İçeriğe atla

Işıklı Gölü

Işıklı Gölü
Harita
Havza
KonumÇivril, Denizli, Türkiye
Koordinatlar38°13′54″K 29°54′1″D / 38.23167°K 29.90028°D / 38.23167; 29.90028
Yerleşim(ler) (sahil)Beydilli, Bucak,Sundurlu
Genel bilgiler
Akarsu (gelen)Büyük Menderes
Akarsu (giden)Büyük Menderes
Göl türüTatlı su gölü
Yüzölçümü73 km2 (28 sq mi)
En derin noktası3 m (9,8 ft)
Yüzey rakımı821 m (2.694 ft)
Wikimedia Commons
Türkiye üzerinde Işıklı Gölü
Işıklı Gölü
Işıklı Gölü (Türkiye)

Işıklı Gölü ya da Çivril Gölü, Denizli ili Çivril Ovası üzerinde yer alan bir tatlı su gölüdür. Büyük Menderes ırmağı Işıklı Gölü'nden çıkar. Göl yazın karasal tarımda sulama amacıyla kullanılması nedeniyle derinliğinde 3 metreye varan yıllık varyasyon göstermektedir.[1] Göl, aynı zamanda bir düzenleyici (regulateur)’dir. Işıklı gölünün geleğeni de gideğeni de vardır.[2] Aslında doğal bir göl olmasına karşın su seviyesinin yükseldiği dönemlerde etrafında yer alan yerleşim yerlerinin ve tarım alanlarının su baskınlarından korunması için DSİ tarafından etrafına bent yapılması suretiyle bir baraj gölüne dönüşmüştür.[3] Gölün güneybatısında yapılmış bir düzenekle, sular Büyük Menderes’e aktarılır ve ekeneklerin sulanmasında kullanılır.[2]  Son yıllarda makrofitlerin aşırı çoğalmasıyla bir otlanma problemi yaşanmaktadır.[3] Günümüzde göl sulama, balıkçılık ve balık çiftlikleri amaçları ile değerlendirilmektedir. Göl, kerevit vebasının 1984 sonbaharında Türkiye'de görüldüğü ilk yerdir.

Fiziksel özellikleri

Göl türü

Işıklı Gölü Bir tatlı su gölüdür.

Yüzölçümü ve derinliği

Işıklı Gölü’nün maksimum yüzey alanı yaklaşık 64 km² olup, maksimum derinliği ise 8.7 m’ye ulaşmaktadır.[1]

Beslendiği akarsular

Göl; Kufi Deresi, Işıklı Pınarları, Büyük Menderes, Akçay Deresi ve yer altı suları ile beslenmektedir.[1]

Doğal yaşam

Göl su kuşları için önemli bir yaşam, yumurtlama, kuluçka ve göç ortamı oluşturmaktadır. Bölgede kuluçkaya yatanlar arasında küçük balaban, Alaca balıkçıl, küçük-büyük ak balıkçıl, erguvan balıkçıl, çeltikçi, boz kaz, angıt, pasbaş dalağan, deniz kartalı, saz delicesi, kızıl şahin,flamingo,[4] uzunbacak, gülen sumru, kır incir kuşu önemli örneklerdir. Kışın gölde gözlenen su kuşları arasında Küçük karabatak, Büyük ak balıkçıl, sakarca, boz kaz, çamurcun, kıl ördek, kepçel, batak çulluğu örnek verilebilir. Ayrıca deniz kartalı, sakallı akbaba, gökçe delice, büyük orman kartalı, şah kartal, bıyıklı doğan, ulu doğan bölgede kışlayan yırtıcı kuşlardır. Göl taşıdığı potansiyel nedeniyle Önemli Kuş Alanı (ÖKA) ilan edilmiştir.

