İçeriğe atla

I. Aristobulus

Antik İsrail

I. Yehuda Aristobulus (iktidarı: MÖ 104–103), kendinden önce gelen lider Yohanan Hurkanus'un beş oğlundan biri olup İbrani Haşmonayim hanedanlığında kendisine "kral" diyen ilk hükümdardır. Josephus, Aristobulus için 481 yıldan sonra "başına taç takan" ilk Yahudi der.[1] Yahudi geleneğine göre sadece Yehuda kabilesinden olan Davud hanedanlığına bağlı kişiler İsrail'in kralı olabilir bu nedenle Aristobulus ve ardılları için "nasi" yani "başkan" denir.

"Promptuarii Iconum Insigniorum"

Yohanan Hurkanus'un vasiyetine göre karısı devletten ve oğlu Aristobulus başrahiplikten sorumlu olmalıydı. Fakat, kardeşi Antigonus'un desteğiyle tahta geçip annesini ve diğer üç kardeşini hapse attı. Babası gibi kendisi de Sadukiydi ve Yahudi kimliğini erozyona uğrattı. Aristobulus'un hakimiyeti döneminde Yahudi cemaati veya konseyinin adı "Hever haYehudim", yani Yunanca adıyla Sanhedrin oldu. 'Yahudi cemaati' kimliğini paralara basmasına rağmen Yunanca konuşulmaya başlandı. Diğer liderler gibi Aristobulus da olası entrika şüphesiyle yaşıyordu. Aristobulus hastalık belirtileri göstermeye başlayınca karısı Kraliçe Şelomtzion Antigonus'a tuzak kurdu. Kralı, önce kardeşinin zorla tahta geçeceği konusunda ikna etti. Ardından Antiogus'a kralın kendisini zırhlarını giymiş bir şekilde karşısında görmek istediğini ve krala da kardeşini zırhlarını giyinip onu öldürmek için yola çıktığını söyledi. Antigonus tahta ulaşamadan öldürüldü. Birkaç gün sonra hastalığı nedeniyle Aristobulus iç kanamadan öldü. Kraliçe, en genç kardeş olan Aleksander Yanay'ı hapisten çıkartıp tahta geçirdi.[2]

Ayrıca bakınız

I. Aristobulus hakimiyeti altındaki Haşmonayim Krallığı
  MÖ 104'teki durum
  fethedilen topraklar

Kaynakça

  1. ^ Ant. xiii, 301
  2. ^ Jewish Wars i, 74-85
  • Josephus Ant. xiii, (301-319)
  • Jewish Wars (B.J.) i, (70-84).
I. Aristobulus
Haşmonayim hanedanlığı
Ölümü: MÖ 103
Önce gelen
Yohanan Hurkanus
Yahudiye Kralı
MÖ 104 - MÖ 103
Sonra gelen
Aleksander Yanay
Yahudiye'nin başrahibi
MÖ 104 - MÖ 103

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Josephus</span> MS 1. yüzyılda yaşamış Yahudi tarihçi

Titus Flavius Josephus veya doğum ismiyle Yosef ben Matityahu, Kudüs'te dünyaya gelmiş ve Roma İmparatorluğu'nda, tarih alanında önemli bir etki yaratmış Yahudi tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Hirodes</span>

Hirodes, aynı zamanda I. Hirodes veya Büyük Hirodes adıyla bilinen ve Roma İmparatorluğu tarafından Yahudiye eyaletine atanan Yahudi Kralı.

<span class="mw-page-title-main">VII. Antiohos</span>

VII. Antiohos Sidetes (Sayda'dan), (MÖ 138-MÖ 129 döneminde Helenistik Seleukos İmparatorluğu'nun hükümdarıdır. Doğum tarihi bilinmemektedir. Son büyük Seleukos kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">Herod Agrippa</span>

Agrippa I, aynı zamanda "Büyük" olarak da adlandırılır, Hirodes'in torunu ve IV. Aristobulus ve Berenice'nin oğlu olan Yahudi Kralı. Asıl adı Marcus Julius Agrippa dır ve İncil'in Resullerin İşleri adlı bölümünde kendisinden "Herod (Agrippa)" diye bahsedilir. Josephusa göre döneminde "Büyük Agrippa" olarak tanınırdı.

