İçeriğe atla

Hıtta Kapısı

Hıtta Kapısı ya da Babü'l-Hitta', Mescid-i Aksa'nın kapılarından biri. Kelime anlamı itibarıyla Af Kapısı anlamına gelmektedir.[1] Kuzey kapılarından biri olarak,[2] Abwab Mihrab Mariam'ın karşısında[3] ve Kerimiye Medrese ile Evhadiye Türbesi arasında yer almaktadır.[4] Kuzey Duvarı'nın doğu köşesine yakın bir yerde bulunmaktadır.[5] Al-Ratrout'un (2002) araştırmasına göre, kapının adı tarih boyunca değişmiştir.[3] Bu değişikliğin yıllar içinde yapılan restorasyonlardan kaynaklandığına inanılır ve Le Strange bu kapıya antik Esbat Kapısı adını verir (aktaran Al-Ratrout, 2002).[3] Hıtta Kapısı; günümüzde sabah, akşam ve yatsı namazları için açık olan üç kapıdan biridir.[6]

Mimari

Kapının yapım tarihi bilinmemekle birlikte Eyyubiler ve Osmanlılar döneminde yenilenmiştir.[6] Yani kayıtlara göre kapı iki kez büyük çapta onarılmıştır. Bu tamiratlar, Eyyubiler devrinde H.617 Recep ayı ve daha sonra H.989'da yapılmıştır.[4][7]

Önemi

Bazı alimler, Bakara Suresi'nin 58. ve A'raf Suresi'nin 161. ayetlerinde geçen "Hıtta" ifadesinin Hıtta Kapısı'na atıfta bulunduğunu öne sürmektedir.[4]

Kaynakça

  1. ^ Islam, M. Anwarul; Al-Hamad, Zaid F. (1 Temmuz 2007). "The Dome of the Rock: Origin of its Octagonal Plan". Palestine Exploration Quarterly. 139 (2): 109-128. doi:10.1179/003103207x194145. ISSN 0031-0328. 
  2. ^ ROSEN-AYALON, MYRIAM (1990). "Art and Architecture in Ayyūbid Jerusalem". Israel Exploration Journal. 40 (4): 305-314. ISSN 0021-2059. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023. 
  3. ^ a b c Al-Ratrout, Haithem Fathi (2002). The architectural development of Al-Aqsa mosque in Islamic Jerusalem in the early Islamic period, Sacred architecture in the shape of "The Holy" (Tez). University of Strathclyde. doi:10.48730/h1k1-q778. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023. 
  4. ^ a b c Ghosheh, M.H. (2005). Guide to the Masjid al-Aqsa. Ministry of Awqaf and Religious Affairs. 
  5. ^ Oktay, Adnan (30 Mayıs 2018). "Kudüs Tasvirleri: Kitâbu Evsâfı Mesâcidi'ş-Şerîfe ve Tuhfetü'l-Harameyn Örnekleri". Mukaddime. 9 (1): 111-132. doi:10.19059/mukaddime.404906. ISSN 1309-6087. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023. 
  6. ^ a b "Mescid-İ Aksa Rehberi (Harem-i Şerif)" (PDF). TİKA. 2013. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Nisan 2023. 
  7. ^ Uğurluel, T. (2017). Arzın Kapısı Kudüs Mescid-i Aksa. Timaş. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kudüs</span> Orta Doğuda yer alan bir şehir

Kudüs veya Yeruşalim, Orta Doğu'nun Kenan bölgesinde, Akdeniz ile Lut Gölü arasındaki Yehuda Dağları'ndaki bir plato üzerine kurulmuş eski bir şehirdir. Üç büyük İbrahimî din olan Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için kutsal sayılan bir şehirdir. İsrail, başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Birleşmiş Milletler, bu kararı tanımadığını açıklamıştır. Aynı şekilde Filistin de tıpkı İsrail gibi kendi başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Günümüzde İsrail ve Filistin Kudüs'ü başkent olarak kabul eder fakat Uluslararası alanda bu kararlar tanınmamaktadır. Çoğu ülke İsrail'deki diplomatik misyonlarını ve Büyükelçiliklerini Tel Aviv'de bulundururken, Filistin'deki diplomatik misyonlar ve Büyükelçilikler ise Ramallah, Gazze Şehri, Kahire ve Şam gibi çeşitli yerlerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Aksa</span> Kudüsteki Tapınak Dağının tepesindeki İslami dini kompleks

Mescid-i Aksa, Müslümanlarca kutsal kabul edilen ve Müslümanların ilk kıblesi olduğuna inanılan 144 dönümlük alan.

