İçeriğe atla

Horatio Herbert Kitchener

Horatio Herbert Kitchener
Doğum24 Haziran 1850(1850-06-24)
Ballylongford, County Kerry, İrlanda
Ölüm5 Haziran 1916 (65 yaşında)
HMS Hampshire, Orkney Adaları'nın batısı, İskoçya
Bağlılığı Birleşik Krallık
Branşı Britanya Ordusu
Hizmet yılları1871-1916
Rütbesi Mareşal
Çatışma/savaşlarıFransa-Prusya Savaşı
Mahdist Savaşı
İkinci Boer Savaşı
I. Dünya Savaşı

Horatio Herbert Kitchener, 1. Kont Kitchener (24 Haziran 1850, Ballylongford - 5 Haziran 1916), Britanyalı komutan, diplomat ve devlet adamı.

Sudan'da Muhammed Ahmed el-Mehdi'nin başlattığı ayaklanmayı bastırmış, Güney Afrika Savaşı'nda başkomutan,[1][2] I. Dünya Savaşı'nın başında da savaş bakanı olarak görev yapmıştır.

Birleşik Krallık Mısır Ordusu Serdarı Horatio Herbert Kitchener
Britons: Lord Kitchener Wants You. Join Your Country's Army! God save the King.
O kendi görevini yaptı. Siz sizinkini yapacak mısınız?, I. Dünya Savaşı sırasında 1916 yılında Alexander Bassano tarafından çizilen ve Birleşik Krallık Meclis Asker Alma Encümeni tarafından kullanılan poster.

Woolwich'teki Kraliyet Askerî Akademisi'ni bitirdi. 1874'ten sonra istihkam subayı olarak Orta Doğu'da görev yaptı. 1886'da Suakin'de (bugün Sevakin, Sudan) İngiliz Kızıldeniz topraklarının valiliğine getirildi. Daha sonra Mısır'da görevlendirilerek Kahire askeri komutanının yardımcılığına atandı. Çalışkanlığı ve askeri yetenekleri sayesinde hızla yükselerek 1892'de Mısır ordularının başkomutanı oldu. 2 Eylül 1898'de, İngiliz yönetimine karşı başlatılan ayaklanmaya önderlik eden el-Mehdi'ye bağlı güçleri Omdurman Çarpışması'nda kesin bir yenilgiye uğrattı. Daha sonra Hartum'u ele geçirerek burasını Sudan'daki İngiliz-Mısır yönetiminin merkezi haline getirdi. Sudan'ın belirli bölgelerinde Fransız egemenliğini sağlamaya çalışan Jean-Baptiste Marchand'ın komutasındaki birliklerle Faşoda'da (bugün Kodok) karşı karşıya geldi. Ortaya çıkan son derece gergin durumu çözmede gösterdiği kararlılık, ustalık ve başarı sayesinde İngiltere'deki ünü daha da arttı. 1898'de baron unvanıyla ödüllendirildi.

Bir yıl sonra Sudan genel valisi olarak görev yaptıktan sonra Aralık 1899'da Mareşal Frederick Sleigh Roberts'ın kurmay başkanı olarak Güney Afrika Savaşı'na katıldı. Kasım 1900'de Roberts'ın yerine başkomutan oldu. Savaşın son 18 ayında gerilla savaşına başlayan Boerlere karşı çok sert önlemlere başvurarak yakıp yıkma taktiği ile tarlalarını yaktı, kadınlarıyla çocuklarını toplama kamplarına sürdü.

Savaşı İngiltere'nin kazanmasının ardından İngiltere'ye dönerek Temmuz 1902'de Vikont unvanını aldı. Daha sonra Başkomutan olarak Hindistan'a gönderildi. Bu görevi sırasında orduyu dış saldırılara karşı koyacak biçimde yeniden düzenleyen Kitchener, Hindistan genel valisi George Curzon ile ordunun denetimi konusunda anlaşmazlığa düştü. İngiliz hükûmetinin Kitchener'ı desteklemesi üzerine Curzon 1905'te istifa etti. Kitchener 1909'a değin Hindistan'da kaldı, ama genel valiliğe atanmayınca büyük bir düş kırıklığına uğradı. Eylül 1911'de Mısır valiliğine getirildi. Ağustos 1914'e değin süren valiliği sırasında borçlu köylülerin topraklarına el konmasını önlemeye ve pamuk üretimini geliştirmeye çalıştı. Muhalefeti sürekli baskı altında tuttu. İngiliz yönetimine karşı düşmanca bir tutum içinde olan Mısır hidivi Abbas Hilmi Paşa'yı (II. Abbas) görevinden uzaklaştırmak üzereyken, I. Dünya Savaşı patlak verdi.

