Humphry Sandwith
Humphry Sandwith IV | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1822 Bridlington, Yorkshire, Birleşik Krallık |
| Ölüm | 16 Mayıs 1881 (59 yaşında) Paris, Fransa |
| Meslek | Hekim |
| Evlilik | Lucy Hargreaves |
| Çocuk(lar) | 5 |
Humphry Sandwith IV (1822 - 16 Mayıs 1881), yazar ve aktivist olarak da bilinen İngiliz ordusu doktoruydu.
İlk yılları
Bridlington, Yorkshire'da doğdu. Kingston upon Hull'da cerrah olarak çalışan Humphry Sandwith III'ün (1792-1874) en büyük oğluydu; annesi Bridlington'lu Isaac Ward'ın kızıydı. Sandwith, kendisine fazla bir şey katmayan okul eğitiminden sonra, 16 yaşında Beverley'de başka bir tıp adamı olan amcası Thomas Sandwith'in (1789-1867) yanında çırak olarak çalışmaya başladı.[1]
Sandwith, 1843'te Hull'daki tıp fakültesine gitmek üzere Beverley'den ayrıldı ve Fransızca öğrenmek için Lille'de birkaç ay geçirdi. Daha sonra Londra'daki University College'a girdi ve 1846 sonbaharında London University ve Royal College of Surgeons'un sınavlarını geçerek ameliyat yapmaya hak kazandı. 1847'de Hull Revirine ev cerrahı olarak atandı, ancak sağlık durumu kötüleştiği için istifa etti.[2]
Mart 1849'da İngiliz büyükelçisi Sir Stratford Canning'e yazdığı referans mektuplarının yardımıyla Konstantinopolis'e gitti. Ağustos ayında, Ninova'ya yaptığı ikinci arkeolojik keşif gezisinde Austen Henry Layard'a eşlik etti ve Mezopotamya'da yaklaşık iki yıl geçirdi. Hastalandığı ve ateşi yükseldiği için Eylül 1851'de Konstantinopolis'e dönmek zorunda kaldı. 1853'te The Times muhabiri olarak atandı, ancak John Thadeus Delane, Sandwith'in Doğu Sorununa Türk bakış açısıyla bakmasından şikayetçi olduğundan görevinden alındı.
Kırım Savaşı ve sonrası
Sandwith, Kırım Savaşı'nın patlak verdiği 1853 yılında Tuna Nehri seferine çıkan Ömer Paşa'nın yanında görev yaptı. Daha sonra Başıbozuklardan oluşan bir birlik yetiştiren William Ferguson Beatson'ın yanında kadrolu cerrah ve tercüman olarak görevlendirildi.[3] Beatson ve Sandwith, Ömer Paşa ile güçlerini birleştirmek için vapurla Varna'ya gitti.[4] 1854 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında Tuna Nehri'nde bu birlik ile görev yaptı. Sandwith'in bulunduğu birlik aktif olarak savaşmıyordu ama birlikte hasta olan çok kişi vardı ve Sandwith hastaları tedavi etmek için şifalı bitki ve sülük toplamak zorunda kaldı. Kolordu'nun yakında dağıtılacağını öğrenince, Türk ordusuyla birlikte İngiliz Komiseri olarak Ermenistan'a giden William Fenwick Williams'a bağlı olarak çalışmayı teklif etti. Teklifi kabul edildi ve 10 Eylül'de Konstantinopolis'ten Erzurum'a doğru yola çıktı.
