İçeriğe atla

I. İmâdüddin Zengî

I. İmâdüddin Zengî
Zengiler Haleb Atabeyi
Hüküm süresi1128-1146
Sonra gelenNûreddin Mahmud Zengî
Zengiler Musul Atabeyi
Hüküm süresi1127-1146
Sonra gelenI. Seyfeddin Gazi
Doğum1085
Ölüm14 Eylül 1146 (61 yaşında)
Caber Kalesi
Tam adı
el-Melikü'l Mansur Zeynü'l-islam Nasîr-i emir'ül-müminin İmadeddin Zengi bin Aksungur
HanedanZengi Hanedanı
BabasıAksungur el-Hacib
DiniSünni İslam[1]

I. İmâdüddin Zengî ya da Aksunguroğlu İmâdüddin Zengî (1085 - 14 Eylül 1146) Büyük Selçuklu Devleti'nin Musul ve Haleb Atabeyi ve Zengi hanedanının kurucusu.[2]

Basra valisiyken Abbasi halifesinin ayaklanmasını bastırdığı için Selçuklu hükümdarı II. Mahmud tarafından 1127 yılında Musul, 1128 yılında Haleb Atabeyliklerine atandı.

Böriler'in elindeki Şam'ı birkaç defa kuşattı ama alamadı.

24 Aralık 1144'te Urfa'daki Haçlıları yenerek Urfa Kontluğu'nun varlığına son verdi. Bu zafer Haçlılara karşı Müslümanların ilk büyük başarısı olarak kabul edilir. Caber Kalesi'ni kuşattığı sırada 1146 yılında Yarenkeş isimli Frank kökenli hadım bir köle tarafından öldürüldü. Yerine Musul'da büyük oğlu I. Seyfeddin Gazi, Haleb'de ise küçük oğlu Nûreddin Mahmud Zengî geçti.

Musul'un kuzeyinde yer alan İmadiye kentini kurdu.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2019. 
  2. ^ Öğün Bezer, Gülay. "İmamüddin Zengî". TDV İslâm Ansiklopedisi. 44. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 258-261. 29 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2019. 
Resmî unvanlar
Önce gelen:
'
Zengiler Haleb Atabeyi
1128 - 1146
Sonra gelen:
Nûreddin Mahmud Zengî
Önce gelen:
'
Zengiler Musul Atabeyi
1127 - 1146
Sonra gelen:
I. Seyfeddin Gazi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Suriye Selçukluları</span> 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devleti

Suriye Selçukluları, 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Haçlı Seferi</span> 1147–1149 yılları arasında gerçekleşen Haçlı seferi

İkinci Haçlı seferi, 1147-1149 yılları arasında gerçekleşen Haçlı Seferleridir.

<span class="mw-page-title-main">Artuklu Beyliği</span> Güneydoğu Anadoluda hüküm sürmüş bir Türk beyliği (1102–1409)

Artuklu Beyliği ya da diğer adıyla Artuklular, Harput, Mardin ve Hasankeyf bölgelerinde 1102-1409 yılları arasında hüküm sürmüş bir Oğuz Türkmen beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Zengîler</span>

Zengîler, 12. ve 13. yüzyıllarda Mezopotamya ve Suriye'de hüküm sürmüş Türk devletidir. İlk hükümdarı İmâdüddin Zengî'dir.

<span class="mw-page-title-main">Erbil Beyliği</span>

Erbil Beyliği, Erbil Atabeyliği veya Begteginliler, 1146-1233 yılları arası Irak'ın kuzeyindeki Erbil ve çevresine egemen olan Türk Atabeyliğidir. Devlet adını kurucusu olan Zeynüddin Ali Küçük'ün babası Begtegin'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nûreddin Mahmud Zengî</span>

Nûreddin Mahmud Zengî, Büyük Selçuklular'ın Haleb Atabeyi.

<span class="mw-page-title-main">Urfa Kontluğu</span>

Urfa Kontluğu veya Edessa Kontluğu, Birinci Haçlı seferi sonucu 12. yüzyılda Urfa şehri ve civarında Haçlılar tarafından kurulmuş bir devlettir. Kurucusu, daha sonra Kudüs kralı olacak olan I. Baudouin'dir.