İngiltere'ye izinli olarak döndüğünde kont yapılan (Temmuz 1914) Kitchener, mareşalliğe yükseltildi ve savaş bakanlığına getirildi. Bakanlığı sırasında birçok meslektaşının savaşın kısa süreceği yolundaki görüşlerine karşı çıkarak İngiltere'nin son anda savaşa sürmek üzere 1 milyon askeri hazır tutması gerektiğini öne sürdü. Bu amaçla çok sayıda gönüllüyü silah altına alarak askerlik eğitiminden geçirdi ve yeni birlikler kurdu. Zorunlu askerliğin gerekliliğine inanmasına karşın, Başbakan Herbert H. Asquith'in siyasi nedenlerle bunun henüz gerçekleştirilemeyeceğini belirtmesi üzerine bu konudaki görüşlerini kamuoyuna açıklamaktan kaçındı.

Askerlerin silah altına alınması, askeri stratejinin planlanması ve sanayinin askeri amaçlarla kullanılması gibi etkinliklerinde bürokratik engellerle karşılaştı. Ayrıca grup çalışmasından ve yetki paylaşımından hoşlanmaması da girişimlerini olumsuz yönde etkiledi. Kamuoyundaki desteğinin sürmesine karşın önce sanayi ile ilgili, daha sonra da strateji konularındaki yetkileri elinden alındı. Ama hükûmetten istifa etmeyi reddetti. Resmî bir görev için Rus İmparatorluğu ile görüşmek için HMS Hampshire zırhlı kruvazörüne binerek Orkney Adaları'nda bulunan Scapa Flow Deniz Üssü'nden Arkhangelsk'e doğru hareket etti. Ancak Orkney Adaları'nın batısında zırhlı kruvazörün bir Alman mayınına çarparak batmasıyla öldü. Cesedi bulunamadı.

Kaynakça

  1. ^ "BBC – History – The Boer Wars". BBC. 31 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024. 
  2. ^ Pakenham 1979, ss. 51, 573.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Emin Rauf Paşa</span> 168. Osmanlı sadrazamı

Mehmet Emin Rauf Paşa iki kez II. Mahmud ve üç kez Abdülmecid döneminde toplam 5 kez 14 sene 7 ay 36 gün sadrazamlık yapmış olan Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi</span> Türk Kurtuluş Savaşının bir cephesi

Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi, Yunan ordusunun 15 Mayıs 1919'da İzmir'e çıkmasıyla başlayıp aynı kentin 9 Eylül 1922'de Türkiye'nin TBMM Hükûmeti ordusu tarafından geri alınmasıyla biten savaş veya Türk Kurtuluş Savaşı'nın cephelerinden birine verilen ad. Aynı zamanda askerî tarih açısından savaş sırasında Batı Anadolu'da Yunan ordusunun genel taarruzuna karşı 25 Haziran 1920'de kurulup 1923'te kaldırılan askerî birimlerden birine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Kavalalı İbrahim Paşa</span> Mısırlı general ve Mısır ve Sudan valisi (1789-1848)

Kavalalı İbrahim Paşa, kazandığı askeri başarılarla Mısır'da Kavalalı yönetiminin yerleşmesinde önemli rol oynayan Mısır valisi.