<span class="mw-page-title-main">IX. Antiohos</span>

IX. Antiokhos Kyzikenos Yunan Seleukos krallığı hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Haşmonayim Hanedanı</span> Yahudiye Hanedanı (MÖ 140-37)

Haşmonayim Hanedanı, MÖ 140-MÖ 37 yılları arasında yaşayan bağımsız bir Yahudi devleti olan İsrail Haşmonayim Krallığı'nı yöneten hanedandır. Haşmonayim Hanedanı, Şimon HaTarsi liderliğinde, MÖ 165'teki Makkabi İsyanı sırasında Seleukos İmparatorluğu ordusunu yenen kardeşi Yehuda Makkabi'den yirmi yıl sonra kuruldu. Haşmonayim Krallığı MÖ 37'de Hirodes tarafından ele geçirilene kadar 103 sene sürdü. Bundan sonra bile kendi itibarının sürmesi için bir Haşmonayim prensesi olan Mariamme ile evlendi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksander Yanay</span>

Alexander Jannaeus, Yahudiye'deki Haşmonayim kralı, Yohanan Girhan'ın oğlu, krallığı kardeşi I. Aristobulus'dan sonra devam ettirmiştir ve kardeşinin dul karısı, Şelomtzion ile, İncil'de geçen Yibum Kanunu'na göre evlenmiştir ancak Josephus bu konuda net bilgi vermemektedir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">I. Nikomidis (Bitinya kralı)</span>

I. Nikomedes üçüncü Bitinya hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Atalya</span> Yehuda Krallığının 8. hükümdarı, kraliçe.

Athaliah Jehoram'ın eşi, Ahaziah'ın annesi ve Yehuda Krallığı'nı altı yıl süreyle tek başına yöneten kraliçeydi. William F. Albright'a göre MÖ 842 - MÖ 837 yıllarında, Edwin R. Thiele'ye göre ise MÖ 842/841 ile MÖ 836/835 yılları arasında hükümdarlık yaptı. Athaliah genelde İsrail Kralı Ahab ile Kraliçe Jezebel'in kızı olduğu farzedilir. Jehoram ile olan evliliği iki krallık arasındaki anlaşmanın bir ürünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Makkabiler</span> Yahudiyenin kontrolünü ele geçiren Yahudi asi savaşçı grubu

Makkabiler, Selevkos İmparatorluğu'na bağlı uydu devlet olan Yahudiye'nin kontrolünü eline geçiren Yahudi asi ordusudur. MÖ 164 ila MÖ 63 yılları arasında Haşmonayim hanedanlığı olarak Yahudilik dinini tekrar hayata geçirip İsrail Diyarının sınırlarını genişletti ve Helenizmin etkisini azalttı.

<span class="mw-page-title-main">Ürdün'deki Yahudilerin tarihi</span>

Ürdün'deki Yahudilerin tarihi, bugünkü Ürdün coğrafyasının büyük bir bölümü bir zamanlar İsrail Diyarı'ndaki Yahudilerin tarihi ile çakıştığı için antik döneme kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Şimon HaTarsi</span> Hanedan üyesi

Şimon HaTarsi, Matatyahu Makkabi'nin ikinci oğluydu dolayısıyla Haşmonayim hanedanlığının bir üyesiydi. Tarsi soyadının anlamı belirsizdir. "Yönetici", "Kılavuz", "Konsey adamı" ve "Şevkli" bu ismin olası anlamlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Yohanan Hurkanus</span>

Yohanan Hurkanus Haşmonayim (Makkabiler)in MÖ 2. yüzyılda lideriydi. Görünen o ki, "Hurkanus" ismini tahta geçtiği zaman almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şelomtzion</span>

Salome Aleksandra, Kudüslü Aleksandra veya Şelomtzion Haşmonayim Krallığında iktidarda olan tek kraliçeydi. Kayınpederi Yohanan Hurkanus vasiyetinde eşini hükümdar seçmesine rağmen eşi I. Aristobulus buna izin vermedi. Ayrıca Yehuda Krallığı'nda Atalya kraliçelik yapıp ülkeyi yönetmişti. Önce I. Aristobulus'un, ardından Aleksander Yanay'ın eşi olan Şelomtzion bağımsız krallığın son hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">II. Hurkanus</span>

II. Hurkanus, MÖ 1. yüzyılda Haşmonayim hanedanlığına bağlı başrahip ve Yahudiye kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">II. Aristobulus</span>

II. Aristobulus, Haşmonayim hanedanlığının bir üyesi olup MÖ 66 ile MÖ 63 yılları arası başrahiplik ve Yahudiye'nin krallığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antigonus</span> Yahudiye kralı

Ön: Menora ve "Basileus Antignus" yazısı.
Arka: Sofra ve "Matisyahu HaKohen" yazısı.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi diasporası</span> İsrail diyarı dışında yaşayan Yahudiler

Yahudi diasporası, günümüz Yahudilerinin ataları olan inançlı İbranilerin anavatanı Kenan topraklarından zorla çıkartılıp, dünyanın diğer bölgelerine zorunlu göçe mecbur bırakılmaları ile başlayan, Yahudilerin 'İsrail Diyarı' dışındaki oluşumu. Modern İbranicede "dağınık" anlamına gelen Tefutzot (תפוצות) kelimesi Alman asıllı Amerikan akademisyen Simon Rawidowicz tarafından 1930'larda kullanılmaya başlandı.