İçeriğe atla

Huzursuz bacak sendromu

Huzursuz bacak sendromu
Diğer adlarWillis–Ekbom hastalığı (WED),[1] Wittmaack–Ekbom sendromu
Huzursuz bacak sendromu olan bir kişinin (kırmızı) sağlıklı uyku düzenine sahip olan bir kişiye (mavi) karşı uyku düzeni
Olağan başlangıcıİleri yaşlı bireylerde daha sık[2]
UzmanlıkNöroloji Bunu Vikiveri'de düzenleyin
BelirtilerBacaklarda, onları hareket ettirince geçen hoş olmayan his[3]
KomplikasyonGündüz uykusuzluk, düşük enerji, sinirlilik, mutsuzluk[3]
Risk faktörüDemir eksikliği, böbrek yetmezliği, Parkinson hastalığı, şeker hastalığı, romatizmal eklem iltihabı, hamilelik, bazı ilaçlar[3][4][5]
TanıSemptomlara göre diğer tüm olası sebepler araştırıldıktan sonra[6]
TedaviYaşam stili değişiklikleri, ilaçlar[3]
İlaçLevodopa, dopamin agonistleri, gabapentin[4]
Sıklık2.5–15% (ABD)[4]
%3-5 (Türkiye)[7]

Huzursuz bacak sendromu (HBS), uyku ya da istirahat esnasında (otururken veya yatarken) bacaklarda hissedilen rahatsızlık, huzursuzluk, hareket ettirme ihtiyacı, uyuşma, karıncalanma bazen de tam olarak tanımlanamayan bir histir.

Bu his kişiyi özellikle geceleri rahatsız eder. Ağrının tarifinde de çeşitlilik olur ve kişi "bacaklarım kıpraşıyor", "gıdıklanıyor", "yanıyor", "karıncalar geziyor" gibi cümlelerle yaşadığı sıkıntıyı anlatmaya çalışır.

İki farklı Huzursuz Bacak Sendromu vardır. Primery ve Seconder HBS.

Semptomlar ve belirtiler

  • Bacaklardaki rahatsız edici his nedeniyle bacakların hareket ettirilmesi isteği
  • Oturma ya da uzanma gibi inaktif durumlarda ortaya çıkar veya daha da kötüleşir.
  • Yürüme, germe gibi hareketlerle kısmen ya da tamamen düzelir.
  • Gündüz saatlerine göre akşam daha fazladır ya da sadece akşam saatlerinde ortaya çıkar.

Huzursuz bacak sendromlu bireylerde depresyon ve anksiyete bozukluklarının görülme oranı daha yüksektir.[8]

Teşhis

Huzursuz bacak sendromu için spesifik bir test yoktur, ancak vitamin eksiklikleri gibi diğer nedenleri tespit etmek için spesifik olmayan laboratuvar testleri kullanılır. Teşhisi doğrulamak için beş semptom kullanılır:[1]

  • Genellikle hoş olmayan veya rahatsız edici duyumlarla ilişkili olan, uzuvları hareket ettirmek için güçlü bir dürtü.
  • Genelde bu dürtünün hareketsizlik veya dinlenme sırasında başlaması veya kötüleşmesi.
  • Bu dürtünün bacakların hareketi ile düzelmesi (en azından geçici olarak).
  • Bu dürtünün akşamları veya geceleri kötüleşmesi.
  • Bu semptomlara herhangi bir tıbbi veya davranışsal durum neden olmaması.

Bu semptomlar, yukarıdaki gibi önemli değildir, ancak HBS hastalarında yaygın olarak görülür:[1][9]

  • HBS ile genetik bağlılık veya aile öyküsü
  • dopaminerjik tedaviye güçlü yanıt
  • gündüz veya uyku sırasında periyodik bacak hareketleri
  • en güçlü şekilde etkilenenler orta yaşlı veya daha yaşlı kişilerdir
  • diğer uyku bozuklukları da yaşanabilir
  • demir depolarının azalması bir risk faktörü olabilir ve değerlendirilmesi gerekir

Uluslararası Uyku Bozuklukları Derecelendirmesi (ICSD-3)'e göre, ana semptomların HBS tanısını desteklemek için bir uyku bozukluğu veya bozuklukları ile ilişkili olması gerekir.[10] Bu derecelendirmede belirtildiği üzere, HBS semptomları kişi hareketsiz olduğunda başlamalı veya kötüleşmeli, hareket ederken rahatlatılmalı, sadece veya çoğunlukla akşamları ve geceleri gerçekleşmeli, diğer tıbbi veya davranışsal koşullar tarafından tetiklenmemeli ve kişinin yaşam kalitesini bozmalıdır.[10][11] Genellikle her iki bacak da etkilenir, ancak bazı durumlarda bir asimetri olabilir.

