İçeriğe atla

Hortense Wood

Hortense Wood (1844, İzmir-1924, İzmir), Osmanlı döneminde İzmir'de yaşamış olan Levanten asıllı sanatçı, kadın hakları savunucusu.

Yaşadığı dönemde Bornova'nın tanınmış entelektüel kişiliklerindendi. Ömrü boyunca Bornova'da babasının köşkünde yaşadı ve evinde devrin tanınmış kişileri ağırladı. Kurtuluş Savaşı döneminde Millî Mücadele'yi destekledi ve 1922'de Mustafa Kemal Paşa, Halide Edip, Asım, Fevzi, İsmet Paşa'ları evinde ağırladı. Günlüğü, Türk ordusunun Büyük Taarruz'dan sonra İzmir'e girişi ve sonrasında yaşanan olaylara ışık tutma açısınıdan önemli bir belge kabul edilir.

Yaşamı

1844 yılında İzmir'de doğdu. Babası dönemin İngiliz hastanesinde başhekim olan Doktor Charles Wood, annesi İngiliz Maltass ailesinin kızı Eugenie Wood'dur. Ailenin yedi çocuğundan birisi idi. Hiç evlenmedi ve 1924'te ölene kadar Bornova'daki baba evi olan köşkte kızkardeşleri Louisa Paterson ile Lucy de Cramer ve Fethiye civarında krom madeni işleten eniştesi Ernest Paterson yaşamaya devam etti.[1] Resim yapar, şiir yazar ve beste yapardı. Ünlü besteci Franz Liszt'ten piyano dersleri aldı.[2]

Hortsense Wood, Kurtuluş Savaşı yıllarında İngiliz yetkililerin önerisi üzerine ailesinin diğer üyeleri Anadolu'yu terk derken ülkeden ayrılmayı reddeti, yeğeni Fernand de Cramer ile köşkte kalmaya devam etti. Millî Mücadele'nin önderi Mustafa Kemal'i yazdığı tebrik ve destek mektupları ile destekledi.

Eylül 1922'de Mustafa Kemal, beraberinde Mareşal Fevzi Paşa, Garp Cephesi Komutanı İsmet Paşa, Garp Cephesi Kurmay Başkanı Yarbay Asım Bey ile İzmir'e geldiğinde 16 ve 17 Eylül tarihlerinde onları evinde ağırladı.[3][4] 1 Haziran 1922 günü yazmaya başladığı günlüğünde, İzmir'den Yunan ordusunun çekilmesi ve Türk ordusunun şehre girişi hakkında gözlemlerini yazdı. Son günlüğü Bornovalı torunu Renee Steinbiichel'de, daha önceki günlükleri ise Londra'daki diğer akrabalarında bulunmaktadır.[1] Günlüğü, Türk ordusunun Büyük Taarruz'dan sonra İzmir'e girişi ve sonrasında yaşanan olaylara ışık tutma açısınıdan önemli bir belge kabul edilir.[5] 16 ve 17 Eylül 1922 tarihlerinde Mustafa Kemal ve arkadaşlarının Bayan Wood'un evini ziyaret edişi, Türkmen Parlak'ın İşgalden Kurtuluşa (1983) adlı kitabında Hortense Wood'un günlüklerinden nakledilerek anlatılır.

Hortense Wood, İngiliz süfrajet hareketiyle ilgili olarak yabancı basında 1908-1923 yılları arasında yer alan haber ve yazı kesiklerini derledi. Oluşturduğu ve bir albüm şekline getirdiği kupür koleksiyonu, 2019'da Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı'na bağışlanmıştır.[6]

Hortense Wood, 1924'te İzmir'de öldü.

