İçeriğe atla

I. İsabella (Kudüs)

I. İsabella
Kraliçe İsabella ve Corrado del Monferrato'nın evlenmesinin tasviri
Kudüs kraliçesi
Hüküm süresi1190/1192 – 5 Nisan 1205
Önce gelenSibylla ve Lüzinyanlı Guy
Sonra gelenMontferratlı Maria
Doğum1172
Kudüs
Ölüm5 Nisan 1205 (yaklaşık 32-33 yaşında)
Akka
Eş(ler)iIV. Onfroy de Toron
Corrado del Monferrato
II. Henry
II. Amalrik
Çocuk(lar)ıMaria, Kudüs kraliçesi
Alis, Kıbrıs kraliçesi
Philippa, Rameruptlu
Sybilla, Ermenistan kraliçesi
Melisende, Antakya prensesi
HanedanGâtinais-Anjou Hanedanı
BabasıI. Amalrik
AnnesiMaria Komnini
DiniKatolik

I. İsabella (Fransızca: Isabelle Ire de Jérusalem; İngilizce: Isabella I of Jerusalem; d. yak. 1172, Kudüs – ö. 1205, Akka), 1190/1192 – 5 Nisan 1205 yıllarında Akka merkezli Kudüs Krallığı'nın kraliçesi idi.[1] Krallığı, eşleriyle birlikte yönetti.

Kudüs'ün yedinci kralı I. Amalrik ile Bizanslı Maria Komnini'nin kızı; 8. Kudüs kralı Cüzzamlı IV. Baudouin'in kız kardeşi; 9. Kudüs kralı V. Baudouin'in teyzesi, Akka merkezli Kudüs Krallığı'nın 11. kraliçesi Kraliçe Sibylla'nın baba bir kız kardeşi ve Akka merkezli Kudüs Krallığı'nın 13. kraliçesi Montferratlı Maria'nın annesidir.

Hayatı

Kudüs Krallığı Kraliçesi olmadan önce

Çocukluğu

Birinci evliliği

İkinci evliliği

24 Kasım 1180'de İsabella ikinci olarak evlilik yaparak Corrado del Monferrato ile evlendi. İsabella'nın eski kocası olan IV. Onfroy de Toron'a ait eskiden ait malikane sahibi olarak yönetimi altında bulunan Toron'daki (modern güney Lübnan'da Tibnin'deki) arazileri ve Haçlılar kalesi) 1180'de evlilik yapıldıktan sonra İsabella'nın baba-bır kardeşi olan IV. Baudouin tarafından Kudüs Krallığı arazilerine katılmıştı. İsebella bu arazileri ve Toron malikane sahipliği haklarını eski kocası olan IV. Onfroy de Toron'a tekrar iade etti.[1]

İsabella'nın yaptığı bu evlenmeyi ve bundan dolayı kendinin Krallık hakkını kaybetmesini Lüzinyanlı Guy kabul etmedi. Lüzinyalı Guy, Kudüs Krallığı'ndan feragat etmediğini ilan etti ve Kutsal Krallık ülkesinden yerleşmiş olan Haçlı soylu baronlar ve diğer ilerigelenler onu hala meşru Kudüs Krallığı kralı olarak kabul etmeye devam ettiler. Corrado ve İsabella Sur şehrine geri döndüler.[1]

Üçüncü Haçlılar Seferi için Haçlı orduları Avrupa'dan gelmeye devam etmekte idiler ve 20 Nisan 1191'de Haçlı seferine katılmak üzere deniz üzerinden gelen Fransa Kralı II. Philippe ve Fransız ordusu Akka'da Kutsal Ülke arazilerine ayak bastılar. II. Philippe, Kudüs Krallığı meşru hükümdarları olarak Hükümdar Kraliçe İsabella ve kral ilan edilen yeni kocası Corrado del Monferrato'yı meşru olarak kabul etti. Krallığı bırakmak istemeyen Lüzinyanlı Guy ve onu destekleyen IV. Onfroy de Toron ve Antakya Prensi III. Beomondo dahil Corrado del Monferrato'ya karşı olanlar Kutsal Ülkeye gelen diğer önemli komutan olan İngiltere Kralı Arslanyürekli Rişar'dan destek istediler ve o da bu Corrado karşıtlarına destek vermeyi kabul etti. Mayıs 1191'de Kudüs'te Lüzinyanlı Guy kendi unvanının "Kudüs Krallığı Seçilmiş Kralı" olduğunu ilan etti.[1]