Ayırıcı tanı

Huzursuz bacak sendromu ile ayırt edilmesi gereken en yaygın durumlar bacak krampları, pozisyonel rahatsızlık, lokal bacak yaralanması, artrit, bacak ödemi, venöz staz, periferik nöropati, radikülopati, alışılmış ayak vuruşu/bacak sallanması, anksiyete, miyalji ve ilaca bağlı akatizi içerir.[12]

Periferik arter hastalığı ve artrit bacak ağrısına da neden olabilir, ancak bu genellikle hareketle daha da kötüleşir.[13]

Miyelopati, miyopati, vasküler veya nörojenik klodikasyon, hipotansif akatizi, ortostatik titreme, ağrılı bacaklar ve hareketli ayak parmakları gibi daha az yaygın ayırıcı tanı koşulları da vardır.[12]

Destekleyici Kriterler

  • Ailede HBS varlığı
  • Dopaminerjik tedaviye yanıt alınması
  • Uykuda ya da uyanıklıkta periyodik bacak hareketlerinin varlığı (PLMS-PLMW)
  • Uykusuzluk
  • Kronik ilerleyici gidiş ve/veya periyodik kötüleşmeler
  • Normal nörolojik muayene

Tedavi

Altta yatan bir neden varsa (B12 Eksikliği, kansızlık, şeker hastalığı gibi) öncelikle onun tedavisi gerekmektedir. Sebebi belirsiz olan durumlarda ilaç tedavisi (Ropinirol, Pramipeksol, Klonazepam, Diazepam, Karbamazepin, Sinemet) verilebilir.

Huzursuz bacak sendromu olan kişinin bacaklarını hareket ettirmesi, sıcak sargı ile sarılması, yataktan kalkıp dolaşması ya da masajla kısa süreli de olsa bir rahatlama sağladığı ancak bu yöntemlerin sorunu kalıcı olarak gidermediği bilinmektedir.

Kaynakça

  1. ^ a b c "Restless Legs Syndrome Fact Sheet | National Institute of Neurological Disorders and Stroke". Ninds.nih.gov. 5 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2019. 
  2. ^ "Who Is at Risk for Restless Legs Syndrome?". NHLBI. 1 Kasım 2010. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2016. 
  3. ^ a b c d "What Is Restless Legs Syndrome?". NHLBI. 1 Kasım 2010. 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2016. 
  4. ^ a b c Ramar, K; Olson, EJ (15 Ağustos 2013). "Management of common sleep disorders". American Family Physician. 88 (4). ss. 231-8. PMID 23944726. 
  5. ^ "What Causes Restless Legs Syndrome?". NHLBI. 1 Kasım 2010. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2016. 
  6. ^ "How Is Restless Legs Syndrome Diagnosed?". NHLBI. 1 Kasım 2010. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2016. 
  7. ^ "Huzursuz Bacak Sendromu nedir?". Anadolusağlık. 10 Eylül 2015. 9 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020. 
  8. ^ Becker, PM; Sharon, D (Temmuz 2014). "Mood disorders in restless legs syndrome (Willis–Ekbom disease)". The Journal of Clinical Psychiatry. 75 (7): e679-94. doi:10.4088/jcp.13r08692 Özgürce erişilebilir. PMID 25093484. 
  9. ^ Allen, Richard P.; Montplaisir, Jacques; Walters, Arthur Scott; Ferini-Strambi, Luigi; Högl, Birgit (2017), "Restless Legs Syndrome and Periodic Limb Movements During Sleep", Principles and Practice of Sleep Medicine, Elsevier, ss. 923-934.e6, doi:10.1016/b978-0-323-24288-2.00095-7, ISBN 9780323242882 
  10. ^ a b Sateia, Michael J (Kasım 2014). "International Classification of Sleep Disorders-Third Edition". Chest. 146 (5): 1387-1394. doi:10.1378/chest.14-0970. PMID 25367475. 
  11. ^ Breen, DP; Högl, B; Fasano, A; Trenkwalder, C; Lang, AE (Temmuz 2018). "Sleep-related motor and behavioral disorders: Recent advances and new entities". Movement Disorders. 33 (7): 1042-1055. doi:10.1002/mds.27375. PMID 29756278. 
  12. ^ a b Allen, Richard P.; Picchietti, Daniel L.; Garcia-Borreguero, Diego; Ondo, William G.; Walters, Arthur S.; Winkelman, John W.; Zucconi, Marco; Ferri, Raffaele; Trenkwalder, Claudia (1 Ağustos 2014). "Restless legs syndrome/Willis–Ekbom disease diagnostic criteria: updated International Restless Legs Syndrome Study Group (IRLSSG) consensus criteria – history, rationale, description, and significance". Sleep Medicine. 15 (8): 860-873. doi:10.1016/j.sleep.2014.03.025. ISSN 1389-9457. PMID 25023924. 
  13. ^ "What Are the Signs and Symptoms of Restless Legs Syndrome?". NHLBI. 1 Kasım 2010. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İnsomnia</span> rahat uyuyamama

