İçeriğe atla

Honorius

Başlığın diğer anlamları için Honorius (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Honorius
Batı Roma imparatoru
Hüküm süresi23 Ocak 393 - 395 (Babasının altında Augustus olarak);
395 - 15 Ağustos 423 (Batı imparatoru)
Önce gelenI. Theodosius
Sonra gelenIII. Valentinianus
Doğum9 Eylül 384
Ölüm15 Ağustos 423 (38 yaşında)
Eş(ler)iStilicho'nun kızı Maria
Tam adı
Flavius Honorius Augustus
HanedanTheodosius Hanedanı
BabasıI. Theodosius
AnnesiAelia Flaccilla

Flavius Honorius (9 Eylül 384 - 15 Ağustos 423), 393-395 yılları arasında Roma imparatoru ve 395'ten ölümüne kadar Batı Roma imparatoruydu. I. Theodosius ve ilk karısı Aelia Flaccilla'nın küçük oğlu ve Doğu Roma imparatoru Arcadius'un kardeşiydi.

Honorius'un hükümdarlığı Roma İmparatorluğu'nun topraklarının eriyişine tanık olmuştur. Honorius öldüğünde geride yıkımın eşiğinde bir imparatorluk bırakmıştı.

Hükümdarlığı

İlk yılları

İki yaşında konsül olduktan sonra Honorius 23 Ocak 393'te Augustus ilan edildi ve böylece ortak hükümdar oldu. Theodosius'un 395'in Ocak ayında ölümünün ardından Honorius ve Arcadius imparatorluğu böldüler ve Honorius on yaşında Batı Roma imparatoru oldu.

Hükümdarlığının ilk döneminde Honorius Vandal general Stilicho'nun askerî liderliğine bel bağladı. Genç imparator ile bağlarını güçlendirmek için Stilicho kızı Maria'yı Honorius ile evlendirdi. Bu olay için Stilicho'nun saray şairi Claudianus tarafından yazılan "düğün şiiri" hâlen durmaktadır.

Başlangıçta Honorius başkent olarak Milano'yu seçmişti ancak 402 yılında Vizigotlar İtalya'ya girince başkentini bataklıklar ve güçlü surlarla korunan kıyı şehri Ravenna'ya taşıdı. Yeni başkent savunması kolay olmakla birlikte Roma kuvvetlerinin orta İtalya'yı barbar istilalarından koruyabilmesi açısından kötü bir konumdaydı.

Batı Roma İmparatorluğu'nun eriyişi

Honorius'un hükümdarlığı imparatorluk sınırlarına giren barbarlardan bir dizi gaspçıya kadar çeşitli tehditlerden muzdaripti.

Gildo'nun kuzey Afrika'daki isyanı iki yıl sürmüştü (397-398). 405'te Radagaisus önderliğindeki bir barbar ordusu İtalya'yı istila etmiş 406'da Stilicho tarafından yenilgiye uğratılana kadar imparatorluğun kalbine büyük zarar vermişti.

Britanya ise çok daha sorunlu bir durumdaydı. Büyük Britanya'daki topraklar imparatorluğun desteğinden yoksun izoleydiler ve askerler Marcus'un 406-407 yılları arasındaki isyanını, Gratianus'un 407'deki isyanını ve III. Konstantin'in isyanını desteklemişlerdi. Konstantin 407'de Galya'yı istila ederek Arles'i işgal etmişti.

408 yılında Stilicho muhtemelen bir saray komplosunun neticesinde Honorius'un arzusuyla idam edildi.

Honorius ve kız kardşi Galla Placidia'yı resmeden madalyonlar

409'da Vizigotların kralı I. Alaric'in desteğiyle Priscus Attalus Roma'da kendini imparator ilan etti; Hispania'da Gerontius ve Maximus ayaklandı. 410'da Doğu Roma İmparatorluğu Honorius'u kurtarmak için 6 lejyon (40.000 asker)[1] gönderdi. Priscus'un üstesinden gelmek için Alaric ile anlaşmayı denedi. Alaric fidye olarak 2.250 kilo altın, 13.500 kilo gümüş, 4.000 ipek tunik 3.000 kırmızı boyalı post ve 1.350 kilo biber almayı başardı.[2] Alaric 410 yılında Attalus'a olan desteğini çekti ancak daha sonra İtalya'ya girdi ve Roma'yı yağmaladı. Konstantin'in bir generali olan Gerontius Konstantin'e karşı Maimus'u Hispania'da imparator ilan etti ancak Honorius kendi generali Constantius'u göndererek Konstantin, Maximus ve Gerontius arasındaki mücadeleye katıldı ve 411 yılında isyanları bastırdı.

Bu dönemde Galya'da yeniden sorunlar baş gösterdi. Constantius'un askerlerinin İtalya'ya dönmesinden hemen sonra Jovinus Alanlar, Burgundlar ve Galya asillerinin desteğiyle kuzey Galya'da ayaklandı. Jovianus 412'de istilacı Gotlardan Ataulf ile pazarlık yapmaya çalıştı ancak Jovinus'un kardeşi Sebastianus'u Augustus ilan etmesi Ataulf'u Honorius ile ittifak arayışına itti. Honorius Jovinus ile olan sorunu Ataulf'a bıraktı ve Jovinus 413 yılında yenilgiye uğratılarak idam edildi.