Kürboğa ; Büyük Selçuklu Devleti'nin Musul atabeyi ve deneyimli bir kumandandı. Bazı kaynaklarda "Kerboğa", "Kurboğa", "Gürboğa" olarak da anılmaktadır.

Haçlı seferleri kronolojisi:

Şehabeddin Mahmud, (Arapça, Türk asıllı dördüncü Böriler Şam atabeyi. 1135-1139 arasında, Büyük Selçuklu Devleti'ne tabi Böriler Şam Atabeyiliği yapan hükümdardır.

Urfa kuşatması ya da Edessa kuşatması 28 Kasımdan 24 Aralık 1144'e kadar sürdü ve sonuç olarak haçlı Urfa Kontluğu, Musul ve Halep atabeyi; I. İmâdüddin Zengî'nin eline geçti.

<span class="mw-page-title-main">Azez Muharebesi (1125)</span>

Azez Muharebesi, Aksungur el-Porsuki'nin idare ettiği Selçuklu Ordusu II. Baudouin'in yönettiği Haçlı Devletleri tarafından 11 Haziran 1125 tarihinde yenilgiye uğramış ve muhasarasını kaldırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Joselin</span>

II. Joselin, Urfa Kontluğu'n dördüncü ve son kontu.

I. Seyfeddin Gazi 1146 ile 1149 yılları arasında Musul emiri. I. İmâdüddin Zengî'nin en büyük oğlu ve Nûreddin Mahmud Zengî'nin ağabeyidir.

Aksungur el-Porsuki, 1113 ile 1114 ve tekrar 1124 ile 1126 yılları arasında Musul emiri.

Esâdüddîn Şirkuh bin Şadhi,, kısaca Şîrkûh el-Mansûr veya Şirkuh, Kürt askeri komutan ve Selahaddin Eyyubi'nin amcasıdır. Mısır'daki askeri ve diplomatik çabaları, Eyyubi ailesinin o ülkede eğemenlik kurmasında kilit bir faktördü. Eyyûbî ailesi önceleri Duvîn'de Şeddâdîler'in hizmetinde bulunuyordu. Bağdat şahnesi Bihrûz el-Hâdim'in yakın dostu olan Şâdî, oğulları Necmeddin Eyyûb ve Şîrkûh'la beraber onun hizmetine girdi. Bihrûz'un Tikrît'e vali tayin ettiği Şâdî'nin ölümünün ardından bu göreve oğlu Necmeddin Eyyûb getirildi. Şîrkûh da ağabeyine yardımcı olarak onunla birlikte kaldı. Bir müddet sonra Bihrûz'la araları bozulan iki kardeş 532 (1137) yılında Musul'a gidip İmâdüddin Zengî'nin hizmetine girdi ve onun Haçlılar'la mücadelesinde aktif rol oynadı. İmâdüddin Zengî'nin öldürülmesinin ardından (541/1146) Halep'te yönetimi ele geçiren Nûreddin Mahmud Zengî'nin en büyük yardımcısı Şîrkûh oldu. İmâdüddin Zengî'nin ölüm haberini alan Urfa Kontu II. Joscelin'in iç kale dışında Urfa'yı zaptetmesi üzerine Nûreddin Mahmud ve Emîr Savar ile Şîrkûh Urfa'ya gidip şehri kurtardılar. Receb 543'te Antakya yakınlarındaki Yağra'da ve Safer 544'te Azâz yakınlarındaki İnnib'de (İnab) Haçlılar'ı ve İsmâilîler'i mağlûp ettiler. Gösterdiği kahramanlıktan dolayı Nûreddin Mahmud, Artah Kalesi'ni Şîrkûh'a verdi

<span class="mw-page-title-main">Beni Münkız</span> Suriyeli Arap aile

Beni Münkız, 1081-1157 yılları arasında merkezi Şayzar olmak üzere Suriye'nin bazı şehirlerinde hüküm süren Arap hânedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kutbüddîn Mevdûd</span> Musul emiri

Kutbettin Mevdud Zengi Devleti'nin Musul atabeyidir.