İçeriğe atla

Hristiyanlık ve antisemitizm

Hristiyanlık başta olmak üzere, kiliseler, Hristiyan gruplar veya genel olarak Hristiyanlar Yahudi düşmanlığı konusuyla ilgilidir. Yahudilere karşı Hristiyan söylem ve düşmanlık, Hristiyanlığın ilk yıllarında gelişen ve günümüze kadar gelen Yahudi karşıtlığı dönem dönem de olsa, artarak geldi. Holokost'ta Yahudilere karşı Hristiyanlarca yapılan katliam ve cinayetler de dahildir. Hristiyan antisemitizmi, kilise ve sinagog arasındaki teolojik farklılıklar, sonradan din değiştirerek Hristiyan olanlar arasındaki rekabet de dahil olmak üzere birçok faktöre atfedilmiştir.

Bununla beraber Orta Çağ'da kilise ve halk tarafından, Yahudi inanç ve uygulamalarının yanlış olduğu ve Hristiyanlığa karşı olduğu gerekçesi başta olmak üzere, halk tarafından Avrupa'yı sarsan, verem hastalığından en az Yahudilerin etkilendiği keşfedilmesiyle birlikte, veremin Yahudiler tarafından bilerek yayıldığı kanaati üzerinde durulmuş ve Yahudilere karşı düşmanlık, ayrımcılık ve hatta şiddet uygulanmıştır.

Bu konuda 12. yüzyılda Batı'da yaşayan Hristiyanların, Yahudi düşmanlığında birleştiği örneği verilirken, Yahudi düşmanlığı, Yahudi dinine olan düşmanlık olarak tarif edilmiş ancak günümüz antisemitizmi ise, 18. yüzyılın ırkçı teorileriyle, inanç olarak değil de yalnızca bir ırk olarak Yahudilere karşı nefret etme olarak tarif edilmiştir.[1]

Pek çok akademisyen, Hitler'in 2. Dünya Savaşında Yahudilere karşı yaptığı Holokost soykırımı konusu tartışılırken, Hristiyan ilahiyatının ve uygulamalarının Yahudi düşmanlığıyla ilgili doğrudan bağlantısı olduğu, hatta Hristiyan teolojisinin bu düşmanlığı desteklediğini belirtmiştir.[2]5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İkinci Dünya Savaşından sonra ise, Katolik Kilisesinin düzenlediği İkinci Vatikan Konsülü ve Amerika'daki Evanjelistlerin de etkisi başta olmak üzere, savaşın bitiminden hemen sonra İsrail Devletinin de kurulmasıyla beraber; hem siyasal ve hem de dini olarak, Hristiyan antisemitizmi büyük ölçü de gerilemiş ve bu durum Hristiyan Siyonizm'i kavramını da beraber getirmiştir.[3]30 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[4]14 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ancak günümüzde ise, Dünya Siyonist Örgütü verilerine [5]3 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve ABD Dışişleri Bakanlığı’nın yıllık Uluslararası Din Özgürlüğü raporuna göre [6]12 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[7]3 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yahudi düşmanlığının, Hristiyan inancına mensup insanlarda gözle görülür bir biçimde arttığı kaydedilmektedir.

Ayrıca son yıllarda bazı Hristiyan grupların, Yahudilerin en başta ekonomik güç olmak üzere, siyasal, kültürel ve bilimsel alanları kullanarak dünyayı yönettiğini iddia ederek, Yahudi karşıtlığı konusunda çalışmaları da mevcuttur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pavlus</span> Erken Hristiyan din adamı ve misyoner (MS y. 5–65)

Pavlus veya Tarsuslu Saul, İsa'nın vaazlarını ve öğretilerini 1. yüzyıl dünyasında pagan inanışındaki Roma dünyasına öğreten bir Hristiyan elçi. Hristiyan olmadan önce tutuculuklarıyla tanınan Ferisilerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Petrus</span> İsanın 12 havarisinden biri ve geleneğe göre 1. Katolik Kilisesi papası (MÖ 1-MS 65)

