İçeriğe atla

I. Ahsitan

I. Ahsitan
Şirvaşah I. Ahsitan'ın bakır fulus 'u
Hüküm süresi1160 - 1197
Taç giymesi1160
Önce gelenII. Afridun
Sonra gelenI. Şahenşah
Doğum?
Şamahı
Ölüm1197
Şamahı
Eş(ler)iİsmeddin Safvaddin Safvat el-İslam, IV. Davit'in torunu
Çocuk(lar)ıPrens Abul Fath Muhammad Şah ve Prens Manuchehr dahil olmak üzere 4 kız ve 2 oğlu
hepsi 1192 depreminde öldü
Tam adı
Jalallad Douwla val Din Abul-Muzaffar Malik Al-Muazzam Akhsitan
HanedanŞirvanşah Hanedanı
BabasıIII. Manuçehr

I. Ahsitan (h. 1160-1197) en çok günümüzde Azerbaycan'da yer alan başkentini Şamahı'dan Bakü'ye taşımasıyla tanınan 21. Şirvanşah kralıdır.

İsmi

İsminin anlamı bilim insanları arasında tartışma konusudur. Vladimir Minorski'ye göre, adı Osetçedir ve "güçlü" (Gürcüce Ağsartan) anlamına gelir.[1]

Hükümdarlığı

Şemseddin İldeniz'in müdahalesiyle iktidara geldi. Ahsitan tahta çıktığında Selçuklu Türkleri ve Gürcistan ile dostluk ilişkilerini yeniden kurdu. 1173'te, genellikle Şirvan'da kalan kuzeni Bizans İmparatoru I. Andronikos'un yardımıyla Prens Demi'nin Gürcü isyanını bastırarak kayınpederinin yardımına geldi. Kariyerinin ilk yıllarında askeri yardım için Atabeg Azerbaycan'a güvenmesine rağmen, 1186'da onlara saldırmak için bir fırsat sezmişti. Bu kararı kötü sonuçlandı ve Atabeg hükümdarı Kızılarslan, tüm Selçuklu İmparatorluğu'nu istila etmeye devam etmeden önce Şirvan'ın çoğunu ele geçirerek karşı saldırıya geçti. Bir yıl sonra, 1192'de Şamahı korkunç bir depremle yıkıldı ve Ahsitan, Şirvan'ın başkentini Bakü şehrine taşıdı.

Rus ve Kıpçakların baskınları

Ana madde: Rusların Hazar seferleri

Hükümdarlığı, 1174'te 73 gemiyle Rusların Volga'dan yelken açan ve Kura Nehri'nin kıyılarını tehdit eden akınlarını gördü. Bu arada, bir Kıpçak göçebe gurubu Derbent'i yağmaladı ve aynı yıl Şabran'ı ele geçirdi. Ahsitan, Derbent kuşatmasında olduğu gibi başarılı olan müttefikleri Gürcistan ve Bizans İmparatorluğu'nu çağırdı. III. Giorgi, I. Andronikos'un yardımlarıyla şehri alıp ve Şah'a devretti. Rus donanmasını da yendiler ve yaktılar.

Şirvanşah I. Ahsitan zamanında tamamen restore edilen ve savunma yapısına dönüştürülen Antik tapınak Kız Kulesi

Ailesi

Birkaç kez evlendi, ilk olarak kuzeni IV. Davit'in torunu ve 1192 depreminde ölen İsmeddin Safvaddin Safvat el-İslam, ikincisi ise Rusudan'ın kızıdır. Çocukları:

  • Prens Abul Fath Muhammad Şah - akıl hocası Hakanî idi, yetişkinliğe ulaşamadan 1176'da öldü.
  • Prens Manuçehr - d. 1176/77, 16 yaşında 1192 depreminde öldü.
  • isimsiz kızı - Atabeg prens Amir Amiran Ömer ile evlendi, 1192 depreminde öldü.
  • isimsiz 3 kızı - 1192 depreminde öldü.

Tüm ailesi 1192 Şamahı depreminde öldü. Ardılları sadece kardeşleri kaldı.

Mirası

Şamahı'dan Bakü'ye başkent değişimi hükümdarlığının dikkate değer olayıdır. Kız Kulesi ve Mardakan kalesi onun hükümdarlığı döneminde yapılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Minorsky. Khaqani and Andronicos Comnenus (PDF)" (PDF). 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Nisan 2021. 
I. Ahsitan
Doğumu:  ? Ölümü: 1197
Resmî unvanlar
Önce gelen
II. Afridun		Şirvanşah
1160 - 1197 		Sonra gelen
I. Şahenşah

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tamar</span> Gürcü kraliçe

Tamar, Gürcistan Krallığı’nı 1184-1213 arasında yöneten ünlü kraliçedir. Hükümdarlık dönemi Gürcistan’ın “Altın Çağı” olarak bilinir. “Krallar kralı” ve "Kraliçeler kraliçesi” olarak adlandırılmıştır. Bagrationi (Bagratlılar) hanedanından gelir. Bazı dillerde Tamara olarak da yazılır.

