İçeriğe atla

Hırvatistan'da ölüm cezası

Hırvatistan'da ölüm cezası, 1991 yılına kadar Hırvatistan'daki en yüksek cezalandırma biçimiydi. Hırvatistan'da verilen son idam cezası, ülkenin hâlâ Yugoslavya'nın bir parçası olduğu 1987 yılında infaz edilmiştir.[1][2][3]

Ünlü infazlar

Yugoslav döneminde ülke, birçok yüksek profilli ceza davasında ölüm cezası uyguladı:[4]

  • Luka Javorina, Plavno'daki tren istasyonu şefi (M604 demiryolu): iş başında sarhoş. Bu, 15 Ağustos 1949'da meydana gelen tren kazasında 20 kişinin ölümüne neden oldu. 24 Ekim 1949'da vuruldu.
  • Kazimir Antich ve kardeşi Ivan: Önceden anlaşarak Kremenich ailesinin Sres'teki evini soydular. Saldırı sırasında Kazimir Antich, Josip Kremenich'i oyun tahtasıyla öldürüp, kız kardeşi Maria'yı da yaraladı. Antich, 6 Kasım 1967'de ölüm cezasına çarptırıldı ve 6 Kasım 1968'de idam edildi.
  • Ferdo Daric: Draganic'te uyuyan yaşlı çift Petar ve Bara Bilicic'i baltayla öldürdü. 1970 yılında idam edildi.
  • Jovan Bugarski: 26 Nisan 1964'te soygun amacıyla Adela Bašić'in Samobor'daki evine girdi ve 46 yaşındaki Adela ile 23 yaşındaki kızı Dragisa'nın boğazlarını kesti. 1966 sonbaharında Zagreb'de vuruldu.
  • Nikola Kević: Osijek'te çifte cinayet ve cinayete teşebbüsten suçlu bulundu ve Yugoslavya Yüksek Mahkemesine yaptığı itiraz reddedildi. 22 Nisan 1978'de idam mangası tarafından idam edilmeden önce idam hücresinde, hücre hapsinde ve zincirlenmiş olarak tutuldu.

Hırvatistan'daki gerçekleşen son infaz 1987'de gerçekleşmiştir.[1][2][3] Kamyon şoförü Dusan Kosic, meslektaşı Cedomir Matijeviç, eşi Slavica ve kızları Dragana (2 yıl) ve Snejana'yı (8 ay) öldürmek suçundan 1 Mart 1983'te suçlu bulunarak idam edildi.[1][2] Soruşturma sırasında Kosic cinayeti itiraf ederek ayrıntılı ifade verse de sonraki duruşmada ifade vermeyi reddetti. Karlovy Vary Bölge Mahkemesi Kosic'i suçlu bularak 4 Ekim 1983'te ölüm cezasına çarptırdı.[1][3] Kosic 29 Ocak 1987'de vurularak infaz edildi.[1][2][3]

1990 Hırvatistan Anayasası'nın 21. maddesi ile ülkedeki idam cezası kaldırılmıştır.[5]

Hırvatistan aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ölüm cezasını her durumda kaldıran 13 No'lu Protokolüne de taraf olmuştur. Sözleşme 3 Temmuz 2002'de imzalanmış, 3 Şubat 2003'te onaylanmış ve 1 Temmuz 2003'te yürürlüğe girmiştir.[6]

1959'dan sonra gerçekleştirilen infazlar

Kaynak: SPSK veritabanı

isim Cinsiyet Cezanın verilme tarihi Cezanın infaz tarihi İnfaz yeri İşlenen suç Yöntem
Pavao Cheka'da Adam 196029 Mart 1960Varajdin Askeri suç Soğuk silahla cinayet
Stevo Avcısı Adam 19601960Osiek Bir polis memurunun öldürülmesi
Iovan Bugarski Adam 196524 Şubat 1965Zagreb Çifte cinayet
Kazimir Antich Adam 6 Kasım 19676 Kasım 1968Rieka Soygun sırasında cinayet
Ferdo Dorić Adam 19701970KarlovatlarÇifte cinayet
Kosta Rika Adam 27 Kasım 19741976Raskolot Çifte cinayet
Nikola Keviç Adam 197722 Nisan 1977 veya 22 Nisan 1978Osiek Çifte cinayet
Dusan Kosiç Adam 4 Ekim 198329 Ocak 1987KarlovatlarÇoklu cinayetler

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "TAJNA POSLJEDNJE SMRTNE KAZNE 'Karlovački monstrum nije imao milosti. Morali smo ga osuditi na strijeljanje'". Jutarnji list (Hırvatça). 29 Temmuz 2013. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2013. 
  2. ^ a b c d "Deveterostruko ubojstvo najteži zločin". Glas Slavonije (Hırvatça). 27 Mayıs 2009. 1 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b c d "Za četverostruko ubojstvo i ubojici smrt". dalje.com (Hırvatça). 6 Kasım 2006. 31 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2012. 
  4. ^ "Smrtna kazna" (PDF). Vjesnik. 26 Kasım 2005. ss. 39–42. 6 Ocak 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2014.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  5. ^ "2. Personal and Political Liberties and Rights - Article 21". The Constitution of the Republic of Croatia (consolidated text). Croatian Parliament. 26 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2013. 
  6. ^ "Protocol No. 13 to the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, concerning the abolition of the death penalty in all circumstances". 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Giyotin</span> İdam aracı

Giyotin, idam mahkûmunun başını kesmek amacıyla geliştirilmiş bir çeşit idam aracı. Giyotin ilk kez 1792 yılında Jacques Nicholas Pelletier adlı bir hırsızı idam etmek için kullanılmıştır.