28 Temmuz'da Kutsal Ülke'ye yeni gelmiş Haçlılar komutanları II. Philippe ve I. Richard aralarında bu Kutsal Ülkede kimin hükümdarlık yapacağına dair bir anlaşma yaptıklarını ilan ettiler. Bu anlaşmaya gör Lüzinyalı Guy hayatının sonuna kadar Müslümanlar elinde olan Kudüs yerine geçici olarak Akka'da başkenti olan Kudüs Krallığı Kralı'nın olarak bu krallığı yönetecekti. Bu dönemde Corrado Sür, Beyrut ve Sayda kontluğu ile buraların idaresini eline alacaktı. Lüzinyanlı Guy öldükten sonra Kudüs Krallığı, sağ olurlarsa İsabella ve Corrado tarafından Hükümdar kraliçe ve kral olarak yönetilecek ve eğer sağ olmazlarsa onların varisleri meşru kral olacaklardı.[1]

Bu ilandan 3 gün sonar Fransa Kralı II. Philippe Fransa'ya döndü ve İngiltere Kralı I. Richard Kutsal Ülkede bulunan Haçlılar ordusunun tek başkomutanı olarak kaldı. II. Philippe elinde olan Müslüman esirleri Corrado del Monferrato'ya bırakmıştı. Ama I. Richard zorla bu esirleri ondan aldı. I. Richard da kendinin yaptığı savaşlardan 2,700 müslüman esir almıştı. I. Richard o zamanın geleneklerini hiçe sayan bir barbar olarak bu esirlerin hepsini idam ettirdi. 7 Eylül 1191'de Selahaddin'e karşı Arsuf Muharebesi'ni kazandı ve Kasım'da Yafa kalesini kuşatıp Haçlılar eline geçirdi. Sonra elinde bulunan ordu ile Selahaddin Kudüs üzerine yürüyüşe geçti. Fakat hava o kadar berbattı ki eğer Kudüs'ü eline geçirirse Müslümanlar tarafından yapılması olası yeni bir kuşatmaya dayanamayacağını anlayarak Kudüs'e 13 km mesafe kalan bir mevkiye vardıktan sonra geri döndü ve yeniden surlarını yaptırdığı Eşkalon kalesine çekildi. I. Richard Kutsal Ülke'den Nisan 1192'de İngiltere'ye dönmeye karar verdi.[1]

Kutsal Ülke'de yerleşmiş bulunan yerli Haçlılar asilleri Guy'un Kudüs Krallığı kralı olma iddiasını kabul etmemeye devam ettiler. Bunlar tek Havclialr ordusu başkomutanı kalan II. Richard'a başvurup Kudüs Krallığı hakkında daha önce verilmiş olan kararın değiştirilmesini istediler.[1]

Kudüs kraliçesi olma dönemi

Kraliçe seçilmesi

Üçüncü evliliği

Eşleri ve çocukları

I. Isabella'nın IV. Onfroy de Toron ile yaptığı birinci evlilikten çocuğu olmamıştır.

Corrado del Monferrato ile yaptığı ikinci evlilikten Montferratlı Maria (1192-1212) adlı bir kız çocuğu olmuştur ve Montferratlı Maria annesi I. İsabella'yı Kudüs Krallığı hükümdar kraliçesi olarak takip etmiştir.

