Hun sanatı
Hunların sahip olduğu maddi kültür ve sanata ilişkin kaynaklar antik betimlemeler ve arkeolojidir. Hun toplumunun göçebe yaşam stili nedeniyle onlardan geriye pek az arkeolojik eser kalmıştır.[1] 2005 yılı itibarıyla kesin olarak Hunlara ait olduğu tespit edilen yalnızca 200 arkeolojik kalıntı bulunmuştur.[2] Hun arkeolojik buluntularını Sarmatlarlara ait olanlardan ayırmak zordur zira her iki halk da birbirine yakın bölgelerde yaşamış ve çok benzer maddi kültürlere sahipmiş gibi görünmektedir. Ayrıca Romalıların Hunlara ilişkin tasvirleri genellikle son derece taraflıdır ve onların sözde ilkelliğini vurgular.[3][4]
Hunlara ait mücevher ve silahlar genellikle çok renkli (polikrom) ve emaye işi tarzında dekore edilmiştir. [5] Arkeolog Joachim Werner, Hunların, Asya'daki kuyumculuk teknikleri ile Romalılardan elde ettikleri altınlar üzerindeki teknikleri birleştirerek benzersiz bir "Tuna" sanatı geliştirdiklerini ve bu sanatın daha sonra Avrupa sanatını da etkilediğini savundu.[6] A.K. Ambroz, polikrom sanatının Hun kökenli olduğunu savunmuştu. Ancak daha yeni arkeolojik keşifler bu sanatın Hunların Avrupa'ya gelişinden daha önce ortaya çıktığını göstermektedir.[7] Warwick Ball ise Hunlara ait süslü eserlerin muhtemelen Hunlar tarafından değil, Hunlar adına yerel ustalar tarafından yapıldığını savunmaktadır.[8]
Hem yazılı kaynaklar hem de mezarlardan elde edilen arkeolojik buluntular, Hunların özenle süslenmiş altın veya altın kaplama taçlar taktıklarını göstermektedir.[4] Maenchen-Helfen, bilinen toplam altı Hun diademini listelemiştir.[4] Hun kadınlarının da kolye ve bilezikler taktıkları görülüyor.[4] Ayrıca, kasıtlı olarak kırılmış gibi gözüken, Çin tarzı küçük aynalara sahip oldukları da biliniyor. [4] Arkeolojik buluntular, Hunların kıyafetlerine süs olarak altın plaketler taktıklarını gösteriyor.[4]
Kaynakça
Kaynaklar
- Ball, Warwick (2021). The Eurasian Steppe: People, Movement, Ideas. Edinburgh University Press. doi:10.1515/9781474488075. ISBN 9781474488075.
- Bitner-Wróblewska, Anna; Pesch, Alexandra; Przybyła, Marzena J. (2020). "Styles". Bursche, Aleksander; Hines, John; Zapolska, Anna (Ed.). The Migration Period between the Oder and the Vistula. Brill. ss. 225-298. doi:10.1163/9789004422421_011. ISBN 9789004422421.
- Heather, Peter (2005). The fall of the Roman Empire : a new history of Rome and the barbarians. New York: Oxford University Press. ss. 146-167. ISBN 978-0-19-515954-7.
- Kim, Hyun Jin (2015). The Huns (İngilizce). Routledge. ISBN 9781138841758.
- Maenchen-Helfen, Otto J. (1973). Knight, Max (Ed.). The World of the Huns: Studies in Their History and Culture. University of California Press. doi:10.1525/9780520310773. ISBN 978-0-520-01596-8.
- Man, John (2005). Attila: The Barbarian who Challenged Rome. New York: St. Martin's Press. ISBN 9780553816587.
- von Rummel, Philipp (2007). Habitus barbarus: Kleidung und Repräsentation spätantiker Eliten im 4. und 5. Jahrhundert. de Gruyter. doi:10.1515/9783110918205.
- Thompson, E. A. (1996). Heather, Peter (Ed.). The Huns. Blackwell Publishers. ISBN 978-0-631-15899-8.
