İçeriğe atla

Hotin Antlaşması

Hotin Antlaşması
Hotin Antlaşması, 1621
TürBarış Antlaşması
İmzalanma9 Ekim, 1621
YerHotin, Ukrayna

Hotin Antlaşması, 9 Ekim 1621 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Lehistan-Litvanya Birliği arasında imzalanmış bir barış antlaşmasıdır.[1] 1620-1621 Osmanlı-Lehistan Savaşı'nı sonuçlandıran antlaşmadır.[1]

Hotin kalesi

Lehistan'ın Eflak ve Boğdan'ın işlerine karışması üzerine Osmanlı İmparatorluğu Lehistan'a savaş açtı. Sultan II. Osman'ın komutasındaki 200.000 askerlik ordu Lehistan'ın elindeki Hotin kalesini kuşattı. Osmanlı ordusu defalarca saldırılarda bulunmasına rağmen Hotin kalesini alamadı. Karaman beylerbeyi Doğancı Ali Paşa Hotin Kalesi'nin Turla Nehri'nden üç gün boyunca top atışına tuttu. Netice alamayınca Leh ordusu üzerine yürüyüşe geçildi. Lakin kuvvetli top atışı sebebiyle geri çekilmek zorunda kalındı. Neredeyse Leh taburu ele geçiriliyordu fakat yeniçeri taarruzu yarım bırakıp civar köyleri yağmalamaya başladı. Leh askeri de bunu fırsat bilip karşı taarruza geçti. Bu yağmalamanın nedeni ise yeniçerilerin verilen bahşişten memnun olunmamasına bağlanmıştır. Karakaş Mehmed Paşa düşman birliği üzerine taarruza geçti. Fakat Ohrili Hüseyin Paşa yeniçerilerin itaatsizliği yüzünden kuvvet gönderemedi. Leh ordusu da paşayı ve birliğini ablukaya aldı. Bunun sonucunda Karakaş Mehmed Paşa öldü. Yeniçerilerin gayretsizliği yüzünden akınlarda da muvaffak olunamadı. Ayrıca Ohrili Hüseyin Paşa'nın yeniçerilere ''Topal eşeğin yerine sağlam eşeği bağlarız.'' şeklinde hakaret etmesi ve 20-25 kadar yeniçerinin ordugahtan kaçarken yakalanıp idam edilmesi ortalığı daha da kızıştırdı ve yeniçerilerin Ohrili Hüseyin Paşa'ya nefret duymasına neden oldu. Daha sonra da sefer sırasında isyan çıktı. Yeniçerilerin bahaneleri ise ''Aylardır savaşıyoruz. Nice yoldaşımız şehadet şerbetinden içti. Buna rağmen zafer yok! Zira paşalarımız basiretsiz. Bizi yok yere küffara kırdırıyorlar. Kış geliyor. Sefer bitsin. Payitahta dönelim. Şartlar giderek ağırlaşıyor. Kış kapıda. Yapılacak şey belli: payitahta dönelim! İlaveten yeniçeriye hakaret eden, düşmana kırdıran Ohrili Hüseyin Paşa'nın azlini isteriz! Ya taleplerimiz karşılanır yahut herkes bu işin neticesine katlanır!'' şeklinde padişahı ve paşaları tehdit ettiler. Leh kralı III. Zygmunt Waza ısrarla barış yapmak isteyince sonunda II. Osman'ın itirazlarına rağmen barış antlaşması yapıldı. Bu antlaşmanın bazı şartları şunlardı:

  1. Kırım Tatarlarının Lehistan'a yaptığı akınlar yasaklanacak.
  2. Kazaklar'ın Osmanlı'ya yapacakları olan saldırılarını Leh kralı bizzat engelleyecek.
  3. Hududa inşa edilen Leh kaleleri yıkılacak.
  4. Lehistan; Erdel, Eflak ve Boğdan'ın iç işlerine müdahale etmeyecek.
  5. Hotin Kalesi Osmanlı egemenliğindeki Boğdan'a verilecek.
  6. Lehistan, Osmanlı himayesindeki Kırım Hanlığı'na ödediği 40 bin altını ödemeye devam edecektir.

Saldırının başarısızlığına karşılık Boğdan'ın güvenliği sağlanmış oldu. Sefer sonucunda Ohrili Hüseyin Paşa azledilip yerine Dilaver Paşa getirildi. Daha sonra II. Osman, Hotin kalesi önünde istekli savaşmayan Yeniçeri Ocağı'nı kaldıracağını açıkladı. Bu kararı onun öldürülmesi ile sonuçlandı.

