İçeriğe atla

Hyaenodontidae

Hyaenodontidae
Yaşadığı dönem aralığı: 55,8-15,97 myö
Eosen-Alt Miyosen[1] 
Hyaenodon gigas ve H. mongoliensis
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:†Hyaenodonta
Üst familya:†Hyaenodontoidea
Familya:†Hyaenodontidae
Leidy, 1869[2]
Tip cins
†Hyaenodon
Laizer & Parieu, 1838
Cinsler
Sinonimler
Sinonimler listesi:
  • Hyaenodontida (Haeckel, 1895)
  • Hyaenodontoidea (Trouessart, 1885)

Hyaenodontidae ("sırtlan dişleri"), soyu tükenmiş Hyaenodonta takımındaki yırtıcı memelilerin bir ailesidir. Hyaenodontidler, erken Eosen sırasında ortaya çıkmış ve erken Miyosen'e kadar varlığını sürdürmüştür.[3][4][5]

Sınıflandırma ve filogeni

Taksonomi

  • Familya: †Hyaenodontidae (Leidy, 1869)
    • Cins: †Boritia (Solé, 2014)
      • †Boritia duffaudi (Solé, 2014)
    • Cins: †Preregidens (Solé, 2015)
      • †Preregidens langebadrae (Solé, 2015)
    • Cins: †Protoproviverra (Lemoine, 1891)
      • †Protoproviverra palaeonictides (Lemoine, 1880)
    • (sırasız): †Cynohyaenodon/Quercytherium kladı
      • Cins: †Cynohyaenodon (parafiletik cins) (Filhol, 1873)
        • †Cynohyaenodon cayluxi (Filhol, 1873)
        • †Cynohyaenodon lautricensis (Lange-Badré, 1978)
        • †Cynohyaenodon ruetimeyeri (Van Valen, 1965)
        • †Cynohyaenodon smithae (Solé, 2021)
        • †Cynohyaenodon trux (Van Valen, 1965)
      • Cins: †Paracynohyaenodon (Martin, 1906)
        • †Paracynohyaenodon magnus (Crochet, 1988)
        • †Paracynohyaenodon schlosseri (Martin, 1906)
      • Cins: †Quercytherium (Filhol, 1880)
        • †Quercytherium simplicidens (Lange-Badré, 1975)
        • †Quercytherium tenebrosum (Filhol, 1880)
    • (sırasız): †Eurotherium kladı
      • Cins: †Alienetherium (Lange-Badré, 1981)
        • †Alienetherium buxwilleri (Lange-Badré, 1981)
      • Cins: †Cartierodon (Solé & Mennecart, 2019)
        • †Cartierodon egerkingensis (Solé & Mennecart, 2019)
      • Cins: †Eurotherium (parafiletik cins) (Polly & Lange-Badré, 1993)
        • †Eurotherium mapplethorpei (Solé, 2021)
        • †Eurotherium matthesi (Lange-Badré & Haubold, 1990)
        • †Eurotherium theriodis (Van Valen, 1965)
      • Cins: †Paenoxyaenoides (Lange-Badre, 1979)
        • †Paenoxyaenoides liguritor (Lange-Badre, 1979)
      • Cins: †Prodissopsalis (Matthes, 1950)
        • †Prodissopsalis eocaenicus (Matthes, 1952)
    • (sırasız): †Leonhardtina kladı
      • Cins: †Leonhardtina (Matthes, 1952)
        • †Leonhardtina godinoti (Solé, 2014)
        • †Leonhardtina gracilis (Matthes, 1952)
        • †Leonhardtina meridianum (Solé, 2020)
    • (sırasız): †Matthodon kladı
      • Cins: †Matthodon (Lange-Badré & Haubold, 1990)
        • †Matthodon menui (Rich, 1971)
        • †Matthodon peignei (Solé, 2020)
        • †Matthodon tritens (Lange-Badré & Haubold, 1990)
    • (sırasız): †Oxyaenoides kladı
      • Alt familya: †Oxyaenoidinae (Lavrov, 1999) (sin. Francotheriini (Lavrov, 1999))
        • Cins: †Oxyaenoides (Matthes, 1967)
          • †Oxyaenoides aumelasiensis (Solé, 2020)
          • †Oxyaenoides bicuspidens (Matthes, 1967)
          • †Oxyaenoides lindgreni (Rich, 1971)
          • †Oxyaenoides schlosseri (Rütimeyer, 1891)
    • Alt familya: †Hyaenodontinae (Trouessart, 1885)
      • Cins: †Consobrinus (Lange-Badre, 1979)
        • †Consobrinus quercy (Lange-Badre, 1979)
      • Cins: †Propterodon (parafiletik cins) (Martin, 1906)
        • †Propterodon morrisi (Matthew & Granger, 1924)
        • †Propterodon paganensis (de Bonis, 2018)
        • †Propterodon tongi (Liu & Huang, 2002)
        • †Propterodon witteri (Zack, 2019)
      • Tribe: †Epipterodontini (Lavrov, 1999)
        • Cins: †Epipterodon (Lavrov, 1999)
          • †Epipterodon hyaenoides (Matthew & Granger, 1925)
        • Cins: †Immanopterodon (Lavrov, 1999)
          • †Immanopterodon implacabilis (Lavrov, 1999)
      • Oymak: †Hyaenodontini (Leidy, 1869)

