İçeriğe atla

I. Alamut Muharebesi

I. Alamut Muharebesi
Tarih1092
Bölge
Alamut Kalesi
Sebep İsmaililerin (Haşhaşilerin) bölgedeki faaliyetlerine son vermek
Sonuç

İsmaililerin (Haşhaşilerin) zaferi

Kuşatma sonuçsuz kaldı.
Taraflar
  • Büyük Selçuklu Devleti
  • Haşhaşiler
    • Komutanlar ve liderler
  • Melikşah
  • Nizamülmülk (ölü)
  • Emir Arslantaş
  • Hasan Sabbah
  • Kiyâ Büzürgümmîd
  • Dihdar Ebu Ali el- Ardistani
  • Dai Hüseyin Kaini
    • Güçler
    1000'nin üzerinde asker 300-400 arası asker ve fedai
    Kayıplar
    Bilinmiyor Bilinmiyor

    Selçuklu veziri Nizâmülmülk, İsmâililerin bölgedeki faaliyetlerine son vermek ve Hasan Sabbah'ı ortadan kaldırmak için Sultan I. Melikşah'ı ikna ederek 1092 yılının Haziran-Temmuz aylarında Emir Arslantaş komutasında 1000 kişilik bir ordu hazırladı ve Alamut Kalesini kuşattı. Kuşatma aylarca sürdü. Tarihçi Ata Melik Cüveyni'nin aktardığına göre, kalede başta 60-70 asker vardı ve erzakları azdı. Dai Dihdar Ebu Ali el- Ardistani, Rudbar ve Kazvin'den topladığı 300 kişi ile yardıma geldi. Emrindeki askerler kuşatmayı yarıp, kaleye girmeyi başardı. Ekim-Kasım ayları arasında karşı saldırı yapıldı ve Selçuklu ordusu geri çekildi.[1] Aynı yıl Sultan Melikşah, bu sefer Kızıl Sarığ komutasındaki bir orduyu Alamutu alması için gönderdi. Kuşatma sürerken Sultan Melikşah öldü (Melikşah Nizamülmülkten sonra ölmüştür) bunun üzerine kuşatma kaldırıldı. Hasan Sabbah Nizamülmülk'ten intikam almak için Ebu Tahir Arrani isimli bir fedaiyi görevlendirdi.[2] Fedai 14 Ekim 1092'de Nizamülmülk'ün Karargahına şikayeti olan bir Sufi kılığında girdi. Vezire dilekçe vermek için yanına yaklaştı ve koynundan çıkardığı bıçakla onu öldürdü. Kaçarken ayağı çadır ipine takıldı ve düştü. Askerler üstüne atlayıp onu öldürdüler.[3] Bu Haşhaşi'lerin düzenlediği ilk suikasttır.

    Kaynakça

    1. ^ Bernard Lewis, Haşhaşîler
    2. ^ Cüveyni, Tarih-i Cihan-ı Güşa
    3. ^ Abdurrahman İbnü'l-Cevzi, El-Muntazam Fi Tarihi'l-Ümem

    İlgili Araştırma Makaleleri

    <span class="mw-page-title-main">Alp Arslan</span> Büyük Selçuklu Devletinin 2. Hükümdarı

    Alp Arslan, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun ikinci sultanı olan ve Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya gelişlerini ve mücadelesini yöneten askeri komutan ve hükümdardır. Doğum adı Muhammed bin Davud Çağrı'dır. 1071 yılında Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen ile yaptığı Malazgirt Muharebesi'ndeki başarısından dolayı tanınmaktadır.