Şubat 1855'te, Türk ordusunda korgeneral rütbesine yükseltilen Williams, Sandwith'i hastanelerin genel müfettişi olarak atadı ve onu sağlık personelinin başına getirdi. Bu arada Albay Henry Atwell Lake, Kars'ı tahkim ediyordu ve kuşatmanın yaklaştığı Haziran ayı başında Williams ve ekibi burada konakladı. Sandwith, kasım ayı sonuna kadar süren Kars Kuşatması'nda, kolera salgını ve açlıkla mücadele etmek zorunda kaldı; 29 Eylül saldırısından sonra ellerinde hem Türk hem de Rus yaralılar vardı. Hastalarını tedavi etmek için büyük ölçüde at eti suyu kullanmak zorunda kaldı.[2]
Kars işgal edildiğinde ve Williams ve ekibi tutuklu olarak Rusya'ya götürüldüğünde Sandwith, Rus tutuklulara yaptığı yardımlardan dolayı General Nikolay Muravyov tarafından serbest bırakıldı. Ermeni Yaylası üzerinden Konstantinopolis'e gitti ve 9 Ocak 1856'da Londra'ya vardı. Londra'ya geldiğinde krallar gibi karşılandı ve kuşatmanın öyküsünü Kraliçe Victoria ve bakanlara anlattı. Kendisine CB unvanı verildi. Oxford tarafından kendisine DCL derecesi takdim edildi. Ağustos ayında Lord Granville ile birlikte çarın taç giyme töreni için Moskova'ya gitti ve kendisine Rus St. Stanislaus nişanı verildi. Ayrıca Fransız Onur Lejyonu haçıyla ödüllendirildi.[2]
Mauritius Valisi
Sonrasında kariyer değişikliğine giden Sandwith, Şubat 1857'de Mauritius'a sömürge sekreteri olarak atandı ve orada iki yıl geçirdi. Richard Owen, Sandwith'in kendisine dodo kemikleri getirmesini istediyse de, Sandwith dodo kemiği bulamadı.[5] Dodo kemikleri yerine Owen'a Madagaskar'dan getirdiği alkolle marine edilmiş aye-aye maymunu getirdi.[6] Eylül 1859'da izinli olarak İngiltere'ye geldi ve ertesi baharda başka bir göreve atanacağı umuduyla istifa etti.[2]
Balkanlardaki yılları
1864'te Sırbistan ve Bulgaristan'ı ziyaret etti ve The Spectator'a yazdığı bir yazıda "bir sonraki Hristiyan katliamının muhtemelen Bulgaristan'da olacağını" öngördü. 1872'de Belgrad belediyesi tarafından Sırbistan Kralı I. Milan'ın taç giyme törenine davet edildi ve Sırp siyasetine dahil oldu. Sırbistan 1876'da Sırp-Osmanlı Savaşı'nı başlattığında Belgrad'a giderek yaralılara ve mültecilere yardım için çalıştı. William Mure ile birlikte Drina'daki Sırp kuvvetlerini ziyaret etti. British Quarterly Review'da makaleleri yayımlandı.[7]
Sırpların bağımsızlık davasını savunan Sandwith, 1877'nin başında İngiltere'ye döndü. Sırp mültecileri destekleyen konuşmalar yaptı. Mart ayında Sırp mültecilere destek için 7.000 £ aldı; ama hastalandı ve eve döndü.[2] Kendisine Takovo Haçı Nişanı verildi.[8]
Ekim 1877'de, Rus-Osmanlı Savaşı'nda Kızılhaç'a bağlı olarak çalışan İngiltere-Rus Hasta ve Yaralılar Derneği'nin temsilcisi olarak üç aylığına Bükreş'e gitti. Yanında Leslie Maturin ve diğer dört İngiliz cerrah da vardı. Putineiu'da bir bakımevi kurdu.[9][10] Bu dönemde Rusya'ya karşı İngiltere'nin Türkiye'ye verdiği desteğe karşı çıktı.
Siyaset yılları
Sandwith, 1856'da Petersham'daki Sudbrook Park hidroelektrik santralinde Richard Cobden ile tanıştı. Cobden'in yaptığı siyasete dahil oldu ve Yakın Doğu konusunda tavsiyelerde bulundu.[11] Bir reformcu ve Jamaika komitesinin üyesi olarak, 1868'de Marylebone adına parlamentoya girmeyi denedi ancak başarısız oldu. 1870 yılında Fransa-Prusya Savaşı çıkınca Ulusal Yardımlaşma Cemiyeti adına Fransa'ya gitti. Ancak komitenin eylemlerinden memnun değildi ve onlarla uzun süre çalışmadı.
Sandwith, 1876'da Arazi Kullanım Hakkı Reformu Birliği (LTRA) için lobi yapmak üzere Howard Evans ve Frederick Maxse ile güçlerinini birleştirdi.[12] LTRA'nın sekreteri oldu ama grup aktif değildi.[11]
Son yılları
Sandwith hayatının son yıllarında Londra'ya daha kaliteli su temin edilmesi için halkı galeyana getirmeye odaklandı. 1880'de karısının sağlık durumu kötüleşince, kış ayını eşiyle beraber Davos'ta geçirdi. Sandwith de hastaydı ve ilkbaharda daha da kötüleşti. 16 Mayıs 1881'de Paris'te öldü ve Passy'ye gömüldü. A Memoir, Sandwith'in yeğeni Thomas Humphry Ward tarafından yazıldı, bu eser Sandwith'in otobiyografisinden derlenmiştir.[13][14]
Eserleri
Sandwith'in başlıca yazıları şunlardı:
- A Narrative of the Siege of Kars, and of the Six Months' Resistance of the Turkish Garrison, under General Williams, to the Russian Army; together with a Narrative of Travels and Adventures in Armenia and Lazistan, with Remarks on the present State of Turkey, London, 1856. His narrative was published by the end of the month of Sandwith's return to London, was well reviewed in The Times by Delane, and sold well.