Simun Petrus, İsa'nın on iki havarisinden biridir. İsa'nın diğer bir havarisi olan Andreas'ın kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Antisemitizm</span> Yahudi ulusuna, kültürüne ve dinine karşı duyulan düşmanlık, önyargı veya ayrımcılık

Antisemitizm (anti-semitizm), Yahudi milletine karşı duyulan düşmanlık, nefret, ön yargı veya ayrımcılıktır. Bu tür pozisyonlara sahip bir kişiye antisemit denir. Antisemitizm bir ırkçılık olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya</span> İsanın dirilişini anmak için Hristiyanlarca kutlanan bayram

Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli yortu. İsa'nın çarmıha gerildikten sonra 3. günde dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak mart sonundan nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, Diriliş Bayramı, Diriliş Pazarı ya da Kıyam Yortusu olarak da adlandırılır.

Ekümeniklik, günümüzde genellikle, daha büyük bir dinî birliği ya da dinlerarası iş birliğini sağlama amacını güden girişimleri ifade eder.

Protestanlık, Hristiyanlığın en büyük üç ana mezhebinden biridir. 16. yüzyılda Martin Luther ve Jean Calvin'in öncülüğünde Katolik Kilisesi'ne ve Papa'nın otoritesine karşı girişilen Reform hareketinin sonucunda doğmuştur (1529).

<span class="mw-page-title-main">Tertullianus</span> Yazar, filozof ve teolog

Tertullianus, MS 160-225 yılları arasında yaşamış olan Kilise Babası.

Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ekümenik konsil</span>

Ekümenik konsil ya da genel konsil, Hristiyan inanç esaslarını tespit ve tahkim etmek, âyinlerin icrâsı konusunda kararlar almak ve Hristiyanlık ahlak ve disiplininin esaslarını teyit ve tahkim etmek üzere bütün dünyadan (ekümene) kilise liderleri ve ilahiyat otoritelerinin toplandığı ve katılımcıların kabullerinin bütün dünyadaki Hristiyan kiliselerinin kabulü anlamına geldiği toplantılardır.

<span class="mw-page-title-main">Maniheizm</span> düalistik bir Antik İran dini

Mani dini veya Maniheizm, 3. yüzyılda Pers İmparatorluğu içinde, "Peygamberlerin Mührü" yani "son peygamber" olduğuna inanılmış Mani tarafından kurulmuş ve kısa sürede hızla geniş bir coğrafyaya yayılmış büyük bir dindi. Bu dinin önemli kutsal metinlerinden biri Arzhang'dı. Mani dini en parlak dönemini 8. yüzyılda Uygur Devleti'nin millî dini olarak ilan edilmesi ile yaşadı. Mani kelimesi eski Türkçe "Mengü" ve Çağatay Türkçesinde "Tanrı" demektir.

<span class="mw-page-title-main">Elhamra Kararnamesi</span> 1492 tarihli Yahudileri İspanyadan kovulması kararını bildiren kararname

Elhamra Kararnamesi, Kastilya ve Leon Kraliçesi I. Isabel ile Aragon Kralı II. Fernando tarafından 31 Mart 1492'de Elhamra Sarayı'nda imzalanarak ilan edilen ve İspanya'da yaşayan Yahudilerin kovulması kararını, gerekçeleriyle birlikte ifade eden belgedir. Bu kararnameye göre Yahudi dinine mensup veya biyolojik olarak Yahudi olan herkes İspanya'yı terk edecek; yanına altın, para vb. ziynet eşyası almayacaktır. Kararnamenin muhataplarına ülkeyi terk etmek için 31 Temmuz tarihine kadar süre tanınmış ve bu süre sonunda da ülkeyi terk etmeyenlerin idam edileceği belirtilmiştir. Bu tarihten bir yıl sonra yine II. Fernando'a ait olan Sicilya (1493'te), beş yıl sonra da Portekiz (1497'de) aynı uygulamayı gerçekleştirecektir.

