Hristo Dalçef - Turkipedia

Hristo Dalçef Efendi

Dalçev ailesi, Atanas Dalçev, Atanas Dalçev, Lyubomir Dalçev, Victoria Dimşova, Hristo Dalçev, İstanbul, 1909
Meclis-i Mebûsan 3. Dönem Mebusu
Görev süresi 17 Aralık 1908 - 18 Ocak 1912
Seçim bölgesi	1908 – Serez
Kişisel bilgiler
Doğum	1872 Kılkış, Osmanlı Devleti
Ölüm	1949 Sofya, Bulgaristan
Milliyeti	Bulgar

Hristo Dalçef Efendi (Bulgarca: Христо Атанасов Далчев Hristo Atanasov Dalçev), Bulgar bir hukukçu ve Makedonya'dan tanınmış bir isimdir.

Hayatı

1878'de Kılkış, Osmanlı İmparatorluğu (günümüzde Yunanistan) şehrinde doğdu. Selanik Bulgar Erkek Lisesi'nde Türkçe öğretmeniydi.^[1] İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Bir avukat olarak Dalçef Efendi, İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün aktivistlerini Osmanlı mahkemelerinde defalarca savundu.

Jön Türk Devrimi sonra 1908 seçimlerinde Federal Halk Partisi listesinden Serez mebusu seçildi. Mecliste, Makedon ve Trakya Bulgarlarının kültürel, eğitim ve ekonomik haklarını savundu.^[2]^[3] Kasım 1909'da Dalçef Efendi, Osmanlı İçişleri Bakanı aracılığıyla Bosna'dan gelen Müslüman mültecilerin Bulgar bölgelerine yerleştirilmesini protesto etti.^[4]

1910 - 1912'de Dalçef Efendi, sosyo-kültürel organizasyon Bulgar Ana'nın faaliyetlerine aktif olarak katıldı. Nisan 1910'da, Bulgar Ana'nın Birinci Kongresinde Dalçef Efendi, yönetim kurulu başkanı ve ertesi yıl kilise okulu ekibinin başkanı seçildi.^[5] Mart 1911'de, Hristiyan nüfusun okul imtiyazlarını korumakla görevli çeşitli patrikliklerin temsilcilerinden oluşan komisyonda Todor Pavlov ile birlikte Eksarhlık temsilcisiydi.^[6]

1911'de Pavlov, artan siyasi gerilimler ve Balkan Savaşı'nın patlak vermesi nedeniyle başarısız olan, Osmanlı İmparatorluğu'nda Bulgarların yasal bir siyasi partisi oluşturma girişimini aktif olarak destekledi.^[7]

İkinci Balkan Savaşı'ndan sonra Dalçef Bulgaristan'a göç etti, önce Dedeağaç'a daha sonra Sofya'ya yerleşti.

Pirlepe'li Viktoria Dimşova ile evlendi. Şair Atanas Dalçev, heykeltıraş Lübomir Dalçev ve mimar Boris Dalçev'in babasıdır.

Kaynakça

Özel

^ Bozhinov 1982, s. 176.
^ Makedonya'daki Durum üzerine Osmanlı Parlamentosu, Parlamento Günlükleri, Selanik 1909, ss.5 - 26'dan tercüme edilmiştir.
^ Bozhinov 1982, s. 280.
^ Дебърски глас, yıl 1, sayı 34, 21 Kasım 1909, s. 3.
^ Zheçev 1992, ss. 54,59.
^ Дебърски глас, yıl 2, sayı 34, 6 Mart 1911, s. 4.
^ Simeonov 1940, ss. 82-83.

Genel

Bozhinov, Voin (1982). Българската просвета в Македония и Одринска Тракия 1878 – 1913 [Makedonya ve Edirne'de Bulgar eğitimi 1878 - 1913] (Bulgarca). Sofya: Bulgar Bilimler Akademisi Yayınevi.
Zheçev, Nikolai (1992). "Българска матица в Цариград" [Konstantinopolis'te Bulgar Ana]. Macedonian Review (Bulgarca). 54 (XV).
Simeonov, Stoyan (1940). "Из борбите на македонските българи. Два документа за основаването на легална политическа партия в Турция в навечерието на Балканската война" [Makedon Bulgarların mücadelelerinden. Balkan Savaşı arifesinde Türkiye'de yasal bir siyasi partinin kurulmasına ilişkin iki belge]. Macedonian Review (Bulgarca). 1 (XII). 16 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021.