- The Hekim-Bashi; or the Adventures of Giuseppe Antonelli, a Doctor in the Turkish Service, 2 vols. London, 1864. Under the guise of a novel, this work was an attack on Ottoman misrule.
- Preface to Notes on the South Slavonic Countries in Austria and Turkey in Europe, London, 1865. The work was by Georgina Mackenzie and Adeline Irby.[15]
- The Land and Landlordism (1873)[15]
- Minsterborough: a Tale of English Life, based on reminiscences of his youth at Beverley, 3 vols. London, 1876.
- Shall we fight Russia? An Address to the Working Men of Great Britain, London, 1877.
Ailesi
Sandwith 29 Mayıs 1860'ta Catherine Sinclair aracılığıyla tanıştığı Lucy Hargreaves ile evlendi. Beş çocukları oldu.[16]
Notlar
- ^ J. McDonnell; Yorkshire Archaeological Society. Helmsley and Area Group (1963). A History of Helmsley Rievaulx and District. Stonegate Press. ss. 260-1.
- ^ a b c d e Lee, Sidney, (Ed.) (1897). "Sandwith, Humphry". Dictionary of National Biography. 50. Londra: Smith, Elder & Co. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "DNB" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Richard Stevenson (30 Mart 2015). Beatson's Mutiny: The Turbulent Career of a Victorian Soldier. I.B.Tauris. ss. 173-. ISBN 978-1-78453-110-2.
- ^ Richard Stevenson (30 Mart 2015). Beatson's Mutiny: The Turbulent Career of a Victorian Soldier. I.B.Tauris. s. 176. ISBN 978-1-78453-110-2.
- ^ Jolyon C. Parish (2013). The Dodo and the Solitaire: A Natural History. Indiana University Press. s. 231. ISBN 978-0-253-00099-6.
- ^ Sandra Evers; Gwyn Campbell; Michael Lambek (25 Temmuz 2013). Contest for Land in Madagascar: Environment, Ancestors and Development. Brill. s. 103. ISBN 978-90-04-25623-1.
- ^ Robert William Seton-Watson (12 Kasım 2012). Disraeli, Gladstone & the Eastern Question. Routledge. s. 118 and note 1. ISBN 978-1-136-24404-9.
- ^ Acović, Dragomir (2012). Slava i čast: Odlikovanja među Srbima, Srbi među odlikovanjima. Belgrad: Službeni Glasnik. s. 590.
- ^ "Medico-Legal Cases". The British Medical Journal. 2 (883): 784. 1877.
- ^ The War Correspondence of the "Daily News," 1877-8, continued from the fall of Kars to the signature of the preliminaries of peace, with a connecting narrative forming a continuous history of the war between Russia and Turkey. Londra: Macmillan & Co. 1878. s. 215. Erişim tarihi: 15 Nisan 2016 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ a b Richard Cobden (2015). The Letters of Richard Cobden: 1860-1865. Oxford University Press. s. 597. ISBN 978-0-19-921198-2.
- ^ Margot C. Finn (22 Ocak 2004). After Chartism: Class and Nation in English Radical Politics 1848-1874. Cambridge University Press. s. 301 note 110. ISBN 978-0-521-52598-5.
- ^ William Matthews (January 1984). British Autobiographies: An Annotated Bibliography of British Autobiographies Published Or Written Before 1951. University of California Press. s. 270. ISBN 978-0-520-05357-1.
- ^ Ward, Thomas Humphry (1884). Humphry Sandwith: a memoir. Londra: Cassell & Company. s. 1884. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ a b Richard Cobden (2015). The Letters of Richard Cobden: 1860-1865. Oxford University Press. ss. 597 note 4. ISBN 978-0-19-921198-2.
- ^ Ward, Thomas Humphry (1884). Humphry Sandwith : a memoir. Londra: Cassell & Company. s. 196. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016 – Internet Archive vasıtasıyla.
- Bu madde günümüzde kamu malı olarak kabul edilen "Lee, Sidney, ed. (1897). "Sandwith, Humphry". Dictionary of National Biography. Vol. 50. London: Smith, Elder & Co." maddesinden içerik içermektedir.