Çevre sorunları

Gölde yaban yaşamı ağır bir tehdit altındadır. Avcılar kurallara aldırmadan, yılın her mevsiminde avlanırlar. Gerçek bir koruma statüsü belirlenememiştir. Gölün Ankara, Bursa gibi yerlere fazla uzak olmayışı, doğal varlıkların süratle bozulmasına uygun koşulları yaratır. Ateşli silahların yaygın kullanımı bu değerli sulak alanın, kuş popülasyonunun zarar görmesine yol açmaktadır.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c Yılmaz, M., 1992. The Final Report of Limnological Investigation of Çivril (Işıklı) Lake Project, (in Turkish). Tarım ve Köy İş. Bakanlığı, Tar. Araş. Genel Md., Su Ürün. Araş. Enst. Md., Eğirdir, 192 s.
  2. ^ a b c GÜNEY.E. 2004. Türkiye Hidrocoğrafyası,Dicle üniversitesi, s.205
  3. ^ a b Kuru, M., S. Balık, M. R. Ustaoğlu, E. Ünlü, E. Taşkavak, A. Gül, M. Yılmaz, H. M. Sarı, F. Küçük, B. Kutrup, M. Hamalosmanoğlu, 2001. The Evaluation Project of Wetlands in Turkey for Fish Criterions of Ramsar Convention, (in Turkish). T.C. Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü 289 s.
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marmara Gölü</span>

Marmara Gölü, Manisa'nın ilçesi Gölmarmara'nın güneyindeki bir alüvyal set gölüdür. Ege Bölgesi'nde yer alır. Gölün bulunduğu saha çukur olup batı ve kuzeyi tepelerle çevrilidir. Doğu kısmı Gediz Ovası'na, kuzeybatı kısmı Akhisar Ovası'na açık olup buralardan alüvyon setleriyle ayrılır. Bu durum, Marmara Gölü'ne set gölü karakterini verir. Gediz çöküntü havzası içinde bulunan gölün seviyesi, Gediz Ovası'nın seviyesinden daha alçaktır. Derinliği az olan gölün yüzölçümü 44,5 km²'dir. Gediz Nehri ile Demrek Deresi'nden ve kuzeydeki Kum Çayı'ndan göle kanallar açılmıştır. Bu kanallar bilhassa ilkbahar sonlarında kabarık olan akarsuların sularını göle taşırlar. Göl kapalı bir çukurda olup suları tuzludur. 12 Haziran 2017'de "Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan" ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Menderes</span>

Büyük Menderes, Batı Anadolu'nun en büyük nehridir ve Menderes Havzası'nın ana sulama kaynağıdır. Kufi Suyu ve Banaz Çayı kollarının birleşmesiyle oluşur ve Ege Denizi'ne dökülür. Uzunluğu 548 km'dir. Büyük Menderes ovası bataklıkları kurutulduktan sonra Türkiye'nin en verimli alanlarından birisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Karamanlı Barajı</span>

Karamanlı Barajı, Burdur'da, Değirmen Deresi üzerinde, sulama amacı ile 1969 - 1973 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Karaçomak Barajı</span>

Karaçomak Barajı, Kastamonu'da, Karaçomak Deresi üzerinde, sulama, taşkın kontrolü, içme suyu temini amacı ile 1968 - 1973 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Manyas Kuşgölü</span> Türkiyede bir göl

Manyas Kuşgölü, tamamı idari olarak Balıkesir ilinin Bandırma ilçesi sınırlarında yer alan tektonik göl. Göl, Marmara Denizi'nin güneyinde, Uludağ ile Biga Yarımadası arasında uzanan bir çöküntü alanında yer almaktadır. Bu çöküntünün tabanını Kuş ve Uluabat (Apolyont) Gölleri ve bu göllerin çevresinde yer alan geniş ovalar, kenarlarını ise yüksek dağ ve yaylalar oluşturmaktadır. Doğu batı doğrultusunda uzanan gölün uzunluğu 20 km, genişliği ise 14 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Akşehir Gölü</span>

Akşehir Gölü, Sultan Dağları ile Emir Dağı arasındaki çöküntü alanında yer alır. Akşehir ilçesinin yanında İç Anadolu Bölgesi'nde bulunan bir göldür. İdari olarak Konya ve Afyonkarahisar illeri sınırları içerisinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eğirdir Gölü</span> Türkiyede bir göl

Eğirdir Gölü, Isparta ili sınırlarında yer alan, tektonik ve karstik etkilerle oluşmuş, bir tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Eber Gölü</span> Afyonda göl

Eber Gölü, Afyonkarahisar sınırları içinde yer alan Türkiye'nin 12. büyük gölüdür. En derin yeri 21 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Karataş Gölü</span>

Karataş Gölü Burdur, Tefenni ovasında yer alan küçük ve sığ bir tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Akdağ (Denizli)</span>

Akdağ: Denizli ve Afyonkarahisar illerinde, Çivril, Kızılören ve Sandıklı ilçeleri arasında kalan bir dağ. İki zirvesinden yüksek olanı 2446 metre, diğeri 2345 metre yüksekliğindedir. Ege Bölgesi'nin 2. en yüksek dağıdır.