İnsomnia ya da uyuyamama hastalığı, bir uyku sorunudur. Uykuya dalamama ya da gece boyunca sürekli uyuyamama sorunlarını barındırır. Hastalar genel olarak, gözlerini birkaç dakikadan fazla kapalı tutamamaktan ya da yatakta bir o yana bir bu yana dönerek uyuyamamaktan yakınırlar.

<span class="mw-page-title-main">Uyku</span> doğal dinlenme biçimi

Uyku, bilincin değiştiği ve duyusal etkinliğin belirli bir dereceye kadar azaldığı, bilinçli zihinsel etkinliğin durduğu bir haldir. Uykuda kas ve çevre ile etkileşim azalır. Uyku, uyaranlara tepki verme yeteneği açısından uyanıklıktan farklı olsa da aktif beyin kalıplarını içerir ve bu da onu koma veya bilinç bozukluklarından daha duyarlı yapar.

Antipsikotik ya da nöroleptik ilaçlar başta şizofreni olmak üzere psikozların tedavisinde kullanılan ilaçlardır.

<span class="mw-page-title-main">Asperger sendromu</span> belirge

Asperger sendromu (AS) ya da Asperger bozukluğu, sosyal etkileşimde zorluklar ve sınırlı, basmakalıp ilgi ve etkinliklerle tanımlanan otistik spektrum bozukluklarından (OSB) biridir. AS diğer OSB’lerden dil ve bilişsel gelişimde genel bir gecikme olmamasıyla ayrılır. Her ne kadar standart tanı ölçütleri arasında belirtilmemişse de motor sakarlık ve sıra dışı dil kullanımına sıklıkla rastlanır.

Landau-Kleffner sendromu (LKS) ya da infantil edinsel afazi, edinsel epileptik afazi, konvülsif bozukluk ile afazi, oldukça ender görülen, ani ya da kademeli afazi oluşumu ve elektroensefalogram (EEG) anormallikleri gösteren bir çocukluk dönemi nörolojik sendromdur. LKS, beynin anlam ve konuşma yetilerini kontrol eden bölgelerini etkiler. Bozukluk genellikle beş ile yedi yaş arasındaki çocuklarda ortaya çıkar. Tipik olarak LKS olan çocuklar normal gelişim gösterir ama sonradan dil becerilerini yitirir. Bu sendromdan etkilenenlerin çoğu klinik anlamda nöbet geçirirken, bazıları yalnızca elektrografi sırasında fark edilen nöbet geçirir.

<span class="mw-page-title-main">Tourette sendromu</span>

Tourette sendromu, aynı şekilde kısa aralıklarla meydana gelen istemsiz, hızlı, ani bedensel tikler ve ses tiklerinin oluşturduğu nörolojik veya “nörokimyasal” kalıtsal bir rahatsızlıktır.

Fibromiyalji (FM) kronik yaygın ağrı ve basınca karşı artan ağrı tepkisi ile nitelenen tıbbi bir durumdur. Diğer belirtiler arasında yorgunluk, normal aktivitelerin etkilendiği bir dereceye kadar uyku problemleri ve hafıza ile ilgili sorunlar vardır. Bazı insanlar ayrıca huzursuz bacak sendromu, bağırsak veya mesane problemleri, uyuşma ve karıncalanma ve gürültüye, ışığa veya sıcaklığa duyarlılıktan şikayet eder. Fibromiyalji sıklıkla depresyon, kaygı ve travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkilidir. Diğer kronik ağrı türleri de sıklıkla vardır.

