İçeriğe atla

Hozat

Hozat
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlTunceli
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamMahmut Fazıl Yıldız
 • Belediye başkanıAydın Kaya (Sol Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam630 km²
Rakım1530 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam6.891
 • Kır
2,044
 • Şehir
3.717
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu428
İl plaka kodu62

Hozat, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Tunceli iline bağlı bir ilçedir.

Tarihçe

Hozat'ın; 10. yüzyıl Bizans kaynaklarına göre Murat Nehri (Arsanias) ve Kamacha Nehri arasında yer alan, Arap kaynaklarında da Ermeni theması[2] olarak adlandırılan Chozanon (Χόζανον) theması olduğu düşünülmektedir.[3] 16. yüzyıl Osmanlı kayıtlarında yerleşim sadece Gayrimüslimlerin yaşadığı bir köy olarak görülmektedir.[4]

1847 yılında kurulan Dersim Sancağını sırasıyla Harput Eyaleti, Dersim Vilayeti ve Ma‘mûretü'l-Azîz Vilayetine bağlı olurken, Hozat'ta (kısa süreli Kemah ve Ovacık'ın sancak merkezi olması haricinde) bu sancağın merkez kasabası olmuştur.[5] 1922 yılında sancağın lağvedilmesinin ardından kaza olarak Elazığ'a bağlanmış, 25 Aralık 1935 yılında çıkarılan 2884 sayılı Tunceli Kanunu ile Hozat Tunceli'ye bağlı ilçe durumuna getirilmiştir.[6] Balkanları Müslümanlaştırma faaliyetlerinde bulunan Bektaşî dervişi Sarı Saltuk'un türbesi bu ilçede bulunmaktadır.[7][8]

Coğrafya

Günümüzde dağlık bir yapıya sahiptir. Eski zamanlardan kalma istiridye ve denizyıldızı fosilleri bulunmaktadır. Yazları çok sıcak ve kurak geçer. Kışın ise çok soğuk olur, kar kalınlığı 1–2 m arasındadır. Bitki örtüsünü yabani meşe palamudu oluşturur, boyları genelde 1,5–2 m yi geçmeyen ağaçlardır.

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
Hozat ilçesi (Elâzığ)
1927[9]10.4871.2569.231
1935[10]20.0282.32117.707
Hozat ilçesi (Tunceli)
1940[11]9.9252.5357.390
1945[12]8.4021.5956.807
1950[13]10.0001.5678.433
1955[14]13.0533.1659.888
1960[15]15.0003.52811.472
1965[16]16.6984.54012.158
1970[17]17.4115.11612.295
1975[18]18.7005.79612.904
1980[19]18.3305.30413.026
1985[20]13.0904.0859.005
1990[21]11.6434.6067.037
2000[22]9.1436.5892.554
2007[23]7.8235.8371.986
2008[24]8.3496.1922.157
2009[25]6.8284.7142.114
2010[26]6.6454.5122.133
2011[27]8.2096.1522.057
2012[28]8.6616.6931.968
2013[29]6.8124.5592.253
2014[30]7.1895.0192.170
2015[31]6.9884.8462.142
2016[31]6.5634.4842.079
2017[31]7.0414.9672.074
2018[31]6.8914.5542.337
2019[31]6.2554.1932.062
2020[31]5.7613.7172.044

Ekonomi

Yüzyıllar boyunca kapalı ekonomik yapı varlığını sürdürmüştür. Pazar ekonomisi gelişmemiştir. 1947 yılında Tunceli Kanunu'nun yürürlükten kaldırılması ile normal idare sisteminin hayata geçmesi ile ilçe statüsündeki Hozat'ta yerel halkın yiyecek ve giyecek ihtiyaçlarını karşılamak üzere küçük esnaf işletmeleri kurulmuştur. İlçe ve köylerde tarım ve hayvancılık hep geçimlik düzeyde kalmıştır. 1960'lı yıllarda ülkenin gelişmişlik düzeyi ile tarımda makineleşme ile traktör kullanılmaya başlanılmış ise de, ekilebilir arazilerin azlığı tarımda olması gereken canlılığı yaratamamıştır. Bu dönemden sonra fasulye ve patates üretimi yerel pazar içinde tüketilmiştir.

