İçeriğe atla

Huế

Koordinatlar: 16°27′45″K 107°35′7″D / 16.46250°K 107.58528°D / 16.46250; 107.58528
Hué
Şehir
Hué şehri
Şehir görünümü
Şehir görünümü
Hué'nın Vietnam'daki konumu
Hué'nın Vietnam'daki konumu
Hué
Hué'nın Vietnam'daki konumu
Ülke Vietnam
BölgeKuzey Merkez Sahili
İlThừa Thiên Huế
Yüzölçümü
 • Toplam72 km²
Nüfus
 (2018)
 • Toplam455.230
 • Yoğunluk6325/km²
Zaman dilimiUTC+07.00 (ICT)

Hué, Vietnam'ın Thừa Thiên Huế ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir, ülkenin orta kesiminde Kuzey Merkez Sahili'nde Parfüm Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 72 km² olan şehrin nüfusu 2018 yılı itibarı ile 455.230'dur.

Hué, idari olarak 27 semte ayrılmaktadır. Hué, 1802 ve 1945 yılları arasında Nguyen Hanedanı yönetiminde bulunan Vietnam'a başkentlik yapmıştır. Eski bir yerleşim yeri olan Hué, anıtlarıyla ve mimarisiyle tanınmaktadır. Hue Anıtları Kompleksi, 1993 yılında UNESCO'nun Dünya Mirasları Listesi'ne girmiştir.

Tarihçe

Huế, 17. ve 19. yüzyıllar arasına, Güney Vietnam'da hüküm süren feodal bir hanedan olan Nguyen Hanedanı'nın başkenti olarak öne yükseldi. 1775 yılında Trihn Sâm zaptedilince Phu Xuân olarak tanındı. 1802 yılında Gia Long'un sonraki imparatoru Nguyễn Phúc Ánh, Vietnamın tamamında etkinlik kurmayı başardı. Böylece Hué ulusal başkent oldu.[1]

Huế, İmparator Bảo Đại'nin çekilip komünist hükûmetin kuzeydeki Hà Nội (Hanoi)'de kurulduğu 1945 yılına dek başkent olarak kaldı.[2] Bảo Đại, 1949 yılında Fransız kolonicilerin yardımıyla, komünistler tarafından rasmi olarak tanınmamasına ve Vietnamlıların tamamının kabulünü almamasına rağmen devlet başkanlığını ilan ederken güneyde bulunan Sài Gòn (Saigon)'u kendisine başkent olarak seçti.[3]

Vietnam Savaşı sırasında, Güney Vietnam'ı, Kuzey Vietnam'dan ayıran sınır Hue'ye çok yakın olacak şekilde çizilmişti. Böylece savaş yıllarında Hué, Güney Vietnam'da kalmış oluyordu.

Hue Savaşı'nda, 1968 yılındaki Tet Saldırısı'nda Hue şehri büyük ve önemli yaralar aldı. Tarihe geçecek olan Hue Katliamı'ndan sonra keşfedilen düzinelerce toplu mezarda, yaklaşık 6000 sivilin ve savaş esirinin gömülü olduğu belirlendi.[4] Mezarların incelenmesiyle birlikte, kurbanların; bağlı, işkence görmüş ve kimi zaman canlı canlı gömüldüğü ortaya çıktı.[5] Hue; sadece demografik ve psikolojik olarak değil, aynı zamanda yapısal olarak da zarar gördü. Şehirdeki tarihî değeri çok yüksek olan binalar Amerikan bombaları altında kaldı.[6]

Savaşın sonuçlanmasıyla birlikte, Hue'nin pek çok tarihî yapısı ihmal edilmişti. Çünkü bu yapılar yıkılan feodal rejimin, yani Nguyễn Hanedanı yönetiminin kalıntıları gibi görülüyordu. Bu yapıların yıkılması ise yeni rejimin zaferi gibi kabul edilmişti. Nitekim Vietnam Komünist Partisi doktrini Nguyễn Hanedanı'nı feodal ve gerici ilan ediyordu. Politik düzenin değişmesinden sonra, günümüze kadar ancak bazı tarihî alanlar ve tarihî yapılar restore edilebilmiştir.

Coğrafya ve iklim

İklim diyagramı: Huế
OŞMNMHTAEEKA
 
 
181
 
24
21
 
 
91
 
25
21
 
 
68
 
27
23
 
 
62
 
31
26
 
 
93
 
33
28
 
 
97
 
34
29
 
 
53
 
34
29
 
 
148
 
34
28
 
 
469
 
31
26
 
 
706
 
29
25
 
 
655
 
26
23
 
 
391
 
23
21
sıcaklık (°C) • yağış (mm)

Hue şehri Parfüm Nehrinin kıyısında, Biển Đông'un birkaç mil içerisinde konumlanmıştır. Hue, başkent Hanoi'nin yaklaşık 700 km güneyinde ve ülkenin en büyük şehri olan ve eskiden Saigon olarak bilinen Hồ Chí Minh City' nin yaklaşık 1100 km kuzeyinde bulunmaktadır.