Filogeni

Hyaenodontidae'nin filogenetik ilişkileri:[6][7][8][9]

 †Hyaenodontoidea 
 

†Proviverridae

 
 †Hyaenodontidae 
 
 †Boritia 

†Boritia duffaudi

 
 
 
 
 
 
 
 †Quercytherium 
 

†Quercytherium simplicidens

 
 

†Quercytherium tenebrosum

 
 
 †Paracynohyaenodon 
 

†Paracynohyaenodon schlosseri

 
 

†Paracynohyaenodon magnus

 
 
 

†Cynohyaenodon lautricensis

 
 
 

†Cynohyaenodon cayluxi

 
 
 

†Cynohyaenodon smithae

†Cynohyaenodon
 
 
 

†Cynohyaenodon trux

 
 

†Cynohyaenodon ruetimeyeri

 
 
 
 †Protoproviverra 

†Protoproviverra palaeonictides

 ? 
 †Leonhardtina 
 

†Leonhardtina gracilis

 
 

†Leonhardtina godinoti

 
 

†Leonhardtina meridianum

 
 
 
 
 †Preregidens 

†Preregidens langebadrae

 
 
 
 
 
 
 †Prodissopsalis 

†Prodissopsalis eocaenicus

 
 †Cartierodon 

†Cartierodon egerkingensis

 
 
 
 †Paenoxyaenoides 

†Paenoxyaenoides liguritor

 ? 
 
 

†Eurotherium theriodis

 
 
 

†Eurotherium mapplethorpei

†Eurotherium
 
 
 

†Eurotherium matthesi

 
 †Alienetherium 

†Alienetherium buxwilleri

 
 
 
 

 

 
 
 
 †Matthodon 
 
 

†Matthodon peignei

 
 

†Matthodon menui

 
 
 

†Matthodon tritens

 
 
 
 

 

 
 
 †Oxyaenoidinae 
 †Oxyaenoides 
 
 

†Oxyaenoides bicuspidens

 
 

†Oxyaenoides aumelasiensis

 
 
 

†Oxyaenoides lindgreni

 
 

†Oxyaenoides schlosseri

 
 
 
 

 

 
 †Hyaenodontinae 
 
 

†Propterodon morrisi

 
 

†Propterodon sp. (ZIN no. 34494)

 
 
 
 

†Propterodon paganensis

 
 

†Propterodon tongi

 
 

†Propterodon witteri

 
 
 †Epipterodontini 
 †Epipterodon 

†Epipterodon hyaenoides

 
 †Immanopterodon 

†Immanopterodon implacabilis

 
 
 †Consobrinus 

†Consobrinus quercy

 ? 
 †Hyaenodontini 

†Hyaenodon

 
 
 
 
 
 
 
 
