İçeriğe atla

Hüseyin Yılmaz (fizikçi)

Hüseyin Yılmaz
Doğum13 Ağustos 1924(1924-08-13)
Acıpayam, Denizli, Türkiye
Ölüm7 Ocak 2013 (88 yaşında)
Cambridge, Massachusetts, ABD
MilliyetTürk
Kariyeri
DalıFizik

Hüseyin Yılmaz (13 Ağustos 1924, Acıpayam, Denizli, Türkiye-27 Ocak 2013, Cambridge, Massachusetts, ABD), Türk fizikçi ve bilim insanıdır.

1958 yılında yayımladığı kütleçekim teorisi ile tanınır. Renk algısı ve konuşma algılama konularında da çalışmalar yapmıştır.

Hayatı

1924 yılında Denizli'nin Acıpayam ilçesinin Yumrutaş köyünde doğdu. Üç-dört yaşlarındayken annesini, on bir yaşında babasını kaybetti.[1][2] Acıpayam Gölcük Yatılı Bölge Ortaokulu'nda ve Denizli Lisesi'nde öğrenim gördü.

Liseden mezun olduktan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi'nin Fizik bölümünden 1950 yılında lisans, 1951 yılında yüksek lisans derecesi aldı.[3] 1952'de ABD'ye gitti; 1954 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde (MIT) fizik doktorasını tamamladı.

1956 yılına kadar Stevens Teknoloji Enstitüsü'nde yardımcı doçent olarak görev yaptı. Ardından 1957 yılından itibaren, Boston'da bulunan ve girişimcilere destek sunan Sylvania Electric Products'ta görev yaptı; bilgisayarlara sesle komut verme üzerine çalıştı.[1]

Akademik çalışmalarına Princeton Üniversitesi'nde devam etti. 1958'de Einstein'ın Genel Görelilik Teorisinin zayıf alanlarla ilgili teorisinde eksikler tespit etti ve kendi adıyla anılan Yılmaz kütleçekim kuramını geliştirdi.[4][5] Olay ufkunu, kütleçekimini, Büyük Patlama'yı ve genişleyen evreni reddeden teorisi, fizik camiasında tartışıldı ve eleştirildi.[3] "Maser" (uyarılmış radyasyon emisyonu ile çoğaltılmış mikrodalga) kullanarak Genel Görelilik Teorisi üzerine yaptığı çalışmaları nedeniyle 1959'da Kütleçekim Araştırmaları Vakfı Ödülü'ne layık görüldü.[3]

Yılmaz, 1962 yılında Arthur D. Little firmasında üst düzey yönetici olarak çalışmaya ve MIT'de biyoloji bölümünde araştırma yapmaya başladı. Eindhoven'da Algı Araştırmaları Enstitüsü'nde ve Winchester'daki Algı Teknolojileri firmasında çalıştı. 1965 yılında kendisine Northeastern Üniversitesi tarafından fahri profesör ünvanı verildi.

1970'lerde bilim felsefesi ile ilgilendi. 1990'larda ise Tufts Üniversitesi Elektro-Optik Araştırma Merkezi ve Japonya'daki Hamamatsu Fotonik firmasında çalışmalar yaptı.

27 Ocak 2013'te ABD'nin Massachusetts eyaletindeki Cambridge şehrinde öldü.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b "Einstein ile Çalışan Türk Bilim İnsanı: Hüseyin Yılmaz". Webtekno. 15 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022. 
  2. ^ "Dr. Hüseyin Yılmaz'ın çobanlıktan NASA'ya uzanan hikayesi". Yeni Şafak gazetesi. 25 Mart 2019. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021. 
  3. ^ a b c "Hüseyin Yılmaz, Albert Einstein'ın Kütleçekim Teorisini Çürüttü mü?". Evrim Ağacı. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022. 
  4. ^ Anderton, Roger J. "It's OK to say Einstein is wrong". The General Science Journal. 2 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022. 
  5. ^ Ibison, M. (1 Mayıs 2007). "Cosmological test of the Yilmaz theory of gravity" (İngilizce). 15 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022. 
  6. ^ "Huseyin Yilmaz Obituary". Tributes.com. 15 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Kütleçekim ya da çekim kuvveti, kütleli her şeyin gezegenler, yıldızlar ve galaksiler de dahil olmak üzere birbirine doğru hareket ettiği doğal bir fenomendir. Enerji ve kütle eşdeğer olduğu için ışık da dahil olmak üzere her türlü enerji kütleçekime neden olur ve onun etkisi altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Hans Reichenbach</span> Alman–Amerikan filozof

Hans Reichenbach, Alman düşünür.

