İçeriğe atla

Humus Gölü Barajı

Koordinatlar: 34°39′45″K 36°37′04″D / 34.66250°K 36.61778°D / 34.66250; 36.61778
Humus Gölü Barajı
Humus Gölü Barajı (sağ üstte) ve oluşturduğu Humus Gölü'nün uydu görüntüsü
Harita
Havza
KonumHumus, Suriye
Koordinatlar34°39′45″K 36°37′04″D / 34.66250°K 36.61778°D / 34.66250; 36.61778
Genel bilgiler
Amaçİçme suyu, sulama
DurumKullanımda
Uzunluk2.000 m (6.600 ft)
Yükseklik7 m (23 ft)
Oluşturduğu GölHumus Gölü
Su hacmiMÖ 284: 90 milyon
Bugün: 200 milyon
Wikimedia Commons

Humus Gölü Barajı, Antik Roma Dönemi'nde, Romalılar tarafından, MÖ 284 kadar eski bir tarihte, Humus, Suriye yakınlarında kurulmuş ve bugüne kadar gelip, geliştirilerek hala kullanımda olan bir barajdır.

Kabul edilmeyen eski ve karşıt bir hipoteze göre, barajın yapımı, Mısır hükümdarı Sethi'ye (MÖ 1319-1304) bağlansa da baraj, MÖ 284 yılında, Roma İmparatoru, Diocletianus (MÖ 284-305) tarafından, bölgedeki talepler doğrultusunda da sulama ve çevreye içme suyu sağlama amacıyla yapılmış ve kullanıma açılmıştır.[1][2] Kurulduğu zamanda, 90 milyon 'lük su taşıma kapasitesiyle, Yakın Doğu ve Orta Doğu'daki en büyük Roma İmparatorluğu yapımı baraj ve barajın oluşturduğu baraj gölü (Humus Gölü) olabileceği tahmin edilmekte[3][4] hatta o zamanlarda bulunan en büyük yapay baraj gölü ve baraj olabileceği de düşünülmektedir.[1] O günden bugüne kadar, barajın oluşturduğu baraj gölü olan Humus Gölü'nde (Kattina Gölü) çok az miktarda alüvyon ile kaplanma (silting) olmuştur.[1][3]

2 km uzunluğunda ve 7 m yüksekliğinde örülmüş duvardan meydana gelen ağırlık barajı türündeki baraj yapısı, Roma stili beton çekirdeğin ve bu çekirdeği koruyan bazalt blokların birleşmesiyle oluşur.[3] Barajın yapısının hafif sivri eğriliği bazalttan oluşan uzun bir sırt yönünde izler ve böylece baraja, sadece yüzeysel olarak kemerli baraj benzeri bir görüntü verir.[3]

1938 yılına kadar, 90 milyon m³ kapasiteli barajın, 1938 yılında seviyesi yükseltilerek, genel anlamda gelişmesi sağlanmış ve su taşıma kapasitesi 110 milyon m³ arttırılarak, 200 milyon m³ yapılmıştır.[2][3] Barajın su taşıma kapasitesi 74 yıldır değiştirilmemiştir ve günümüzde hala 200 milyon m³ kapasiteli bir şekilde faaliyet göstermektedir.[2][3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c Smith, Norman (1971). Peter Davies (Ed.). A History Of Dams. Londra, Birleşik Krallık. ss. 39-43. ISBN 0-432-15090-0. 
  2. ^ a b c Schnitter, Niklaus. Römische Talsperren: Antike Welt 8 (2). ss. 25-32. 
  3. ^ a b c d e f Hodge, A. Trevor (1992). Roman Aqueducts & Water Supply. Londra, Birleşik Krallık: Duckworth. ss. 91. ISBN 0-7156-2194-7. 
  4. ^ Hodge, A. Trevor; Wikander, Örjan (2000). Örjan Wikander'in, "Handbook of Ancient Water Technology, Technology and Change in History, 2, Leiden: Brill"'inde, "Reservoirs and Dams" Bölümü. Brill. s. 338. ISBN 90-04-11123-9. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zeugma</span> Türkiyede bir antik kent

Zeugma, Gaziantep'in Nizip ilçesine bağlı Belkıs köyünde bulunan antik yerleşim.

