İçeriğe atla

Hristiyan sosyalizmi

Hristiyan sosyalizmi, Hristiyanlıkla sosyalizmi birleştiren, İncil'e ve İsa'nın öğretilerine dayanan sol siyaseti ve sosyalist ekonomiyi destekleyen dini ve politik bir felsefedir.[1]

Pek çok Hristiyan sosyalist, kapitalizmin putperestlik olduğuna ve köklerinin açgözlülük günahından beslendiğine inanmaktadır.[2][3] Hristiyan sosyalistler sosyal eşitsizliğin sebebini kapitalizmle ilişkilendirdikleri için açgözlülük olarak tanımlıyorlar.[2]

Hristiyan sosyalizmi, 19. yüzyıldan itibaren Birleşik Krallık'ta büyük bir hareket haline geldi. 2013'ten bu yana Soldaki Hristiyanlar olarak bilinen Hristiyan Sosyalist Hareketi, resmi bir gruptur.[2][4] ve aynı zamanda İşçi Partisi'nin bir fraksiyonudur.[5][6]

Encyclopædia Britannica'ya göre sosyalizm, "Mülkiyet ve doğal kaynakların özel mülkiyeti veya kontrolü yerine kamuya sahipliği ve kontrolünü öngören açık bir sosyal ve ekonomik doktrin"dir. Sosyalist görüşe göre, bireyler izole bir şekilde yaşamaz veya çalışmaz, bunun yerine bir toplumla işbirliği içinde yaşarlar. Ayrıca, insanların ürettiği her şey bir toplumsal üründür ve bir malın üretimine katkıda bulunan toplumdaki herkesin bu üründen pay alma hakkı vardır. Bu nedenle toplum olarak mülkiyete sahip olmalı veya en azından mülkiyete sahip olmak kontrol edilmelidir.

İlk Hristiyan toplulukları aynı zamanda mal ve emeğin paylaşımını da uygulamaktaydı. Daha sonra belirli manastır türlerinde de görülebilen basit bir sosyalizm biçimiydi. Birçok manastır bugün hala bu uygulamaları sürdürüyor.[7] Hutteritler, kendilerinin İncil ilkelerine ve kilise disiplinine sıkı sıkıya bağlı kalındığına inanıyorlar ve bir tür komünizmi uyguluyorlardı. Tarihçiler Max Stanton ve Rod Janzen'in sözleriyle, Hutteritler "topluluklarında yaşamın tüm yönlerini kontrol eden ve tam bir perspektif sağlayan kurallar ve düzenlemelerden oluşan katı Ordnungen sistemini kurdular."

Bir ekonomik sistem olarak Hristiyan komünizmi Alman Köylü Savaşı gibi on altıncı yüzyılda Orta Avrupa'da toplumsal devrimi destekleyen köylülerin çoğu için ilgi çekiciydi ve Friedrich Engels, Anabaptist hareketini proto-komünistler olarak görmeye başladı.[8]