<span class="mw-page-title-main">Edmund Allenby</span>

Edmund Henry Hynman Allenby, Birinci Vikont, Britanyalı mareşal. I. Dünya Savaşı'nda Filistin ve Suriye'deki Britanya harekâtını yönetti. 9 Aralık 1917'de Kudüs'ü zapt ederek "Kudüs Fatihi" unvanını aldı. 19-21 Eylül 1918'de iki Osmanlı ordusunun tamamen yok edilmesiyle sonuçlanan Megiddo Muharebesi'nde uyguladığı süratli piyade ve süvari taktikleri, II. Dünya Savaşı'nda Almanların geliştirdiği Yıldırım Savaşı (Blitzkrieg) yönteminin öncüsü olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Fâtımîler</span> Şii mezhebine bağlı İslam devleti

Fâtımîler ya da Fâtımî Devleti, Tunus'ta kurulduktan sonra merkezi Kahire'ye taşıyan ve Fas, Cezayir, Libya, Malta, Sicilya, Sardinya, Korsika, Tunus, Mısır, Filistin, Lübnan, Ürdün ve Suriye'de egemenliğini kuran Şii meşrebinin İsmailî mezhebine bağlı Arap devleti.

<span class="mw-page-title-main">I. Abbas</span> 5. Safevi hükümdarı

I. Abbas veya Büyük Abbas, Safevi Hanedanlığının beşinci hükümdarı olan Şah Abbas, Safevi Hanedanı'nın en güçlü hükümdarı olarak gösterilir. Şah Muhammed Hüdabende'nin üçüncü oğludur. 3 Ekim 1587 tarihinde Türkmen şeflerinin desteklediği bir askerî darbe ile 17 yaşında tahta geçip 1629 yılına kadar 42 yıl hükümdar olarak kalmıştır. Hükümdar olduğu tarih Safevi Devleti açısından zorlu bir dönemdir. İçeride Türkmen aşiretleri arasındaki kanlı çatışmalar, doğuda Özbek akınları, batıda ise Osmanlı İmparatorluğu'nun baskısı altındaydı. Bu durumun kaçınılmaz sonucu olarak ülke ekonomik olarak da çözülmektedir. Tarımsal ve endüstüriyel üretim düşerken ticaret de çökmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ahmed</span> Mehdilik hareketinin kurucusu

Mehdi, asıl adı Muhammed Ahmed İbnü's Seyyid Abdullah, Kızıldeniz'den Orta Afrika'ya kadar uzanan büyük bir İslam devletinin ve bir yüzyıl boyunca Sudan'da etkisini koruyan Mehdilik hareketinin kurucusu. 1881'de mehdiliğini ilan ederek Mısır ve İngiliz sömürge yönetimine karşı ayaklanmıştır. Günümüzde hâlâ takipçileri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gordon Paşa</span>

Gordon Paşa, Sudanlı milliyetçilere karşı Hartum'u savunmada gösterdiği cesaret nedeniyle ulusal kahraman olarak görülen İngiliz general.

<span class="mw-page-title-main">I. Fuad</span>

I. Fuad, asıl adı Ahmed Fuad Paşa, İngiltere'den bağımsızlığını elde eden Mısır'ın ilk kralı (1922-1936). İngiltere'yle daha uygun koşullarda bir bağımsızlık antlaşması yapmaya ve aşırı milliyetçi Vafd Partisi'nin etkisini kırmaya çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sad Zağlûl</span> 19. ve 20. yüzyıl Mısırlı politikacı ve devrimci

Saad Zağlul, tam adı Saad bin İbrahim Zağlul , Mısırlı siyaset ve devlet adamı. İngiltere'yi 1922'de Mısır'a bağımsızlık vermeye zorlayan milliyetçi harekette önemli rol oynamış, 1924'te kısa bir süre başbakanlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Boer Savaşı</span>

II. Boer Savaşı, Boer Savaşı, Güney Afrika Savaşı, İngiliz-Boer Savaşı olarak da bilinir. Britanya İmparatorluğu ile Transvaal Cumhuriyeti ve Özgür Orange Devleti adlı iki Boer (Afrikaner) cumhuriyeti arasındaki savaş.

<span class="mw-page-title-main">Valentine Baker</span>

Valentine Baker ya da Baker Paşa (1827—1887), İngiliz asıllı asker. Birleşik Krallık, Osmanlı Devleti ve Mısır devletleri hizmetinde kumandanlık yaptı.

Faşoda Olayı, Faşoda Krizi, Berlin Konferansı (1884) sonrasında Batı Avrupa ülkelerinin Afrika kıtasının tamamını sömürgeleştirmek için yarışa girdikleri Afrika'ya hücum döneminde Fransa ve İngiltere'yi bugünkü adı Kodok olan Faşoda adlı şehirde karşı karşıya getiren uluslararası bunalımdır.

