İçeriğe atla

Horasan Selçukluları

Irak ve Horasan Selçukluları (1092-1194), Irak ve Horasan, Büyük Selçuklu Devleti'nin merkezi durumundaydı. Sultan Muhammed Tapar'dan sonra Selçuklu tahtına geçen oğlu Mahmud tahta geçtiği sırada amcası Ahmed Sencer, Horasan meliki idi. Sencer, Mahmud'u tahtan indirdi ve himayesine aldı. Mahmud, merkezi Hemedan olan Irak Selçuklu Devleti sultanlığına getirilirken, Sencer büyük sultan sıfatıyla Horasan'daki Merv'de tahta oturdu (1119).

Irak Selçukluları, Azerbaycan'dan Fars bölgesine, Horasan Selçukluları ise Maverâünnehir'den Afganistan'a kadar uzanan bölgeleri içinde barındırmaktaydı. Irak Selçuklularının son sultanı III. Tuğrul devrinde yönetim aslında atabeylerin eline geçmişti. Sultan Tuğrul'un Harezmşah Tekiş'e yenilmesiyle Irak Selçuklularının toprakları Harezmşahlar'a geçti (1194).

 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dukak Bey
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Selçuk Bey
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Arslan Yabgu
 
Mikail
 
Musa Yabgu
 
Yusuf İnal
 
Yunus
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kutalmış
 
Çağrı
 
1. Tuğrul
(1037-1063)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Süleyman
Türkiye Selçuk
 
2. Alparslan
(1063-1072)
 
Kavurd
Kirman Selçuk
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3. Melikşah
(1072-1092)
 
Tutuş
Suriye Selçuk
 
Tekiş
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5. Berkyaruk
(1094-1105)
 
8. Sencer
(1118-1157)
 
4. Mahmud
(1092-1094)
 
7. Muhammed
(1105-1118)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6. II. Melikşah
(1105)
 
9. II. Mahmud
(1118-1131)
 
12. Mesud
(1134-1152)
 
15. Süleyman Şah
(1160-1161)
 
11. II. Tuğrul
(1132-1134)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
13. III. Melikşah
(1161-1176)
 
14. II. Muhammed
(1153-1160)
 
10. Davud
(1131-1132)
 
 
 
 
 
16. Arslan
(1161-1176)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
17. III. Tuğrul
(1176-1194)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Selçuklu Hanedanı</span> Oğuz Türklerinin Kınık boyuna bağlı bir Türk hanedanı

Selçuklu Hanedanı, Orta Asya kökenli Oğuz Türklerinin bir kolu olan Kınık boyuna mensup bir aile. Dukak'ın soyundan gelen ve Selçuk'un kurduğu Büyük Selçuklu İmparatorluğu ile bir hanedan halini alan Selçuklular 11. ve 14. yüzyıllar arasında Orta Asya'nın bir bölümünü, Anadolu'yu ve Orta Doğu'yu yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Harezmşahlar Devleti</span> Orta Asyanın Harezm bölgesinde kurulu eski bir Türk devleti (1077–1231)

Harezmşahlar veya Harzemşahlar Devleti, Orta Asya'da Harezm bölgesinde Kutbeddin Muhammed Harezmşah tarafından kurulan Türk-İran geleneğine dayalı bir devlettir. Bu devlet, Anadolu Selçuklu Devleti ile 1230 yılında yapılan Yassıçemen Muharebesi sonucunda iyice zayıflamış, 1231 yılında Celaleddin Harezmşah'ın ölümü ile yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gazneliler</span> Orta Asyada eski bir Türk devleti

Gazneliler, 963-1186 yılları arasında Maveraünnehir, Afganistan, Hindistan'ın kuzeyi ve Horasan'da hüküm sürmüş olan Türk devleti. Gazneliler adlarını başkent edindikleri, hâlen Afganistan sınırları içinde bulunan Gazne şehrinden almıştı. Mahmud-ı Gaznevî'nin Yemînüddevle lakabına atıfla bu hanedana Yemînîler denilmektedir. Ayrıca hanedanın babası Sebük Tigin'e atıfla Sebük Teginîler olarak da anılmaktadır. Gazne Devleti'nden önce bu topraklarda hüküm sürmüş olan Fars asıllı Samanîlerin siyasi ve kültürel etkisinden dolayı Gazneli Türkler, zaman içerisinde Farslaşmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Harezm</span>

Harezm, Ceyhun Nehri'nin Aral Gölü'ne döküldüğü yerin her iki yanında yer alan tarihsel bölgedir.