<span class="mw-page-title-main">Teorik fizik</span> fizik biliminin bir branşı

Teorik fizik, fiziğin matematiksel modellemeler ve fiziksel nesnelerin soyutlandırılmaları çalışmaları ve doğa olaylarını açıklayan, gerçekselleştiren ve tahmin yürüten fizik dalıdır. Bu deneysel fiziğin zıttıdır ki deneysel fizik araçlarla bu olayları soruşturur.

Her şeyin kuramı (HŞK), bilinen tüm fizik fenomenlerini bağlayan, onları tümüyle açıklayan ve yürütülen herhangi bir deneyin sonucunu prensipte tahmin edebilen kuramsal fizikte farazi bir kuramdır. Kuram; kuvvetli etkileşim, elektromanyetik etkileşim, zayıf etkileşim ve kütleçekim etkileşimi olmak üzere dört temel etkileşimden hareket ederek bu etkileşimler için gerekli olan değiş tokuş bozonlarını da her bir etkileşim türü için farklı özellikleri ile söz konusu sınıflandırmaya dahil eden standart modelin aslında ortak bir çatı altında toplanabileceği fikrinden yola çıkmıştır. Elektromanyetik ve zayıf etkileşimin Abdus Salam, Sheldon Glashow ve Steven Weinberg tarafından kısmen birleştirilmesi bazı umutlar doğurduysa da, aradan geçen zamana rağmen deneyleri ve kuramları tatmin edecek nitelikte yeni birleştirimler henüz sağlanamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kip Thorne</span> Amerikalı fizikçi

Kip Stephen Thorne, astrofiziğe ve yer çekimi fiziğine katkılarıyla tanınan Amerikalı teorik fizikçi. Uzun süre Stephen Hawking ve Carl Sagan ile beraber çalışmıştır. 2009'a kadar Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde teorik fizik “Feynman” profesörü olarak çalıştı Albert Einstein'ın genel görelilik kuramının astrofiziksel olarak uygulanması konusunda dünyanın önde gelen uzmanlarındandır. Günümüzde araştırmalarına devam etmektedir ve aynı zamanda 2014' te yayınlanan Yıldızlararası filminin bilimsel danışmanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Görelilik ilkesi</span> Fizik yasalarının tüm referans çerçevelerinde aynı olması gerektiğini belirten fizik ilkesi

Görelik teorisi ya da basitçe fizikte görelilik genellikle Albert Einstein'ın iki teorisini kapsar. Bunlar özel görecelik ve genel göreceliktir.

<span class="mw-page-title-main">Edward Witten</span> Amerikalı teorik fizikçi

Edward Witten Amerikalı teorik fizikçi ve İleri Araştırmalar Enstitüsü'nde profesör. Süpersicim Teorisi'nde dünyanın önde gelen araştırmacılarından. Teorik fiziğe geniş katkılar yaptı ve matematiğin gelişimine katkılarından dolayı 1990'da Fields Madalyası ile ödüllendirildi. 1995'te, Güney Kaliforniya Üniversitesi'ndeki bir konferansta M-teorisinin varlığını ileri sürdü ve M-teorisini daha önce gözlenen birtakım ikilikleri açıklamak için kullanması sicim teorisi'nde ikinci süpersicim devrimi olarak adlandırılan yeni bir araştırmayı harekete geçirdi.

Kuantum kütleçekim kuramsal fiziğin bir dalı olup doğanın temel kuvvetlerinden üçünü tanımlayan kuantum mekaniği ile dördüncü temel kuvveti kütleçekimin kuramı olan genel göreliliğini birleştireceği düşünülen bir kuramdır.

<span class="mw-page-title-main">Satyendra Nath Bose</span> Hint matematikçi ve fizikçi (1894–1974)

Satyendra Nath Bose, Royal Society üyesi Hint matematikçi ve fizikçi.

Yılmaz kütleçekim kuramı, Türk teorik fizikçi Hüseyin Yılmaz (1924-2013) tarafından ortaya atılan ve daha sonra birkaç kişinin de birlikte katkı verdiği, düşük çekimli alanlarda Einstein'ın genel görelilik kuramı ile örtüşen ancak olay ufkuna izin vermeyen dolayısıyla da karadelik içermeyen klasik alanlı bir çekim kuramıdır.

