İçeriğe atla

Hâmân (İslam)

Ayrıca bakınız: Haman (anlam ayrımı)
Haman (Yahudilik) ile karıştırılmamalıdır.

Hâmân, Kur'an'da Mûsâ, Firavun ve Kārûn ile birlikte anılan bir şahıs veya figürdür.[1] Kur'an anlatısında Mûsâ kendisine bildirilen âyetlerle birlikte Firavun, Hâmân ve Kārûn'a gider ancak onlar Mûsâ'yı sihirbazlıkla ve yalancılıkla suçlarlar.[1][2] Mûsâ'nın davetini kabul etmeyen Firavun: "Sizin için benden başka bir tanrı tanımıyorum" der[3] ve Hâmân'dan, Mûsâ'nın tanrısına ulaşmak için kendisine bir kule yapmasını ister.[1] En sonunda Firavun, Hâmân ve Kārûn günahlarından ötürü cezalandırılır.[1]

İlgili âyetler

Kasas (28:5-8):[4][5][6][7]

Yeryüzünde güçsüzleştirilip ezilenlere lütfederek diledik ki onları önderler ve varisler yapalım. Ve onları yeryüzüne yerleştirelim, Firavun, Hâmân ve ordularına, korktukları şeyi gösterelim. Mûsâ'nın annesine: "Onu emzir, ancak ne zaman onun can güvenliğinden endişelenirsen onu ırmağa at. Korkma, üzülme. Biz onu sana döndürecek ve onu elçilerden biri yapacağız" diye vahyettik. Nihayet Firavun'un ailesi, kendileri için bir düşman ve üzüntü kaynağı olacak o bebeği aldı. Firavun, Hâmân ve orduları suçlulardılar.

Kasas (28:38):[3]

Firavun, "Ey ileri gelenler! Sizin için benden daha iyi bir tanrı bilmiyorum. Hâmân, benim için balçığın üzerinde ateş yakarak tuğla hazırla ve Mûsâ'nın tanrısına ulaşabilmem için bir kule yap. Fakat onun yalancı olduğuna inanıyorum" dedi.

Ankebût (29:39):[8]

Kārûn, Firavun ve Hâmân'ı da (helâk ettik). Andolsun ki Mûsâ, onlara apaçık delillerle gitmişti; ancak onlar yeryüzünde büyüklük tasladılar. Halbuki (azabımızı aşıp) geçebilecek değillerdi.

Mü'min (40:24):[2]

Firavun'a, Hâmân'a ve Kārûn'a... "Bu sihirbazın ve yalancının biridir" dediler.

Mü'min (36):[9]

Firavun dedi ki: "Hâmân, benim için bir kule dik de yollara erişeyim."

Anlatı ile ilgili görüşler

Eski Ahit'te Hâmân, Firavun'un değil, Pers kralı Ahaşveroş'un veziri olarak geçmektedir.[10]

İslâmî yorumlar Hâmân'ı coğrafi-arkeolojik tutarsızlıklar Tevrat anlatılarından bağımsız, Mısır ve Firavunlar ile bağlantılı bir kişi veya figür olarak görme eğilimindedir.[1][11][12] Arkeolojik olarak Babilde bir kule’den söz edilebilir olmasına rağmen, Mısır arkeolojisinde kayda değer böyle bir yapıdan bahsedilmez. Yerel şartlar gereği inşaatlarında Babilliler kerpiç, Eski Mısır ise taş işçiliği kullanır.

İslami kaynaklarda Haman için olasılıklar şöyle sıralanır;

  • Kur'an'da "Firavun" kelimesinin bir unvan olarak kullanıldığı savı [1][11] na benzer "Hâmân"'ın da bir şahıs değil, Amon rahiplerine verilen bir unvan olduğu ileri sürülür.[1]

Amon, Mısır'ın en önemli ilahlarından biriydi ve adı (bu görüşü İslami kaynaklar tartışmalı bulur[13]) halen Yahudi, Hristiyan ve Müslüman halklar arasında duaların peşinden söylenen Âmin, amen, yamin[14] gibi ifadelerin içerisinde yüksek sesle söylenir.[15][16][17][18] Bu ilahın adı zaman zaman "Hâmân" şeklinde de telaffuz edilmiş ve onu temsil eden rahip de aynı adla anılmıştır.[1]