<span class="mw-page-title-main">Çoruh</span> Gürcistan ve Türkiyede nehir

Çoruh, Türkiye'nin kuzey-doğusundaki Erzurum ili sınırları içerisindeki Mescit Dağları'ndan doğan bir nehirdir. Kelkit-Çoruh Fayı boyunca Bayburt, İspir, Tortum, Yusufeli ve Artvin şehirlerinden akarak Gürcistan'a ulaşır ve buradan; yani Batum'un hemen güneyinden, Türkiye-Gürcistan sınırının birkaç kilometre kuzeyinden, Karadeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Alacahöyük</span> ören yeri

Alacahöyük, Çorum'un Alaca ilçesinin 15 km kuzeybatısındaki Alacahüyük köyündeki bir höyüktür. Bu höyükte dört ayrı kültür evresinden kalma 15 yerleşim ya da yapı katı saptanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Baraj</span> sulama ve elektrik üretimi amacıyla su biriktirmek için akarsu üzerine yapılan set

Baraj, eski zamanlardan beri insanlığın su ihtiyacını karşılamak ve tarımsal alanların sulanması amacıyla inşa edilen su yapılarıdır. Günümüzün modern barajları stratejik öneme sahiplerdir. Çünkü;

<span class="mw-page-title-main">Nemrut Gölü</span> Türkiyede bir krater gölü

Nemrut Gölü, dünyanın ikinci, Türkiye'nin en büyük krater gölü olup, adını MÖ 2100'de yaşamış Babil Hükümdarı Nemrut'tan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sulama</span>

Sulama, mahsullerin, peyzaj bitkilerinin ve çimenlerin büyümesine yardımcı olmak için toprağa kontrollü olarak su verilmesidir. Sulama, 5.000 yılı aşkın bir süredir tarımın ana özelliklerinden biri olmuştur ve dünya çapında birçok kültür tarafından geliştirilmiştir. Sulama, kuru alanlarda ve ortalamanın altında yağış alınan zamanlarda mahsullerin yetiştirilmesine, peyzajın korunmasına ve bozulmuş toprakların yeniden yeşillendirilmesine yardımcı olur. Bu kullanımlara ek olarak sulama, mahsulleri dondan korumak, tahıl tarlalarında yabani ot büyümesini engellemek ve toprak konsolidasyonunu önlemek için de kullanılır. Ayrıca hayvanları serinletmek, tozu azaltmak, kanalizasyon suyunu bertaraf etmek ve madencilik faaliyetlerini desteklemek için de kullanılır. Yüzey ve yüzey altı sularının belirli bir yerden uzaklaştırılmasını sağlayan drenaj ise genellikle sulama ile birlikte incelenir.

<span class="mw-page-title-main">Humus, Suriye</span> Humus ili, Suriyede şehir

Humus veya Hıms, eski adıyla Emesa, Batı Suriye'de bulunan, aynı zamanda, Humus ilinin ve Humus ilçesinin merkezi olan şehirdir. 509 metrelik (1673 ft.) bir rakıma sahiptir ve ülkenin başkenti Şam'ın 162 kilometre (101 mi.) kuzeyinde yer alır. Asi Nehri üzerine kurulmuştur. Ayrıca Humus, ülkenin iç yerleşkeleri ile Akdeniz kıyısı yerleşkelerini birbirine bağlayan merkezi bir bağlantı şehri olarak da görev yapar.

<span class="mw-page-title-main">Nil</span> Afrikadaki başlıca nehir ve dünyanın en uzun nehri

Nil, 6650 km. uzunluğu ile dünyanın en uzun nehridir. Havzası Afrika kıtasının onda birini kaplar. Güneyden kuzeye doğru akar ve Beyaz Nil, Mavi Nil ve Atbarah olmak üzere üç ana kolu vardır. Nehrin en uzaktaki kaynağı Burundi'de oğu Afrika Göller Bölgesi'ndeki Kagera Nehri olarak doğar ve Tanzanya, Ruanda ve Uganda sınırlarını oluşturarak Victoria Gölü'ne dökülür.