Hristiyan sosyalist olarak görülen diğer kişiler arasında 19. yüzyıl yazarları FD Maurice (İsa'nın Krallığı, 1838),[4] John Malcolm Forbes Ludlow (Hristiyan Sosyalist, 1850),[4] Adin Ballou (Pratik Hristiyan Sosyalizmi, 1854) yer alır.[9] Thomas Hughes (Tom Brown'ın Okul Günleri, 1857),[10] John Ruskin (Sonuna Kadar, 1862),[11] Charles Kingsley (Su Bebekleri, Bir Kara Bebeği İçin Bir Peri Masalı, 1863),[4] Frederick James Furnivall (Oxford İngilizce Sözlüğü'nün ortak yaratıcısı) ve Francis Bellamy (Baptist bir papaz ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Pledge of Allegiance kitabının yazarı).[12]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Williams, Anthony Alan John (Mart 2016). "Christian Socialism as a Political Ideology" (PDF). University of Liverpool Repository. University of Liverpool. s. 5. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Ocak 2023. Firstly, Christian Socialists based their socialism mainly on the Bible, church teaching and the sacraments, to a far greater extent than any other sources. Secondly, Christian Socialists called for a revolution but were committed to democratic methods, suggesting a synthesis between revolutionary and democratic socialism. In practice this can be sketched out as a three-stage process: first, persuading people of the deficiencies of capitalism and the need for socialism; second, the election of a Labour government / the persuasion of other politicians to adopt socialism; third, the establishment of socialism, brought about by a socialist government and population. Thirdly, Christian Socialists sought to create a society of co-operation and collectivism, equality, democracy and peace ... the concept at the core of Christian Socialism is brotherhood, based on the idea of the universal Fatherhood of God, and that other key concepts – co-operation, equality and democracy – are derived from this. In seeking co-operation, equality and democracy Christian Socialism is not necessarily distinct from other forms of socialism, but it is distinct in drawing upon Christian theology as a basis for these concepts as well as the language to describe a future socialist society. 
  2. ^ a b c Leech 2000.
  3. ^ McIlhenny, Ryan C., (Ed.) (16 Temmuz 2015). Render unto God: Christianity and Capitalism in Crisis. hardbook. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing. ISBN 978-1-4438-7705-3. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023. 
  4. ^ a b c d Schmidt, Alvin J., (Ed.) (2012) [2011]. "Christian Socialism". The Encyclopedia of Christian Civilization. Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. doi:10.1002/9780470670606.wbecc0289. ISBN 9781405157629. Although Frederick Denison Maurice's father was a Unitarian clergyman, Maurice later joined the Church of England, and in 1834 he became one of its ordained clergy. He was appalled by the widespread poverty, the misery of child labor, and the economic plight of the poor and working class in the 1830s and 40s. Similar to his acquaintance, John Malcolm Ludlow, he believed that socialism would ameliorate England's socio-economic problems of the economically oppressed. But neither Maurice nor Ludlow wanted socialism, divorced from Christian principles. Socialism, in their opinion, needed the guidance of Christian values. Thus, Maurice coined the term 'Christian socialism' in 1848, as he launched the Christian Socialist Movement. He had another close associate in Charles Kingsley, also an avid proponent of Christian socialism. In 1850, a periodical, The Christian Socialist, was created with Ludlow as editor. 
  5. ^ Routledge, Paul (22 Mayıs 1994), "Labour revives faith in Christian Socialism", The Independent on Sunday  Archived from the original on 1 July 2018.
  6. ^ Kurian, Thomas, (Ed.) (2011). "Christian socialism". The Encyclopedia of Political Science. Washington, D.C.: CQ Press. s. 1555. ISBN 978-1-933116-44-0. 
  7. ^ Ball, Terence; Dagger, Richard (30 Nisan 2020). "Socialism". Encyclopedia Britannica Online. 16 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2020. 
  8. ^ Janzen, Rod; Stanton, Max (2010). The Hutterites in North America. illustrated. Baltimore: Johns Hopkins University Press. s. 17. ISBN 978-0-8018-9925-6. 
  9. ^ Sartwell, Crispin (1 Ocak 2018). "Anarchism and Nineteenth-Century American Political Thought". Brill's Companion to Anarchism and Philosophy: 454-483. doi:10.1163/9789004356894_018. ISBN 978-9-0043-5688-7. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023. 
  10. ^ Norman, Edward (2002) [1987]. The Victorian Christian Socialists. paperback. Cambridge: Cambridge University Press. s. 91. ISBN 978-0-5215-3051-4. 
  11. ^ MacCarthy, Fiona (1994). William Morris: A Life for Our Time. Faber and Faber. ss. 69-70, 87. 
  12. ^ Dorn, Charles (8 Eylül 2017). "How a Socialist Ended Up Writing the Pledge of Allegiance". Fortune. 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Sosyalizm, sosyal ve ekonomik olarak toplumsal refahın, katılımcı bir demokrasiyle gerçekleşeceğini ve üretim araçlarının hakimiyetinin topluma ait olduğunu savunan, işçi sınıfının yönetime katılmalarına ağırlık veren, özel üretim yerine kamu bazlı üretimi destekleyen, telkin ve propagandalarını eğitim, tarım ve vergi reformları üzerinde yoğunlaştıran ekonomik ve siyasi bir teoridir. Siyasi yelpazede ve dünyanın çoğu ülkesinde sosyalizm, standart sol ideoloji olarak kabul edilir. Sosyalizm türleri, kaynak tahsisinde piyasaların ve planlamanın rolüne ve kuruluşlardaki yönetim yapısına göre değişir.

Demokratik sosyalizm, sosyalist piyasa ekonomisi içinde ekonomik demokrasi, işyeri demokrasisi ve işçilerin öz yönetimine veya alternatif bir merkeziyetçi planlı sosyalist ekonomi biçimine özel bir vurgu yaparak, siyasi demokrasiyi ve bir tür sosyal sermayeli ekonomiyi destekleyen solcu bir siyaset felsefesidir. Demokratik sosyalistler, kapitalizmin doğası gereği özgürlük, eşitlik ve dayanışma değerleriyle bağdaşmadığını ve bu ideallerin ancak sosyalist bir toplumun gerçekleştirilmesiyle elde edilebileceğini savunuyorlar. Çoğu demokratik sosyalist, sosyalizme kademeli bir geçiş arayışında olsa da, demokratik sosyalizm, sosyalizmi kurmanın aracı olarak devrimci veya reformist siyaseti destekleyebilir. Demokratik sosyalizm, 20. yüzyılda Sovyetler Birliği'nde ve diğer ülkelerde tek parti devletine doğru gerilemeye karşı çıkan sosyalistler tarafından popülerleştirildi.