İlgili Araştırma Makaleleri

Balkan Savaşları, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki 8 Ekim 1912 - 10 Ağustos 1913 arasında dört devlete karşı yaptığı savaşlardır. Çatışmaların temel nedeni Bulgaristan Krallığı ile Sırbistan Krallığı'nın Balkanlarda hızlanan yayılma faaliyetleridir.

Bulgar Eksarhlığı Otosefal Bulgar Ortodoks Kilisesi'nin resmi adıdır. Eksarhlık, 1945 yılında Ekümenik Patrikhane tarafından tanındı ve 1953 yılında Bulgar Patrikliği'ne dönüştürüldü.

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

Georgi Nikolov Delçev 20. yüzyılın sonunda Osmanlı tarafından yönetilen Makedonya ve Trakya'da önemli bir devrimci kişilikti. Makedon halkı Georgi ismindeki insanları kısaca Gotse diye çağırdıklarından halk arasında daha çok "Gotse" diye bilinir. İç Makedon Devrimci Örgütü'nün önderlerinden biri olarak bilinir. Marksist felsefeden etkilenmiştir.

İç Makedon Devrimci Örgütü (İMDÖ), 19. yüzyıl sonu ile 20. yüzyılın başında Osmanlı’nın Avrupa topraklarında etkin olmuş devrimci ulusal bağımsızlık hareketi.

Dimitır Vlahof Efendi, Makedonya ve Osmanlı tarihinde rol oynamış siyasetçi. Meclisi Mebusan'da Balkan sosyalizmini temsil ediyordu.

İlinden İsyanı veya İlinden-Başkalaşım İsyanı Ağustos-Kasım 1903 tarihleri arasında Makedonya'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı İç Makedon Devrimci Örgütü tarafından gerçekleştirilen bir isyandır.

Makedon-Edirne Gönüllüleri Kuvvetleri, Balkan Savaşları sırasında Bulgar Ordusu'na bağlı gönüllüler birliğiydi. 23 Eylül 1912 tarihinde kurulmuş olup Makedonya ve Trakya'dan gönüllülerden oluşmaktaydı. Birinci Balkan Savaşı sırasında Osmanlı Ordusu'na ve İkinci Balkan Savaşı sırasında Sırp Ordusu'na karşı savaşmışlardır.

Yane Ivanov Sandanski veya Jane Ivanov Sandanski Bulgaristan ve Kuzey Makedonya'da ulusal kahraman olarak tanınan bir devrimci. Başlangıçta Yüksek Makedon-Edirne Komitesi'ne (YMEK) katıldı, ancak daha sonra İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'ne (İMDÖ) geçti. Serez bölgesinde İMDÖ'nün liderlerinden ve örgütün aşırı solcu kanadının başında yer aldı.

Selanik Bulgar Erkek Lisesi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Selanik'te bulunan bir erkek lisesiydi. Makedonya'nın ilk Bulgar lisesi olup Makedonya'daki en bilinen Bulgar eğitim merkezlerinden biriydi. 1880 yılında kurulmuş ve 1913 yılına kadar faaliyet göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dame Gruev</span> Bulgar devrimci

Damyan Yovanov Gruev ya da bilinen kısa adıyla Dame Gruev, Osmanlı Makedonyası ve Trakyası'da Bulgar devrimci ve isyancı liderdi. İç Makedon Devrimci Örgütü'nün kurucuları arasındaydı. Makedon tarih yazımına göre, bir Makedonyalıydı.