414'te Constantius, Priscus Attalus'u bir kere daha imparator ilan eden Ataulf'a saldırdı. Ataulf Constantius tarafından Hispania'ya gitmek zorunda bırakıldı ve Vizigot desteğini bir kere daha yitiren Attalus yakalandı ve tahttan indirildi.

Galya'nın kuzeydoğu bölümü daha da büyük bir Frank etkisine girerken 418'de imzalanan bir antlaşma ile Galya'nın güneybatı bölümü, eski Gallia Aquitania Vizigotlara bırakıldı.

420-422 arası dönemde bir başka Maximus (belki de aynısı) Hispania'da iktidara geldi ve gitti. Honorius 417'den beri kız kardeşi Galla Placidia ile evli olan generali Constantius'u 421'de eş-imparator olarak kabul etti. 422'de Constantius'un ölmesi üzerine yeniden tek imparator haline geldi.

Ölümü

Honorius 423'te hiçbir varis bırakmadan ödemden öldü. Geçici olarak Joannes imparator seçildi. Ancak ertesi yıl Doğu Roma imparatoru II. Theodosius, Galla Placidia ve III. Constantius'un oğlu olan kuzeni III. Valentinianus'u imparator olarak seçti.

Bağışları

Tahtta bulunduğu sürede Mardin'de bulunan Mor Gabriel Manastırı'na bağış yapmıştır.[]

Roma'nın yağmalanması

Honorius'un hükümdarlığının en önemli olayı Roma'nın Alaric'in yönetimindeki Vizigotlar tarafından 24 Ağustos 410 tarihinde saldırıya uğrayıp yağmalanmasıdır.

Şehir 408'in yazında Stilicho'nun idamından beri kuşatma altındaydı. O dönemde artık neredeyse tamamı barbarlardan oluşan Roma ordusunu kontrol edecek güçlü bir generalden yoksun olan Honorius Alaric'in güçlerine doğrudan saldırmak için yapabileceği pek bir şey yoktu ve görünüşe göre mevcut şartlarda uygulayabileceği yegane taktiği seçmişti. Edilgen bir şekilde Vizigotların yorgun düşmelerini beklemek ve elinden geldiğince güçlerini tertiplemek. Ne yazık ki bu eylem Honorius'un tereddütlü karakterinin ürünüydü ve bu yüzden gerek çağdaşlarınca, gerekse de daha sonraki tarihçiler tarafından çok eleştirilmişti.

Bu planın o dönemde işe yarayıp yarayamayacağı özellikle üst düzey askeri kademelere yalnızca Katolikleri getirerek kendini yetenekli subaylardan yoksun bırakmış olması nedeniyle tartışmalıdır.[3] Her ne olursa olsun olaylar kendiliğinden gelişti. Açlıktan muzdarip Roma'nın kapılarını birisi açtı ve Gotlar şehre aktılar. Şehir yedi yüzyıl önceki bir Galyalı istilasından beri yabancı bir gücün kontrolüne geçmemişti. Muzaffer Vizigotlar maddi zarardan ziyade muazzam bir duygusal tahribat yaptılar. Olayın şoku Britanya'dan Kudüs'e her yerde yankı buldu ve Augustinus'a başyapıtı Tanrının Şehri'ni (Latince: De Civitate Dei) yazmasına ilham olmuştur.

410 yılında Britanya'dan yerel barbar saldırılarına karşı mücadele için yardım talebi gelmişti. Vizigotlarla meşgul olan ve bu yerel eyalete yardım edebilecek kapasiteden yoksun olan Honorius Britanyalılara kendi kendilerini en iyi şekilde savunmalarını söylemişti.

Honorius ile ilgili değerlendirmeler

Procopius'un Savaşlar hakkında adlı eserinde aktardığı (Gibbon'ın inanmadığı) bir hikâyeye göre Roma'nın yok olduğunu duyan Honorius haberin "Roma" adını verdiği bir tavukla ilgili olduğunu zannetmiş ve daha biraz evvel kendi eliyle bu tavuğu beslediğini söylemiştir. Bunun üzerine kendisine söz konusu olan Roma'nın tavuk değil şehir olduğu açıklanmıştır.[4]

Tarihçi J.B. Burry Honorius'un hükümdarlığıyla ilgili kendi görüşünü özetlerken "Şayet hükümdarlığı batı Avrupa'nın Romalılıktan Tötonluğa geçmesi gerektiğine karar verildiği hayati bir dönemle çakışmasaydı adı imparatorluk tahtını işgal eden en silik kişiler arasında unutulurdu," diye yazmıştır. 28 yıllık dönemin felaketlerini sıraladıktan sonra Bury şöyle tamamlamıştır: "Topraklarını istila eden düşmanlara karşı dikkate değer hiçbir şey yapmamış biri olarak doğal bir şekilde ölene kadar tahtı işgal edecek ve kendisine karşı ayaklanan yığınla tiranın yok oluşuna tanık olacak şekilde fazlasıyla talihliydi."[5]