Vietnamın sahil merkezli konumu sebebiyle Hue şehri Muson rüzgarlarına maruz kalır. Hue, yağışlarının çoğunu Ekim ve Aralık ayları arasında kuzeydoğu'dan esen muson rüzgarlarından alır. Şehrin en kuru dönemi mart ve nisan aylarıdır; ama yağmur bu aylarda da düşebilir.Hue'ye düşen ortalama yıllık yağış miktarı 3000 mm'dir ve bu miktar Hue'yi Asya'nın en nemli şehirlerinden biri yapar.[7]

Tarihî anıtlar

Hué Anıt Kompleksi
UNESCO Dünya Mirası
Konum Vietnam
KriterKültürel: iv
Referans678
Tescil1993 (17. oturum)
BölgeAsya-Pasifik

Hue, UNESCO'nun Dünya Mirasları Listesinde yer kazanmış tarihi anıtlarıyla ünlüdür.[8] Nguyễn İmparatorluğunun tahtı, Parfüm Nehrinin kıyısında duvarlarla çevrili geniş bir alan kaplayan Hue Kalesi'ydi. Kalenin içerisi yalnızca imparatora ve onun cariyelerine açık olan bir yasak şehirdi. Yasağı çiğnemenin cezası ise ölümdü. Günümüzde yasak şehrin kalıntıları yeniden yapılanma çalışmalarının ilerlemesine rağmen tarihî cazibesini korumaktadır.

Parfüm Nehri kıyılarında sayısız anıt, birkaç imparator mezarı ve Minh Mạng Anıtı, Khải Định Kulesi1, Tự Đức Anıtı gibi tarihî yapılar bulunmaktadır. Ayrıca şehrin resmî sembolü olan Thien Mu Pagoda2, Hue'deki en büyük pagodadır.[9]

Parfüm Nehri'nin güney kıyılarında bir dizi Fransız tarzı bina bulunur. Bunlar arasında Vietnam'ın en eski lisesi olan Quoc Hoc Lisesi ve Hai Ba Trung Lisesi de bulunmaktadır. Hue Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi sanatsal ve kültürel yönden Hue için değerli olan pek çok koleksiyonu sergilemektedir.

  • Hue Kalesi ve bayrak direği
    Hue Kalesi ve bayrak direği
  • Thien Mu Pagoda'sı2
    Thien Mu Pagoda'sı2
  • Tu Hieu Pagoda'sı
    Tu Hieu Pagoda'sı

Hue Mutfağı

Hue mutfağı Vietnam mutfağı ile paraleldir fakat iki mutfak kültürü arasındaki en büyük fark Hue'deki vejetaryen beslenme oranıdır. Hue şehrinin pek çok köşesine vejetaryen lokantalar açılmıştır. Hue halkının vejetaryen beslenme geleneği ve Budist inançları doğrultusunda yılın iki ayı vejetaryen beslenmeleri, vejetaryen lokantaların yayılımını hızlandırmıştır.

Hue yemeklerinin bir diğer özelliği ise, Vietnam'ın diğer bölgelerine göre daha küçük miktarlarda servis edilmesidir. Ayrıca diğer şehirlerden farklı olarak Hue yemekleri çok baharatlı olur.[10]

Kardeş şehirler

Kaynakça

  1. ^ Woodside, Alexander (1988). Vietnam and the Chinese model: a comparative study of Vietnamese and Chinese government in the first half of the nineteenth century. Harvard Univ Asia Center. p. 127. ISBN 978-0-674-93721-5.
  2. ^ Boobbyer, Claire; Spooner, Andrew; O'Tailan, Jock (2008). Vietnam, Cambodia & Laos. Footprint Travel Guides. p. 122. ISBN 978-1-906098-09-4.
  3. ^ Stearns, Peter N.; Langer, William Leonard (2001). The Encyclopedia of world history: ancient, medieval, and modern, chronologically arranged. Houghton Mifflin Harcourt. p. 1036.
  4. ^ Anderson, David L. The Columbia Guide to the Vietnam War. 2004, page 98-9
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2010. 
  6. ^ İngilizce vikipedi Huế maddesi
  7. ^ Ishizawa, Yoshiaki; Kōno, Yasushi; Rojpojchanarat, Vira; Daigaku, Jōchi; Kenkyūjo, Ajia Bunka (1988). Study on Sukhothai: research report. Institute of Asian Cultures, Sophia University. p. 68.
  8. ^ Along the world heritage path: Hue[]. Thanh Nien News. December 12, 2005.
  9. ^ Pham, Sherrise; Emmons, Ron; Eveland, Jennifer; Lin-Liu, Jen (2009). Frommer's Southeast Asia. Frommer's. p. 318. ISBN 978-0-470-44721-5.
  10. ^ Ngoc, Huu; Borton, Lady (2006). Am Thuc Xu Hue: Hue Cuisine. Vietnam.
  11. ^ "شهرهای بندر انزلی و هوء در ویتنام خواهر خوانده شدند". www.aftabir.com (Farsça). aftabir. 19 Temmuz 2004. 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 
  12. ^ "Jumelages et coopérations" (Fransızca). 1 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 
  13. ^ a b "Hue, Vietnam". Sister Cities International. 23 March 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 October 2020. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Huế ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Vikigezgin'de :en:Hue ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rusçuk</span> Kuzey Bulgaristanda şehir