Kaynakça

  1. ^ a b Somel, Selçuk Akşin (2012). Historical dictionary of the Ottoman Empire (2. bas.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810871687. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Osman</span> 16. Osmanlı padişahı (1618–1622)

II. Osman ya da Genç Osman, divan edebiyatındaki mahlasıyla Farisî, tahttan indirildikten sonraki adıyla Osman Çelebi ; 16. Osmanlı padişahı ve 95. İslam halifesidir. Babası I. Ahmed, annesi genel kanıya göre Mahfiruz Hatice Sultan'dır. II. Osman 13 yaşında iken, amcası Sultan I. Mustafa'nın tahttan indirilmesi üzerine Osmanlı tahtına oturdu. Annesi onun yetişmesi için çok titiz davrandı. II. Osman iyi bir terbiye ve tahsil gördü. Arapça ve Farsça öğrendi. Bazı batı kaynaklarında Latince, Yunanca ve İtalyanca gibi batı dillerini öğrendiği kaydedilirse de bunun doğru olma ihtimali olmadığı iddiasına karşın yabancı asıllı olan annesi tarafından bu dillere eğitildiği söylenir. Osmanlı şehzadeleri arasında en kültürlüsü olduğu belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">II. Mustafa</span> 22. Osmanlı padişahı (1664-1703)

II. Mustafa veya Mustafa Gazi, lâkabı Gazi, Divan edebiyatındaki adı İkbâlî; 22. Osmanlı padişahı ve 101'inci İslâm halifesidir. Babası Sultan IV. Mehmed, annesi Emetullah Râbi'a Gülnûş Sultan'dır. Kuvvetli bir ilim tahsili yaptı. Osmanlı padişahları arasında sefere çıkan son padişahtır.

Ohrili Hüseyin Paşa, II. Osman saltanatı döneminde 9 Mart 1621-17 Eylül 1621 tarihleri arasında altı ay dokuz gün ve 20 Mayıs 1622'de bir gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Prut Savaşı</span> Savaş

Prut Savaşı, Rusya Çarlığı ile Osmanlı Devleti arasında 1710-1711 yılları arasında yapılmış bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1768-1774 yılları arasında yapılmış savaş

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlıların Ruslara yenik düşmesiyle sonuçlanmış bir savaştır. Bu savaşın sonucunda Ukrayna'nın güneyi, Kuzey Kafkaslar ve Kırım, Rusya'nın eline geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zenta Muharebesi</span> 11 Eylül 1697de gerçekleşen muharebe

Zenta Muharebesi, Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya orduları arasında, 11 Eylül 1697 tarihinde Tisa Irmağı kıyısındaki Zenta’da yapılan ve Osmanlıların yenilgisiyle sonuçlanan muharebedir. Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın son önemli çarpışması olan bu savaşın ardından 1699 yılında Karlofça Antlaşması imzalandı.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal İttifak (Habsburg İmparatorluğu, Polonya-Litvanya, Venedik, Rusya) arasında yapılan ve ittifakın zaferiyle sona eren bir dizi savaş (1683-1699)

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699), Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından cesaret alan bir grup Avrupa ülkesinin Kutsal İttifak adı altında birleşip Osmanlılara karşı giriştikleri ve bu ülkelerin Macaristan, Ukrayna ve Dalmaçya'da hâkimiyet kurup Balkanlar'daki Osmanlı hâkimiyetine büyük darbe vurmaları ile sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Osmanlı tarihinde Felaket Seneleri veya Küçük Kıyamet olarak da geçer. Avrupa tarihinde ise genelde Büyük Türk Savaşı olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Lehistan Savaşı (1620-1621)</span>

1620-1621 Osmanlı-Lehistan Savaşı, 17. yüzyıldaki Osmanlı-Lehistan savaşlarının ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu duraklama dönemi</span>