Kaynakça

  1. ^ a b Hobbins, A.J. (1 Ocak 2003). "Paradise Lost: The Merchant Princes and the Destruction of Smyrna, 1922". Fontanus. 11. doi:10.26443/fo.v11i.177. ISSN 0838-2026. 
  2. ^ "Tarihçe". Arcas Academia. 25 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2024. 
  3. ^ Kıycı, Aşir Kayhan (2018). ""Büyük İzmir Yangını"nı Hatırlamak (13 Eylül 1922)" (PDF). Türk-İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi. 13 (25). 11 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2024. 
  4. ^ Altın, Altan (22 Ağustos 2020). "Bornova'da Genelkurmay Başkanlığı!". 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2024. 
  5. ^ Üstün, Mustafa Tayfun (3 Ekim 2022). "Whittall Ailesinin Kişisel Arşiv Belgeleri Işığında Osmanlı Devleti'nin Son Dönemine Ait Tespitler" (PDF). XIX. Türk Tarih Kongresi Bildirisi. 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2024. 
  6. ^ "Feminist, Süfrajist, Şair, Piyanist ve Ressam Hortense Wood ve Arşivleri – Konferans". Kadıneserleri.org. 2019. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bornova</span> İzmirin ilçesi

Bornova, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin doğusunda Kemalpaşa, güneyinde Buca, batısında Konak ve Bayraklı, kuzeybatısında Karşıyaka ve Menemen ilçeleri, kuzeyinde Manisa ili bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Taarruz</span> Türk Kurtuluş Mücadelesinin en büyük ve son askerî harekâtı

Büyük Taarruz, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Türk ordusunun Yunan kuvvetlerine karşı başlattığı genel saldırıdır. Bakanlar Kurulu taarruz kararını almış ve 14 Ağustos 1922 tarihinde kolordular taarruz için yürüyüşe geçmiş, 26 Ağustos'ta saldırı başlamış, 9 Eylül'de Türk Ordusu İzmir'e girmiş ve 18 Eylül'de de Yunan Ordusu'nun Anadolu'yu tamamen terk etmesiyle savaş sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı</span> Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki direniş hareketinin işgal kuvvetleri ve iş birlikçilerine karşı verdiği siyasi ve askerî mücadele

Türk Kurtuluş Savaşı, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu'nun İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Mîsâk-ı Millî sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için 1919-1922 yılları arasında gerçekleştirilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadeledir. Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nin harekete geçirdikleri Yunan ordusuna; güneyde Fransız ordusuna; doğuda Ermenistan'ın kuvvetlerine; İstanbul rejimine sadık milislere, feodal güçlere ve ayrılıkçılara karşı savaşılmıştır. Bu mücadelenin Batı Cephesi Yunan millî belleğine "Küçük Asya Felaketi" adıyla kazınmıştır. Savaş sırasında Yunan ve Ermeni kuvvetleri, bir etnik temizlik harekâtı olarak, Türk halkına karşı katliamlar, yağmalar ve tecavüzler gerçekleştirmiştir. Savaş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Makbule Atadan</span> Mustafa Kemal Atatürkün kız kardeşi (1885–1956)

Makbule Atadan, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün kız kardeşidir. Atatürk'ün Selanik, İstanbul ve Ankara'daki yaşamına tanıklık etmiş bir tarihsel kişiliktir.

<span class="mw-page-title-main">Latife Uşşakî</span> Mustafa Kemal Atatürkün eşi (1923–1925)

Latife Uşşakî ya da Latife Hanım, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün ilk ve tek evliliğinde eşiydi. 29 Ocak 1923 ile 5 Ağustos 1925 tarihleri arasında, iki buçuk yıl Atatürk ile evli kalmıştır. Atatürk ile evliliği ve bu evliliğin bitişi, Türkiye Cumhuriyeti tarihi açısından önemli ve popüler bir konudur.

