İçeriğe atla

Humus Sancağı

Humus Sancağı

Sancak-ı Hıms

Osmanlı İmparatorluğu Sancağı
1517–1864
MerkezHumus, Suriye
Tarih
 - Kuruluş 1517
 - Kaldırılış 1864
Bugün parçasıSuriye

Humus Sancağı veya Hıms Sancağı[1] (Osmanlıca: سنجاق حمص Sancak-ı Hıms), ilk başta, 1516'daki, Mercidabık Muharebesi sonucu Suriye ve civarındaki toprakların Memlükler'den alınmasıyla beraber 1517'de kurulan Şam Eyaleti'nin bir sancağı olmuştur.[2] Daha sonra, 1522'de, ayrı sancaklar olan, Hama ve Humus sancakları birbirine bağlanarak Hama ve Humus Sancağı kurulmuştur.[3] 1550lere kadar böyle devam eden sistem, o yıllarda ayrılarak, Hama sancağı Şam Eyaleti'nde kalmış, Humus Sancağı ise, yeni kurulan, Halep Eyaleti'ne bağlanmıştır. 1565'te tekrar Şam Eyaleti'ne bağlanan Humus Sancağı, 14 yıl sonra, nihayet, yeni teşkil edilen Trablusşam Eyaleti'ne bağlanmış ve Osmanlı Eyalet Dönemi'nin sonuna kadar, Trablusşam Eyaleti'ne bağlı 5 sancaktan birisi olarak kalmıştır.[4][5]

Alt İdari Birimleri

Humus Sancağı'nın, Kanuni Dönemi'ndeki raporlara göre alt birimleri, 2 kaza, 3 nahiye ve bu nahiyeler içinde bulunan birçok karyeden oluşmuştur. Bu alt birimler, Kanuni Dönemi raporlarına ait olmasına rağmen, sancağın neredeyse tüm dönemlerinde aynen kaldığı sanılmaktadır.[4][5]

Kazaları

Humus Sancağı'nın, tüm dönemlerinde 2 kazadan (ilçeden) oluştuğu sanılmaktadır.[4]

  • Humus Kazası (Humus ve civarında yer alan nahiyelerden (bucaklardan) oluşmuştur.)
  • Hısnü'l-Ekrâd Kazası (Krak des Chevaliers Kalesi ve civarında yer alan nahiyelerden (bucaklardan) oluşmuştur.)

Nahiyeleri

Humus Sancağı'nın, tüm dönemlerinde 3 nahiyeden (bucaktan) oluştuğu sanılmaktadır.[4]

  • Humus Nahiyesi (Humus ve civarında yer alan karyelerden (köylerden) oluşmuştur.)
  • Hısnü'l Ekrâd Nahiyesi (Krak des Chevaliers Kalesi ve civarında yer alan karyelerden (köylerden) oluşmuştur.)
  • Menâsif Nahiyesi (Sancağın, Akdeniz'e yakın olan şehirlerinden ve karyelerinden (köylerinden) oluşmuştur.)

Kaynakça

  1. ^ Ahmet Akgündüz (2005). Osmanlı devleti'nde belediye teșkilâtı ve belediye kanunları. s. 352. 
  2. ^ Barkan, Ömer Lütfi (1953-54). H. 933-934 (M. 1527-1528) Malî Yılına Ait Bir Bütçe Örneği. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. ss. sf. 303. 
  3. ^ Kanun-nâme-i Sultan Süleyman Han. Beyazıt Kütüphanesi. ss. varak 121. 
  4. ^ a b c d Çakar, Enver (2003). "Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyıl'da Humus Şehri" (PDF). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Fırat Üniversitesi. s. 376. 27 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Haziran 2012. 
  5. ^ a b Çakar, Enver (2003). "Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyıl'da Humus Şehri" (PDF). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Fırat Üniversitesi. s. 377. 27 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Haziran 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çalıözü, Pertek</span>

Çalıözü, Tunceli ilinin Pertek ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Sağman, Pertek</span>

Sağman, Tunceli ilinin Pertek ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Tekeli, Çemişgezek</span>

Tekeli, Tunceli ilinin Çemişgezek ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Külköy, Karahallı</span>

Külköy, Uşak ilinin Karahallı ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Boğalı, Gümüşhane</span>