Rusçuk veya Urusçuk, Bulgaristan'da Tuna Nehri kıyısında bulunan bir şehirdir. Tuna Nehri'nden yaklaşık 20 metre yükseklikteki düzlükte kuruludur. 178.000 nüfusuyla Bulgaristan'ın 5. büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Ulan Batur</span> Moğolistanın başkenti

Ulan Batur, Moğolistan'ın başkenti ve en büyük şehridir. Moğolcada "Kızıl Bahadır" anlamına gelen şehrin eski ismi Urga'dır. 2014 yılı itibarıyla nüfusu 1,3 milyondan fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Kyoto</span> Japonyada bir şehir

Kyoto, Japonya'nın Kyoto prefektörlüğünün merkezi ve en büyük şehridir. Şehrin nüfusu yaklaşık 1,5 milyondur. 794-1868 yılları arasında ülkenin başkenti olup bin yıllık başkent olarak anılmaktadır. Kyoto, Osaka ve Kobe ile birlikte Keihanshin metropolitan alanını oluşturur. Ayrıca Kyoto protokolü de ismini bu şehirden almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Brazzaville</span> Kongo Cumhuriyetinin başkenti

Brazzaville, Afrika kıtasında bulunan Kongo Cumhuriyeti'nin hem başkenti hem de en büyük şehri konumunda olan on iki idari bölgesinden biridir. Şehir Kongo nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Yasak Şehir</span> Çin imparatorluk sarayı

Yasak Şehir, Ming Hanedanı'nından Çing Hanedanı'nın sonuna kadar kullanılmış Çin imparatorluk sarayıdır. Çin'in Pekin şehrinin ortasında bulunmaktadır. Yaklaşık 500 yıl imparator ve hizmetlilerine ev sahipliği yapmış, aynı zamanda Çin hükûmetinin törensel ve politik merkezi olmuştur. 1925'ten beri Saray Müzesi'ni barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çinhindi Savaşı</span> 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindinde meydana gelen savaştır

Birinci Çinhindi Savaşı ya da Fransa-Vietnam Savaşı, 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindi'nde meydana gelen savaştır. 1954'teki Cenevre Konferansı sonucunda Fransa; Vietnam, Kamboçya ve Laos'tan çekilmiş ve bu devletler bağımsızlıklarına kavuşurken Vietnam, 17. Enlem sınır olmak üzere Kuzey ve Güney olarak ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Honolulu</span> Hawaiide bir şehir

Honolulu, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Hawaii adalarının başkenti ve en büyük kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Bangui</span> Orta Afrika Cumhuriyetinin başkenti

Bangui, Afrika kıtasında bulunan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin en büyük şehri ve başkentidir. Şehir Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Ubangi Nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Barletta</span> Barletta-Andria-Trani iline bağlı komün (Apulia, İtalya)

Barletta, güney İtalya'nın Puglia bölgesinde Barletta-Andria-Trani ilinin Andria ve Trani ile birlikte merkezi olan, Adriyatik Denizi kıyısında bir kent.

<i>Battlefield Vietnam</i>

Battlefield: Vietnam, Electronic Arts firmasının, Battlefield 1942'den sonra, Battlefield serisi için hazırladığı ikinci video oyunudur. Oyun, Armando "AJ" Marini tarafından tasarlanmış, Digital Illisions CE isimli firma tarafından Kanada'da geliştirilmiş ve Electronic Arts tarafından 14 Mart 2004 tarihinde Kuzey Amerika'da, daha sonraki günlerde ise dünyanın geri kalanında piyasaya dağıtılmış, Vietnam Savaşı'nı konu edinen, birinci şahıs nişancı türünde bir oyundur. Oyun; Ho Chi Minh patikası, Hue Muharebesi, la Drang Vadisi, Flaming Dart Operasyonu, Khe Sahn Muharebesi ve Saygon Muharebesi gibi gerçek tarihe dayanan geniş haritaları içermektedir. Oyun kısaca N.V.A olarak adlandırılan Kuzey Vietnam ve Vietkong ile kısaca U.S olarak adlandırılan ABD ve Güney Vietnam arasında gerçekleşmektedir.