<span class="mw-page-title-main">I. Tahmasb</span> 2. Safevî şahı

I. Tahmasb, Safevî Devleti'nin ikinci hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Andronikos</span>

I. Andronikos Komninos, 1183-1185 arasında Bizans imparatoru olmuştur. İmparator I. Aleksios ve İrini Dukena'nin oğlu sebastokratōr İsakios Komninos'un oğludur. Komninos Hanedanı'nın son temsilcisidir. Devlet düzeninde reform yapmaya çalıştıysa da Batı Hristiyanlığına karşı gösterdiği büyük düşmanlıkla Norman istilasını hızlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şirvanşahlar Devleti</span>

Şirvanşahlar Devleti ,(Arapça/Farsça: شروانشاه) — 861-1538 yılları arasında Güneydoğu Kafkasya'da, ağırlıklı olarak günümüz Azerbaycan Cumhuriyeti'de ve kısmen de günümüz Dağıstan topraklarında var olmuş ve sonradan Azerbaycanlılaşmış bir devlettir. Devletin sınırları doğuda Derbent'ten, Kür Nehri'nin Hazar Denizi'ne döküldüğü noktaya kadar uzanarak, Şirvan tarihi bölgesi ile bazen batıda Gence şehrine kadar ulaşmış, ayrıca farklı dönemlerde Şeki, Karabağ ve Beylegan'ı da kapsamıştır. Başkenti Şamahı ve Bakü olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Demetre</span> Bagratlı Hanedanı mensubu Gürcü kralı (1259-1289)

II. Demetre Bagratlı Hanedanına mensup Gürcü kralı. 1270 – 1289 yılları arasında Gürcistan Krallığı'na hükmetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksios (Trabzon imparatoru)</span> İlk Trabzon İmparatoru

I. Aleksios Megas Komninos, 1204 yılından 1222 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun ilk imparatorudur. Manuil Komninos ile III. Giorgi'nin kızı Rusudan'ın en büyük oğludur. Böylece Bizans İmparatoru I. Andronikos'un torunudur. Andronikos tahtan indirilip, 1185 yılında öldürüldü. Manuil aynı zamanda kör edildi ve sonrasında tarihi kayıtlarda ismi geçmemesine istinaden muhtemelen öldürüldü. Geride iki çocuk bıraktı: Aleksios ve David. Anneleri Rusudan onları Gürcistan ya da Karadeniz'in güney sahillerine kaçırdı.

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, Bizans İmparatoru II. İoannis ile Macaristanlı İrini'nin üçüncü oğludur.

<span class="mw-page-title-main">I. İbrahim (Şirvanşah)</span>

I. İbrahim — Şirvanşahlar devleti'nin 34. şahı ve Derbendi Hanedanı'ndan çıkan ilk şahtır. Mezyedi ve Kesrani Hanedanları ile akraba olan Derbendiler arap asıllı bir aile olup, daha sonradan türkleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Theodora Komnini (Kudüs kraliçesi)</span> Kudüs Kraliçesi

Theodora Komnini ya da Comnena, Bizans İmparatoru I. Manuil'un yeğeni, Kudüs Kralı III. Baudouin'in eşi.

İoannis Komnenos Vatacis, başka alfabelerle Batacis yazımıda kullanılır, I. Manuil ve II. Aleksios hükümdarlıklarının önemli askerî ve siyasi karakteridir. Yaklaşık 1132 yılında doğumludur ve I. Andronikos'a karşı başlattığı isyan sırasında doğal nedenlerle ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Şamahı Kuşatması (1607)</span>

Şamahı Kuşatması, 1603-1612 Osmanlı-Safevi Savaşı'nda bir evre. Kuşatma Safevi ordusunun başarısıyla ve Şamahı'nın 28 yıl sonra tekrar İran idaresine geçmesiyle sonuçlanmıştır. Kuşatma sırasında Bakü ve Derbent de İran ordusuna teslim olmuş, Safevî Devleti bu sayede Azerbaycan ve Dağıstan'da yeniden hakimiyet kurmuştur. Bu itibarla, Safevîler 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı sonucunda kaybettikleri tüm toprakları 1603-1607 arasında geri almayı başarmışlardır.

I. Yezid Mezyed ya da Ebu Tahir Yezid bin Muhammet, Şirvanşahlar Devleti'nin 6. şahı ve Şirvanşah III. Muhammet'in babası.

IV. Muhammet ya da Muhammet bin Ahmet – Şirvanşahlar Devleti'nin 9. şahı ve Şirvanşah II. Yezid Mezyed'in abisi.

I. Manuçehr ya da Manuçehr bin Yezid - Şirvanşahlar Devleti'nin 11. şahı ve Kesrani Hanedanı'nın kurucusu.

II. Ali Kesrani ya da Ebu Mansur bin Yezid – Şirvanşahlar Devleti'nin 12. şahı.

I. Kubad ya da Kubad bin Yezid – Şirvanşahlar Devleti'nin 13. şahı.

<span class="mw-page-title-main">I. Fariburz</span>

I. Fariburz ya da Fariburz bin Salar - Şirvanşahlar Devleti'nin 16. şahı ve kendinden sonra gelen 2 şirvanşahın babası.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan mimarisi</span>

Azerbaycan mimarisi Azerbaycan'daki mimari gelişmeyi ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Derbent Kuşatması</span>

Derbent Kuşatması 1173 veya 1174 yılında Şirvanşahlar ve Gürcü müttefikleri tarafından Rus', Alan ve Kıpçak akıncılara karşı yapılan Derbent'in başarılı kuşatmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arslanşah (Irak Selçuklu meliki)</span>

Rükneddin Ebu el-Muzaffer Arslan Şah bin Tuğrul (1133–1176), Irak ve İran'da hüküm süren bir Selçuklu sultanıydı. Saltanatı on beş yıl yedi ay sürdü. Hükümdarlığı sırasında Şemseddin İldeniz'in nüfuzu ve hakimiyeti ön plana çıkmıştır. Annesi Mümine Hatun, İldeniz ile evlendi ve amcası Sultan Mesud ona baktı. 1160 yılında İldeniz, Arslan Şah'ın Irak'taki Selçuklu Sultanlığı'na hükümdar olarak atandığını ilan etti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.