Kültür ve sanat

Eğitim

İlçede okuma yazma oranı ülke oranlamasının üstündedir. Okur yazar olmayanların büyük bölümünü 60 yaş ve üstü teşkil etmektedir.

İlçede üç kitap ve gazete satış yeri bulunmaktadır.

Folklor

Folklor yönünden zengin olan ilçede, sosyal ve kültürel yaşam duygular ve müzik eşliğinde oyunlaştırılmıştır. Davul-klarnet, davul-zurna ve saz eşliğinde simgelenen oyunlar bayram, düğün ve özel günlerde sergilenir ve doğaçlama oynanır. İlçede her okulun folklor ve tiyatro ekibi vardır. Karaçor, Devzer, Nare, Barasor ve Delilo davul zurna eşliğinde oynanan oyunların başında gelir.

Spor

İlçenin Yeni Hozat Spor adında 1995 yılında kurulmuş bir spor kulübü vardır Tunceli amatör liginde mücadele etmektedir. Maçlarını Hozat suni çimli futbol sahasında oynamaktadır. İlçede 200 kişi kapasiteli kapalı spor salonu vardır tüm salon sportif faaliyetleri burada yapılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  2. ^ "Nikephoros imperial protospatharios and strategos of Chozanon" (İngilizce). The Dumbarton Oaks. 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  3. ^ Charalampakis, Pantelis (2017). "On The Toponymy And Prosopography Of Some Minor Military-Administrative Districts In Byzantium: Kas(s)e, *Vindaion, Mauron Oros*" (PDF). KAREN, 3. KTÜ. s. 33. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  4. ^ Ünal, Mehmet Ali (1999). 16. Yüzyılda Çemişgezek Sancağı. Ankara: Türk Tarih Kurumu. s. 197. ISBN 975-16-0957-7. 
  5. ^ Tuncel, Metin (2012). "Tunceli". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 341. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 378-380. 14 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2021. 
  6. ^ Hozat Tarihi 13 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hozat Belediyesi
  7. ^ Sarısaltık, Hozat
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2019. 
  9. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  10. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  12. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  13. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  14. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  15. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  16. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  28. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  29. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  30. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  31. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Hozat Nüfusu - Tunceli". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Tunceli Hozat Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tunceli (il)</span> Türkiyenin Doğu Anadolu Bölgesinde bir il

Tunceli, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Bölümü'nde yer alan bir il.

<span class="mw-page-title-main">Mazgirt</span> Tuncelinin ilçesi

Mazgirt, Tunceli'nin bir ilçesi.

<span class="mw-page-title-main">Tunceli</span> Tunceli ilinin merkezi olan şehir

Tunceli, Türkiye'nin Tunceli ilinin merkezi olan şehirdir. Munzur Çayı'nın kıyısında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Osmaniye</span> Osmaniye ilinin merkezi olan şehir

Osmaniye, Türkiye'nin Osmaniye ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Vezirköprü</span> Samsunun ilçesi

Vezirköprü ya da eski adıyla Kedegara, Samsun ilinin bir ilçesi.

<span class="mw-page-title-main">Nazımiye</span> Tuncelinin ilçesi

Nazımiye, Tunceli ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Akseki</span> Antalya ilçesi

Akseki, Antalya ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Pınarbaşı, Kayseri</span> İlçe, Kayseri, Türkiye

Pınarbaşı, Kayseri'nin 16 ilçesinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kiğı</span> Bingölün ilçesi

Kiğı, Bingöl ilinin bir ilçesidir. Yüzölçümü 438 km²'dir. Bu alan il yüzölçümünün yüzde 5,39'udur. Deniz seviyesinden yüksekliği 1700 metredir. İl merkezinden uzaklığı 75 kilometredir. Bölge tamamen engebelidir ve büyük bir bölümü ormanlarla kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Genç, Bingöl</span> Bingölde bir ilçe

