İçeriğe atla

Horumi

Suhişvili Gürcü Ulusal Balesi'nin horumi performansı

Horumi (Gürcüce: ხორუმი), Guria/Acara'da yaşayan Gürcülerin geleneksel halk oyunlarına verdikleri isim olup ilk başlarda sadece erkeklerin oynadığı bir savaş dansı olan horumi, zamanla kadınların da oynadığı bir oyuna dönüşmüştür. Günümüzde 40 kişi horumi oynayabilmektedir. Dans, 2013'te Gürcistan'ın somut olmayan kültürel mirasları listesine dahil edilmiştir.[1][2]

Dansçıların sayısı değiştiyse de dansın şekli aynı kalmıştır. Dans eskiden Gürcistan ordusunu motive etmek için kullanılıyordu. Bölgede bir kamp yerini veya düşman kampları arayan birkaç adam, dansı başlatır. Daha sonra orduyu savaş alanına çağırırlar. Dans basit ama kendine özgü hareketlerden oluşmaktadır. Gürcü askerlerinin cesaretini gösteren dans, ayrıca savaş ve zafer kutlaması temalarını da içermektedir. Tarih boyunca birçok farklı devletin saldırdığı Gürcistan'da, dansın teması barışın hüküm sürmesi için savaşa hazır olmak gerektiğidir.

Diğer Gürcü danslarından farklı olarak horumiye çok sesli koro ve alkışlar eşlik etmez. Davul ve tulum horumiye eşlik eden iki temel enstrümandır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობა" [Intangible Cultural Heritage] (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2017. 
  2. ^ "UNESCO Culture for development indicators for Georgia (Analytical and Technical Report)" (PDF). EU-Eastern Partnership Culture & Creativity Programme. Ekim 2017. ss. 82-88. 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dans</span>

Dans ya da Raks, tüm vücudun bir müzik ritmi eşliğinde estetikle birlikte çalıştırılabildiği bir gelenek, sanat, bir tedavi şekli veya sadece bir ifade şekli olabilir. Dans, koreografisine, hareket repertuarına, dans tarihi veya menşe yerine göre kategorize edilebilir ve tanımlanabilir. Dans genellikle müzik eşliğinde ve bazen dansçının kendi ile aynı anda bir müzik enstrümanı kullanılarak gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan</span> Kafkasyada bir ülke

Gürcistan, Karadeniz'in doğu kıyısında, Güney Kafkasya'da yer alan ülkedir. Eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan Gürcistan'ın kuzeyinde Rusya, doğusunda Azerbaycan, güneyinde Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer alır. Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü halk oyunları</span> Bir dans türü

Gürcü halk oyunları Gürcistan'a özgü geleneksel danslardır. Kökleri, Orta Çağ'da askeri törenlere, spor oyunlarına ve kutlamalarda oynanan danslara dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Cevizli sucuk</span> kurutulmuş meyve ile yapılan tatlı yiyecek

Cevizli sucuk, Köme,veya Orcik, kökeni Gürcistan olup Gürcü ve Anadolu mutfağında önemli yere sahip olan mum şekilli tatlıdır. Gürcü mutfağında özellikle yeni yılda ve bayramlarda tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Didnauri</span>

Didnauri Geç Tunç Çağı/Erken Demir Çağı dönemlerinden kalma, Gürcistan'da yer alan bir arkeolojik sittir. Ülkenin en güneydeki Dedoplistskaro belediyesinde, Şiraki Ovası'nın bozkırlarında yer almaktadır. Devam eden saha çalışmalarını destekleyen Gürcistan Ulusal Kültür Mirası Koruma Ajansı, Didnauri'yi Güney Kafkasya'da ortaya çıkarılan "şimdiye kadarki en büyük yerleşim yeri" olarak nitelendirdi. Sit, Gürcistan'ın Kültürel Mirasının Taşınmaz Anıtları listesine yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Okros Kalesi</span>