II. Henry ile yaptığı üçüncü evlilikten üç kız çocuğu olmuştur. Bunlar:

  1. . Marguerite: (1193/1194 - 1205'ten önce): Cccuk yaşta iken diğer bir çocuk olan kuzeni II. Henri, Champagne Kontu ile nişanlandırılmıştır; ama her ikisi de daha yetişkinliğe erişmeden çocukken ölmüşlerdir.
  2. . Alis Champagneli (1193/1194-1246): Birinci eşi: I. Hugh. İkinci eşi: Antakya Prensi V. Boemondo. Üçüncü eşi: Raoul de Sosissons. Fransa'da Champagne Kontluğu kontu olmak için bir rakip adaydı ama kont unvanı verilmedi.
  3. . Philippa Champagneli: (yak. 1197- 20 Aralık 1250): Eşi Errard de Brienne-Ramerupt. Fransa'da Champagne Kontluğu kontu olmak için bir rakip adaydı ama kont unvanı verilmedi.

I. Isabella dördüncü ve sonuncu evliliğini Kıbrıs kralı ve evlendikten sonra Kudüs kralı da olan II. Amalrik ile yaptı. Bu evlilikten şu çocukları oldu:

  1. . Lüzinyalı Sybilla: (Ekim - Kasım 1198 - yak. 1200 veya 1252): Eşi: Ermenistan kralı I. Leo.
  2. . Lüzinyalı Melisende: (yak. 1200 - 1249'dan sonra): 1 Ocak 1218'de Antakya prensi IV. Boemondo ile evlendi.
  3. . Amalrik: (1201 - 2 Şubat 1205) Akka doğumlu.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g Runciman, Steven (Tr. çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: III. Cilt Akka Krallığı ve Haçlı Seferleri, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları ISBN 975-16-0511-3

Dış kaynaklar

Wikimedia Commons'ta I. İsabella (Kudüs) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  • Runciman, Steven (Tr. çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: III. Cilt Akka Krallığı ve Haçlı Seferleri, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları ISBN 975-16-0511-3
  • Maalouf, Amin (Tr. çev. Ali Berktay), (2006) Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayınları, ISBN 975-80-121-6
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Kraliçe Sibylla Kudüslü ve
Lüzinyanlı Guy
I. İsabella Kudüslü
Kudüs kraliçesi
Eşi olarak krallar:
Corrado del Monferrato: (1192)
I. Henry: (1192–1197)
II. Amalrik (1197–1205)

1190/92–1205 		Sonra gelen:
Montferratlı Maria

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Krallığı</span> Birinci Haçlı Seferinden sonra Katolikler tarafından Kudüs ve çevresinde kurulan bir devlet (1099–1291)

Kudüs Latin Krallığı veya Kudüs Haçlı Krallığı, 1099'da I. Haçlı Seferi'nden sonra Katolikler tarafından Kenan'da kurulmuştur. Batı Avrupa krallıklarıyla yakın bağlantıları vardı ama küçük bir krallıktı ve finansal ve askeri destekten yoksundu. En geniş sınırlarına ulaştığında Lübnan'dan Sina Yarımadası'na kadar uzanıyordu. Başlangıçta Müslümanlarda korku oluşturmuştu ama sonradan "Cihad" kavramının oluşmasıyla birlikte topraklarını kaybetmeye başlamıştır. Kudüs'ün 1187'de Selahaddin Eyyubi tarafından alınmasıyla toprakları Akdeniz kenarında küçük bir kıyı şeridine dönüşmüştür ve Memlüklerin Akka'yı 1291'de almasıyla tarihe karışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Haçlı Seferi</span> 1189–1192 yılları arasındaki Haçlı seferi

Üçüncü Haçlı Seferi, 1189-1192 yılları arasında gerçekleşmiş Haçlı seferi.