  • Bir kitâbede Amon'dan en önemli mâlî memur ve hazinedar olarak bahsedilmektedir.[1][19] Amon, bütün orduların kumandasından ve tanrılara adanan binaların yapımından da sorumlu idi.[1][11][19] Amon'un başrahibinin mabetlerin inşasından sorumlu olması ile Kur'an'da, Firavun'un Hâmân'dan bir kule inşa etmesini istemesi arasında tarihi bir ilgi bulunmaktadır.[1] Esasen bugün Kur'an'daki yazılış şekliyle Hâmân isminin Eski Mısır’da bir kişi adının tam bir harf çevirisi olduğu anlaşılmış olup sözkonusu adın hiyeroglif imlâsı bilinmektedir. Bu kişinin “taş ocakları işçilerinin şefi” olup inşaat işlerinden sorumlu en yetkili şahsın bu şekilde adlandırıldığı tespit edilmiştir.[20] Şu hâlde Kur'an'da yer alan Hâmân bir şahıs adı veya inşaat işlerinden sorumlu en üst düzeydeki yetkiliyi ifade eder. Mısır tarihinde de bu görevin Amon başrahibine ait olduğu belirtilmektedir.[1]
  • Hâmân'ın kimliği için Mûsâ zamanında yaşayan Firavun'un veziri, sarayındaki önemli bir şahsiyet veya Amon kültünün başrahibi gibi olasılıklardan birisi olabileceği düşünülür.[1]

Yeni Krallıktaki İnsanlar sözlüğünde Hâmân'dan "taş ocaklarının başı" olarak bahsedildiği iddia edildi.

[21]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j k l m "HÂMÂN - TDV İslâm Ansiklopedisi". islamansiklopedisi.org.tr (İngilizce). 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  2. ^ a b "Mü'min Suresi 24. Ayet". www.kuranmeali.com. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  3. ^ a b "Kasas Suresi 38. Ayet". www.kuranmeali.com. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  4. ^ "Kasas Suresi 5. âyet". www.kuranmeali.com. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  5. ^ "Kasas Suresi 6. âyet". www.kuranmeali.com. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  6. ^ "Kasas Suresi 7. âyet". www.kuranmeali.com. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  7. ^ "Kasas Suresi 8. âyet". www.kuranmeali.com. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  8. ^ "Ankebût Suresi 39. âyet". www.kuranmeali.com. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  9. ^ "Mü'min Suresi 36. âyet". www.kuranmeali.com. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  10. ^ "İncil: Ester 9". incil.info. 25 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  11. ^ a b c vuralk (20 Aralık 2016). "49-KASAS SURESİ". Hakkı Yılmaz. 13 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  12. ^ "Kur'an'da adı geçen Haman ile Tevrat'taki Haman aynı kişiler mi? – Fetva". 27 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  13. ^ https://islamansiklopedisi.org.tr/amin 11 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TDV İslam Ansiklopedisi.
  14. ^ İbranice'de Amen 'alef (א)' ile başlarken eski Mısır dilinde Amon 'yodh' harfi ile başlar (Yamen şeklinde).Erman, Adolf &Grapow, Hermann: Wörterbuch der Aegyptischen Sprache., Im Auftrage der Deutschen Akademien, Berlin: Akademie Verlag (1971), s. 85.
  15. ^ COLLATION OF THEOSOPHICAL GLOSSARIES 15 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  16. ^ The Origin of the Word Amen, Ed. by Issa & Faraji, Amen Ra Theological Seminary Press.
  17. ^ Assembly of Yahweh, Cascade (an Assembly of True Israel, of the Diaspora) Words and Definitions critical to the correct understanding of the Scriptures and Christianity. 26 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  18. ^ "Amon (Egyptian god)." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc. 18 Mart 2012
  19. ^ a b "Amun". Ancient History Encyclopedia. 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  20. ^ Bucaille, s. 229-231.
  21. ^ [[#CITEREF|]].

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şu'ara Suresi</span> Kuranın 26. suresi

Şu'ara Suresi Kur'an'ın 26. suresidir. Sure, tamamı da 19. cüzde yer alan 227 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Bakara Suresi</span> Kuranın 2. suresi

Bakara Suresi, Kur'an'ın ikinci suresidir. Kur'an'ın en uzun suresi olan Bakara Suresi, 286 ayetten oluşur.

Amon, Hermopolitan Ogdoad'ın bir üyesi olarak görünen önemli bir eski Mısır tanrısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kur'an</span> İslamın temel dinî metni

Kur'an veya yaygın kullanılan adıyla Kur'an-ı Kerim, Müslüman inancına göre, yaklaşık 23 yıllık bir süreçte ayetleri Allah tarafından Cebrâil adındaki melek aracılığıyla Muhammed'e parça parça vahiyler hâlinde indirilen bir kutsal kitaptır. İslam inancına göre Kur'an, Muhammed'in gerçek bir peygamber olduğunu kanıtlayan en önemli ve en büyük mucizedir. Müslümanlar, namaz başta olmak üzere belli başlı ibadetlerinde Kur'an'dan çeşitli bölümler okurlar.