Angelman sendromu ilk olarak 1965 yılında İngiliz doktor Harry Angelman tarafından tanımlanmış nörogenetik bir bozukluktur. Irklarda görülme hızı çok iyi bilinmemekle beraber yaklaşık ensidansın 15,000 ila 30,000 canlı doğumda bir olduğu kabul edilmektedir. Anneden gelen kromozom 15'teki bir bozukluktan kaynaklandığı sanılmaktadır. Hastalığın temel bulguları zeka geriliği, yürüyüş-koordinasyon bozukluğu, konuşma bozukluğu, konvülsiyon ve uygunsuz gülümsemelerdir. Hatta bu sebeple hastalık bazen “mutlu kukla ” sendromu olarak da bilinir.

Bu listede önemli ve sık görülen nörolojik bozukluklar, semptomlar, bulgular ve sendromlar alfabetik olarak sıralanmıştır.

Uyku Bozukluklarının Uluslararası Sınıflaması ya da "klinisyenler ve araştırmacıların uyku bozuklukları alanında kullandıkları epidemiyolojik ve kodlu tanı koyma kaynağıdır." ICSD Amerikan Uyku Tıbbı Akademisi ile Avrupa Uyku Araştırmaları Topluluğu, Japon Uyku Araştırmaları Topluluğu ve Latin Amerika Uyku Topluluğu tarafından oluşturuldu. 1979'da hazırlanan Uyku Ve Uyarılma Bozukluklarının Tanısal Sınıflaması (DCSAD)'nın bir revizyonu olarak geliştirildi. İlk olarak 1990'da çıkarıldı, 1997'de ICSD-R adıyla revize edilerek yeniden basıldı. ICSD-2 adındaki güncellenmiş ikinci edisyonu 2005'te, üçüncü edisyonu ICSD-3 ise 2014'te çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Dopamin disregülasyon sendromu</span>

Dopamin Düzensizlik Sendromu (DDS), uzun süre dopaminerjik ilaçlar alan bazı bireylerde gözlenen bir işlev bozukluğudur. Tipik olarak, uzun bir süre boyunca dopamin agonist ilaçları almış olan Parkinson hastalığı (PD) olan kişilerde ortaya çıkar. İlaç bağımlılığı, kumar veya cinsel davranış gibi kendi kendini kontrol etme problemleriyle bağdaştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hipersomniya</span>

Hipersomniya, aşırı uyku veya gündüzleri aşırı uykulu olma ile kendini gösteren nörolojik bir bozukluktur. Pek çok olası nedeni olabilir. ve gündelik hayatta sorunlara neden olabilir. Ruhsal Bozuklukların Teşhis ve İstatistik El Kitabının (DSM-5) beşinci baskısında, birkaç alt tipi olan hipersomnolans, uyku-uyanıklık bozuklukları altında ele alınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dokunsal halüsinasyon</span>

Dokunsal halüsinasyon ya da temas halüsinasyonu, gerçek dışı bir nesne ile fiziksel bir temasın gerçekleşiyor olduğuna dair dokunsal duyusal girdilerin yanlış algılandığı bir halüsinasyon türüdür. Bu tür, omurilikte ve talamusta üretilen ve birincil bedensel-duyusal korteks (SI) ila ikincil somatosensoriyel kortekse (SII) gönderilen dokunsal duyusal nöral sinyallerin sinyallerin hatalı entegrasyonundan kaynaklanır. Dokunsal halüsiyonasyon, bazı nörolojik hastalıkların, ör. şizofreni, Parkinson hastalığı, huzursuz bacak sendromu ve deleriyum tremens gibi, nükseden semptomlarından biridir. Hayalet uzuv ağrıları çeken hasta bireyler de temas halüsiyonasyonunun bir biçimini tecrübe ettikleri düşünülür. Dokunsal halüsiyonasyonlar kokain ve alkol gibi uyaranlarca da ortaya çıkabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Klonazepam</span> kimyasal bileşik

Klonazepam, nöbetleri, panik bozukluğu, kaygıyı ve akatizi olarak bilinen hareket bozukluğunu önlemek ve tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Benzodiazepin sınıfından bir sakinleştiricidir. Ağızdan alınır. Etkiler bir saat içinde başlar ve altı ile on iki saat arasında sürer.

