İçeriğe atla

I. İslâm Giray

I. İslâm Giray
13. Kırım Hanı
Hüküm süresi1532
Önce gelenI. Saadet Giray
Sonra gelenI. Sahib Giray
DoğumBilinmiyor
Ölüm1537
HanedanGiray Hanedanı
BabasıI. Mehmed Giray
DiniSünni İslam

I. İslâm Giray (d. ? - ö. 1537) 13. Kırım Hanı. Doğum tarihi belli değildir. I. Mehmed Giray'ın oğlu, I. Gazi Giray'ın kardeşidir. 1537 yılında öldü.[1]

1532 yılında kardeşi I. Gazi Giray'ı idam ettirdikten sonra amcası I. Saadet Giray'ı tahttan indirerek han olmuştur. Ne var ki, I. Gazi Giray'ın tahta geçişinde yaşandığı üzere, I. Süleyman'ın desteğini alamamıştır. Çok kısa bir süre tahtta kalabilmiştir. Kendisi de bir diğer amcası, I. Selim'in kayın biraderi ve I. Süleyman'ın dayısı olan I. Sahib Giray tarafından 1532 yılında tahttan indirilmiştir.[]

Resmî unvanlar
Önce gelen:
I. Saadet Giray

Kırım Hanı

1532
Sonra gelen:
I. Sahib Giray

Kaynakça

  1. ^ "Dawlat Giray". Encyclopaedia of Islam, Second Edition. 7 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Gazi Giray</span>

II. Gazi Giray veya Bora Gazi Giray 16. yüzyıl sonlarında iki kez Kırım Hanlığı tahtına oturdu.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Hanlığı</span>

Kırım Hanlığı veya Taht-i Kırım ve Deşt-i Kıpçak, 1441-1783 yılları arasında Kırım'da hüküm sürmüş Kırım Tatar devletiydi. Altın Orda Devleti'nin yerini alan dört Hanlıkların en uzun süre hüküm süreni idi. Bazı kaynaklarda 1475'ten 1774 yılında Küçük Kaynarca Antlaşması'nın imzalanışına kadar Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kaldığı belirtilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kazan Hanlığı</span>

Kazan Hanlığı, Altın Orda'nın çöküşünden sonra, Cengiz Han'ın oğlu Cuci'nin ulusuna bağlı Toka Temür sülalesinden Uluğ Muhammed Han tarafından bugünkü Rusya topraklarında kurulmuş olan Türk devletidir. Farklı zamanlarda yaklaşık 750.000 km² alana hakim olmuştur. Ağırlık merkezi bugünkü Tataristan, Başkırdistan, Çuvaş, Mari El (Çirmişistan), Mordovya ve Udmurt (Aristan) Cumhuriyetlerinin toprakları idi.

Altın Orda Devleti'nin çökmeye başlamasıyla 1466 yılında ortaya çıkan bu hanlık 1557 yılına dek varlığını sürdürmüş, anılan tarihte Rusya tarafından ilhak edilince son han da tahttan inmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Sahib Giray</span>

I. Sahib Giray, 1532 ile 1551 yılları arasında hüküm sürmüş Kırım Hanı. I. Mengli Giray'ın oğlu, aynı zamanda I. Selim'in de kayın biraderidir. Sahib Giray, Mengli Giray'ın 1485 senesinde evlendiği Kazan hanı İbrahim Han'ın dul eşi Nur Sultan'dan doğmuştur. 1521 yılında ağabeyi Kırım Hanı I. Mehmed Giray Kazan'ı zapt etmiş ve şehri kardeşi Sahib'e vermiştir. Ağabeyi ile birlikte 1532'de Rus Çarı III. Vasili'yi Moskova yakınlarında yenmiştir. 1532 yılında I. Saadet Giray'ın ölümü ile Sahib Giray Kırım tahtına oturmuştur. 1541 yılında Moskova'ya sefer düzenledi. Atalarının siyasetini izleyerek bozkırdaki Türk boylarını Kırım'a yerleştirdi. 1551 yılında katledildi.