<span class="mw-page-title-main">Mehdi Savaşı</span>

Mehdist Savaşı 1881-1899 yılları arasında süren savaş, kendisini "Mehdi" ilan eden dini lider Muhammed Ahmed İbnü's Seyyid Abdullah'ın yönetiminde Sudan'da kurulan sultanlığın, Kızıldeniz'den Orta Afrika'ya kadar uzanan büyük bir İslam devleti olmak için Mısır ve sömürgeci İngiltere'ye savaş ilan etmesi ile başladı.

<span class="mw-page-title-main">Mehdî (Fâtımî halifesi)</span>

Ubeydullâh el-Mehdî veya sadece Mehdî, Fâtımîler Devleti'nin kurucusu ve ilk İsmâilî imamı.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Hidivliği</span>

Mısır Hidivliği, 1867 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa torunu tarafından kurularak 1914 yılına kadar Mısır ve Sudan'ın büyük bir bölümünün yönetimini elinde tutan, iç işlerinde serbest dış işlerinde Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Türk özerk devlettir. Mısır Hidivliği, kurulduğu 1867'ten 1914 yılına kadar Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın soyundan gelen Kavalalılar Hanedanı tarafından yönetilmiştir. Devamında 1953 senesine kadar Mısırı Kavalalılar İngilizlerin himayesinde kontrol ettiler.

<span class="mw-page-title-main">Britanya-Mısır Sudanı</span> Afrika kıtasının kuzeyinde Büyük Britanya ve Mısır kondominyumu olarak iki ülke tarafından 1899 ile 1956 yılları arasında yönetilen ve günümüzde Sudan ve Güney Sudanın bulunduğu bölge

Britanya-Mısır Sudanı, Afrika kıtasının kuzeyinde Büyük Britanya ve Mısır kondominyumu olarak iki ülke tarafından 1899 ile 1956 yılları arasında yönetilen ve günümüzde Sudan ve Güney Sudan'ın bulunduğu bölge. 1914 ile 1922 yılları arasında Mısır, Britanya himaye bölgesi olarak ilan edildiği için Britanya-Mısır Sudanı bu süreçte de facto olarak Britanya koloni bölgesi olarak yönetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sudan-Türkiye ilişkileri</span>

Sudan-Türkiye ilişkileri, Sudan ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Osmanlı İmparatorluğu'ndan bu yana iki ülke arasında önceki tarihsel bağlara sahip olan nispeten yakın bir ilişki yaşamışlardır. Bu tarihsel bağ nedeniyle, Sudan ve Türkiye, diğer Arap devletleriyle karşılaştırıldığında çok az da olsa bir Osmanlı mirasını paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Henry McMahon</span> İngiliz asker ve diplomat

Henry McMahon Britanya Hindistanı Ordusunda görev yapmış olan asker ve 1915-1917 arasında Britanya Mısırı'nda diplomat. Kendisi en çok I. Dünya Savaşı sırasındaki Hüseyin-McMahon Yazışmalarıyla bilinir. Osmanlı İmparatorluğu topraklarının paylaşılmasına dair gizli bir belge olan Sykes-Picot Anlaşması'nın Rusya'da Ekim Devrimiyle iktidara gelen Bolşevikler tarafından kamuoyuyla paylaşılmasının ardından görevini bırakmıştır. Kendisinin adı Thomas Edward Lawrence tarafından kaleme alınan ve Arap Ayaklanmasının anlatıldığı Bilgeliğin Yedi Sütunu adlı eserde sıkça geçer.

<span class="mw-page-title-main">Ensar (Sudan)</span> Sudanda Mehdi Muhammed Ahmedin takipçileri olan dini ve siyasi bir grup

Ensar Sudanlı bir dini lider olan Muhammed Ahmed'in, takipçilerinin 29 Haziran 1881'de Mehdi olduğunu ilan ettiği Sudan'da Aba Adası merkezli Sufi dini bir harekettir. Takipçileri, Ocak 1885'te Hartum'un ele geçirilmesiyle sonuçlanan Mısırlılara karşı bir dizi zafer kazandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.