Hulaula

Hulaula, İran Kürdistanı'nda ortaya çıkmış modern Yahudi Aramicesidir. Bu dile bazen Neo-Aramca ya da Yahudi Aramcası da denir. Hulaulá dilini konuşanların büyük bir kısmı İsrail'de yaşamaktadır. Hulaulánın kelime anlamı Yahudidir. Bu dili konuşanlar kendi dillerine Lişana Noşan ya da Lişana Ahni derler; ikisi de bizim dilimiz demektir. Hulaulá dilini diğer Yahudi Aramicesi dillerinden ayırmak için edatlarındaki ve zamir eklerindeki farklılıklarından dolayı Galiglu (benim-senin) da denir. Bilim insanları ise daha bir teknik isim olan İran Kurdistanı Yahudi Neo-Aramcası demeyi tercih eder.

Hulaula Senendec, Urmiye Gölü, Van Gölü, Musul düzlükleri ve Erbil arasında kalan topraklarda doğup yayılmıştır. O bölgedeki diğer Yahudi Aramicesi dilleri olan Lişan Didan ve Lişanid Noşan dillerini konuşanlar Hulaulá'yı kolaylıkla anlayabilir; öte yandan Hristiyan Aramicesi olan Senaya dilini konuşan biri Hulaulá'yı anlamakta zorluk çeker. İbranice, Farsça ve Kürtçeden birçok kelime girmiş olan bu dili konuşanlar Senendec, Saqqez, Süleymaniye gibi büyük şehirlerde yaşarlardı. I. Dünya Savaşı'nın etkileriyle ve İsrail'in kurulmasıyla birçok İran Yahudisi 1950'lerin başında İsrail'e göç etti. Hulaulá konuşan yaşlıların ikinci dili Kürtçe iken genç nesillerin ikinci dili İbranice olmuştur. Yahudi Aramicesi dilleri arasında 10.000 kişilik nüfusuyla en güçlüsü Hulaulá'dır. Bugün büyük bir kısmı İsrail'de yaşarken bu dili konuşanların küçük bir kısmı İran ve ABD'de bulunur.

Hulaula İbrani alfabesiyle yazılıp telaffuzda yuvarlanan ya da yutulan sesler yazılmaz.

Yahudi dilleri

• Ethnologue'da Hulaula5 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.