<span class="mw-page-title-main">Bogomilizm</span> Teslis karşıtı Hristiyan mezhebi

Bogomilizm, Orta Çağ'da Bulgaristan'da ortaya çıkıp Avrupa'nın doğu ve batısında pek çok ülkede insan kitlelerini etkilemiş bir dinî akımdır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği'nde din</span>

Avrupa Birliği'nde din ve dinlere bakış açısı her bir üye ülkeye göre değişiklik gösterir. Halkının büyük çoğunluğu Hristiyanlık inancına bağlı olan Avrupa Birliği, var olan hiçbir din ile bağlantısı olmayan ve yaptığı anlaşma ve aldığı kararlarda herhangi bir dine değinmeyen laik bir örgütlenmedir. Buna karşın üye ülkelerde devlete bağlı kiliselere rastlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dinler tarihi</span> Dinlerin tarihsel gelişimleri

Dinler tarihi, dinleri benzer ve farklı yönleri ile karşılaştırmalı olarak inceleyen bir bilim dalıdır. Bu bilim dalının temelinde karşılaştırma, tarih ve din olmak üzere üç olgu bulunmaktadır. Bunlardan karşılaştırma kelimesi bu bilim dalının genel metodunu belirtir. Tarih kelimesi bu bilimin bir tarih bilimi olduğunu, din ise bu bilimin konusunun din olduğunu ifade eder. İnsan hayatında özel bir yere sahip olan dinleri konu edinen tarih branşına da ''karşılaştırmalı dinler tarihi'' veya sadece ''dinler tarihi'' denir.

Hristiyan Yahudiler, Hristiyanlık dinini benimsemiş, etnik olarak Yahudi olan insanlardır. Özellikle İkinci Tapınak döneminde Yahudiye'de ortaya çıkan Yahudi dinî mezhebi Hristiyanlığın ilk takipçileriydi. Başlangıç döneminde bu topluluk, İsa'yı Mesih olarak kabul eden Yahudilerden oluşuyordu. Hristiyanlığın yayılması ve değişime uğramasından sonra Hristiyan Yahudiler, bu dinin sadece bir kolunu oluşturur duruma geldiler.

Hristiyanlık tarihi, İsa ile havarilerinden bu yana Hristiyanlık dininin tarihidir. Hristiyanlık, İsa'nın yaşamıyla öğretilerine bağlı tek tanrılı bir dindir.

Hristiyan sağ, Avrupa ve Amerika'daki Hristiyan nüfusun çoğunluk olduğu ülkelerde dindar sağ olarak da adlandırılan, siyasi yelpazenin sağ cenahındaki hizipleri ifade etmektedir. Bu görüşü benimsemiş siyasi hareketler toplumsal olarak muhafazakâr tercihleri ve politikaları savunurlar. Hristiyanlık içindeki öğreti ve değerleri siyasette de uygulamayı ilke edinen Hristiyan sağ, esas olarak bu öğretilerin toplumsal düzenlemeler ve hukuk kuralları oluşturulurken öncelikli olarak dikkate alınmasını savunurlar.

2019 yılı itibarıyla Lüksemburg nüfusunun %50'si Hristiyanlık mezheplerine bağlıdır.. Nüfusun %1'i Müslüman, %5'i ise diğer dinlerin takipçisidir. Nüfusun %1'inin dini inancı konusunda net bir bilgi yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Gallikanizm</span>

Gallikanizm: Fransa’da, Papalık’ın dinsel alanda yetkilerini sınırlandıran, dünyevi iktidarını kabul etmeyen, kralın ve ona bağlı yöneticilerin Papalık buyruklarına uyma yükümlülüğünü ortadan kaldıran, Kilise’nin devlet işlerine karışamayacağını ama kralın gerektiği zaman Kilise’ye müdahale edebileceğini savunan, Fransa’ya özgü dinsel ve siyasal öğretilerin tümüne verilen ad.