<span class="mw-page-title-main">I. Richard</span> İngiltere Krallığının 1189–1199 yılları arasındaki kralı

I. Richard veya Aslan Yürekli Richard, İngiltere Krallığı'nın 1189-1199 tarihleri arasındaki kralı. İngiltere Krallığı'nı 1154 ve 1485 yılları arasında yöneten Fransız asıllı Plantagenet Hanedanı'na mensup olan I. Richard, İngiltere Krallığı'nın tamamını ve Fransa'nın yarısını kapsayan bir bölgeye egemen olan Angevin İmparatorluğu'nun da hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hıttin Muharebesi</span> Eyyûbîler Devleti ile Haçlı kuvvetleri arasında 1187de gerçekleşen muharebe

Hıttin Muharebesi, 4 Temmuz 1187 tarihinde, I. Haçlı Seferi sonucunda Kudüs'te kurulmuş bir Haçlı devleti olan Kudüs Krallığı'nın Kralı Lüzinyanlı Guy'un askerleri ile Selahaddin Eyyubi komutasındaki Müslüman Eyyubiler Devleti ordusu arasında, Taberiye Gölü'nün batı yakasındaki Taberiye Kalesi yakınında bulunan Hıttin Köyü ve volkanik "boynuz" şekilli Hıttin Tepesi civarında gerçekleşen muharebedir. Selahaddin Eyyubi komutasındaki Eyyubi ordusu, Haçlı Kudüs Krallığı ordusunun etrafını sararak imha etmiş, yaklaşık 17.000 Haçlı askeri öldürülmüş ve Kudüs Kralı Lüzinyanlı Guy, bu muharebe sonunda esir düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Lüzinyanlı Guy</span> Fransız yazar (1150-1194)

Lüzinyanlı Guy ya da Guy de Lusignan, Evlilik yoluyla bir Haçlı devleti olan Kudüs Krallığı'nın başına geçen, Selahaddin Eyyübi'nin ordularıyla yaptığı Hıttin Savaşı'nı kaybederek Kudüs'ün Haçlıların elinden çıkarak tekrar Eyyubilerin eline geçmesine neden olan bir Fransız Haçlı şövalyesidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Amalrik</span> 1163–1174 yılları arasındaki Kudüs kralı

I. Amalrik, 1162–1174 arasında Kudüs kralı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Baudouin</span> Kudüs Krallığı hükümdarı (1174–1185)

IV. Baudouin veya lakabıyla Cüzzamlı kral, 1174'ten 1185'e kadar Kudüs'ün kralıydı. Cüzzam hastalığına rağmen gösterdiği irade ve Kudüs Krallığı'na bağlılığı nedeniyle çağdaşları ve daha sonraki tarihçiler tarafından takdir edildi. Yetkin danışmanlar seçen Baudouin, gelişen bir Haçlı devletini yönetti ve onu Müslüman hükümdar Selahaddin'den korumayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">Maria Komnini (Kudüs kraliçesi)</span> Kudüs Kraliçesi

Maria Komnini ya da Comnena, Kudüs kralı I. Amalrik'in ikinci karısıdır. Kıbrıs dükü İoannis Dukas Komninos ile soyu antik Ermeni krallarına dayanan Maria Taronitissa'nın kızıdır. Kız kardeşi Antakya prensi III. Boemondo ile evlenmiştir. Erkek kardeşi Aleksios 1185 yılında kısa bir süre Bizans İmparatorluğu tacı için hak iddia etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">V. Baudouin</span>

V. Baudouin, 1185'te dayısı IV. Baudouin'in ölümü üzerine tahta çıkan V. Baudouin, bir yıl Kudüs tahtında kalmıştır. Montferratlı William ve IV. Baudouin'in kız kardeşi Kudüs kraliçesi Sibylla'nın oğludur. 9 yaşında iken ölmüştür ve Kudüs tahtına üvey babası Lüzinyanlı Guy çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sibylla (Kudüs)</span> Kudüs ve Akka kraliçesi (1186–1190)