Sosyal demokrasi, reformist ve aşamalı yöntemlerle laissez-faire kapitalizminin yarattığı eşitsizlikleri ortadan kaldırmayı hedefleyen politik bir ideolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Antikapitalizm</span>

Antikapitalizm ya da kapitalizm karşıtlığı, bugüne kadar genel veya özel bir isim almamışsa da, genellikle sosyalist ya da anarşist politik görüşlü insanların istediği düzen biçiminin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Charles Kingsley</span>

Charles Kingsley, İngiliz Anglikan din adamı, profesör ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Solculuk</span> toplumsal eşitliği ve eşitlikçiliği destekleyen siyasi ideolojiler, politik duruş

Solculuk, genellikle bir bütün olarak toplumsal hiyerarşiye veya belirli toplumsal hiyerarşilere karşı çıkarak, toplumsal eşitlik ve eşitlikçiliği destekleyen ve bunu sağlamaya çalışan siyasi ideolojiler yelpazesidir. Sol siyaset tipik olarak, taraftarlarının toplumda diğerlerine göre dezavantajlı olarak algıladıkları kişiler için endişe duymanın yanı sıra, uygulandıkları toplumun doğasını değiştiren radikal yollarla azaltılması veya ortadan kaldırılması gereken haksız eşitsizlikler olduğuna dair bir inancı da içerir.

Karma ekonomi, kamu hizmetleri, güvenlik, askeriye, refah ve eğitim gibi hem özel işletmeleri hem de kamulaştırılmış devlet hizmetlerini kabul eden bir ekonomik sistemdir. Karma ekonomi aynı zamanda halkı, çevreyi veya devletin çıkarlarını korumaya yönelik bir tür düzenlemeyi de teşvik eder.

Devlet sosyalizmi, Ferdinand Lassalle tarafından teorileştirilen; sosyalist hareket içinde, kapitalizmden sosyalist üretim tarzına veya komünist topluma geçişte geçici bir önlem olarak ya da sosyalizmin bir özelliği olarak, üretim araçlarının devlet mülkiyetini savunan, özel mülkiyete karşı politik ve ekonomik bir ideolojidir. Tüm endüstrilerin ve doğal kaynakların devlet mülkiyetinde olduğu, devlet tarafından kontrol edilen planlı bir ekonomiyi savunur.

<span class="mw-page-title-main">Komünist devlet</span>

Komünist devlet, işçi devleti veya Marksist-Leninist devlet, yönetiminde bir komünist partinin tek başına ya da baskın parti olarak egemen olduğu, Marksist-Leninist düşünceyi benimseyen devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Tek ülkede sosyalizm</span>

Tek ülkede sosyalizm, 1924 yılında Josef Stalin tarafından ortaya konulan, ertesi yıl Nikolay Buharin tarafından geliştirilen ve son olarak Stalin tarafından devlet politikası olarak benimsenen bir kuramdır.

Liberteryen sosyalizm veya özgürlükçü sosyalizm, güdümsüz, ekonomik ya da toplumsal katmansız, birey özgürlüğüne ve eşitliğine dayalı, her tür bilgiye erişmede ve kullanmada fırsat eşitliği sağlayan, anarşist özelliklere sahip bir sosyalizm anlayışıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arap sosyalizmi</span>

Arap sosyalizmi, Pan-Arabizm ve sosyalizmin birleşmesine dayanan bir siyasi ideolojidir. Arap sosyalizmi, Arap dünyasında çok daha geniş sosyalist düşünce geleneğinden farklıdır. Arap sosyalizmi terimi, Baasçılığın ve Arap Sosyalist Baas Partisi'nin başlıca kurucusu Mişel Eflak tarafından sosyalist ideolojinin kendi modelini uluslararası sosyalist hareketten ayırmak için kullanıldı.

Liberal sosyalizm, liberal ilkeler içeren bir sosyalist politik felsefedir. Liberal sosyalizmde sosyalist ekonomiyle kapitalizmi ortadan kaldırma hedefi yoktur, bunun yerine hem kamu hem de özel mülkiyete dayalı karma ekonomi desteklenir.

