İçeriğe atla

Hughes-Ryan Yasası

Amerika Birleşik Devletleri Kongresi'nin
Savaş Karşıtı Kararları
1812 Kuzey Amerika
ABD'deki 1812 Savaş Karşıtlığı
1917 I. Dünya Savaşı
Zırhlı Gemi Korsanı Davası
1935–1939
Yansızlık Yasaları
1935–1940
Ludlow Ek Maddesi
1970 Vietnam
McGovern-Hatfield Ek Maddesi
1970 Güneydoğu Asya
Cooper-Church Ek Maddesi
1971 Vietnam
Tonkin Körfezi Kararı
1973 Güneydoğu Asya
Case-Church Ek Maddesi
1973
Savaş Güçleri Kararı
1974
Hughes-Ryan Ek Maddesi
1976 Angola
Clark Ek Maddesi
1982 Nikaragua
Boland Ek Maddesi
2007 Irak
63 no'lu Parlamento Kararı

Hughes-Ryan Yasası ABD'nin 1961 tarihli Dış Yardım Yasası'na 1974 yılında konulan bir ek maddedir. Yasa, adını hazırlayıcıları Demokrat Senatör Harold E. Hughes ve Temsilciler Meclisi üyesi Leo Ryan'dan almaktadır. Yasa, Amerika Birleşik Devletleri başkanı'nın Merkezi Haber Alma Teşkilatı tarafından kendisine verilen tüm gizli eylem planlarını Kongre'nin öntanımlı kurullarıyla belirli bir süre içerisinde paylaşmasını öngörmekteydi.

Ek madde, CIA ve Savunma Bakanlığı'nca kullanılan ödenekleri hedef almış ve bunların kullanımını Başkan'ın ulusal güvenlik açısından risk oluşturduğunu düşündüğü durumlarla kısıtlamıştır. Başkan, risk unsurlarını Kongre'nin gerekli görülen kurullarına da sunmak zorundadır. Başlangıçta altı olan kurul sayısı Parlamento ve Senato "seçici kurulları"nın da katılımıyla sekize ulaşmıştır.

Yasanın ana amacı Kongre'nin CIA'in gizli görevleri hakkında bilgi edinmesini sağlamaktır.[1] Senatör Hughes, yasanın tanıtım konuşmasında düzenlemenin Başkan'ın haberi olmaksızın sürdürülen askerî ve istihbari gizli eylemleri kısıtlamaya da yardımcı olacağını söylemiştir.

Geçmiş

1970'lerin başında Güneydoğu Asya'da patlak veren savaş ve Watergate skandalı daha uzun süre sessiz kalmayı olanaksız kılıyordu. Kongre, Nixon yönetimini benimsiyor ve ulusal istihbarat kuruluşlarının hangi gizli eylemlere ne ölçüde katıldığını tümüyle bilmek istiyordu. İlk adım, Askeri Hizmetler Kurulu üyesi Senatör Hughes'ün 1972 ve 1973 oturumlarından sonra Kamboçya, Laos ve Kuzey Vietnam'a yapılan gizli askerî operasyonların araştırılması konusunda verdiği yasa teklifiydi. Kurul, Hava ve Deniz Kuvvetleri'nin gizli hava saldırıları düzenlediğini ve bu eylemlerin resmî raporlara yansıtılmadığını açığa çıkardı. Bu, Pasifik ve Vietnam'daki askerin doğrudan Beyaz Saray'dan yönetildiği anlamına geliyordu.

Medya, istihbarat kuruluşlarının eylemleri hakkında kafa karıştırıcı yayınlar yapmaya başlamıştı. New York Times yazarı Seymour Hersh tarafından yazılan ve CIA'in geçmiş yıllara ait eylemlerini öne çıkaran uzun makale bardağı taşıran son damla oldu. Böylece, yabancı önderlere karşı düzenlenen suikastler ve hükûmet devirme projeleri ilk kez açıklanmış oluyordu. Makale, istihbarat kuruluşlarının ABD yurttaşlarının politik eylemlerini öğrenme yollarını da açıklıyordu.

Kongre üyesi Leo Ryan

Bu yayınlar birçok Senatör ve Temsilciler Meclisi üyesi üzerinde Kongre'nin gözetim yükümlülükleri konusunda çok gevşek davrandığı etkisi bırakmıştır.