<span class="mw-page-title-main">Fevzi Çakmak</span> 2. TSK Genelkurmay Başkanı

Mustafa Fevzi Çakmak, Türk asker, siyasetçi ve devlet adamı. Türkiye'nin Mustafa Kemal Atatürk'ten sonraki ikinci ve son mareşali. İlk Millî Savunma Bakanı ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Cumhuriyet dönemindeki ilk genelkurmay başkanı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun 3 Şubat 1920 ile 5 Nisan 1920 tarihleri arasındaki Harbiye Nazırı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Fahrettin Altay</span> Türk asker ve siyasetçi

Fahrettin Altay Türk asker ve siyasetçi. Türk Kurtuluş Savaşı'ndaki Büyük Taarruz'dan sonra Yunan ordusunun geri çekilmesini sağlayarak İzmir'e giren 5. Süvari Kolordusunun komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kütahya-Eskişehir Muharebeleri</span>

Kütahya-Eskişehir Muharebeleri, 10 Temmuz 1921 ile 24 Temmuz 1921 tarihleri arasında Yunanistan ile Ankara Hükûmeti ordusu arasında gerçekleşen muharebelerdir. Muharebeleri kaybeden Ankara Hükûmeti kuvvetleri Sakarya Nehri'nin doğusuna çekilmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Ali Fuat Cebesoy</span> 6. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Ali Fuat Cebesoy, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İzmir'in Kurtuluşu</span> İzmirin Yunan işgalinden kurtuluşu

İzmir'in Kurtuluşu, 26 Ağustos'ta başlayan Büyük Taarruz harekâtı sonucu Türk ordusunun Yunan işgali altındaki İzmir'e 9 Eylül 1922'de girmesini belirten tarih terimidir.

<span class="mw-page-title-main">Yakup Şevki Subaşı</span> Türk asker

Yakup Şevki Subaşı, Türk asker. Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda görev aldı.

<span class="mw-page-title-main">Harbiye Nezâreti</span>

Harbiye Nazırlığı veya Harbiye Nezareti, Osmanlı Devleti'nde savaş işlerine bakmakla görevli bakanlığın adıydı. Bütün Osmanlı ordusu günümüzde yerini Millî Savunma Bakanlığına bırakmış olan bu bakanlığa bağlıydı.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Levanten köşkleri</span>

İzmir Levanten köşkleri, İzmir'de 19. yüzyılda, özellikle Bornova ve Buca, birkaçı da Karşıyaka ve Bayraklı günümüz metropol ilçelerinde, şehrin Levanten toplumu tarafından inşa edilmiş ve özellikleri itibarıyla dönemin Osmanlı ve Rum mimarisine ait yapılarından farklılıklar arzeden yaklaşık otuz kadar köşke verilen toplu tanım.

<span class="mw-page-title-main">Başkumandanlık Kanunu</span> Mustafa Kemal Paşaya Türk ordusunun başkumandanlığının verildiği 5 Ağustos 1921 tarihli kanun

Başkumandanlık kanunu, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Kütahya-Eskişehir Muharebelerinden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisinin Mustafa Kemal Paşa'ya Türk ordusunun başkomutanlığını verdiği 5 Ağustos 1921 tarihli kanun.

<span class="mw-page-title-main">Paterson Köşkü</span>

Paterson Köşkü, İzmir'in Bornova ilçesinde yer alan bir Levanten köşküdür. Mustafa Kemal Caddesi üzerinde bulunmaktadır. İzmir Levanten köşklerinin en büyüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Latife Hanım Köşkü Anı Evi</span> İzmir, Türkiyede bir müze

Latife Hanım Köşkü Anı Evi, Türkiye'nin İzmir ili Karşıyaka İlçesi Bahriye Üçok Bulvarı'nda yer alan bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Uşakizade Köşkü</span> İzmir, Türkiyede bir köşk

Uşakizade Köşkü, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir köşktür.

Bu sayfada, 1922 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır. Bu yılın 1 Kasımında Saltanatın kaldırılmasıyla Osmanlı İmparatorluğu resmen sona ermiştir.

Mattheys Köşkü (Mates Köşkü, Steinbuchel Evi, Wood-Paterson Evi, Arkas Sanat Bornova), İzmir'in Bornova ilçesinde bulunan tarihî bir yapı.