İçeriğe atla

Işık Lisesi

Işık Okulları, Feyziye Mektepleri Vakfı çatısı altında hizmet veren İstanbul'daki eğitim kurumları.

Feyziye Mektepleri Vakfı, 14 Aralık 1885 yılında Selanik'te yaşayan Türk ailelerinin, çocuklarını eğitecek, onlara gelişme ve yetişme olanağı sağlayacak bir okul arayışıyla 50 öğrenci ile kurulmuş ve 17 Aralık 1934 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk'ün onayıyla 49. yıldönümünde “Işık” adını almıştır.

Tarihçe

Işık Okulları'nın kuruluşu, Osmanlı Devleti'nin ilk sivil toplum hareketlerinden kabul edilir. İlk Işık Okulu, Mısırlızadelerden Mümeyyiz Tevfik Efendi önderliğinde bir heyetin girişimiyle, 13 Aralık 1885'te Selanik'in Kâtip Muslihiddin mahallesinde Feyz-i Sıbyan adıyla eğitime başlamıştır.

Selanik'te Şemsi Efendi tarafından 1872 yılında kurulan ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Atatürk'ün. de ilköğrenim gördüğü Şemsi Efendi Mektebi'nde 'Usul-u Cedid' (Yeni Usul) de denilen yeni bir eğitim metodu uygulanmaya başlanmıştı. Balkanlarda yaşayan varlıklı Türk ailelerinin ilgisini çeken bu sistem, kurumsallaşmış ve böylece Mümeyyiz Tevfik Efendi önderliğinde bir heyet Feyz-i Sıbyan Mektebi'ni kurmuştur.

1900 yılında iyice genişleyen eğitim kapasitesiyle okul Feyziye adını aldı ve bu yıllarda okulun mezunları önemli mevkilere geldi. Selanik kökenli birçok İttihat ve Terakki mensubu bu okulda eğitim hayatına başladığı ya da öğretmenlik yaptı.[1] Fevziye Mektebi'nin altıncı müdürü olarak 1902-1908 arasında okulu yöneten Cavid Bey, Osmanlı Devleti'nde meşrutiyetin ilanından sonra bu görevinden ayrıldı ve Selanik milletvekili olarak siyasete atıldı.

Balkan Savaşı'nın patlak vermesiyle okul bir süre İstanbul'dan idare edildi. I. Dünya Savaşı başladıktan sonra Selanik'ten İstanbul'a göç eden ailelerin sayısı artması ve Rumeli göçmenlerinin çocukların gittikleri okullarda uyum sorunları yaşaması üzerine ailelerin yoğun talebi sonucu yeni bir Feyziye Mektebi açılması gündeme geldi.[2] İstanbul'da 1915'te açılmış ılan ve eğitimci Satı Bey’in müdürlüğünü yaptığı Yeni Mektep adlı okul, yürüttüğü modern eğitim programları nedeniyle göçmen aileler arasında ilgi görmekteydi. İstanbul Beyazıt'taki okul, 1917'de Feyziye Mektebi adını aldı. I. Dünya Savaşı'nın ve Mütareke döneminin olumsuz koşullarına rağmen uyguladığı disiplinli eğitim anlayışı sayesinde tüm ülkede tanındı.[2]

1923 yılında Selanik'teki okulun öğrencileri de Türkiye'ye geldi. Bu nedenle Beyazıt binası yetersiz kaldı ve okul Teşvikiye'de Naciye Sultan Yalısı'na taşındı. Okul üstünde bulunduğu araziyi bir süre sonra satın aldı ve 1934'te okulun ellinci yıl kutlamasında adı Işık Lisesi olarak değiştirildi. 1956 yılında vakıflaşma tamamlandı ve Nişantaşı'ndaki araziye ek binalar yapıldı. 1986'da Ayazağa Kampüsü'nün, 1996'da Işık Üniversitesinin ve son olarak 2000'de Erenköy'de ilköğretim kampüsünün açılmasıyla Işık Okulları, bugün 130 yıllık geçmişini arkasına alarak anaokulundan üniversiteye eğitim veren okullarında yedi bine yakın öğrenci ile Türkiye Cumhuriyeti'nin en köklü eğitim ve öğretim kurumlarından biri haline gelmiştir.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Mehmetefendioğlu, Ahmet (1 Haziran 2010). "Fevziye Mektebi'nin 25.Yıl Kutlamalarında Okunan Bir Şiir Üzerine". Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi. 9 (20): 143-156. ISSN 1300-0756. 4 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2023. 
  2. ^ a b Kılıç, Fahri (2017). "I.DÜNYA SAVAŞI'NDA SELANİK'TEN İSTANBUL'A TAŞINAN BİR EĞİTİM KURUMU: FEYZİYE MEK". Cappadocia Journal of History and Social Sciences. 1 (Volume 9): 142. ISSN 2199-353X. 4 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2023. 


İlgili Araştırma Makaleleri

Şemsi Efendi Mektebi, Selanik'te Muallim Şemsi Efendi tarafından 1872’de kurulan özel okuldur.

Dârü'l-Muallimât; 1870 yılında Osmanlı Devleti’nde, ilk ve orta öğretim kız okullarına öğretmen yetiştirmek için açılan eğitim kurumu. Kız öğretmen okulu.

Selim Sabit Efendi, Osmanlı eğitim bilimci.

<span class="mw-page-title-main">Musa Kazım Onar</span>

Musa Kazım Onar, Türk siyasetçidir.