<span class="mw-page-title-main">Kubbetü's-Sahre</span> Kudüste Emevîler tarafından inşa edilmiş İslamî tapınak

Kubbetü's-Sahre, geçmişte Ömer camii olarak bilinen yapı, Kudüs'ün Eski Şehrindeki Tapınak Dağı'nda bulunan bir ibadethanedir. İlk olarak 691-692'de Emevî Halifesi Abdülmelik'in emriyle, MS 70'te Roma'nın Kudüs Kuşatması sırasında yıkılan İkinci Yahudi Tapınağı'nın bulunduğu yerde İkinci Fitne sırasında yapıldı. Orijinal kubbe 1015'te yıkılmış ve 1022-23'te yeniden inşa edilmiştir. Kubbetü's-Sahre, kubbe iç süslemelerinde İslam inancını yansıtan ilk tarihî eser ve İslam mimarisinin günümüze ulaşmış en eski eserlerinden biri kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Eski Şehir (Kudüs)</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

Eski Şehir, modern Kudüs şehri içerisinde 0.9 kilometrelik surlarla çevrili bir alandır. 1860'ta Yahudi mahallesi Mishkenot Sha'ananim kurulana kadar kentin tamamını kaplayan alandır. Eski şehir Müslümanlar için Kubbetü's-Sahre ve Mescid-i Aksa, Yahudiler için Tapınak Tepesi ve Ağlama Duvarı ve Hristiyanlar için Kutsal Kabir Kilisesi gibi çeşitli dinlere ait kutsal mekanlara ev sahipliği yapmaktadır. 1981'de UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Eski Şehri Kapıları</span>

Aşağıdaki liste, Tapınak Tepesi Kapıları hariç , Kudüs'ün Eski Şehrinin Kapılarını listeler. Kapılar, son 1500 yılda Kudüs'ün eski haritalarının çoğunda görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">El-Burak Camii</span>

El-Burak Camii, Kudüs'ün Eski Şehrindeki Tapınak Dağı'nın güneybatı ucunda, Batı Duvarı'nın hemen yanında yer alan bir yeraltı camisidir. Küçük boyutundan ötürü el-Burak Mescidi de denir. Müslümanların inanışına göre Muhammed, Gece Yolculuğu yaptığı sırasında bindiği Burak'ı el-Aksa Camii'nde duvara çakılmış bir yüzüğe bağlar, böylece buranın ismi Burak Camii olarak isimlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">El-Eşrefiye Medresesi</span>

El-Eşrefiye Medresesi, Kudüs'teki Harem el-Şerif 'in batı tarafında yer alan, Memlük sultanı Eşref Kayıtbay tarafından 1480-1482 yılları arasında inşa edilen bir İslam medresesidir. Orijinal yapının sadece bir kısmı bugün hala ayakta olmasına rağmen, Kudüs'teki Memlük mimarisinin önemli bir örneği olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Kubbesi</span>

Muhammed Kubbesi, aynı zamanda Elçi Kubbesi veya Peygamber Mihrabı ve Kubbesi olarak da bilinir. Mescid-i Aksa'da yer alan bağımsız bir kubbedir. Kubbetü's-Sahre'nin kuzeybatısında, Miraç Kubbesi'nin yakınında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Miraç Kubbesi</span>

Miraç Kubbesi (Arapça: قبة المعراج Qubbat al-Miraj; İbranice: כִּיפָּת הַעֲלִיָּיה Kippat Ha'Aliyah, Kudüs'teki Tapınak Tepesi üzerindeki Kubbetü's-Sahre'nin hemen kuzeyinde yer alan ve Haçlılar tarafından inşa edilmiş küçük, bağımsız kubbeli bir yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mervan Mescidi</span>

Süleyman'ın Ahırları, günümüzde Mervan Mescidi adıyla bir Müslüman ibadethanesi olarak kullanılan yer altı tonozlu bir alandır. Yaklaşık 500 metre kare alana sahip yapı, Mescid-i Aksa'dan aşağı inen merdivenlerin alt kısmında, Tapınak Tepesi'nin altında, Kudüs'teki Tapınak Tepesi'nin güney duvarının tabanında yer almaktadır. Aralık 1996 yılında vakıf, ışıklar ve yer karoları eklenerek bir dua salonuna alanı dönüştürüldü ve Mervan Mescidi adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Robinson Kemeri</span>