Başvurulan ilk yasal tedbir 1961 tarihli Dış Yardım Yasası'na eklenen Hughes-Ryan Ek Maddesi'nin onanması olmuştur.[2] Hughes-Ryan Yasası'nın yaratıcılarından Leo Ryan 1978 yılında Guyana'da düzenlenen bir suikaste kurban gitmiştir. Olay, Jim Jones ve yandaşlarının Jonestown'da katledilmesinden hemen önce gerçekleşmiştir.

Yasanın kabulü yönetsel güçle ilintili dört soruyu ön plana çıkarmıştır. Bunlardan ilki Başkan'ın CIA tarafından yürütülen gizli eylemler hakkında tümüyle hesap verebilir olmasıdır. Bu, Başkan'ın politik rakiplerine koz vermemek amacıyla yürüttüğü varsayılan "mantıklı ret" kuralını devre dışı bırakmıştır. Yasa, "kulağı delik" Senatörler çevresindeki çemberi genişletmiş ve Kongre'deki olası sızmaları tetiklemiştir. Yasanın Kongre'ye fiili ve hukuki bir veto gücü tanıdığı da söylenebilir. Bu anayasal güç, bir bölgeye yönelik gizli eylem için ayrılan ödeneği engellemek ya da olayı basına sızdırmak biçiminde kullanılabilecekti.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "MILNET". 21 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2009. 
  2. ^ Bilgi, Merkezi Haber Alma Teşkilatı (CIA) resmi web sitesinden alınmıştır. Bu nedenle, bu vikide yer alan bilgi herhangi bir lisans kısıtlamasına konu değildir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">CIA</span> Amerika Birleşik Devletlerinin ulusal istihbarat teşkilatı

CIA, Birleşik Devletler federal hükûmetinin sivil bir dış istihbarat servisidir ve resmî olarak dünyanın dört bir yanındaki ulusal güvenlik bilgilerini, öncelikle insan istihbaratını (HUMINT) kullanarak toplamak, işlemek ve analiz etmekle görevlendirilmiştir.

Vatana ihanet, vatan hainliği ya da hıyanet-i vataniye, meşrû egemenlik organını devirmeye veya otoritesini yıkmaya, bağlı olduğu devlete karşı savaşmaya veya düşmanla iş birliği etmeye yönelik eylemleri kapsayan suç türü. Tarih boyunca birçok hukuk sisteminde tüm suçların en büyüğü olarak değerlendirilmiş ve en şiddetli biçimlerde cezalandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Kongresi</span> Amerika Birleşik Devletlerinin yasama organı

Birleşik Devletler Kongresi, Birleşik Devletler federal hükûmetinin iki meclisli yasama organıdır ve iki bölümden oluşur: Temsilciler Meclisi ve Senato. 435 temsilci ve 100 senatör olmak üzere toplam 535 üyeden oluşur. Toplam sayısı 435 olan Temsilciler Meclisi üyeleri dar bölge sistemiyle iki yıllığına seçilirler.

Yasa ya da diğer adıyla kanun anayasal hukuk sisteminde, yetkili organlarca meydana getirilen hukuk kurallarıdır. Yasalar, tüzükler, yönetmelikler birer hukuk kuralıdır. Yürürlükte olan hukuk kurallarının tümüne mevzuat denir. Dar anlamında yasa, yasama organınca yapılan yasa adıyla gerçekleştirilen işlerdir. Hukuk karşılıklı hakları ifade eden üst mefhumdur, yasa ise bu hakları koruyan ve belirleyen kuralları ifade eder.

Clark Ek Maddesi, Demokrat Parti Iowa Senatörü Dick Clark tarafından gündeme getirilen ve 1976 tarihli Silah Dışsatımı Denetimi Yasası'na eklenen bir maddedir. Ek madde, Angola'da askeri ve yan askeri araçlarla etkili olan özel öbeklere yardım edilmesini yasaklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Soykırım Sözleşmesi</span>

Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi, Aralık 1948'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilmiş ve Ocak 1951'de yürürlüğe girmiştir. Sözleşme, avukat Raphael Lemkin tarafından Simele Katliamı, Holokost ve Ermeni Kırımına atfedilen soykırım terimini yasal olarak tanımlamaktadır. Sözleşmeye taraf ülkeler, soykırım suçunu önlemek ve cezalandırmakla yükümlüdürler. Sözleşmeyi şu ana dek onayan ülke sayısı 140'tır.