Duraklama dönemi, Sokollu Mehmed Paşa'nın ölümüyle başlayıp, ilk kez büyük çapta toprak kaybı yaşanılan Karlofça Antlaşması'na kadar olan dönemi kapsamaktadır. Osmanlı Devleti bu dönemde Ferhat Paşa Antlaşması ile doğudaki en geniş sınırlarına, Bucaş Antlaşması ile de batıdaki en geniş sınırlarına ulaşmıştır. Yaklaşık 120 yıl süren bu dönemde 12 padişah ile 61 sadrazam görev yapmıştır. Bu dönemde deneyimsiz kişilerin tahta geçmesi ile merkezi yönetimin bozulması sonucu, devlet yönetiminde otoritenin sarsılması, halkın devlete olan güveninin azalmasına ve iç isyanların çıkmasına neden olmuştur. Coğrafi keşiflerle ticaret yollarının önem kaybetmesi, sık padişah değişmeleriyle çok verilen cülus bahşişi ve yeniçerilerin artmasıyla verilen ulufe miktarının da artması Osmanlı ekonomisini yıpratmıştır. Bu dönemde benimsenen beşik ulemalığı sistemi de Osmanlı eğitiminin bozulmasına yol açmıştır. Osmanlı duraklama dönemi XVII yüzyılı kapsamaktadır. Osmanlı İmparatorluğu'nun bu döneminde saltanat hukukunda düzenlemeler yapılmış, ekber ve erşed sistemine geçilmiştir. Ekber ve erşed sisteminde hanedan ailesinin en yaşlı üyesinin padişahlık makamında bulunması söz konusu olmuştur.

İzvança Antlaşması, 1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı'nı sonlandıran barış antlaşması. 27 Ekim 1676'da bugün Ukrayna'da yer alan Zurawno kentinde imzalandığı için Zurawno Antlaşması olarak da bilinir. Türkçe adını ise Zorawno kentine Türklerin verdiği İzvança adından alır.

<span class="mw-page-title-main">Hotin Muharebesi (1621)</span>

Hotin Muharebesi, Hotin Savaşı veya Hotin Seferi, 2 Eylül ve 9 Ekim 1621 tarihleri arasında Lehistan-Litvanya Birliği ordusu ile Osmanlı İmparatorluğu ordusu arasında meydana gelen muharebeler serisidir.

<span class="mw-page-title-main">İskender Paşa (Özi beylerbeyi)</span> Osmanlı kumandanı

İskender Paşa Osmanlı Kumandanı ve Özi'nin beylerbeyidir. 1620 yılındaki Cecora Savaşı'nda İskender paşa Lehistan-Litvanya Birliği'ne karşı Osmanlı ordusu ile Eflak birliklerini (13,000-22,000) yöneterek galip geldi.

<span class="mw-page-title-main">Cecora Muharebesi (1620)</span>

Cecora Muharebesi, Lehistan-Litvanya Birliği ve Osmanlı kuvvetleri, arasında 17 Eylül-7 Ekim 1620 tarihleri arasında Prut Nehri yakınlarındaki Moldova'da (Boğdan) gerçekleşmiştir.

Abaza isyanları, Osmanlı İmparatorluğunun duraklama dönemindeki isyanların bir parçasıdır. Osmanlı Padişahı I. Mustafa döneminden, IV. Murad zamanına kadar uzanır. İsyanlar çığ gibi büyümüş ve başladığı tarihten, 1632 yılında IV. Murad'ın mutlak saltanatının başlamasına kadar bastırılamadı.

Kamaniçe Kuşatması, 1683-1699 Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşı çerçevesindeki 1683-1699 Osmanlı-Lehistan Savaşı'nda evre, sözkonusu savaş boyunca Lehistan ordusunun Kamaniçe Kalesi'ni muhtelif kuşatmalarının ilki.

<span class="mw-page-title-main">1497-1500 Osmanlı-Lehistan Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Lehistan Krallığı arasında 1497-1500 yılları arasında yapılmış savaş

1497-1500 Osmanlı-Lehistan Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Lehistan Krallığı arasında 1497-1500 arasında süren askeri mücadele.

<span class="mw-page-title-main">Boğdan Seferi (1484)</span>

Boğdan Seferi, 1481-1486 Osmanlı-Boğdan Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Kozmin Korusu Muharebesi</span>

Kozmin Korusu Muharebesi, 1497-1500 Osmanlı-Lehistan Savaşı'nda ve Lehistan-Boğdan mücadelesinde evre.

<span class="mw-page-title-main">Boğdan Seferi (1574)</span>

Boğdan Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun bağlı devletlerden Boğdan Prensliği üzerine 1574 yılında icra ettiği askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Busza Antlaşması</span>

Busza Antlaşması, Jaruga Antlaşması olarak da bilinir, Polonya-Litvanya Birliği'nden Stanisław Żółkiewski ve Osmanlı İmparatorluğu'ndan İskender Paşa tarafından 23 Eylül 1617'de Jaruga ve Dinyester nehirleri yakınındaki Busza'da müzakere edilmiştir. Polonya ve Osmanlı orduları karşılaştı ancak savaşmak yerine müzakere etmeye karar verdiler. Bu barış antlaşmasında Polonya-Litvanya Birliği, Hotin'i Osmanlılara bırakmayı ve Moldavya'ya müdahalesini durdurmayı kabul etmiştir.