Domuztepe Höyüğü, Osmaniye il merkezinin 35 km. güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Günümüzde Aslantaş Barajı kıyısında yer alan höyüğü tarihöncesi yerleşim katları su altında kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Er-Resten</span>

Er-Resten, Suriye'nin Humus ilinin, er-Resten ilçesinin merkezi olan şehir. 439 metrelik (1.443 ft.) bir rakıma sahiptir. 2012 hesaplamalarına göre 59.553 kişilik bir nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Humus Gölü</span>

Humus Gölü, diğer adıyla Kattina Gölü veya Kattine Gölü, zaman zaman Hattina Gölü ya da Hattine Gölü olarak da kullanılır. Suriye'nin en büyük şehirlerinden Humus'un, 15 kilometre kadar güneybatısında yer alan ve üzerinde Suriye'nin en büyük barajlarından, Roma İmparatorluğu Dönemi'nden kalma, Humus Gölü Barajı bulunan, baraj gölü şeklinde, yapay göldür. Asi Nehri ile beslenir ve büyük balık popülasyonu ve çeşitliliğiyle ünlüdür. Havza ülkesi ise sadece Suriye'nin, Humus İli'nin batısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sihl</span>

Sihl, İsviçre'de bir ırmak. Limmat ırmağının en büyük yan koludur. 68 km uzunluğundaki ırmak Kanton Schwyz'deki İsviçre Önalplerinden doğar, Sihl gölünde bir baraj gölü oluşturur ve Zürih'te Limmat ırmağına bağlanır. Sihl gölünden yararlanan Etzel hidroelektrik santrali Sihl'in su akış gücünü ve kalitesini azaltmıştır. Toplam 241 km²'lik bir alanı sular.

<span class="mw-page-title-main">Şuşter Tarihi Su Sistemi</span>

Şuster Tarihi Su Sistemi,, karmaşık bir sulama sistemi olan Sasani döneminden kalma bir ada şehridir. İran'ın Huzistan Eyaleti'nde bulunur. 2009 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edildi ve İran'ın Birleşmiş Milletler'in listesinde yer alan 10. miras alanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Su değirmeni</span>

Su değirmeni, hidrolik güç kullanan bir değirmen türüdür. Su değirmeninde, öğütme, yalpalama veya çekiçleme gibi mekanik işlemleri yapmak için su çarkı veya su türbini kullanılmaktadır. Bu tür işlemler, un, ahşap, kâğıt, tekstil ve birçok metal ürün de dahil olmak üzere birçok maddi ürünün üretiminde gereklidir. Su değirmenleri öğütme değirmenleri, hızar, kağıt değirmenleri, tekstil değirmenleri, çekiçli değirmenler, gezici çekiçli değirmenler, haddehaneler ve tel çekme değirmenlerini içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Düziçi Ovası</span>

Düziçi Ovası, Osmaniye Düziçi ilçesin içinde yer aldığı, Nur Dağları (Amanoslar) ile Aslantaş Barajı arasında kalan ova. Ova Sabun Çayı'nın havzasının aşağı çığırını oluşturur. Daire şekilli ovanın alanı 90 km2 olup, genişlik kuzeyde 16 km, batıda 14 km, doğuda 10 km’dir.

<span class="mw-page-title-main">İç Kale</span> Diyarbakırda tarihî bir yer

İç Kale, Diyarbakır kentinin ilk yerleşim yeri olarak kabul edilen yerdir. Kentin kuzeydoğusunda, Dicle Nehri'nin 100 m kadar yükseğinde yer alır.

Arsamosata Fırat kenarında bugün ki Elazığ kentinin yakınlarında kurulmuş Ermeni Sophene'de antik bir şehirdir. Orontid Hanedanı'ndan Kral I. Arsames tarafından M.Ö. 3.yüzyılda kurulmuştur. Kentin Orta Çağ'daki adı Ashmushat idi, Roma ve Bizans zamanında Armosota (Ἀρμόσοτα) ve Arsamosota (Ἀρσαμόσοτα) isimleriyle anıldı.

<span class="mw-page-title-main">Grist değirmeni</span>

Bir grist değirmeni tahıl tanelerini un ve ufalama haline getirmektedir. Terim, öğütme mekanizmasına veya onu tutan binaya atıfta bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Antik teknoloji</span>

Antik teknoloji, antik zamanlardaki antik medeniyetlerin gelişimi sırasında, mühendislik alanındaki ilerlemelerin bir sonucuydu. Teknoloji tarihindeki bu ilerlemeler, toplumları yeni yaşam ve yönetim biçimlerini benimsemeye teşvik etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Diyala Nehri</span>

Diyala Dicle'nin bir nehri ve koludur. Kuzey Irak'ın Süleymaniye Valiliği'ndeki Darbandikhan Barajı'nda Sirwan ve Tanjaro nehirlerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Toplam uzunluğu 445 km (277 mi)'dir.