 
Şablon:Klad labels
 

Kaynakça

  1. ^ "Hyaenodontidae". paleobiodb.org. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  2. ^ Leidy J. (1869.) "On the extinct Mammalia of Dakota and Nebraska: including an account of some allied forms from other localities, together with a synopsis of the mammalian remains of North America." Journal of the Academy of Natural Sciences Philadelphia 7: 1–472.
  3. ^ "The Paleobiology Database Hyaenodontidae page". 12 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  4. ^ Lambert, David and the Diagram Group (1985): The Field Guide to Prehistoric Life. Facts on File Publications, New York. 0-8160-1125-7
  5. ^ Solé (2014). "New proviverrines (Hyaenodontida) from the early Eocene of Europe; phylogeny and ecological evolution of the Proviverrinae". Zoological Journal of the Linnean Society. 171 (4): 878-917. doi:10.1111/zoj.12155. 
  6. ^ Borths, Matthew R; Stevens, Nancy J (2017). "Deciduous dentition and dental eruption of Hyainailouroidea (Hyaenodonta, "Creodonta," Placentalia, Mammalia)". Palaeontologia Electronica. 20 (3). ss. 55A. doi:10.26879/776 Özgürce erişilebilir. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  7. ^ Matthew R. Borths; Nancy J. Stevens (2019). "Simbakubwa kutokaafrika, gen. et sp. nov. (Hyainailourinae, Hyaenodonta, 'Creodonta,' Mammalia), a gigantic carnivore from the earliest Miocene of Kenya". Journal of Vertebrate Paleontology. 39 (1). ss. e1570222. doi:10.1080/02724634.2019.1570222. 
  8. ^ Floréal Solé; Bernard Marandat; Fabrice Lihoreau (2020). "The hyaenodonts (Mammalia) from the French locality of Aumelas (Hérault), with possible new representatives from the late Ypresian". Geodiversitas. 42 (13). ss. 185-214. doi:10.5252/geodiversitas2020v42a13 Özgürce erişilebilir. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  9. ^ Solé, F.; Morlo, M.; Schaal, T.; Lehmann, T. (2021). "New hyaenodonts (Mammalia) from the late Ypresian locality of Prémontré (France) support a radiation of the hyaenodonts in Europe already at the end of the early Eocene". Geobios. Cilt in press. doi:10.1016/j.geobios.2021.02.004. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Viverravidae</span> etçillere yol açtığı düşünülen memeli familyası

Viverravidae, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da erken Paleosen'den geç Eosen'e kadar yaşayan, Carnivoramorpha kladı içinde soyu tükenmiş Viverravoidea üst familyasından soyu tükenmiş bir monofiletik memeli ailesidir. Bir zamanlar en eski etoburlar ve mevcut etoburların ataları oldukları düşünülür, ancak şimdi mevcut etoburların bir akrabası olarak kraniyal morfolojiye dayalı olarak Carnivora takımının dışına yerleştirilirler.

<span class="mw-page-title-main">Orycteropodidae</span> memeli familyası

Orycteropodidae, afrotherian memelilerin mevcut bir familyasıdır. Birçok fosil türü olmasına rağmen, günümüzde hayatta kalan tek tür, Orycteropus afer, yer domuzudur. Orycteropodidae, Tubulidentata takımındaki tek familya olarak kabul edilir, bu nedenle ikisi eşanlamlıdır.

Fosil primatlar listesi soyu tükenmiş olan primatların fosil kayıtlarından oluşan bir listesini içerir. Primatların genellikle muhtemelen böcek ve meyve ile beslenen küçük ve özelleşmemiş memelilerden evrimleştiği düşünülür. Ancak, primatların kesin kökeni tartışmalı olup bunun yanında primatların ilk atalarının da kendileri gibi ağaçlarda yaşamış olduğuna dair güncel olarak sorgulanmaktadır. Ayrıca diğer başka memeli türlerinin de ağaçlarda yaşayan canlılar olduğu ve bu ağaçsıl memelilerin primatlara benzer özellikler geliştirmedikleri de bilinmektedir. Günümüzde Purgatorius ve Plesiadapis gibi bazı iyi bilinen cinslerin uzun bir süre en eski primatlar olduğu düşünülmüş olsa da onları genellikle Euarchontoglires üst takımı içindeki yeni Plesiadapiformlar takımına dahil eden özellikle son dönem yazarları tarafından ilk primat olarak kabul edilmezler. Bazı yazarlar karışıklıkları önlemek için rütbesiz bir terim olan Plesiadapiformlara dahil olan Euprimatlar tanımını kullanır. Gayri resmi olan bu isim buradaki listede kullanılmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mammaliaformes</span> memeliler ve en yakın akrabaları