<span class="mw-page-title-main">Sahte bayrak</span> Gizli örgütlerin ve istihbarat örgütlerin halkla ilgili yaptıkları operasyona verilen takma ad.

Sahte bayrak, gizli örgütlerin ya da istihbarat örgütlerinin halkı kışkırtmak ya da yönlendirmek amaçlı kendi yaptıkları bazı olayları hedefteki kişiler yürütüyor gibi göstererek kamuyu aldatmak için tasarladıkları gizli operasyonlardır. 1997, New York (Random-Greenhill) baskısı casusluk ansiklopedisi Spy Book, Sahte Bayrak maddesine göre ise: ‘Rakip istihbarat örgütü personelinin kendisini dost ülke veya örgüt kimliği altında yanlış tanıtarak sergilediği yaklaşım. Yaklaşılan kişi, verdiği bilginin rakip değil, müttefik tarafa gittiğine inanarak hassas bilgiler aktarabilir.’ (s.201)

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti</span> ABD federal yönetimi

Birleşik Devletler'in federal yönetimi, Amerika Birleşik Devletleri'ni oluşturan 50 eyaletin ait olduğu anayasal cumhuriyetin millî yönetimidir. Federal hükûmet, üç organdan oluşur: yasama, yürütme ve yargı. Bu organlar ve onların güçleri Amerika Birleşik Devletleri Anayasası içinde belirtilmiştir. Güçler hakkında daha çok ayrıntı, Kongre tarafından yürürlüğe konulan kanunlarda belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Devletler Gizli Servisi</span> Güvenlik Teşkilatı

United States Secret Service veya USSS ya da kısaca Gizli Servis Amerika Birleşik Devletleri Federal kolluk kuvvetlerinin bir parçası olan ABD Kamu Güvenlik Teşkilatının bir bölümüdür ve kuruluşudur başlıca görevi ABD Başkanı ve ailesini korumaktır. Bunun yanında ABD para birimi ve hazinesi ile ilgili finansal suçlar ile başkan adayları, üst düzey yabancı ziyaretçiler ile ilgilenmektir.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya Gizli İstihbarat Servisi</span>

Avustralya Gizli İstihbarat Servisi Avustralya ulusal dış istihbarat kuruluşudur. Hem karşı istihbarat dahil olmak üzere diğer ülkelerin istihbarat örgütleri ile bağlantıya geçmek hem de deniz aşırı istihbarat toplamadan sorumludur. ASIS, İngiliz Gizli İstihbarat Servisi (MI6) ve Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) ile karşılaştırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">İstihbarat Sekreterliği (Arjantin)</span> Arjantin Cumhuriyetinin Ulusal İstihbarat Sisteminin önde gelen istihbarat teşkilatı ve başkanlığı

İstihbarat Sekreterliği Arjantin Cumhuriyeti'nin Ulusal İstihbarat Sisteminin önde gelen istihbarat teşkilatı ve başkanlığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Güvenlik İstihbaratı (Bangladeş)</span> Bangladeş Halk Cumhuriyetinin başlıca istihbarat servisi

Yaygın olarak NSI olarak bilinen Ulusal Güvenlik İstihbaratı, Bangladeş Halk Cumhuriyeti'nin başlıca istihbarat servisidir. NSI karargâhı Dakka, Bangladeş'te bulunmaktadır. NSI iç güvenlik, karşı istihbarat ve dış istihbarat alanındaki Bangladeş Hükûmeti'nin bir kuruluşudur. NSI Bangladeş istihbarat örgütleri arasında en büyüğüdür, diğerleri gibi Kuvvetler Genel Müdürlük İstihbaratı (DGFI), SB, CID, Ordu İstihbaratı ve Donanma İstihbaratı gibidir. Bu bağımsız bir uluslararası istihbarat kuruluşudur. Ajansın 19 ülkede 37 bürosu bulunmaktadır. NSI ayrıca Ortak Direktör/Müdür Yardımcısı veya Müdür Yardımcısı başkanlığında Bangladeş'in 64 ilçesi tümünde 64 bölgesel birimleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Bölgesel Gözetim Genel Müdürlüğü</span>