    <i>Semerkant</i> (roman) Amin Maaloufun 1988 tarihli romanı

    Semerkant, Lübnan asıllı Fransız yazar Amin Maalouf'un yazdığı tarih ve dram türündeki bir romandır. Yapıt, İranlı şair ve gök bilimci Ömer Hayyam'ın Rubaiyat adlı elyazması eserinin 1072 yılında Semerkant'ta başlayan ve 1912'de Titanik'te biten hikâyesini ele almaktadır. Roman, ilk olarak Esin Talu Çelikkan tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

    <span class="mw-page-title-main">Haşhaşîler</span> Nizârî–İsmaili koluna mensup dinî ve siyasi tarikat

    Haşhâşîler (Arapça: حشیشیة Haşîşiyye ya da Arapça: حشاشون Haşşaşun), Sabbâhîler ya da Suikastçılar (İngilizce: Assassins), Şî'a mezhebinin İsmâîliyye koluna mensup din adamı Hasan bin Sabbah tarafından 1090 yılının Eylül ayında Alamut Kalesi'ni (Elemût) zapt ettiğinde kurulmuş olan dinî tarikat ve siyasî örgüt.

    <span class="mw-page-title-main">Hasan Sabbah</span> Nizârî–İsmaili Devletinin ve Haşhaşî fedai tarikatının kurucusu ve ilk lideri (1050–1124)

    Hasan Sabbah, Nizârî-İsmaili Devleti'nin ve Haşhaşî fedai tarikatının kurucusu ve ilk lideridir. Şii mezhebine bağlı olan İsmaililik alt mezhebindendir.

    <span class="mw-page-title-main">I. Melikşah</span> 3. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı

    I. Melikşah, Türk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı.

    <span class="mw-page-title-main">I. Mahmud (Büyük Selçuklu sultanı)</span> Büyük Selçuklu Sultanı

    I. Mahmud, beş yaşında iken 1092-1093 döneminde Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı ve 1093-1094'te İsfahan ve Fars bölgesi tâbî hükümdarı ilân edildi.

    <span class="mw-page-title-main">Alamut Kalesi</span> Haşhaşîler tarikatının merkezi olan kale

    Alamut Kalesi, ya da Elemût – Belde't-ûl'İkbâl ; Nizârî-İsmaili Devleti'nin ve Haşhaşîler tarikatının yönetim merkezi konumunda olan ve Hazar Denizi güneyinde, İran'ın Kazvin şehri sınırları içerisinde yer alan bir kaledir. Kelime mânâsı olarak "Kartal Yuvası" anlamına gelmektedir. Rivayete göre Cüstânîler kralı Veşudan İbn-i Cüstan tarafından inşa ettirilmiştir. Ebced hesabına göre ise "Elemût", Hicrî 483 yılına tekâbül etmektedir ki, bu sayı da kalenin tarikat kurucusu Hasan Sabbah tarafından zaptedildiği yıla karşılık gelmektedir. Alamut Kalesi, Hasan bin Sabbah tarafından fethedilene kadar Cüstânîler'in denetimi altında kalmıştır. Hasan Sabbah'ın eline geçen kale, Haşhaşiler'in karargâhı hâline gelmiştir. Kale, 1256 yılında, Bağdat İşgali'ne giden Hülâgû Han komutasındaki Moğol ordusu tarafından Haşhaşiler'i yok etmek amacıyla ele geçirilmiş ve kalede bulunan neredeyse tüm Haşhaşiler öldürülmüştür. Kale tahrip edilmiş, içinde bulunan ünlü kütüphanesi de yakılmıştır.

    Ebu'l-Kasım, Anadolu Selçuklu Devleti'nin ilk döneminde İznik valisidir. Hanedanın kurucusu ve ilk sultan Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın ölümünden sonraki Fetret döneminde 3 yıllık bir süre Anadolu Selçuklu Devleti'ni yönetti. Süleyman Şah doğu seferine çıkarken akrabası Ebu-l Kasım'ı devletin başına vekili olarak atamıştı.

    <span class="mw-page-title-main">Berkyaruk</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

    Berkyaruk (Temmuz 1081 - 22 Aralık 1104), Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın oğlu ve 1092-1104 yılları arasında Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarıdır.