Çağrı Bey tam adıyla Ebu Süleyman Davud Çağrı Bey bin Mikail, Oğuzlar'ın Kınık boyundan Selçuklu hükümdarı Selçuk Bey'in torunu, Mikail'in oğlu, Tuğrul Bey'in ağabeyi ve Alp Arslan'ın babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Selçuklu sultanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Büyük Selçuklu sultanları, 1037-1194 yılları arasında hüküm sürmüşlerdir. Bu devlete ismini veren Oğuzların Kınık boyundan olan Selçuk Bey, Cend şehrinde kendi devletini kurdu. Karahanlılar ve Samaniler arasındaki hakimiyet mücadelesinde Samanîlerin yanında yer aldı. Bir savaşta ölen oğlu Mikail'in oğulları olan Tuğrul Bey ve Çağrı Bey yanına alarak kendi yetiştirdi. 1007 veya 1009 yılında Cend'de öldü. Tuğrul Bey Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. Sultan Sencer'den sonra Büyük Selçuklu Devleti yıkılmış, aynı hanedan Irak Selçuklu Devleti'ni yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Sencer</span> Büyük Selçuklu Devleti ve Horasan Selçuklularının 9. ve son sultanı

Ahmed Sencer veya Sultan Sencer ya da Muizzeddin Ahmed Sencer, 1097-1118 tarihleri arası Horasan Selçuklu Sultanı, 1118-1157 döneminde Büyük Selçuklu Sultanı.

<span class="mw-page-title-main">Irak Selçukluları</span>

Irak Selçukluları, Büyük Selçuklu Devleti'nin sekizinci sultanı Sencer'in Oğuzlar tarafından yenilerek esaretinde hastalanarak öldükten sonra İki Irak 'ı yöneten Selçuklular.

<span class="mw-page-title-main">İldenizliler</span> Azerbaycanda Kurulmuş Bir Türk Atabeyliği

Eldenizler, ayrıca Eldegezler, İldenizliler veya Azerbaycan Atabeyleri [Azerice: Eldənizlər] - 1136-1225'te Azerbaycan'ı, Doğu Anadolu'yu, Kuzey Irak'ı, İran'ı ve Cibal'ı yöneten tarihi bir devlet. Hanedanlığın kuruluşu Kıpçak asıllı Şemseddin İldeniz ile bağlantılıdır. Böylece Arran'ı Sultan Mesud'dan ikta olarak alan Eldeniz, gücünü kısa sürede tüm Azerbaycan'a yaydı. Eldeniz, oğulluğu Arslanşah'ı 1160 yılında hükümdar yaptıktan sonra Irak Selçuklu Devleti'nde fiilen iktidarı ele geçirdi. Şemseddin İldeniz döneminde Azerbaycan atabeylerinin toprakları Arran, Azerbaycan, Şirvan, Cibal, Hemedan, Gilan, Mazenderan, İsfahan, Rey, Musul, Kirman, Fars, Huzistan, Ahlat, Erzurum ve Meraga topraklarını içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Berkyaruk</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Berkyaruk (Temmuz 1081 - 22 Aralık 1104), Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın oğlu ve 1092-1104 yılları arasında Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Tapar</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Muhammed Tapar ya da Gıyaseddîn Muhammed Tapar Büyük Selçuklu Sultanı ve Melikşah'ın oğlu.

II. Mahmud Büyük Selçuklu Sultanı ve Muhammed Tapar'ın oğlu.

Atsız, "Harezm şahı" unvanı ile Harezmşahlar Devleti hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">İlarslan</span> Harzemşahlar devletinin 1156-1172 arasındaki hükümdarı

İlarslan, 22 Ağustos 1156 ile 7 Mart 1172 tarihleri arasında Harezmşahlar devletinin hükümdarlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Tekiş</span>

Alâeddin Tekiş 1172 ile 1200 döneminde Harezmşahlar devletinin hükümdarlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ürgenç</span>

Ürgenç veya Gürgenç, Özbekistan'da şehir.

Gıyaseddin Mesud Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı olan amcası Sultan Ahmed Sencer'e bağımlı olarak Irak ve batı İran'da hüküm süren Irak Selçuklu Devleti sultanlığı yaptı.

Davud 1131-1132 yılları arasında hüküm sürmüş Irak Selçuklu Sultanı.

I. Tuğrul, 1109 yılında doğmuştur. Babası Büyük Selçuklu Sultanı Muhammed Tapar'dır. Babası Muhammet Tapar kendisine Irak-ı Acem'i vermişti. 1118 yılında babası Muhammet Tapar'ın ölümü üzerine abisi Mahmut Selçuklu tahtına çıksa da amcası Sencer'e yenilmişti. Sencer Mahmut'u affetti ve babasının topraklarını verdi. Ama Sencer Mahmut'a babası Muhammet Tapar'ın tamamen topraklarını vermemiş, Azerbaycan'ı Mahmut'un kardeşi Meusud'a, İsfahan'ın yarısını ve Fars eyaletini Mahmut'un bir diğer kardeşi Selçuk Şah'a verirken Tuğrul'u Irak-ı Acem'de bırakmış ve Sencer bazı toprakları devlete bağlamıştır.

Kutluk İnanc - İldenizliler Prensi, Muhammed Cihan Pehlevan'ın üvey oğlu.