<span class="mw-page-title-main">Akatizi</span>

Akatizi, hareketsizce oturamama ile birlikte öznel bir iç huzursuzluk hissi ile karakterize bir hareket bozukluğudur. Genellikle, bacaklar en belirgin şekilde etkilenir. Etkilenen vücut bölgeleri kıpırdayabilir, ileri geri sallanabilir veya hızlanabilir, bazı kişiler ise sadece vücutlarında huzursuzluk hissedebilir. En şiddetli vakalar saldırganlık, şiddet veya intihar düşünceleriyle sonuçlanabilir.

Opioid yoksunluğu, önceki kullanımın yoğun ve uzun süreli olduğu opioidlerin aniden kesilmesinden veya azaltılmasından kaynaklanan bir dizi semptomdur. Geri çekilmenin belirti ve semptomları, uyuşturucuya aşerme, kaygı, huzursuz bacaklar, mide bulantısı, kusma, ishal, terleme ve artan kalp atış hızını içerebilir. Opioid kullanımı, hücresel sinyal yollarında hızlı bir adaptasyonu tetikler; bu, hızla geri çekildiğinde olumsuz fizyolojik etkilerin olabileceği anlamına gelir. Hem eğlence amaçlı uyuşturucular hem de ilaçlar olmak üzere tüm opioidler, azaltıldığında veya durdurulduğunda, opioid yoksunluk semptomlarına yol açabilir. Geri çekilme semptomları eğlence amaçlı opioid kullanımına bağlı olduğunda, opioid kullanım bozukluğu terimi kullanılırken, reçeteli ilaçlar nedeniyle olduğunda, reçeteli opioid kullanım bozukluğu terimi kullanılır. Opioid replasman tedavisinin kullanılması opioid yoksunluğuna yardımcı olabilir ve lofeksidin ve klonidin gibi ilaçların kullanımıyla semptomlar hafifletilebilir.

Antidepresan kesilme sendromu, en az bir aylık sürekli kullanımı takiben antidepresan ilaçların kesilmesi veya azaltılması sonrasında ortaya çıkabilen bir durumdur. Semptomlar grip benzeri semptomlar, uyku sorunları, mide bulantısı, zayıf denge, duyusal değişiklikler, anksiyete ve depresyonu içerebilir. Sorun genellikle üç gün içinde başlar ve birkaç ay sürebilir. Nadiren psikoz oluşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Davranışsal uyku tıbbı</span>

Davranışsal uyku tıbbı (BSM), uyku tıbbı içinde, uykuyu etkileyen psikolojik, fizyolojik, davranışsal, bilişsel, sosyal ve kültürel faktörlere odaklanan, uyku ile ilgili bozuklukların bilimsel araştırmasını ve klinik tedavisini kapsayan bir alandır. BSM'nin klinik uygulaması, öncelikle farmakolojik olmayan tedavileri kullanan kanıta dayalı bir davranışsal sağlık disiplinidir. BSM müdahalelerinde kullanılan birincil teknikler, uyku ile ilgili zorlukları başlatan ve sürdüren davranış, düşünce ve çevresel faktörlerde sistematik değişiklikleri içerir.

Fonksiyonel nörolojik bozukluk veya kısaca FND, hastaların zayıflık, hareket bozuklukları, bayılma gibi duyusal ve nörolojik semptomlar yaşadığı bir durumdur. Fonksiyonel nörolojik bozuklukların semptomları klinik olarak tanınabilir, ancak herhangi bir organik hastalık ile ilişkili değildir. Fonksiyonel nörolojik bozuklukların alt grupları, fonksiyonel nörolojik semptom bozukluğu (FNsD), konversiyon bozukluğu ve psikojenik hareket bozukluğu/ epileptik olmayan nöbetleri içerir. Tanı, bir nörolog konsültasyonu sırasında muayenedeki pozitif belirti ve semptomlara dayanarak konur. Fizyoterapi, özellikle motor semptomları olan hastalar için yararlıdır ve bilişsel davranışçı terapi ise dissosiyatif atakları olan hastalarda daha çok etkilidir.

Parasomniler uykuya dalarken, uyurken, uyku aşamaları arasında veya uykudan uyanma sırasında ortaya çıkan anormal hareketler, davranışlar, duygular, algılar ve rüyaları içeren bir uyku bozuklukları kategorisidir. Parasomniler uyanıklık, NREM uykusu ve REM uykusu arasındaki geçişler ve bunların kombinasyonları sırasında kısmi uyarılmalar olan uyku durumlarıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.