    <span class="mw-page-title-main">Muhammed Tapar</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

    Muhammed Tapar ya da Gıyaseddîn Muhammed Tapar Büyük Selçuklu Sultanı ve Melikşah'ın oğlu.

    <span class="mw-page-title-main">Nizâmülmülk</span> Büyük Selçuklu Devletinin başveziri

    Nizâmülmülk veya gerçek adıyla Ebu Ali Kıvamuddin Hasan bin Ali bin İshak et-Tûsî, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun baş veziri ve Siyâsetnâme adlı eserin yazarı olan Fars devlet adamı ve siyaset bilimcisidir. Devlet yönetiminde bir hayli etkili olan Nizâmülmülk; Alp Arslan ve Melikşah dönemlerinde vezirlik yapmıştır. "Nizâmülmülk" ismi, "devletin düzeni" anlamına gelir.

    <span class="mw-page-title-main">Kiyâ Büzürgümmîd</span>

    Kiyâ Büzürgümmîd, Nizarîler'in Alamut Kalesi'nde Hasan Sabbah'tan sonraki ikinci komutanı.

    <i>Alpaslanın Fedaisi Alpago</i> 1967 yapımı Türk sinema filmi

    Alpaslan'ın Fedaisi Alpago, 1967 yılı Türk yapımı sinema filmi.

    Tâcülmülk veya tam adıyla Ebü’l-Ganâim Tâcülmülk İbn Dârüst Merzübân b. Hüsrev Fîrûz-ı Şirâzî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri.

    Müeyyidülmülk veya tam adıyla Ebu Bekr Ubeydullah bin Nizâmilmülk bin Ali et-Tusî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri, Nizâmülmülk'ün oğlu.

    Diyaülmülk Ahmed bin Nizâmülmülk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu ve daha sonra Abbasiler'in İranlı veziri. Selçuklu Devleti'nin ünlü veziri Nizâmülmülk'ün oğludur.

    <i>Uyanış: Büyük Selçuklu</i> Türk televizyon dizisi (2020–2021)

    Uyanış: Büyük Selçuklu, Akli Film imzalı, 28 Eylül 2020 tarihinde TRT 1'de yayımlanmaya başlayan, yönetmenliğini Sedat İnci'nin yaptığı, senaryosunun Serdar Özönalan ve Emre Konuk tarafından kaleme alındığı tarihî, kurgu, aksiyon ve dram türündeki Türk televizyon dizisidir. Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun devlet yapısını, siyasi olaylarını, savaşlarını ve Sultan Melikşah'ın hayatını ele almaktadır. Başrollerinde Buğra Gülsoy, Ekin Koç, Hatice Şendil, Gürkan Uygun, Sezin Akbaşoğulları, Sevda Erginci ve Mehmet Özgür yer almaktadır. Dizi, 31 Mayıs 2021 tarihinde yayımlanan 34. bölümüyle sezon finali yapmıştır. 2. sezonundan itibaren ise Alparslan: Büyük Selçuklu adıyla devam etti.

    Nizârî-Selçuklu savaşları, Büyük Selçuklu İmparatorluğu, bağlı eyaletler, beylikler ve azınlık Nizari İsmaililere (Suikastçılar) karşı yerel Sünni nüfus arasında yeni bir düzen kurma misyonu başladığında çatışmalar başladı. İmparatorluk içindeki hanedan mücadelelerinden faydalanan ve etkili, geleneksel olmayan taktikler uygulayan Nizariler, başlangıçta inançlarını yayma ve bir güç tabanı oluşturmada başarılıydı, ancak hareket kısa süre sonra zayıfladı. Selçuklular uzun süreli savaşlardan sonra Nizarileri yok etmeyi başaramadılar ve Nizari gücünün varlığını kabul ederek onlarla anlaşmaya çalıştılar.

    Melik/Sultan I. Turanşah ibn Kavurd Bey, Kirman Selçuklu Devleti'nin hükümdarı.


    Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
    Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
    Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.