Ölüm cezası olarak da bilinen ve daha önce adli cinayet olarak adlandırılan idam cezası, bir suçun cezası olarak bir kişinin öldürülmesinin devlet tarafından onaylanmış uygulamasıdır ve genellikle kişinin söz konusu cezayı gerektiren normları ihlal etmekten sorumlu olduğu sonucuna varmak için yetkili, kurallarla yönetilen bir süreci takip eder. Bir suçlunun bu şekilde cezalandırılmasını emreden hüküm, ölüm cezası olarak bilinir ve cezanın yerine getirilmesi eylemi infaz olarak adlandırılır. Ölüm cezasına çarptırılan veya infaz edilmeyi bekleyen mahkumlara "idam mahkumu" denir. Etimolojik olarak idam terimi, kafa kesme yoluyla infaz anlamına gelir, ancak infazlar asma, vurma, zehirli iğne, taşlama, elektrik verme ve gaz verme gibi birçok yöntemle gerçekleştirilir.

Necdet Adalı, Türk Marksist militan. 10 Temmuz 1977'de kahvehane basıp iki kişiyi öldürdü. Yargılandı ve 2 Ekim 1979'da idama mahkûm oldu. Cezası 12 Eylül Darbesi'nden sonra infaz edildi. 12 Eylül Askerî İdaresi tarafından idam edilen 15'i sol görüşlü 48 mahkûmdan biridir.

Türkiye Cumhuriyeti'nde ölüm cezası, 1984'ten bu yana uygulanmamaktadır ve 2004'te kaldırılmıştır. Ölüm cezası önce 2001'de savaş tehdidi ve terör suçları hâlleri dışındaki suçlar için kaldırılmış, 3 Ağustos 2002'de "savaş ve çok yakın savaş tehdidi hâllerinde işlenmiş suçlar hariç" şartı ile kaldırılmıştır. 7 Mayıs 2004 tarihli 5170 sayılı Kanun ile Anayasa'dan ölüm cezaları ile ilgili maddeler çıkarılmış, 14 Temmuz 2004 tarihli 5218 sayılı Kanun ile Türk Ceza Kanunu'ndan ölüm cezaları ile ilgili maddeler çıkarılmış, böylece ölüm cezası Türk Hukuku'ndan tamamen kaldırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kurşuna dizerek infaz</span> idam çeşidi

Kurşuna dizerek infaz ya da kısaca kurşuna dizme, özellikle savaş zamanlarında kullanılan bir idam yöntemi. İdam mangası çoğunlukla askerlerden oluşur. İnfaz, idamı gerçekleştirecek gruptaki herkesin aynı anda ateş etmesi yöntemiyle gerçekleştirilir. Böylece süreçte herhangi bir aksama yaşanmaz ve mahkûmların kimin silahından çıkan ateşle can verdiği bilinmez. Çoğunlukla mahkûmların gözleri bağlanır ya da başlık takılarak görmeleri engellenir. Bazı zamanlarda ise suçlulara infaz mangasına bakmak isteyip istemedikleri sorulur. İnfazlar, mahkûmlar ayakta ya da otururlarken gerçekleşebilir.

<span class="mw-page-title-main">Asarak idam</span> idam çeşidi

Asarak infaz etme, tarihteki en eski ve en çok uygulanmış idam cezası yöntemlerinden biridir. Asarak infazda, ilk önce idam mahkûmü idam sehpasına çıkar ve cellat idam mahkûmünün boğazından ip geçirir. Sonra cellat idam sehpasını tekmeyle devirir ve idam mahkûmü boşlukta kaldığı için asılır, boynu kırılarak veya boğularak ölür. Ayrıca mahkûm infazdan kaçmasın diye elleri bağlanır. Asılmak, sadece idam yöntemi değil ayrıca bir intihar yöntemidir.

Amerika Birleşik Devletleri'nde ölüm cezası, ülke genelinde federal düzeyde, 27 eyalette ve Amerikan Samoası'nda yasal bir cezadır. Ayrıca bazı askeri suçlar için de yasal bir cezadır. İdam cezası, 23 eyalette ve federal başkent Washington, D.C.'de kaldırılmıştır. Genellikle ağırlaştırılmış cinayet gibi sadece en ciddi suçlar için uygulanmaktadır. Her ne kadar 27 eyalette yasal bir ceza olsa da, 20 eyalet ölüm cezalarını infaz etme yetkisine sahiptir, diğer yedi eyalet ve federal hükûmet ise farklı moratoryum türlerine tabidir. Amerika Birleşik Devletleri'nde idam cezasının varlığı erken sömürge dönemi Virginia'sına kadar uzanmaktadır. Japonya, Singapur ve Tayvan ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri dört gelişmiş demokrasiden biri ve ölüm cezasını düzenli olarak uygulayan tek Batı ülkesidir. Dünya çapında bu cezayı uygulayan 54 ülkeden biridir ve o zamandan bu yana beş ülke tarafından daha benimsenen bir infaz yöntemi olarak zehirli iğneyi ilk geliştiren ülkedir. Filipinler o zamandan beri infazları kaldırdı ve Guatemala da bunu sivil suçlar için yaptı. Hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın, idamdan önce hükümlülere sakinleştirici verilmesi yaygın bir uygulamadır.

