İçeriğe atla

Hylobates lar

Hylobates lar
Salzburg Hayvanat Bahçesi, Avusturya
Korunma durumu

Tehlikede (IUCN 3.1)[1]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Primates
Alt takım:Haplorhini
İnfra takım:Simiiformes
Familya:Hylobatidae
Cins:Hylobates
Tür: H. lar
İkili adlandırma
Hylobates lar
(Linnaeus, 1771)
Dağılımı

Hylobates lar, gibon familyası Hylobatidae'ye ait, soyu tükenmekte olan bir primattır. İyi bilinen gibonlardan biridir ve genellikle esaret altında tutulur.

Açıklama

Kafasının yakın çekimi

Beyaz elli gibon'un kürk rengi siyah ve koyu kahverengiden açık kahverengi, kumlu renklere kadar değişir. El ve ayakları beyaz renklidir, aynı şekilde siyah yüzü de beyaz bir saç halkası çevreler. Hem erkekler hem de dişiler tüm renk çeşitleri olabilir ve cinsiyetler de boyut olarak neredeyse hiç farklılık göstermez. Gibonlar, kollarını kullanarak dalların altında sallanarak kendilerini ormanda iten gerçek brakiyator'lardır.[a] Bu hareket tarzını yansıtan beyaz elli gibom, kavisli parmaklara, uzun ellere, son derece uzun kollara ve nispeten kısa bacaklara sahiptir ve bu da ona primatların en yükseği olan 129.7'lik bir intermembral indeksi verir.[2] Tüm insansı maymunlarda olduğu gibi, kuyruk omurlarının sayısı büyük ölçüde azaltılarak işlevsel bir kuyruk kaybıyla sonuçlanmıştır. Gibonlar'ın kalçalarında, iskiyal kallositeler veya oturma yastıkları olarak bilinen sert, kemikli dolgu vardır.

Taksonomi

Beyaz elli gibon'un beş alt türü vardır:[3][4]

  • Hylobates lar lar
  • Hylobates lar carpenteri
  • Hylobates lar entelloides
  • Hylobates lar vestitus
  • Hylobates lar yunnanensis (muhtemelen soyu tükendi)

Notlar

  1. ^ Brachiation (en) ("brachium"dan, Latince "kol" anlamına gelir) veya kol sallama, primatların yalnızca kollarını kullanarak daldan dala sallandığı bir ağaçta hareket şeklidir.

Kaynakça

  1. ^ Brockelman, W.; Geissmann, T. (2020). "Hylobates lar". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2020: e.T10548A17967253. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020. 
  2. ^ Rowe, Noel. Pictorial Guide to the Living Primates. East Hampton, N.Y. : Pogonias Press, 1996.
  3. ^ Groves, C. P. (2005). "Order Primates" 17 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. In Wilson, D. E.; Reeder, D. M (eds.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference 29 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. pp. 179–180. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.
  4. ^ "Gibbon Systematics and Species Identification". 5 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2006. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sarı kuyruksallayan</span>

Sarı kuyruksallayan, kuyruksallayangiller (Motacillidae) familyasından bir kuyruksallayan türü.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl sırtlı örümcek kuşu</span> kuş türü

Kızıl sırtlı örümcek kuşu, örümcek kuşugiller (Laniidae) familyasından yüksek çayırların, fundalıkların ve çalılık arazilerin küçük, güzel ve kahverengi sırtlı örümcek kuşu türü.

<span class="mw-page-title-main">Küçük martı</span> martıgiller (Laridae) familyasından en küçük martı türü

Küçük martı, martıgiller (Laridae) familyasından en küçük martı türü.

<span class="mw-page-title-main">Goril</span> büyük Afrika maymunlarının cinsi

Goril (Gorilla), yaşayan en büyük insansı ve primat cinsi. Diğer çoğu primatın aksine yerde yaşar. Otçuldur ve Ekvator Afrikası'nın yağmur ormanlarında yaşar. Gorilla cinsinin iki türü vardır. Goril DNA'sının ~%98.4'ü insan DNA'sı ile aynıdır. Bu da onu şempanzeden sonra insanın yaşayan ikinci en yakın akrabası yapar.

<span class="mw-page-title-main">Primat</span> memeli takımı

Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.

<span class="mw-page-title-main">İnsansılar</span> Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası

İnsansılar veya insansı maymunlar (Hominoidea), Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası. İnsansılar üst familyası iki familyaya bölünür: Gibongiller veya küçük insansı maymunlar (Hylobatidae) ve insangiller veya büyük insansı maymunlar (Hominidae).