Makedon milliyetçiliği, ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında Makedonya bölgesinin özerkliğini Osmanlı İmparatorluğu'ndan almaya çalışan ayrılıkçılar arasında oluşan etnik Makedonlar arasındaki milliyetçi fikir ve kavramların genel bir adıdır. Fikir, 20. yüzyılın başlarında, Makedonya Slavları arasında etnik milliyetçiliğin ilk ifadeleriyle birlikte gelişti. Ayrı Makedon milleti, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Yugoslavya'nın bir parçası olarak "Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti"nin kurulmasıyla tanındı. Daha sonra Makedon tarih yazımı, Orta Çağ'dan 20. yy'a kadar süregelen olayları anlatırken etnik Makedonlar ile Bulgar figürleri arasında tarihi bağlar kurdu.

Pançe Doref Efendi, Bulgar avukat, halk figürü, diplomat ve tarihçidir, ilk Bulgar Osmanlı Çalışmaları uzmanlarından biridir.

Todor Pavlof Efendi, Bulgar diplomattır, İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün bir aktivistidir ve Bulgar Eksarhlığı'nda barış danışmanıdır.

Stoyo Nikolov Hacıyev, İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün Bulgar aktivisti.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandır Buynov</span>

Aleksandır Buynov, Bujnov adlı bir Bulgar aktör ve İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün Bulgar aktivistidir.

<span class="mw-page-title-main">Merhamlı Muharebesi</span>

Merhamlı ya da, eskiden Edirne vilayetine şimdi ise Yunanistan'ın Dedeağaç iline bağlı bir yerleşim birimidir. Bulgar ve Osmanlı orduları arasında 14/27 Kasım 1912'de yaşanan Merhamlı Muharebesi Birinci Balkan Savaşı muharebelerindendir. Uzun bir takip sonrası Batı Trakya'da General Nikola Genev ve Albay Aleksandar Tanev yöetimindeki Bulgar ordusu Kırcaali Muharebesi sonrası Gümülcine tarafına geri çekilmeye çalışan askerlerle birlikte 10,000-18.000 arası güçlü Tuğgeneral Mehmet Yaver Paşa komutasındaki Kırcaali Müfrezesi birliklerini sıkıştırır. Merhamlı köyünde sarılıp sıkıştırılıp saldırıya uğrayan Osmanlı birliklerinin, sadece bir kısmı Meriç nehrini geçerek kaçabildi. Kalan kısmı sonraki gün olan 28 Kasım'da teslim oldu.

<span class="mw-page-title-main">Balkan Töresi Muharebesi</span>

20 Kasım 1912'de gerçekleşen Balkan Töresi Muharebesi(bugünkü Makaza Geçidi'nin olduğu yerde ve çevre köy ve tepelerde), Birinci Balkan Savaşı'nın bir muharebesiydi ve bunun sonucunda Bulgarlar Osmanlı birliklerini neredeyse tamamen Rodoplardan çıkardılar. Doğu Rodoplarda, bir zamanlar Osmanlı'ya tabii olan ancak savaştan hemen önce ve sonrasında Bulgar ordusuna geçen Makedon-Edirne Gönüllüleri-3. Tugayının Doğu Anadolu'dan Osmanlı'ya savaş ilanının hemen ardından gelip Bulgar ordusunda katılan Hınçak ve Taşnak çetelerine bağlı Ermeniler ve Makedon-Bulgar Komitacılar Bulgar ordusunun burada başarı kazanmasında kilit rol oynamıştır.

Yordan Nikolof Efendi, ayrıca Belomorski takma adıyla tanınır, Makedonyalı bir Bulgar eğitimci ve Pirlepe'deki İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün aktivistidir.

Üsküplü Theodosius, Bulgar dili uzmanı ve tercüman olan Makedonya'lı bir Bulgar din insanı. Başlangıçta özerk bir Bulgar Kilisesi için mücadele etti ve daha sonra Bulgar Bilimler Akademisi'ne üye oldu. Üsküp'teki Bulgar Eksarhlığı'nın Metropolitan Piskoposu olarak atanmasına rağmen, Ohri Başpiskoposluğunun oluşumuyla ayrı bir Makedon Kilisesi kurma girişiminde bulundu ama başarısız oldu. Üsküplü Theodosius, Bulgaristan'da bir Bulgar ve Kuzey Makedonya'da ise etnik bir Makedon olarak kabul edilir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.