Genç Doğu Anadolu Bölgesi'nde Bingöl iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">İliç</span> Erzincanın ilçesi

İliç, Erzincan ilinin batısında yer alan bir ilçesi. Kuzeyinde Refahiye, doğuda Kemah, güneydoğusunda Tunceli'nin Ovacık ilçesi, güneyinde Kemaliye, batısında ise Sivas'ın Divriği ve İmranlı ilçeleri ile çevrilidir. 2023 nüfus istatistiklerine göre toplam nüfusu 10,044 olan İliç, Erzincan'ın en kalabalık dördüncü ilçesi konumundadır. İlçeye bağlı 4 mahalle, 58 köy ve 23 mezra bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Keban</span> Elâzığ ilçesi

Keban, Elazığ ilinin bir ilçesidir. Doğu Anadolu'nun elektrik ihtiyacını karşılayan Keban Barajı elektrik santrali buradadır.

<span class="mw-page-title-main">Diyadin</span> Ağrı ilinin bir ilçesi

Diyadin, Ağrı ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Söğüt, Bilecik</span> Bilecik ilçesi

Söğüt, Bilecik ilinin bir ilçesidir. Osmanlı Beyliği'nin ilk başkenti olarak bilinir. 1231 yılında Thebasion adını taşırken Anadolu Selçuklu komutanı Ertuğrul Gazi tarafından İznik İmparatorluğu'ndan alınmıştır ve kendisine Anadolu Selçuklu hükümdarı I. Alaeddin Keykubad tarafından Domaniç ile birlikte verilmiştir. Osmanlı döneminde önce Sultanönü sancağının merkeziyken, sonra merkezin Eskişehir'e taşınmasıyla bu sancağa bağlı bucağa dönüşmüştür. 1648 yılında Anadolu vilayeti Bursa sancağının Lefke kazasına bağlı bıcaktı. Daha sonra Anadolu eyaletine bağlı merkezi Bilecik olan Ertuğrul sancağının sınırlarına katıldı. En son Hüdavendigâr vilayetine bağlı Ertuğrul sancağına bağlı kaza idi. Kurtuluş savaşında üç kez Yunan işgaline uğramış ve 6 Eylül 1922'de işgalden yanmış bir şekilde kurtulmuştur. İlçeye bağlı Kızılsaray köyünün girişinde, hem Osmanlıca, hem de Rumca yazılar taşıyan bir Yunan karakolu bulunmaktadır ve bu karakol harap haldedir.

<span class="mw-page-title-main">Keskin</span> Kırıkkalenin ilçesi

Keskin, Kırıkkale ilinin bir ilçesidir. Daha önce Ankara iline bağlı olan Keskin, Makine ve Kimya Endüstrisi Fabrikaları ve Tüpraş Rafinerisi ile gelişerek Türkiye'nin önemli sanayi şehirlerinden olan Kırıkkale iline bağlanmıştır. Keskin şu anda merkez de dâhil olmak üzere tüm ilçelerden yüz ölçümü bakımından büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Siverek</span> Şanlıurfanın ilçesi

Siverek Şanlıurfa'nın bir ilçesidir. 4.314 km²'lik yüzölçümü ile Türkiye'nin en büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çemişgezek</span> Tuncelinin ilçesi

Çemişgezek, Tunceli ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ovacık, Tunceli</span> Tuncelinin ilçesi

Ovacık, eskiden Nahîye-i Ovacık, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Tunceli iline bağlı bir ilçedir. 1879'ya kadar Çemişgezek'e bağlı bir nahiyeydi. 2000'li yıllarda Çemişgezek'e sınırı olan Ovacık köyleri Hozat'a bağlanarak iyice ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pülümür</span> Tuncelinin ilçesi

Pülümür, Tunceli iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Pertek</span> Tuncelinin ilçesi

Pertek, Tunceli iline bağlı bir ilçedir.