Mammaliaformes, taç grup olan memelileri ve onların en yakın soyu tükenmiş akrabalarını içeren bir kladdır. Memelilere diğer mammaliamorflara göre daha yakın olan tüm taksonlar olarak tanımlanır. Klad, daha önce yaşamış probainognatiyenler ve sinodontların mirasçısı olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Hyopsodontidae</span> tarih öncesi toynaklı familyası

Hyopsodontidae, Paleosen ila geç Eosen dönemleri arasında genel olarak Avrasya ve Amerika'da yaşamış erken tek toynaklıları içeren bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Mezonikid</span> soyu tükenmiş toynaklı familyası

Mezonikidler, Paleosen ile Oligosen devirleri arasında Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış etçil toynaklıları içeren bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Ferae</span> memeli kladı

Ferae, Carnivora ve Pholidota takımlarından oluşan bir memeli kladıdır. Carnivora ve Pholidota'nın bir grubu için alternatif bir isim olan Ostentoria da önerildi. Moleküler genetik çalışmalarca, günümüze kadar gelen Ferae'nin son ortak atasının yaklaşık olarak 78.9 milyon yıl önce yaşadığı tahmin edilmiştir. Creodonta gibi soyu tükenmiş birkaç takım da Ferae'nin üyeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Microsyopidae</span> plesiadapiform familyası

Microsyopidler (Microsyopidae), Kuzey Amerika ve Avrupa'nın Paleosen ve Eosen dönemlerinden bilinen bir plesiadapiform familyası.

<span class="mw-page-title-main">Epicynodontia</span>

Epicynodontia, galesauridler, thrinaxodontidler ve Eucynodontia gibi çoğu sinodontu içeren, sinodont therapsidlerin bir kladıdır. Hopson ve Kitching (2001) tarafından kök tabanlı bir takson olarak oluşturuldu; Mammalia'yı içeren ve en bazal cynodontlardan biri olan Geç Permiyen bir cins olan Procynosuchus'u hariç tutan en kapsayıcı dal olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Carnivoraformes</span> memeli kladı

Carnivoraformes, çağdaş Carnivora takımını ve soyu tükenmiş kök akrabalarını içeren plasentalı memelilerin bir kladıdır.

<span class="mw-page-title-main">Carnivoramorpha</span> memeli kladı

Carnivoramorpha, çağdaş Carnivora takımını ve soyu tükenmiş kök akrabalarını içeren plasentalı memelilerin bir kladıdır.

<span class="mw-page-title-main">Palaeanodonta</span>

Palaeanodonta, soyu tükenmiş bir kök pangolin kladıdır. Böcekçildiler, muhtemelen kazıcılardı ve Kuzey Amerika, Avrupa ve Doğu Asya'da Erken Paleosen'den Erken Oligosen'e kadar yaşadılar.

<i>Hyaenodon</i> tarih öncesi memeli cinsi

Hyaenodon ("sırtlan-dişli"), Avrasya, Kuzey Amerika ve Afrika'da yaşamış bir etçil memeli, soyu tükenmiş etçil fosil memelilerin bir ailesi olan Hyaenodontidae'nin tip cinsidir. Hyaenodon cinsine dahil edilmiş türler orta Eosen'den erken Miyosen'e kadar yaklaşık 20-25 milyon yıl boyunca yaşadı.

<i>Hapalodectes</i> tarih öncesi toynaklı cinsi

Hapalodectes, Eosen döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış mesonychian toynaklı memeli cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Hapalodectidae</span> tarih öncesi toynaklı familyası