Küçükler Barajı, Uşak'ta, Gavural Deresi üzerinde, sulama amacıyla 1996-2001 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Beydağ Barajı, İzmir'de, Küçük Menderes Nehri üzerinde, sulama amacıyla 1994-2007 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Işıklı Gölü Barajı, Denizli'de, 1950-1953 yılları arasında Işıklı Gölü çevresinin setlenerek bir su rezarvuarı haline getirilmesiyle oluşturulmuş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Ladik Gölü</span> Samsunun Ladik ilçesinde bir göl

Ladik Gölü, Samsun'un Ladik ilçe merkezinin doğusunda bulunan ve 870 hektarlık alana sahip olan bir göl. Ladik Gölü, üzerinde yüzen adacıklarıyla ünlüdür. Etrafı dağ ve orman manzarası ile çevrilidir. Turna balığı, tatlısu levreği, tahta balığı, sazan, kızılkanat gibi balık türlerinin yaşaması nedeniyle ilçedeki balıkçılık sektörü ve balıkçılık turizmi, bu yöredeki yaşamı son derece etkilemektedir. Birçok kuş türüne ev sahipliği yapar. Burada su kayağı, sörf, yelkenli yarışı gibi sportif faaliyetleri yapmak da mümkündür. Bu özellikleriyle göl, ilçe turizmine hizmet etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sultansazlığı Millî Parkı</span> Türkiyede bir ulusal park

Sultan sazlığı, İç Anadolu Bölgesinde Kayseri il sınırları içerisinde Develi, Yahyalı ve Yeşilhisar ilçelerinin oluşturduğu üçgen içerisinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yay Gölü</span>

Yay Gölü, Türkiye'nin Kayseri ilinde yer alan bir göldür. Erciyes Dağı'nın güneyinde, Develi-Yahyalı-Yeşilhisar-İncesu kasabaları arasında uzanan volkanik kapalı havzaya Sultan Sazlığı-Yay Gölü adı verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeniçağa Gölü</span> Yeniçağada bir göl

Yeniçağa Gölü, Bolu ili, Yeniçağa ilçesinin yakınındaki tektonik göl. Gölün oluşumunda Kuzey Anadolu Fay hattı etkilidir. Göl alanı 2,6 km², denizden yüksekliği 989 m'dir. Suları tatlı olan gölün en derin yeri 11 m, otalama derinliği 5 m kadardır. Gölün uzunluğu 7 km, genişliği 2,5 km'dir.

Yeşilırmak Deltası ya da Çarşamba Ovası, Samsun'da, Karadeniz'e dökülen Yeşilırmak'ın oluşturduğu delta. Çarşamba ve Terme ilçelerinin kurulu olduğu delta 90.000 km²'lik alanı ile Karadeniz'in en büyük deltasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kufi Çayı</span>

Kufi Çayı, Büyük Menderes Nehri'nin kollarından biridir. Uzunluğu 98 km, yağış alanı 2015 km²'dir. Yıllık ortalama akım 3368 m/sn, maksimum akım 35644 m/sn'dir. Ortalama yıllık 106.213.248 m³ su taşımaktadır. Çay, Sandıklı ovasının doğu ve kuzeyindeki dağlardan kaynağını almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çivril Ovası</span>

Çivril Ovası, Ege Bölgesinde, Denizli ilinin kuzeydoğu topraklarında yer alan tektonik ova. Denizden 820 m yüksekliğindeki ovanın büyüklüğü 400 km2'dir. Güneydoğudaki Işıklı Ovası ve güneybatıdaki Baklan Ovası ile beraber ters V (bumerang) şekilli büyük bir düzlük oluşturur. Denizli, Burdur, Afyon Isparta arasındaki ova Ege horst-graben yapısının doğu bölümünü oluşturur. Büyük Menderes'in içinden geçtiği ovanın doğu bölümünde Işıklı Gölü yer alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.