Okros Kalesi Gürcistan'ın güneyindeki Samtshe-Cavaheti bölgesine bağlı Adigeni Belediyesi'ne bağlı Bolacuri köyünün kuzeyinde, Şoka köyünün yakınlarında yer alan bir Orta Çağ kalesidir. Tarihi Kvabliani vadisinde, erişilemez bir kayalık dağın üzerinde yer almaktadır. Kale, 16. yüzyılda yaşanan Gürcü-Osmanlı çatışmalarında belirgin bir şekilde kullanılmıştır. Osmanlılar, ele geçirdikten sonra Gürcüce adını çevirerek kaleyi Altunkala olarak adlandırmıştır. 2007'de, Okros Kalesi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültürel Anıtlar listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kvevri</span>

Kvevri (Gürcüce: ქვევრი; veya Batı Gürcistan'da kullanıldığı adıyla çuri geleneksel Gürcü şarabının fermantasyonu, depolanması ve yıllandırılması için kullanılan büyük toprak kaptır. Tarihsel olarak en eski şarap üretim şeklidir. Yumurta şeklindeki bu kaplar, kulpsuz amforalara benzer. Bu kaplar geleneksel olarak kilden yapılır ve içine konan balmumu kaba şekil verilir. Bu kaplar ya toprak altına gömülmüşlerdir ya da büyük şarap mahzenlerinin zeminlerine yerleştirilmişlerdir. Kvevrilerin boyutları çeşitlilik gösterir. Kvevrilerin hacmi 20 litre ile 10,000 litre arasında değişir; 800 litrelik kvevriler tipik bir hacimdedir. Büyük şarapçılık şirketleri çoğunlukla 2000 litrelik kvevri kullanırlar. Romalıların kullandığı dolium ile benzerlik gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Berikaoba</span> Gürcistanda oynanan halk oyunu

Berikaoba Gürcistan'da doğaçlama oynanan maskeli bir halk tiyatrosudur. Tiyatronun kökü, pagan geleneğindeki doğurganlık ve yeniden doğuş şenliğinden gelmektedir. Kelime, Kartveli dillerin "çocuk" anlamına gelen ber (ბერ) sözcüğünden türemiştir. Berikaoba'nın sahneleri, açıkça erotik nitelikte olanlardan politik hicivlere ve sosyal protestolara kadar uzanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Perhuli</span>

Perhuli Gürcü kültüründe çoğunlukla erkeklerin oynadığı dairesel bir halk dansıdır. En az 20 versiyonu bulunan dansın, en popüler formlarından biri "çok katmanlı" perhulidir. Dans hareketlerinin daha hızlı olduğu bu formda, bir grup dansçı birbirinin omuzlarının üstünde durur ve dansın 3/4'ü müzik eşliğinde icra edilir. Perhulinin başka bir versiyonu yavaş ve hızlı turlardan oluşur ve 4/4'ü müzik eşliğinde icra edilir. Svaneti'nin kuzeybatı dağlık bölgesi, zingin bir perhuli kültürüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Baraleti Kilisesi</span>

Baraleti Theotokos Kilisesi Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahalkalaki Belediyesi'ne bağlı Baraleti köyünde yer alan bir Orta Çağ Hristiyan kilisesidir. Kilise, tarihi Javaheti ilinde, etnik açıdan karışık olan Ermeni-Gürcü köyünün kalbinde yer almaktadır. 13. yüzyıldan kalma Gürcüce yazıtlı iki nefli bir bazilikadır. Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kubdari</span>

Kubdari veya Kubed Gürcülerin ve özellikle Svanların ulusal doldurulmuş ekmek yemeğidir. Yemeğin yapımında kullanılan ekmek mayalanır ve kabarmaya bırakılır. Sonrasında ekmek, kuzu, keçi veya domuz eti olabilen et parçalarına eklenen Gürcü baharatları ve soğanla doldurulur. Ayrıca geleneksel olarak kenevir yaprağı veya kenevir tohumu ezmesi ile birlikte yapılır. Kubdari, 2015 yılında Gürcistan'ın Somut Olmayan Kültürel Mirasları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abelya Kilisesi</span>