Hayder veya Haydar, I. Hacı Giray'ın oğludur. 1456'da Kırım Hanlığı tahtına oturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Devlet Giray</span>

I. Devlet Giray Han, 1551-1577 yılları hüküm süren Kırım hanıdır. I. Devlet Giray döneminde Kırım Hanlığı Osmanlı ile birlikte yükseliş devrini yaşadı. Temel siyasetini Moskova merkezli bir gelişme politikası izleyen Rusların Karadeniz'e inmelerine karşı mücadele oluşturuyordu.

Nur Devlet Giray 4. Kırım Hanı. 1466-1467, 1467-1469, 1475-1476 olmak üzere toplam üç kez saltanat sürmüştür. 1486 ile 1490 yılları arasında Kasım Hanlığı'nı yönetmiştir.

I. Gazi Giray, 1523-1524 yılları arasında altı ay hüküm süren Kırım hanıdır.

I. Saadet Giray, 1524 ile 1532 yılları arasında sekiz yıl Kırım Hanı olarak hüküm sürmüștür.

IV. Mehmed Giray Kırım hanıdır. Sofu Mehmed Giray Han olarak da bilinir. ve (1654–1666) senelerinde iki kez saltanat sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">II. Mehmed Giray</span>

II. Mehmed Giray veya Semiz Mehmed Giray, 1577 ila 1584 yılları arasında hüküm süren Kırım hanı.

I. Fetih Giray , 1557-1596 Kırım Hanı. 1596 yılında kısa süreli han olmuştur.

Toktamış Giray (1589-1608), Kırım Hanı. 1607 ile 1608 arasında bir yıl kadar hanlık yaptı.

Canıbek Giray, Kırım hanı. 1568- 1636 yılları arasında yaşamıştır. 1610-1623, 1624 ve 1628-1635 yılları arasında üç kez hanlık yapmıştır. Ancak, 1624 yılında filen tahta oturması III. Mehmet Giray'ın isyanı nedeni ile mümkün olmadığından, iki kez hanlık yaptığı kabul edilmiştir. Hanlığı I. Ahmet, I. Mustafa,II.Osman ve IV. Murat dönemlerine rastlar. I. Devlet Giray Han'ın torunudur.

Çerkes Bitu Mustafa Paşa veya Bitu-Murza İdaroviç Çerkassky, Kabardey Çerkes Hükümdarı İdar İnarmasokoviç'in en büyük oğlu, Sultan I. Süleyman'ın kayınbiraderi ve Mahidevran Sultan'ın anne-baba bir ağabeyidir.

Şehzade Bayezid Osmanlı padişahı I. Ahmet'ın oğlu. Bazı kaynaklarda annesinin Mahfiruz Hatice Sultan olduğu iddia edilir.

III. Gazi Giray 1704'ten 1707'ye kadar hüküm süren bir Kırım Hanlığı Hanıdır. Babası I. Selim Giray'dır. Ağabeyi II. Devlet Giray tarafından Kalgay atandıktan sonra arkasından komplo kurdu. Osmanlılar tarafından Rodos'ta eğitim almadan önce Edirne'ye sığındı. III. Gazi Giray babasının ölümünden sonra Ocak 1704'te Osmanlı tarafından han olarak atandı ve 1707'ye kadar tahtta kaldı.

II. Fetih Giray 1736'dan 1737'ye kadar hüküm süren bir Kırım hanıdır. II. Devlet Giray'ın en büyük oğludur. II. Fetih, Adil Giray'ın ölümünden sonra amcası I. Kaplan Giray döneminde kalgay oldu. II. Mengli Giray'ın 1736'da tahttan indirilmesinin ardından han oldu. Ancak kısa süren saltanatında kötü politikaları nedeniyle 1737'de tahttan indirildi ve yerine tekrar II. Mengli Giray han oldu. 1746'da öldü.