<span class="mw-page-title-main">Turaç</span>

Turaç, dürrâc veya çil kuşu, sülüngiller (Phasianidae) familyasından bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Siyahiler</span> orta ila koyu kahverengi tenli insan ırkı

Siyahî ya da zenci, antropolojide insanların ayrıldığı ırklardan biri. Bu kavram yalnızca belirli milletleri değil, derileri siyah olan tüm insanları kapsar. Batılı devletlerde yaygın olarak kullanılan Afro (Afrikalı) ve Karayipli sözcükleri de zaman zaman Türkçede kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kolugo</span> memeli takımı

Kolugolar ya da uçarmakiler, ağaçlarda yaşayan ve havada süzülerek ağaçtan ağaca hareket eden, Güneydoğu Asya'da bulunan ve en yakın akrabası primatlar olan memeli. Soyu tükenmeden günümüze gelmiş ve yaşayan yalnızca iki türü bulunan Cynocephalidae (Uçarmakigiller) familyasını ve Dermoptera takımını oluşturur. Havada süzülerek hareket eden memeliler içinde en beceriklileridir ve yüksek bir noktadan alçak bir noktaya ayakları arasındaki fazladan deri perdelerini kullanıp havada süzülerek ulaşır. Aynı zamanda uçarmaki adı da verilmesine karşın gerçek maki değildir.

<span class="mw-page-title-main">Islak burunlu primatlar</span> primatların alt takımı

Islak burunlu primatlar, Madagaskar'ın makimsileri, Afrika'nın galagoları ve pottoları ile Hindistan ve Güneydoğu Asya'da yaşayan lorislerden oluşan bir primat alt takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Makimsiler</span> Madagaskarlı gececil primatlar

Makimsiler veya lemursular, nemli burunlu maymunların yaklaşık 100 türünü kapsayan bir infra takımı. Bu taksonun üyeleri yalnızca Madagaskar adası ve çevresinde bulunan küçük adalarda yaşarlar. Bilimsel adını Roma Mitolojisi'nde yer alan lemures adlı hayaletlerden almıştır. Bu ad, makilerin gece etkin olup, iri gözleriyle bakışları ile tüyler ürpertici çığlıklarından dolayı onlara yakıştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İndrigiller</span> primat familyası

İndrigiller (Indriidae) makimsiler (Lemuriformes) grubundan bir primat familyası. Familya üç yaşayan cinsten oluşmakta: Yünlü makiler, sifakalar ve indriler.

<span class="mw-page-title-main">Lorisiler</span> primat üst familyası

Lorisiler, primatlar (Primates) takımının bir infra takımı veye üst familyası. Lorigiller ve Galagogiller familyalarını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kuru burunlu primatlar</span> primat alt takımı

Kuru burunlu primatlar, primatlar (Primates) takımının, Simiiformes ve Tarsiiformes infra takımlarını içeren bir alt takımı. Nemli burunlu primatlar alt takımı ile birlikte, primatlar (Primates) takımını oluşturular.

<span class="mw-page-title-main">Cadı makigiller</span> gececil, uzun bacaklı primatlar

Tarsiidae bir primat familyasıdır. Güneydoğu Asya'nın adalarında yaşayan, küçük, gece faal hayvanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Marmosetgiller</span> Yeni Dünya maymunları (Platyrrhini) infra takımına ait bir familya

Marmosetgiller Yeni Dünya maymunları (Platyrrhini) infra takımına ait bir familya. Sınıflandırılmaları hala tartışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Örümcek maymunugiller</span> primat familyası

Atelidae, Yeni Dünya maymunları grubundan bir primat familyası. Orta- ve Güney Amerika'da yaşarlar. Familyanın 25 türü beş cinse ayrılır: Ateles, Brachyteles, Lagothrix, Oreonax ve Alouatta.

<span class="mw-page-title-main">Gibongiller</span> İnsansı familyası

Gibongiller (Hylobatidae), Asya'ya özgü bir Eski Dünya maymunları familyası. İnsansılar üst familyası içinde insangillerin kardeş taksonu olmalarından dolayı küçük insansı maymunlar olarak da adlandırılırlar. Familya 18 türü kapsar.

<i>Plesiadapis</i> soyu tükenmiş primat cinsi

Plesiadapis, yaklaşık 58-55 milyon yıl önce Kuzey Amerika ve Avrupa'da yaşamış, bilinen en eski primat benzeri memeli cinslerinden biridir. Plesiadapis, Eosen devrinde yaşamış adapiform primatı Adapis'e atfen "Adapise yakın" anlamına gelir. Bu cinsin tip türü olan Plesiadapis tricuspidens adını üst kesici dişlerinde bulunan üç tüberkülden alır.

<i>Dendropithecus</i> tarih öncesi primat cinsi

Dendropithecus, 20 ila 15 milyon yıl önce Doğu Afrika'ya özgü soyu tükenmiş bir antropoid cinsi. Dendropithecus'un başlangıçta, boyut, diş yapısı ve iskelet adaptasyonlarındaki benzerliklere dayanarak modern gibonlarla ilişkili olduğu öne sürüldü. Bununla birlikte, daha ileri çalışmalar, Dendropithecus'un türetilmiş hominoid özelliklerden yoksun olduğunu göstermiştir. Bunun yerine, bu takson ve modern primatlar arasında paylaşılan özellikler, tüm catarrhinler için ilkeldir. Dendropithecus artık herhangi bir modern primatla yakından ilişkili olamayacak kadar ilkel bir kök catarrhine olarak kabul ediliyor.