<span class="mw-page-title-main">Fatiha Suresi</span> Kuranın ilk suresi

Fatiha Suresi, Kur'an'ın ilk suresidir. Sure, 7 ayetten oluşur.

Reşad Halife, Mısırlı biyokimyager ve Kur'ancı yazar. 1968-1974 yılları arasında Kuran üzerindeki çalışmaları sonucunda, 29 surenin başındaki harflerin anlamını bilgisayar aracılığıyla keşfetti ve bu harflerin metin içerisinde 19'un katları şeklinde dizayn edildiğini gösterdi. 1974 yılından sonra, 19 mucizesi büyük kitleler tarafından kabul edildi. Dönemin ünlü konuşmacılarından İslam Propaganda Merkezi Başkanı Ahmed Deedat bu konuda birçok konferans verdi ve ''Kuran En Büyük Mucize'' isminde bir kitap yayınlayarak 19 mucizesini duyurmaya çalıştı. Sonrasında Reşad Halife, İslam dininin hadisler tarafından çürütüldüğünü ve dinin tek kaynağının Kuran olması gerektiğini ilan etti. 1988 yılında, kendisinin bilgisayar çağına uygun olarak matematiksel bir mucize ile desteklenmiş bir elçi olduğunu ilan etti. Allah tarafından kendisine verilen görevlerden birinin, tüm insanlar için tek bir din ilan etmek ve Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam’ı etkileyen tüm bozulmaları gösterip temizlemek olduğunu belirtti. Bunun ardından İslam dünyasında tartışmalara yol açmış ve 31 Ocak 1990 yılında şafak namazı için mescidine girdikten sonra bıçaklanarak öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Musa</span> İbranî peygamber ve din büyüğü

Musa, Hristiyanlık, İslam ve Bahâîlik gibi İbrahimî dinlerde önemli bir peygamber, Yahudilikte ise en büyük peygamber kabul edilen İbrani din büyüğüdür. İsrail'in on iki oğlundan biri olan Levi'nin soyundan geldiğine inanılır. Tanah'taki anlatımlara göre İsrailoğulları'nın önderi ve kanun koyucusu olan Musa, Tanah'ın ilk beş kitabının birleşimi olan Tevrat'ın gökten indiricisi olarak atfedilir.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf</span> İbrani din büyüğü, Yakup ve Rahelin oğlu

Yusuf, Yosef veya Batıdaki ismiyle Joseph, Yakup'un oğlu olan İbrani din büyüğü ve atasıydı. Tevrat'a göre İsrailoğulları'nı meydana getiren on iki boydan birinin başıdır. Kur'an'da adı geçen yirmi beş peygamberden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Ra'd Suresi</span> Kuranın 13. suresi

Ra'd Suresi Kur'an'ın 13. suresidir. Sure 43 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Kasas Suresi</span> Kuranın 28. suresi

Kasas Suresi, Kur'an'ın 28. suresidir. Adını, 25. ayette geçen “el-Kasas” kelimesinden almıştır. Kasas, kıssalar veya anlatılar anlamındadır. Kur'an'da çok sayıda anlatı yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Ankebût Suresi</span> Kuranın 29. suresi

Ankebût Suresi, Kur'an'ın 29. suresidir. Sure, 69 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">İsra Suresi</span> Kuranın 17. suresi

İsra Suresi, Kur'an'ın 17. suresidir. Sure 111 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Zuhruf Suresi</span> Kuranın 43. suresi

Zuhruf Suresi, Kur'an'ın 43. suresidir. Sure 89 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Tebbet Suresi</span> Kuranın 111. suresi

Tebbet Suresi, Kur'an'ın 111. suresidir. Sure, 5 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Mü'min Suresi</span> Kuranın 40. suresi

Mü'min Suresi, Kur'an'ın 40. suresidir. Sure 85 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Müzzemmil Suresi</span> Kuranın 73. suresi

Müzzemmil Suresi, Kur'an'ın 73. suresidir. Sure, 20 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Babil Kulesi</span> Dünyanın yedi harikasından biri

Babil Kulesi, Tevrat'ta ve dünyanın birçok bölgesinde yerel efsanelerde bahsi geçen, Tanrı'ya ulaşmak için inşa edilen kule. Kur'an'da da benzer ama farklı bir hikâye geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İslam'da kölelik</span>

İslam'da kölelik, tarih boyunca birbirinden farklı şekillerde ve görüşlerde ele alınmış bir konudur.

Kârûn, efsaneler, Kuran ve halk edebiyatında bahsi geçen çok zengin kişi.

Amon Baş Rahibi veya Amon'un İlk Kahini, eski Mısır tanrısı Amon'un en yüksek rütbeli rahibiydi. İlk Amon başrahipleri, Onsekizinci Hanedanlığın başlangıcında Yeni Krallıkta ortaya çıktı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.