Abelya Teslis Kilisesi Güney Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesindeki Ağbulak Belediyesinde yer alan bir 13. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Tek nefli sade bir tasarımı olan kilise, günümüzde Abeliani olarak bilinen tarihi Abelya köyünün eteklerinde konumlanmıştır. Kilisenin güney duvarındaki bir yazıtta yapının 1250 ve 1259 yılları arasında, yani Moğol yönetimi altındaki iki hükümdarlı Gürcistan döneminde yapıldığı anlaşılmaktadır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tiri Manastırı</span>

Tiri Manastırı, günümüzde tartışmalı Güney Osetya bölgesinde bulunan, Tshinvali'nin yanında konumlanmış bir 13. yüzyıl kilisesidir. Salon kilise planında Gürcü Ortodoks manastırı olarak inşa edilen kilise, Orta Çağ freskleri ve Gürcüce yazıtlar içermektedir. 2008 yılındaki Rus-Gürcü savaşından sonra, Gürcüler manastıra erişimini kaybetmiştir. 2015 yılında kilise binası, özgünlüğünü bozan ve fresklerine kısmen zarar veren bakım çalışmalarına maruz kalmıştır. Bu çalışmalar, Tshinvali'de tartışmaya ve Gürcistan'da protestolara yol açmıştır. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Bieti Manastırı Güney Osetya/Gürcistan'ın tarihi Şida Kartli bölgesinde konumlanmış, yarı harabe bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Salon kilisesi planında inşa edilmiş olan kilise, kısmen kayaya oyulmuştur. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. Gürcistan'ın güneyindeki Samtshe-Cavaheti bölgesinde bulunan, Bieti adında başka bir Orta Çağ Gürcü kilisesi daha vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tsirkoli Meryem Ana Kilisesi</span>

Tsirkoli Meryem Ana Kilisesi, Ksani nehri vadisindeki Tsitkoli köyünün yanında konumlanmış bir 8-9. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Kubbesiz ve kubbeli kilise tasarımlarının özelliklerini birleştiren kilise, Orta Çağ Gürcü mimarisinin "geçiş dönemine" ait olarak sınıflandırılmaktadır. Kilisenin bulunduğu bölge, Ağustos 2008'deki yılındaki Rus-Gürcü Savaşı savaşında Rus ve Güney Oset birliklerinin kontrolü altına giren Ahalgori belediyesinin parçasıdır. Savaşla beraber, Gürcü din adamları ve kilise cemaati kiliseye erişimlerini kaybetmiştir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Pirğebuli Manastırı Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesindeki Hrami nehri vadisinde bulunan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. 12. yüzyılın sonlarına veya 13. yüzyılın başlarına tarihlenen manastır, farklı koruma durumlarındaki çeşitli yapılardan oluşmaktadır. Ana kilise, dışı zengin taş oymalarla süslenmiş büyük bir salon kilisesidir. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Akura Kilisesi</span> manastır

Akura Aziz Davit Kilisesi Doğu Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Stilistik olarak 9. yüzyıla tarihlenen yapı, On Üç Süryani Babadan biri olan Aziz Davit Gareca'ya adanmış üç nefli bir bazilikadır. Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İakob Gogebaşvili</span>

İakob Gogebaşvili, Gürcistan'daki bilimsel pedagojinin kurucusu olarak kabul edilen Gürcü eğitimci, çocuk yazarı ve gazeteci. Çocukların Gürcüce okuma yazma öğrenmesi için 1876 yılında hazırladığı Deda Ena isimli kitabı, değiştirilmiş bir biçimde 1880'den beri Gürcü okullarında ders kitabı olarak kullanılmaktadır.

Enver Habadze, Gürcü dansçı ve koreograf.

Lazura, balık tutma sürecinin tasvir edildiği bir Laz dansıdır. Eskiden Gürcistan Lazlarının oynadığı dans, kısmen horumi ile benzerlik gösterir. Dansın ritmi 2/4'tür.