İçeriğe atla

Hovu Aksı

Hovu Aksı
Хову-Аксы (Tuva Türkçesi)
Хову-Аксы (Rusça)
Ülke Tuva
BölgeTuva
İlÇedi göl ili
Çedi göl yerleşimleriHovu Aksı bucağı
İdare
 • müdürKerim Sagaan-ool ( Карим Сагаан-оол )
Nüfus
 • Toplam3.713 (2.015 yılı)
Zaman dilimiUTC+07.00 (DAZD)
Alan kodu(+7)

Hovu Aksı (Tıva Türkçesi: Хову-Аксы, Hovu-Aksı) — Tıva Cumhuriyeti Yedigöl ili yönetim merkezi olan belde, bucak türü yerleşim alanı.

Sözkökü

Hovu Aksı sözü iki sözden oluşur, Hovu, ova anlamına gelirken Aksı ise ağzı demektir. Yani ova, vadi ağzı anlamındadır.[1]

Coğrafya

Kızıl'ın 115 km güneydoğusunda Eleges özü üzerinde yer alır.

Tarih

1956—2005 yılları arası — şehir tipi küçük yerleşimdir.[2]

1970'ten 1991 yılına kadar Hovu Aksı'da «Tuvakobalt» (Тувакобальт) adlı organize sanayi oluşturulmuştur, burada bakır-nikel-kobalt alaşım üretimi yapılmıştır.

1990 yılı Mayıs-Haziran'da Hovu Aksı'da Türk kökenliiler ile Slav kökenliler arasında etnik bazlı büyük bir çatışma yaşanmıştır. Buradaki Türk kökenliler Slav kökenlileri Sibirya'da istemediklerini belirtmişlerdir.[3]

Nüfus

Nüfus yıldan yıla düşmüştür. 2015 yılı nüfusu 3713 kişidir.

Yıllara göre köy nüfus verileri
2015[4]3713
2014 3677
2013 3592
2012 3648
2011 3668
2010 3672
2002 3706
1989 5925
1979 5413
1970[5]4632
1959[6]2900

Topografik harita

Dip not

  1. ^ Tıva Türkçesi Sözlüğü http://kurgun.com/tuva-turkcesi-sozlugu/ 1 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Rusçası kısaca PGT (Posyolok Gorodskogo Tipa)
  3. ^ "РЕСПУБЛИКА ТУВА — Tıva Respublika: Efsaneler ve Gerçekler". 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2016. 
  4. ^ Nüfus istatistiği 2015 yılı www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
  5. ^ 1970 nüfus http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php 25 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ 1959 nüfus http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php 5 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Weblinkler

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kazaklar</span> Orta Asyada yaşayan bir halkı

Kazaklar, Kazakistan'da yaşayan Türk halkı. Kazaklar, 15. yüzyılda Türk ve Moğol kökenli Orta Çağ kabilelerinin birleşmesinden ortaya çıktı. Dilleri Kazakçadır.

<span class="mw-page-title-main">Ak-Dovurak</span>

Ak-Dovurak — Güney Sibirya'da Tuva cumhuriyetinde ikinci önemli şehir. Yenisey akarsuyunun sol kolu olan Hemçik akarsuyu yakınında, Kızıl şehrinin 301 km uzağındadır. Nüfusu: 13.700 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Çedi-Göl (il)</span>

Çedi-Höl (Yedigöl) İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Hovu-Aksı. Eski bir şehir yerleşimi üzerindedir.

Maadırool Hovalıg — Tıva nesir ustası, yazar.

<span class="mw-page-title-main">İy (belde)</span>

İy - Tıva Cumhuriyetinde Toju bölgesi içinde bir köy nüfuslu bir belde.

Anton Üyerjaa Batı Hemçik yöresindeki Höndelen'de doğmuştur. Tıvalı şair, manzum ustasıdır.

Sergey Pürbü Tandı Tıvanın Beezi bölgesi Ejim (Tuvaca:Эъжим) beldesinin Odurug-Aksı'da doğmuştur. Tıvalı şair, oyun yazarı, nesirci, nazımcı, tercüman. Ulus'un yazarı, milliyetçi-Turancı yazar. Tıva Arat Cumhuriyetinin Yazarlar Birliğinin ilk başkanı. Tıva edebiyat araştırmacısı.

Darıma Ondar. Tıva Arat Cumhuriyetinin Çöönhemçik bölgesindeki Mançürekte Üstüü-Çırgalıg-Oy yerleşiminde doğmuştur. Tıva folklor derlemecisi, ulusal hastanenin başkanı, Tıva Cumhuriyetinin ünlü emektarı. Tıva Cumhuriyetinin Yazarlar Birliğinin üyesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çoya ilçesi</span>

Çoya ilçesi — Rusya Altay Cumhuriyetinde ilçe.

Ortolık kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

<span class="mw-page-title-main">Altay aymağı (Hakasya)</span>

Altay aymağı — Rusya Hakasya Cumhuriyetinde ilçe düzeyinde idari birim.

<span class="mw-page-title-main">Pii aymağı</span>

Pii aymağı — Rusya Hakasya Cumhuriyetinde ilçe düzeyinde idari birim.

Ulagan kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti doğu kesiminde Ulagan aymağına bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

<span class="mw-page-title-main">Hindiktig göl</span>

Hindiktig göl - Tıva Cumhuriyetinde Möngün Tayga bölgesinde Altay Cumhuriyeti sınırında moren buzul gölü. Göl küçük bir vadide yer alır. En yüksek yeri 2458 m.

<span class="mw-page-title-main">Çagıtay göl</span>

Çagıtay göl - Tıva Cumhuriyetinde Tandı bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hadın göl</span>

Hadın göl - Tıva Cumhuriyetinde Tandı bölgesinde tuzlu bir göl.

Sıstıg akarsuyu - Tıva Cumhuriyeti Toju bölgesi Sıstıg-Hem köyü yakınında bir akarsu. Uzunluğu - 138 km. Akarsu havzası ise 4450 km² dolayıdır. Yıllık ortalama su tükemi — 60 m³/s. Güçlü kar ve yağmur yağışları olmaktadır.

Kızıl Tayga – Doğu Sibir'in dağ sırtlarından birisi. Yüksekliği 3121 metre. Tıva Cumhuriyetinde kutlu bilinen bir dağ.

Sug-Aksı sumuzu, Tuva Cumhuriyeti'nde Sütgöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belde idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Sug-Aksı köyüdür. 2020 yılı nüfusu 3215 kişidir. İdari merkez ve sumuzun tek yerleşim yeri Sug-Aksı köyüdür.

<span class="mw-page-title-main">Solçur (sum)</span>

Solçur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.