Florida Eyalet Hapishanesi veya Raiford Hapishanesi olarak da bilinen, Florida'daki Bradford County'de bulunan bir hapishanedir. Eskiden "Florida Eyalet Hapishanesi Doğu Birimi" olarak biliniyordu, çünkü Florida Raiford'daki Florida Eyalet Hapishanesi'nin bir parçasıydı.(şimdi Birlik Islah Kurumu olarak bilinir). Florida Cezalandırma Bölümü'nün bir parçası olan tesis, Union İlçesi sınırının hemen karşısındaki State Road 16'da bulunmaktadır. İnşaat 1968'e kadar tamamlanmamış olmasına rağmen 1961'de açıldı. Maksimum 1.400 üzeri mahkûmun nüfusu ile eyaletteki en büyük hapishanelerden biridir. FSP eyaletin üç ölüm sırasındakilerin hücre bloğundan birine ve eyaletin idam odasına ev sahipliği yapıyor. Union Islah Kurumu erkek ölüm sırası mahkûmlarına ev sahipliği yaparken Lowell Annex kadın ölüm sırası mahkûmlarına ev sahipliği yapar.

Eş katli kişinin eşi veya kız arkadaşını öldürmesidir. Eylemin kendisine veya onu gerçekleştiren kişiye atıfta bulunabilir.

Sabri Altay, 1974 yılında başka bir kadınla evlenmek için karısı Meliha Altay'ı başına dört kurşun sıkarak öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 24'ü adli suçlu 50 mahkûmdan biridir.

Veli Acar, 27 Mart 1977 gecesi uykuda olan kardeşi Recep Acar'ı piknik tüpüyle başına vurarak öldürdü. Yargılandı ve idam cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 24'ü adli suçlu 50 mahkûmdan biridir.

Eşref Özcan Türk kiralık katil. 20 Ağustos 1976'da Şevket Gülyen'i silahla vurarak öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 24'ü adli suçlu 50 mahkûmdan biridir.

Halil Fevzi Uyguntürk veya doğum adıyla Halil Uyguntürk, 19 Kasım 1975'te, kendisiyle evlenmeyip başka biriyle nişanlanan Güngör Sülük'ün çalıştığı tarlaya gidip genç kızı, genç kızın annesi Fadime Sülük'ü ve Durdu Çaylıoğlu adında bir kadını öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 24'ü adli suçlu 50 mahkûmdan biridir.

Kâzım Ergün, amcasını öldüren Abdil Güllü'nün 1974 affıyla serbest kalması sonucu 1975 yılında Abdil Güllü'yü, Güllü'nün karısını ve çocuğunu öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 24'ü adli suçlu 50 mahkûmdan biridir.

Hüseyin Çaylı 29 Eylül 1974'te 6 yaşındaki Ergün Kahraman adlı erkek çocuğunu tecavüz edip öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980-1984 arasında idam edilen 24'ü adli suçlu 50 mahkûmdan biridir.

Osman Demiroğlu, 26 Ağustos 1974'te karısının akrabası olan 12 yaşındaki Dudu Okan adlı kız çocuğunu tecavüz edip öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980-1984 arasında idam edilen 24'ü adli suçlu 50 mahkûmdan biridir.

Ahmet Mehmet Uluğbay, kumarda kaybedip borçlandıktan sonra 1973 yılında bir taksi şoförünü, 1974 yılında ise araba almak için para biriktiren bir arkadaşını para için öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980-1984 arasında idam edilen 24'ü adli suçlu 50 mahkûmdan biridir.

Duran Bircan, 30 Ekim 1978'de kendi öz annesini ve göz koyduğu yeğenini öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980-1984 arasında idam edilen 24'ü adli suçlu 50 mahkûmdan biridir.

Şener Yiğit, Türk berber. 30 Eylül 1978'de, Türkiye'de tatil yapmakta olan Avusturya Büyükelçisi'nin kızı Andrea Laube'ye tecavüz etmek istedi, karşı koyan Andrea Laube ve annesi Verena Laube'yi öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 24'ü adli suçlu 50 mahkûmdan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Japonya'da ölüm cezası</span>

Japonya'da ölüm cezası, Japonya'da uygulanan bir ölüm cezasıdır. Japonya, Amerika Birleşik Devletleri, Güney Kore, Singapur ve Tayvan ile birlikte gelişmiş ülkelerde ölüm cezasının bulunduğu beş ülkeden biridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.