Işık Okulları, Feyziye Mektepleri Vakfı'na bağlı olarak çalışmalarını sürdüren eğitim kurumlarının genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn</span> Osmanlı İmparatorluğu’nda askeri mühendislik eğitimi veren okul

Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn, İstanbul'da 1795 yılında kurulan; Osmanlı ordusu için topçu ve istihkâm subayı yetiştiren askerî okul. III. Selim devrinde yeniden yapılanmanın en önemli kurumlarından biri olarak 1795‘te Hasköy’de açılmıştır. 1773’te kurulan Mühendishâne-i Bahrî-i Hümâyun’dan sonra imparatorluğun ikinci mühendishanesidir. Örneklerini, Fransa’da Mouradgea D’Ohsson’un ve özellikle Viyana’da Ebûbekir Râtib Efendi’nin gözlemlediği askerlik ve mühendislik akademilerinden almıştır. Kuruluş sebebi Nizâm-ı Cedîd ordusunun teşkil edilmesiyle bağlantılıdır. İlk dönemiyle ilgili belgelerde Fünûn-i Harbiyye Tâlimhânesi, Mekteb-i Fünûn-i Harbiyye veya Mühendishâne-i Sultânî gibi isimlerle, ardından da Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn olarak anılmıştır.

Darülfünun, Arapça dar ve fünun (fenler) sözcüklerinden türetilmiş, "üniversite" anlamında kullanılan bir sözcüktür. Aynı zamanda 1900 yılında Avrupa üniversiteleri tarzında kurulan Darülfünun-ı Şahane veya İstanbul Darülfünununu ifade eder. Bu kurum 1933 reformuyla İstanbul Üniversitesi'ne dönüştürülmüştür.

Emrullah Efendi, Osmanlı eğitimcisi, siyasetçi, felsefeci.

<span class="mw-page-title-main">Terakki Vakfı Okulları</span> Türkiyede okul

Terakki Vakfı Okulları, Terakki Vakfı'na bağlı, İstanbul'da yer alan bir okullar bütünüdür. Bünyesinde anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lise yer alır. Tarihi, 1877 yılında Selanik'te kurulmuş olan Mekteb-i Terakki adlı okula dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Feyhaman Duran</span> Türk ressam ve hattat

Feyhaman Duran, Türk ressam ve hattat. Türk Resim Sanatı'nda, portre sanatının ilk ve en önemli temsilcisi sayılır. 1914 Çallı Kuşağı ressamlarındandır. Özellikle Atatürk ve İnönü portreleriyle ünlenmiştir.

Maliye Okulu, maliye memurlarının mesleki eğitimi amacıyla ilk olarak kurs mahiyetinde açılıp cumhuriyet döneminde meslek lisesine dönüştürülen eğitim kurumlarının genel adı.

<span class="mw-page-title-main">Işık Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

1996 yılında eğitim-öğretim hayatına başlayan Işık Üniversitesi, Feyziye Mektepleri Vakfı'nın 138 yıllık köklü eğitim geleneğinin eseridir. 14 Aralık 1885 tarihinde Selanik'te Feyz-i Sıbyan Mektebi ile hizmet vermeye başlayan kurum; Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye'ye uzanan döneme; ulusal egemenliğe, Atatürk İnkılâpları'na tanıklık etmiştir. 1934 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün onayı ile Feyz-i Sıbyan Mektebi, "Işık Lisesi" adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şemsi Efendi</span> Osmanlı eğitimci

Şemsi Efendi, Osmanlı eğitimcisidir.

<span class="mw-page-title-main">Feyziye Mektepleri Vakfı</span> Eğitim Kurumu

Feyziye Mektepleri Vakfı (FMV), Feyz-i Sıbyan Mektebi adıyla, 1885 yılında Selanik'te kurulan ve Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne uzanan döneme tanıklık eden bir kurum. Vakfa ait Işık Okulları ise Cumhuriyet'in ilanı ile ilk kez hazırlık sınıflarından itibaren yabancı dil öğreten, henüz resmi okullarda uygulanmadan Arapça ve Farsçayı programdan çıkaran ve yerine felsefe, sosyoloji, mantık, ticaret gibi dersleri koyan, ilk defa cinsiyet farkı gözetmeden karma eğitim yapan ve Socrates Comenius programını Türkiye'ye getiren ilk okullardan biri.

Ali Ulvi Elöve, Türk şair, öğretmen, çevirmen ve dilci.

Mehmet Kazım Nami Duru, Türk asker, eğitimci ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi</span> Ankara Üniversitesine bağlı fakülte

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Ankara Üniversitesi Cebeci Yerleşkesi'nde eğitim ve öğretim veren, Ankara Üniversitesine bağlı bir fakültedir. Osmanlı Devleti döneminde sivil yönetici sınıfını yetiştirme amacıyla açılmış ve Türkiye'de siyaset bilimi ve iktisadın birçok alanında yükseköğrenim sağlayan ilk kurumdur.

Konya Hukuk Mektebi, 1908 ile 1919 tarihleri arasında Konya'da faaliyet gösteren hukuk mektebidir. Konya'da bir üniversite kurma planının ilk aşaması olarak kurulmuş, ancak 1. Dünya Savaşı'ndan kaynaklanan sebeplerle 1919'da kapatılmıştır.

Hıfzı Tevfik Gönensay, Eğitimci ve edebiyat tarihçisi.

<span class="mw-page-title-main">Rüşdiye</span>

Rüşdiye, Mekteb-i Rüşdî, 1839'da ilân edilen Tanzimat Fermanı sonrasında Osmanlı Devleti'nde açılan ortaöğretim kurumudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.