Hapalodectidae (literal çeviri hapalos:, dêktês nispeten küçük gövdeli Kuzey Amerika ve Asya'nın Paleosen ve Eosen'den mesonychian toynaklı familyası. Hapalodektidler, daha büyük ve daha iyi bilinen mezonikidlerden, kesme için özelleşmiş dişlere sahip olmaları nedeniyle farklılık gösterirken, Mesonyx veya Sinonyx gibi diğer mezonikidlerin dişleri, kemikleri kırmak için evrimleşmiştir. Hapalodektidler bir zamanlar Mesonychidae'nin bir alt familyası olarak kabul edildi, ancak Hapalodectes hetangensis'in bir kafatasının keşfi, ayrı bir familyaya yerleştirmeyi haklı kılan ek farklılıklar gösterdi. Özel olarak H. hetangensis, bir postorbital çubuğu arka kapatma göz çukuruna sahiptir, bu, mezonikidlerde eksik bir özelliktir. Hapalodektidlerin iskeletleri çok az bilinmektedir ve postkraniyal elementlerden sadece humerus tanımlanmıştır. Bu kemiğin morfolojisi, karasal hareket için mezonikdlere göre daha az uzmanlaşmaya sahip olduğunu gösterir.

<i>Triisodontidae</i> tarih öncesi toynaklı familyası

Triisodontidae, soyu tükenmiş, muhtemelen parafiletik veya geçersiz bir mesonychian plasentalı memeli familyasıdır. Çoğu triisodontid cinsi Kuzey Amerika'da Paleosen sırasında yaşadı, ancak Andrewsarchus cinsi Asya'nın orta Eosen'inden bilinmektedir. Triisodontidler, kuş olmayan dinozorların neslinin tükenmesinin ardından Kuzey Amerika'da ortaya çıkan ilk nispeten büyük yırtıcı memelilerdi. Daha az özelleştirlmiş dişlere sahip olmaları bakımından diğer mesonychian ailelerden farklıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Basilosauridae</span> tarih öncesi balina familyası

Basilosauridae, soyu tükenmiş deniz memelilerinin parafiletik bir familyasıdır. Orta ila geç Eosen döneminde yaşadılar ve Antarktika dahil tüm kıtalardan biliniyorlar. Muhtemelen ilk tamamen suda yaşayan balinalardı.

<span class="mw-page-title-main">Parafili (filogenetik)</span>

Taksonomide eğer bir grup en son ortak atası ve soyundan gelenlerin tamamını içeriyor ama genellikle bir ya da iki monofiletik alt grubu kapsamıyorsa bu grup dışarıda bırakılan alt gruplara nazaran parafiletik olarak adlandırılır. Parafiletik bir grup bir klad ya da ortak ata ile birlikte soyundan gelen tüm türlerin yer aldığı bir tür grubu olan monofiletik bir grup olamaz. Parafiletik grubun bir ya da daha fazla üyesi, dışarıda bırakılan grup ya da gruplara, parafiletik gruptan daha yakın akrabadır. Terim filogenetikte ve dilbilimde yaygın olarak kullanılır. Parafiletik gruplar sinapomorfiler ve simplesiomorfilerin birleşimi ile tanımlanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Creodonta</span> soyu tükenmiş etobur memeliler

Creodonta, Paleosen'den Miyosen dönemlerine kadar yaşamış, soyu tükenmiş, muhtemelen polifiletik bir etobur memeli takımıdır. Her ikisi de karnaval dişlerine sahip oldukları için, kreodontlar ve etçillerin bir zamanlar yakın bir ortak ataya sahip oldukları düşünülüyordu, ancak karnavalları oluşturmada farklı dişlerin rol oynadığı göz önüne alındığında; bu, bir evrimsel yakınsama durumudur. Karnavallar, soyu tükenmiş yarasa Necromantis gibi diğer memeli türlerinde de bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Laurasiatheria</span> memeli üst takımı

Laurasiatheria, Eulipotyphla takımı ile Scrotifera kladını içeren bir plasentalı memeliler üst takımıdır. Kardeş grubu Euarchontoglires ile birlikte Boreoeutheria magna takımını oluşturur. Laurasiatheria taksonu içinde sınıflandırılan hayvanların benzer gen dizilimlerine dayanarak keşfedildi. Grubu birleştirmek için ortak anatomik özellikler henüz ortaya konmadı. Laurasiatheria kladı DNA dizilim analizleri ve retrotranspozon varlık/yokluk verilerine göre temellendirildi. Üst takım, Pangea bölünmeye başladıktan sonra Gondvana'dan ayrılan Lavrasya süperkıtasında ortaya çıktı. En son ortak atasının yaklaşık olarak 76 ila 90 milyon yıl önce soyunun ayrıldığı varsayılmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.