Ütopik sosyalizm Henri de Saint Simon, Charles Fourier ve Robert Owen'un eserleri ile açıklanmış ilk modern sosyalist düşünce akımları için kullanılan bir terimdir. Ütopyacı sosyalizm genellikle, bir toplumun arzu edilen yönde hareket etmesi için itici unsur olacak olumlu idealler taşıyan hayali veya fütüristik toplumların vizyon ve ana hatlarının sunumu olarak tanımlanmaktadır. Daha sonra sosyalistler ve ütopyacı sosyalistleri eleştirenler ütopyacı sosyalizmin var olan toplumun gerçek koşullarını dikkate almadıklarını ve hatta bazı durumlarda tersini aldıklarını gösterdi. Bu ideal toplum vizyonları Marksist kökenli demokratik toplum hareketleri ile çelişti.

<span class="mw-page-title-main">Pro-Avrupacılık</span> ideoloji

Pro-Avrupacılık veya Avrupa Birliği yanlılığı, Avrupa bütünleşmesini ve Avrupa Birliği'ne (AB) üyeliği destekleyen siyasi bir pozisyondur. Pro-Avrupacılar özellikle Avrupa Birliği'nin ve politikalarının güncel ve gelecek dönemleri bağlamında ileri entegrasyonu savunurlar.

İlkel sosyalist birikim veya sosyalist birikim, 1921-1928 yılları arasında uygulanan Yeni Ekonomi Politikası döneminin başlangıç yıllarında Sovyetler Birliği Komünist Partisi tarafından ileri sürülen kavram.

Frankfurt Deklarasyonu ismi genellikle 3 Temmuz 1951 tarihinde Batı Almanya'nın şehri Frankfurt'ta yapılan Demokratik Sosyalizm'in Amaçları ve Görevleri başlığı altında Sosyalist Enternasyonal'in tartışıldığı toplantıyı ve bu toplantıda alınan kararları anlatmak için kullanılır. Deklarasyon kapitalizmi "mülkiyet hakkını insan haklarının önünde" tuttuğu, ekonomik eşitsizliğe izin verdiği, tarihsel olarak emperyalizme ve faşizme izin verdiği gerekçeleriyle kınadı.

<span class="mw-page-title-main">Herkesin katkısına göre</span> Sosyalizm ilkelerinden bir tanesi

Herkesin katkısına göre, sosyalizmin belirleyici özelliklerinden biri sayılan bir dağıtım ilkesidir. Bu terim; bireysel ödemenin o kişinin emek ve üretkenliğine bağlı olduğuna ve emeğinin toplumsal üretime katkısına yansımasına atıfta bulunur. Bu ilke kapitalizmdeki dağılım ve ücret yönteminin aksine, özel mülkiyete sahip kişilerin faiz, kira veya kâr şeklinde gelir elde etmesini yasaklar bunu toplumsal bir üretim olarak tariflendirmez.

<span class="mw-page-title-main">Norman Thomas</span> Amerikalı Presbiteryen papazı

Norman Mattoon Thomas, sosyalist, pasifist ve Amerika Sosyalist Partisi için altı kez başkanlık adayı olmasıyla tanınan bir Amerikalı Presbiteryen papazdır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist üretim biçimi</span>

Sosyalist üretim biçimi veya basitçe (Marksist) sosyalizm veya Karl Marx ve Friedrich Engels'in komünizm ve sosyalizm terimlerini birbirinin yerine kullandığı şekliyle komünizm, ekonomik gelişmenin belirli bir tarihsel aşaması ve ona karşılık gelen toplumsal ilişkiler dizisi olarak tanımlanmaktadır. Marksist teorinin içindeki tarihsel materyalizm şemasında kapitalizmden ortaya çıkmaktadırlar. Sosyalizmin Marksist tanımı kullanım değeri için üretimdir, dolayısıyla değer yasası artık ekonomik faaliyeti yönlendirmemektedir. Kullanım amaçlı Marksist üretim, bilinçli ekonomik planlama yoluyla koordine edilmektedir. Marx'a göre ürünlerin dağıtımı " Herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacına göre " ilkesine dayanmaktadır; Sovyet modelleri genellikle ürünleri " herkese katkısına göre " ilkesine dayalı olarak dağıtmaktaydı. Sosyalizmin toplumsal ilişkileri, alt sınıf proletaryanın üretim araçlarını, ya kooperatif işletmeleri, devlet mülkiyeti ya da özel zanaat araçları ve işçi özyönetimi yoluyla etkin bir şekilde kontrol etmesiyle karakterize edilmektedir. Oluşturulan artı değer işçi sınıfına ve dolayısıyla bir bütün olarak topluma uygun bir şekilde daha önceden belirlenen yöntemle paylaştırılmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.