Vientiane, Laos'un başkentidir. Vientiane 760.000 nüfuslu bir şehirdir (2015). Vientiane ayrıca Laos'un en büyük şehridir. Vientiane şehrinin koordinatları 17°58' Kuzey, 102°36' Doğu şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Lancaster, Lancashire</span>

Lancaster, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde Lancashire Kontluğu içinde bulunan ve ikinci seviyede yerel idare olan Lancaster Şehri'nin merkezi olan bir kenttir. Lancaster kenti bir coğrafya birimi ile "Lancaster Şehri" yerel idare birimi arasında önemli farklar bulunur. 1972'de kurulan "Lancaster Şehri" sınırları içinde "Lancaster" kent yerleşkesini ihtiva ettiği gibi ek olarak daha birkaç şehir, kasaba, köy ve kırsal yerleşim de ihtiva etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Parfüm Nehri</span> Vietnamda bir nehir

Parfüm Nehri; (香江) Merkez Vietnamın Thừa Thiên-Huế bölgesindeki Hue şehrinden geçen nehirdir. Adını, sonbaharda bahçelerden nehre düşen çiçeklerin oluşturduğu çiçek kokularından alır.

<span class="mw-page-title-main">Amul</span>

Amul, İran'ın Mazenderan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Dükalığı</span>

Avusturya Dükalığı, eski Avusturya Markgraflığı'nın Bavyera Dükalığı'ndan ayrılması ve kendi başına bir dükalık olması sonucu, 1156'da Privilegium Minus tarafından kurulan bir Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu devleti.

<span class="mw-page-title-main">Savannakhet (il)</span>

Savannakhet (Laoca:ສະຫວັນນະເຂດ) Laos'un bir ilidir. İsmin türediği, "cennet gibi yer" ve "tarıma uygun verimli topraklar" anlamına gelen Savanh Nakhone bölgenin orijinal ismidir.

<span class="mw-page-title-main">Cần Thơ</span>

Cần Thơ, Vietnam'ın doğrudan yönetilen şehirlerinden biridir. Şehir, ülkenin güney ucunda Mekong Deltası'nda Hậu Nehri'nin güney kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 1.439 km² olan şehrin nüfusu 2019 yılı itibarı ile 1.235.171 olup Mekong Deltası'nın en büyük ve Vietnam'ın dördüncü büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Thái Nguyên</span>

Thái Nguyên, Vietnam'ın Thái Nguyên ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir, ülkenin Kuzeydoğu Bölgesi'nde başkent Hanoi'nin kuzeyinde Cầu Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 222.93 km² olan şehrin nüfusu 2017 yılı itibarı ile 362.921'dir.

Tet Taarruzu Vietnam Savaşı'nın en büyük askeri harekâtlarından biriydi. Viet Cong (VC) ve Kuzey Vietnam Halk Vietnam Ordusu (PAVN), 30 Ocak 1968'de Vietnam Cumhuriyeti Güney Vietnam Ordusu (ARVN), Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri ve müttefiklerine karşı sürpriz bir saldırı başlattı. Bu, Güney Vietnam'daki askeri ve sivil komuta ve kontrol merkezlerine yönelik sürpriz saldırılardan oluşan bir seferdi. Bu isim, Vietnamca Ay Yeni Yılı festivali adının kısaltılmış versiyonudur, Tết Nguyên Đán ve çoğu ARVN personelinin izinli olduğu bir tatil döneminde seçilmiştir. Hanoi Politbürosu'nun geniş çaplı saldırısının amacı, şehir merkezlerine yönelik kitlesel silahlı saldırıların ayrılıkları ve isyanları tetikleyeceği inancıyla siyasi istikrarsızlığı tetiklemekti.

Huế Antlaşması, 25 Ağustos 1883'te Fransa ile Vietnam arasında çıkan Fransa'nın Vietnam'ı Fethi sırasında imzalandı, Annam ve Tonkin üzerinde bir Fransız himayesi tanıdı. Fransızların Thuận An kalelerini ele geçirmesinin ardından Fransız yönetici François-Jules Harmand tarafından Vietnamlılara dikte edilen antlaşma, genellikle Harmand Antlaşması olarak bilinir. Fransız diplomatik çevrelerinde aşırı derecede sert kabul edilen anlaşma, Fransa'da hiçbir zaman onaylanmadı ve 6 Haziran 1884'te, bir sonraki yetmiş yıl boyunca Vietnam'daki Fransız yönetiminin temelini oluşturan Koruyuculuk Antlaşması veya Patenôtre Antlaşması ile değiştirildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.