Bölgesel Gözetim Genel Müdürlüğü,, Fas devletinin iç istihbarat kuruluşudur. Olası yıkıcı iç etkinliklerin izlenmesi ile görevlendirilmiştir. Önceleri O 2005'e kadar Bölgesel Gözetim Müdürlüğü (DST) olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Irak Ulusal İstihbarat Servisi</span>

Irak Ulusal İstihbarat Servisi (INIS) Geçici Koalisyon Otoritesi yetkisiyle Nisan 2004 yılında kurulan Irak hükûmetinin bir istihbarat kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">National Intelligence Coordinating Agency</span>

National Intelligence Coordinating Agency ya da kısaca NICA,, açık ve gizli istihbarat programlarını yürütmekle görevli, Filipin devletinin ana istihbarat toplama ve değerlendirme kurumudur. NICA, ulusal güvenlikle ilgili hem yabancı hem de yerli tüm istihbarat faaliyetlerini yönlendirir, düzenler, gerçekleştirir; ülkenin stratejik istihbarat gereksinimlerine odaklanarak ulusal hükûmetin en önemli istihbarat toplayıcısı olarak hizmet eder.

<span class="mw-page-title-main">Askerî İstihbarat Genel Müdürlüğü (Vietnam)</span>

Tổng cục Tình báo veya Tổng cục 2 ya da TC2 Vietnam'ın bir istihbarat kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi</span> Amerika Birleşik Devletlerindeki en yüksek mahkeme

Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi, en üst düzey temyiz mahkemesi ve kararlarıyla ABD Anayasası'nı yorumlayan organ. Açılan davalar çerçevesinde devletin ulusa, eyaletin eyalete ve hükûmetin yurttaşa karşı yetkilerinin sınırlarını belirler.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı</span> Kuzey Kıbrısın devlet başkanı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, 1983 yılında kurulan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin en yüksek siyasi makamıdır. Şu ana kadar 5 farklı cumhurbaşkanı görev yaptı. Ülkenin şu anki cumhurbaşkanı Ersin Tatar'dır. Cumhurbaşkanı Kuzey Lefkoşa'da bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda ikamet etmektedir. 23 Ekim 2020 tarihinden beri Ersin Tatar görevdedir.

Amerika Birleşik Devletleri'nde sansür, konuşma veya kamuya açık iletişimin bastırılmasını içermektedir ve Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nın Birinci Değişikliği ile korunan ifade özgürlüğü meselelerini gündeme getirir. Bu temel özgürlüğün yorumu, kutsandığından bu yana değişiklik göstermiştir. Örneğin, Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi'nin duruşmalarında örneklendiği üzere, 1950'lerin yaygın anti-komünist duyarlılık döneminde kısıtlamalar arttı. Miller - California (1973) davasında, ABD Yüksek Mahkemesi, Birinci Değişikliğin, ifade özgürlüğünün müstehcenlik için geçerli olmadığını ve dolayısıyla sansürlenebileceğini söyledi. Bazı nefret söylemi biçimleri eyleme geçmedikleri veya başkalarını yasadışı eylemlerde bulunmaya teşvik etmedikleri sürece yasal olsa da, daha şiddetli eylemler insanların veya grupların yürüyüş izinlerinin veya Westboro Baptist'in reddedilmesine yol açtı. Kilise hakkında dava açıldı, ancak ikincisi aleyhindeki ilk olumsuz karar, daha sonra ABD Yüksek Mahkemesi'nin Snyder - Phelps davasına temyiz edildiğinde bozuldu.

<span class="mw-page-title-main">Sherman Antitröst Yasası</span>

Sherman Antitröst Yasası, Benjamin Harrison başkanlığındaki Kongre tarafından 1890'da kabul edilen ve teşebbüsler arasındaki rekabeti düzenleyen Amerika Birleşik Devletleri'ndeki antitröst yasasıdır. Adını yasa teklifinin ilk sahibi olan Ohio Senatörü John Sherman'dan almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.