Robinson Kemeri, bir zamanlar Tapınak Tepesi'nin güneybatı köşesinde duran, alışılmışın dışında geniş bir taş kemerin taşıdığı abidevî merdivenin adıdır. MÖ 1. yüzyılın sonunda Hirodes tarafından başlatılan İkinci Tapınağın genişletilmesi çalışmaları kapsamında inşa edilmiştir. Son bulgulara göre ölümünden 20 yıl sonrasına kadar tamamlanmamış olduğuna işaret etmektedir. Büyük taş açıklığı, Tapınak Tepesi'nin istinat duvarları ile birlikte inşa edilmiştir. Antik Kudüs'ün Aşağı Pazar bölgesinden ve Tyropoeon caddesi üzerinden dağın kordonundaki Kraliyet Stoa kompleksine olan ulaşımı sağlamıştır. Üst geçit, tamamlanmasından yaklaşık 10-20 yıl sonra, ilk Yahudi-Romalı isyanı sırasında yıkıldı.

<span class="mw-page-title-main">Siyon Kapısı</span>

Siyon Kapısı, Arapça Bab Harat'ül Yehud veya Bab en-Nebi Davud olarak da bilinir, Kudüs'teki yedi tarihi kapıdan birisidir.

Dung Kapısı veya Silwan Kapısı, Meğaribe Kapısı olarak da bilinir, Kudüs'ün Eski Şehir Kapılarından birisidir. 16. yüzyılda Osmanlılar tarafından küçük bir kapı olarak inşa edilmiş, 1952'de Ürdünlüler tarafından ve 1985'te İsrail yetkilileri tarafından araç trafiği için genişletilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Altın Kapı (Kudüs)</span>

Altın Kapı veya Merhamet Kapısı, Tapınak Tepesi'nin doğuya açılan tek ve Kudüs'ün Eski Şehri'ne doğu kısımdan erişim sağlayan iki kapıdan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kasım Paşa Çeşmesi</span>

Kasım Paşa Çeşmesi/Şadırvanı, Turunç Çeşmesi veya Mahkeme Kapısı Çeşmesi olarak da bilinir, Kudüs'ün Eski Şehri'ndeki Mescid-i Aksa'nın batı tarafında bulunan bir şadırvan ve içme suyu çeşmesidir. Mescid-i Aksa'nın batısı, Silsile Kapısı'nın önünde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Silsile Kapısı</span>

Silsile Kapısı, Kudüs Eski Şehri'ndeki Tapınak Tepesi'ndeki Mescid-i Aksa'nın kapılarından biridir. Kapı, daha eskiden Davud Kapısı olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Silsile Kapısı Minaresi</span>

Silsile Kapısı Minaresi, 1329'da Suriye Memlük valisi Tenkiz, üçüncü bir minarenin inşa edilmesini emretmiştir, Zincirli Kapı Minaresi, Mescid-i Aksa'nın batı sınırında, Silsile Kapısı yakınında yer almaktadır. Minare, Osmanlılar döneminde mahkeme olarak hizmet veren Tenkiziye Medresesi'nin yakınında bulunduğu için Mahkeme Minaresi olarak da bilinir.

Hz Ömer Camii Mescid-i Aksa'da yaptırılmış olan cami.

<span class="mw-page-title-main">2023 Mescid-i Aksa çatışmaları</span>

Nisan 2023'te Kudüs'teki El Aksa Camii yerleşkesinde Filistinliler ve İsrail polisi arasında bir dizi şiddetli çatışma meydana geldi. Ramazan akşam namazından sonra Filistinliler, Yahudilerin burada bir keçi kurban etmeyi planladıkları yönündeki haberler üzerine caminin içinde barikat kurdular. Bunun üzerine İsrail polisi çevik kuvvet teçhizatıyla camiye baskın düzenleyerek 50 kişiyi yaraladı ve 400 kişiyi tutukladı.

Mescid-i Aksa, aynı zamanda Kıble Camii veya Kıble Mescidi olarak da bilinir,, Kudüs'ün Eski Şehir bölgesinde bulunan Mescid-i Aksa kompleksindeki ana cemaat camisi veya namazgahıdır. Bazı kaynaklarda binaya el-Mescid-i Aksa da denmektedir, ancak bu isim esas olarak binanın bulunduğu ve kendisi de "El-Aksa Camii" olarak bilinen tüm yapı için geçerlidir. Daha geniş kompleks, Mescid-i Aksa cami kompleksi olarak bilinir, ayrıca Harem-i Şerif olarak da bilinir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.