<span class="mw-page-title-main">Eric Cornell</span> Amerikalı fizikçi

Eric Allin Cornell Carl E. Wieman ile Bose-Einstein yoğunlaşması üzerine yaptıkları buluş nedeniyle 2001 Nobel Fizik Ödülü kazanmış Amerikan fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Alan Guth</span>

Alan Harvey Guth, Amerikalı teorik fizikçi ve kozmolog. Temel parçacık teorisi üzerine araştırma yapmış ve bu teorinin evrenin ilk aşamalarına nasıl uygulanabileceğini incelemiştir. Günümüzde Massachusetts Teknoloji Enstitüsü fizik bölümünde profesörlük yapan Guth, kozmik enflasyon teorisinin yaratıcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Julian Schwinger</span> Amerikalı teorik fizikçi (1918 – 1994)

Julian Seymour Schwinger, Nobel Fizik Ödülü sahibi Amerikalı teorik fizikçi.

1915 yılında ortaya atılan genel görelilik kuramı, somut ve empirik kurallarla temellendirilmiyordu. Merkür'ün günberisindeki anormal devinimler sonucu oluşan ve felsefi temelde Newton'un evrensel kütleçekim kuralları ile özel görelilik kuramını birleştirebilme özelliğine sahipti. 1919 Yılında gerçekleşen güneş tutulması sırasında ışığın kütleçekim nedeniyle büküldüğü ilk kez gözlemlenmişti. Bu gözlem genel görelilik için ilk kanıttı. Bu ışık kütleçekim alanına eğilmiş ve genel görelilik kuramı ile 1919 yılında bir hat oluşturmuştur. Fakat bunlar 1959 yılında çeşitli genel görelilik tahminlerinin test edilmelerine kadar bir program olarak adlandırılmıyorlardı. Bu testler zayıf çekim alanı içerisinde teori sapmalarıyla sınırlandı. 1974 yılında başlamak üzere Hulse Taylor ve diğerleri bizim Güneş Sistemi'mizden çok daha fazla kütleçekime sahip pulsar yıldızlarının ikili davranışları üzerinde çalıştı. Bizim Güneş Sistemi'miz ve pulsar yıldızlarının genel görelilik kuramları yerellerde başarıyla incelenmiştir.

Genel görelilik, Albert Einstein tarafından 1907-1915 yılları arasında geliştirilmiş ve 1915’ten sonra da genel göreliliğe pek çok kişi tarafından katkıda bulunulmuştur. Genel göreliliğe göre, kütleler arasında gözlemlenen kütlesel çekim kuvveti, bu kuvvetlerin uzay ve zamanı bükmesinden kaynaklanmaktaydı. 

On dokuzuncu yüzyıldan beri, bazı fizikçiler doğanın temel kuvvetlerini dikkate alan tek bir kuramsal çerçeve geliştirmeye çabaladılar: birleşik alan teorisi. Klasik birleşik alan teorileri, klasik fizik temelinde bir birleşik alan teorisi yaratmaya çalıştı. Bir kısım fizikçi ve matematikçi tarafından, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları arasındaki yıllarda, özellikle yerçekimi ve elektromanyetizmin birleştirilmesi konusunun hararetle peşinden koşuldu. Bu çalışmalar, diferansiyel geometrinin saf bir matematiksel gelişim olarak ortaya çıkmasını teşvik etti. Albert Einstein klasik birleşik alan teorisini geliştirmeye çabalayan pek çok fizikçi arasında en tanınmışıdır.

<span class="mw-page-title-main">Görelilik teorisi</span> zamanın göreceli olduğunu söyleyen teori

Görelilik teorisi, Albert Einstein'ın çalışmaları sonucu önerilen ve yayınlanan, özel görelilik ve genel görelilik adlarında birbirleriyle ilişkili iki teorisini kapsar. Özel görelilik, yer çekiminin yokluğunda tüm fiziksel fenomenler için geçerlidir. Genel görelilik, yer çekimi yasasını ve bu yasanın diğer doğa kuvvetleri ile ilişkisini açıklar. Astronomi de dahil olmak üzere kozmolojik ve astrofiziksel alem için geçerlidir.

Jeffrey Goldstone İngiliz teorik fizikçi ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü Teorik Fizik Merkezi'nde fizik bölümünde fahri öğretim üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">David Finkelstein</span> Amerikalı fizikçi (1929 – 2016)

David Ritz Finkelstein, Georgia Teknoloji Enstitüsü'nde emeritus fizik profesörüydü.

Tullio Eugenio Regge, Regge teorisi'nin sahibi İtalyan teorik fizikçi. Adı 3778 Regge asteroidine verilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.