Boğalı, Gümüşhane ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çorak, Gümüşhane</span>

Çorak, Gümüşhane ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Dölek, Gümüşhane</span>

Dölek, Gümüşhane ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Süle, Gümüşhane</span>

Süle, Gümüşhane ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Söğütağıl, Gümüşhane</span>

Söğütağıl, Gümüşhane ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Tandırlık, Gümüşhane</span>

Tandırlık, Gümüşhane ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Yenice, Gümüşhane</span>

Yenice, Gümüşhane ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Şaphane, Gümüşhane</span>

Şaphane, Gümüşhane ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Humus, Suriye</span> Humus ili, Suriyede şehir

Humus veya Hıms, eski adıyla Emesa, Batı Suriye'de bulunan, aynı zamanda, Humus ilinin ve Humus ilçesinin merkezi olan şehirdir. 509 metrelik (1673 ft.) bir rakıma sahiptir ve ülkenin başkenti Şam'ın 162 kilometre (101 mi.) kuzeyinde yer alır. Asi Nehri üzerine kurulmuştur. Ayrıca Humus, ülkenin iç yerleşkeleri ile Akdeniz kıyısı yerleşkelerini birbirine bağlayan merkezi bir bağlantı şehri olarak da görev yapar.

<span class="mw-page-title-main">Canberdi Gazâlî İsyanı</span>

Canberdi Gazâlî İsyanı, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Şam Eyaleti'nin Beylerbeyi Canberdi Gazâlî tarafından 1521 yılında çıkarılan isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Şam (eyalet)</span>

Şam Eyaleti veya Şam Beylerbeyliği, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir eyalet. 1516'daki Mercidabık Muharebesi'nin kazanılmasının ardından, 1517 yılında eyalet olmuştur. 19. yüzyılda yüz ölçümünün yaklaşık 20.020 km2 olduğu bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Trablusşam (eyalet)</span> Osmanlı İmparatorluğuna bağlı bir eyalet

Trablusşam Eyaleti veya Trablusşam Beylerbeyliği, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir eyalet. 1516'daki Mercidabık Muharebesi'nde Suriye ve civar bölgenin kazanılmasının ardından, 1517 yılında eyalet olan Şam Eyaleti'nin ve 1534'te eyalet yapılan Halep Eyaleti'nin içerdiği topraklar idari bakımdan düzenlenerek, 1579 yılında eyalet olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Şahaloğlu, Refahiye</span>

Şahaloğlu, Erzincan ilinin Refahiye ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kozan Sancağı</span>

Kozan Sancağı, ilk olarak 1519-1540 yılları arasında Osmanlı Tahrir Defterlerinde kayıt altında gözükmüştür. 1700'lü yıllarından başından itibaren 1865 yılına kadar bölgede Kozanoğulları Türkmen beyleri hüküm sürmüştür. İlk olarak Feke kazasının Belenköy yöresini kontrol altına alan Kozanoğulları kısa sürede tüm sancağı hakimiyetleri altına almışlardır. Ancak 1865 yılında, Derviş Paşa ve Cevdet Paşa'nın kumandasındaki Fırka-i İslahiye ordusunun müdahalesi sonucu sancak yeniden Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Sancak kuruluşundan yıkılışına kadar Adana Eyaleti'nin bir sancağı olmuştur. Sancak, Osmanlı'nın yıkılışına kadar devam etmiş, yıkıldıktan sonra Türkiye Cumhuriyeti'nin yeni idari birim düzenlemeleriyle birlikte 1926'ya kadar il olarak kalmıştır. 1926'da Adana'ya bağlı bir ilçe konumuna getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Menteşe Sancağı</span> Osmanlı idari yapılanmasında bir birim

Menteşe Sancağı, Osmanlı Devleti zamanında günümüzdeki Muğla iline denk gelen sancak.

<span class="mw-page-title-main">Trablus Sancağı</span>

Trablus Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Beyrut Vilayeti'nde bulunan bir sancağıydı. Sınırları doğuda Suriye Vilayeti'ndeki Hama Sancağı, batıda Akdeniz, kuzeyde Lazkiye Sancağı ve güneyde Beyrut Sancağı arasında uzanıyordu. Sancağın 1914 yılındaki nüfusu 175.063'tür.