ordusunda hizmet vermişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Svabya Savaşı</span>

1499 Svabya Savaşı Eski İsviçre Konfederasyonu ile Habsburg Hanedanı arasındaki son büyük silahlı çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Charles</span>

VIII. Charles 1483 - 1498 arasında hüküm sürmüş olan Fransa kralı. 13 yaşında babası XI. Louis'nin yerine tahta geçer. İktidarı sırasında feodal derebeyleri merkezî iktidara karşı ayaklanarak 1485 - 1488 yılları arasında Mad Savaşı çıkartmış ancak yenilmişlerdir. Napoli Krallığında hak iddia etmek için İtalya'yı işgal edecek ve sonunda geri çekilmek durumunda kalacağı İtalya Savaşlarını başlatacaktır.

<span class="mw-page-title-main">XII. Louis</span> Fransız hükümdar (1462-1515)

XII. Louis, 1498 - 1515 arasında hüküm sürmüş olan Fransa kralı. 13 yaşındayken, babası 1498 yılında arkasında varis bırakmadan ölen VIII. Charles'dan sonra tahta geçmiştir. Charles tarafından başlatılan İtalya Savaşlarının ikinci büyük seferini düzenlemiştir. 1501 - 1504 yılları arasında Napoli kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">XI. Louis</span> Fransa kralı (1423-1483; hd. 1461-1483)

XI. Louis, İhtiyatlı Louis olarak da adlandırılır. 22 Temmuz 1461 − 30 Ağustos 1483 arası dönemde Fransa kralı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">IV. Charles</span> Fransız siyasetçi (1294-1328)

IV. Charles –, Âdil olarak adlandırılır. Güzel lakabıyla da bilinen Âdil Philippe'in üçüncü oğluydu, babası ile aynı mahlası almıştır.

<span class="mw-page-title-main">X. Louis</span> Fransa ve (1289-1316; hd. 1314-1316) Navarra kralı (hd. 1305-1316)

X. Louis, (İnatçı veya Kavgacı, 29 Kasım 1314 – 5 Haziran 1316: Fransa kralı. 4 Nisan 1305 – 5 Haziran 1316 Navarra Kralı

<span class="mw-page-title-main">Burgonya Düklüğü</span>

Burgonya Düklüğü, Duché de Bourgogne (Fransızca) veya Hertogdom Bourgondië (Felemenkçe), Frank Krallığı'nın parçalanmasıyla 877'de bağımsız siyasi bir yapıya kavuşmuş ve 1477'ye kadar bağımsızlığını muhafaza edebilmiştir. Bu süre zarfında farklı hanedanlar dukalığı yönetmiştir. Dokuzuncu yüzyılın sonunda kurulan üçüncü Burgonya Krallığı'nı yöneten hanedanlık 956'da sona erdikten sonra bir Robertiyen ailesi tarafından yönetilen Burgonya, bu ailenin 1361'de sona ermesiyle birlikte, 1364'te Fransız kralı II. Jean'ın dördüncü oğlu Cesur Filip'e verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Filip (Burgonya dükü)</span>

III. Filip Burgonya Dükü, Valois hanedanından üçüncü Burgonya dükü, İyi Filip, 1419'dan ölümüne kadar Burgonya Dukalığı'nın hükümdarı olarak hüküm sürdü. Flandra Kontluğu, Brabant Dukalığı, Namur Kontluğu ve Limburg Dukalığı'nın hükümdarı olarak Aşağı Ülkelerin tarihinde önemli bir rol oynadı.

Guillaume de Rochefort, Fransız kralları XI. Louis ve VIII. Charles VIII döneminde Fransa Adalet Bakanı olarak görev yapan bir avukattı.

<span class="mw-page-title-main">Burgonya Haçı</span>

Burgonya Haçı, Burgonya Dükü ile tebaası ve Burgonya'nın koruyucu azizi Aziz Andreas tarafından kullanılan testere dişli birbirine geçmiş çapraz iki çubuğun oluşturduğu bir haç şeklidir.

<span class="mw-page-title-main">Loren Dükalığı</span> Loren bölgesinde eski bir dükalık

Loren Dükalığı yada Lorraine Dükalığı, aslen Yukarı Loren, günümüzde Fransa'nın kuzeydoğusunda bulunan Loren bölgesinin sınırları içinde kalan bir dükalıktı. Başkenti Nancy'dir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.