Kudüslü Sibylla (Fransızca: Sibylle de Jérusalem; :Sibylla, Queen of Jerusalem; yak. 1160, Kudüs – 1190, Akka. 1186 ve 1190 yılları arasında eşi kral Lüzinyalı Guy ile birlikte ortak Kudüs ve Akka Krallığı kraliçesi idi. 7. Kudüs kralı I. Amalrik ile Courtenaylı Agnes'in en büyük kızı; 8. Kudüs kralı Cüzzamlı IV. Baudouin'in kız kardeşi; 9. Kudüs kralı V. Baudouin'in annesi ve Akka merkezli 11. Kudüs kraliçesi Kudüslü İsabella'nın aynı babadan üvey kız kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Amalrik (Kudüs kralı)</span> Kudüs kralı

Aimery ya da Amalrik, doğum ismi Lüzinyanlı Aimery olan ikinci Kıbrıs kralı (1194–1205) ve I. İsabella ile olan evliliği sebebiyle onuncu Kudüs kralı (1197–1205). Lüzinyanlı Guy'ın ağabeylerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yafa ve Aşkelon Kontluğu</span>

Yafa ve Aşkelon Kontluğu, Kudüs Krallığı'nın başlıca Haçlı devleti olmasının en büyük etkenini oluşturan dört büyük kontluktan biriydi.

1197 Haçlı Seferi, ayrıca VI. Heinrich'in Haçlı Seferi ya da Alman Haçlı Seferi olarak da bilinir, 1189 ile 1190 yılları arasında Üçüncü Haçlı Seferi sırasında babası İmparator I. Friedrich'in başarısız girişimine yanıt olarak Hohenstaufen imparatoru VI. Heinrich tarafından başlatılan bir haçlı seferidir. Bu nedenle askerî harekât aynı zamanda "İmparatorun Haçlı Seferi" olarak da bilinir.

III. Joselin, yaşamı boyunca Kudüs Krallığı'nda bir lordluk kurmaya yetecek kadar toprak toplamayı başaran Edessa'nın itibari kontuydu.

<span class="mw-page-title-main">Corrado del Monferrato</span>

Montferratlı Konrad, Üçüncü Haçlı Seferi'ne katılmış İtalyan soyluydu. Kudüslü I. İsabella ile olan evliliği nedeniyle 24 Kasım 1190'dan itibaren fiilen Kudüs konsort kralı olmuş, ancak resmi olarak 1192'de, ölümünden günler önce seçilmiştir. Ayrıca 1191'den itibaren Monferrato'nun sekizinci markisiydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Henri (Champagne kontu)</span>

II. Henri veya Kudüs kralı olarak I. Henri, 1181'den 1197'ye kadar Champagne kontu ve Kudüs kraliçesi I. İsabella ile olan evliliğinden dolayı1192'den 1197'ye kadar Kudüs kralı idi.

<span class="mw-page-title-main">Akka Kuşatması (1189-1191)</span>

Akka Kuşatması, Lüzinyanlı Guy'ın Haçlı seferi sayesinde Suriye ve Mısır'ın Müslüman lideri Selahaddin Eyyubi'ye karşı başlattığı kuşatmaydı. Bu kuşatma, daha sonra Üçüncü Haçlı Seferi olarak bilinen sürecin bir parçasını oluşturmuştur. Kuşatma Ağustos 1189'dan Temmuz 1191'e kadar sürmüş, bu süre zarfında şehrin kıyıdaki konumu nedeniyle saldıran Haçlı kuvvetleri şehre tam olarak girememiş, Selahaddin deniz yoluyla ikmal ve kaynak almasıyla şehri tam olarak rahatlatamamıştır. Sonuç olarak, bu kuşatma; Haçlılar için önemli bir zafer ve Selahaddin'in Haçlı devletlerini yok etme hırsının azalmasıyla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Ubaldo Lanfranchi</span>

Ubaldo Lanfranchi, İtalyan Katolik başpiskopostur.

<span class="mw-page-title-main">IV. Onfroy de Toron</span>

IV. Onfroy de Toron, Kudüs Krallığı'nın baronuydu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.