Kaynakça

Notlar

  1. ^ J. Norwich, Byzantium: The Early Centuries, 136
  2. ^ J. Norwich, Byzantium: The Early Centuries, 134
  3. ^ Edward Gibbon, The Decline and Fall of the Roman Empire, III, (London: Everyman's Library, 1993), s. 247.
  4. ^ "[[Procopius (tarihçi)|Procopius]], "[[Procopius (tarihçi)#Justinian'ın savaşları|Savaşlar hakkında]]", III. kitap, II. bölüm". 11 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2007. 
  5. ^ John Bagnall Bury, History of the Later Roman Empire, 1923 1 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (New York: Dover, 1958), s. 213
Resmî unvanlar
Önce gelen:
I. Theodosius
Batı Roma imparatoru
395–423 		Sonra gelen:
III. Valentinianus

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Batı Roma İmparatorluğu</span> Roma İmparatorluğunun bağımsız yönetilmiş batı yarısı

Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında İmparator I. Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan bir devlettir. Diğer yarısı ise Doğu Roma İmparatorluğu olan devlet, MS 3. ile 5. yüzyıllar arasında var olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu, ayrı bir bağımsız İmparatorluk mahkemesi tarafından yönetildikleri herhangi bir zamanda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinden oluşuyordu. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu terimleri modern zamanlarda fiilen bağımsız olan siyasi varlıkları tanımlamak için icat edildi; Çağdaş Romalılar İmparatorluğun iki ayrı imparatorluğa bölündüğünü düşünmediler, ancak onu iki ayrı imparatorluk mahkemesi tarafından yönetilen tek bir yönetim olarak idari bir çare olarak gördüler.

<span class="mw-page-title-main">Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü</span>

MS 5. yüzyılda Akdeniz'de meydana gelen büyük değişiklik genelde Roma'nın çöküşü olarak adlandırılır. Yüzyılın başında Roma İmparatorluğu hâlâ Büyük Britanya'dan Büyük Sahra'ya, İspanya'dan Orta Doğu'ya kadar uzanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Roma İmparatorluğu</span> Avrupanın büyük bir bölümü, Batı Asya ve Kuzey Afrikada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (MÖ 27—MS 1453)

Roma İmparatorluğu, Roma Cumhuriyeti döneminde, Augustus'un cumhuriyeti tek başına yönetebilecek yetkiler alması ve cumhuriyet döneminde kimseye verilmemiş haklara sahip olmasıyla oluşan Antik Roma devletidir. Augustus, MÖ 2 yılına kadar cumhuriyeti kendinden sonra da tek bir kişinin yönetebilmesini sağlayacak anayasal reformlar gerçekleştirdi ve Roma İmparatorluğu tam anlamıyla oluşmuş oldu.

Magister militum, Roma İmparatorluğu'nda ve cumhuriyet döneminde bugünün genelkurmay başkanına denk gelen askerî rütbeydi. İmparatordan veya konsülden sonra askeri alanda en yetkili rütbe magister militumdur. Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesinden sonra her iki imparatorlukta da bu rütbe sistemi devam etmiştir. Doğu Roma İmparatorluğu'nun son dönemlerinde imparatorların bu rütbeyi bizzat kendilerine verdikleri görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Vizigotlar</span> Cermen kabilesi Gotların en büyük iki kolundan birisi ve en iyisidir

Vizigotlar büyük bir Cermen kabilesi olan Gotların en büyük iki kolundan biridir. MS 370 yılından itibaren Kavimler Göçü ile beraber hareket eden en önemli topluluklardandır. Batı Roma İmparatorluğunun çökmesinden sonra Batı Avrupa tarihinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Julianus</span> 331-363 yılları arasında yaşamıştır. 361-363 yılları arasında Konstantin Hanedanına mensup son pagan Roma imparatoruydu.

Flavius Claudius Iulianus ya da Julianus Apostata, 361-363 yılları arasında Konstantin Hanedanı'na mensup Roma imparatoruydu. Kendisi son pagan Roma imparatoruydu ve imparatorluktaki çöküşü durdurmak amacıyla geleneksel ibadeti geri getirmeye çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Constantinus</span>

Flavius Claudius Constantinus 337-340 yılları arasında Roma imparatoruydu. Büyük Konstantin ve Fausta'nın en büyük oğlu olarak Arles'de doğmuş ve bir Hristiyan olarak büyütülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">III. Valentinianus</span>

Flavius Placidius Valentinianus veya kısaca III. Valentinianus, 425-455 yılları arasında Batı Roma imparatoru idi. Batı Roma'nın son imparatorlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">III. Constantius</span> Romalı İmparator

III. Konstantius, geç dönem Romalı general, politikacı ve İmparator. 410'lar boyunca tahtın arkasındaki asıl güçtü ve nihayet 421 yılında Honorius'la birlikte müşterek Batı Roma İmparatoru olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Priscus Attalus</span>

Priscus Attalus Vizigotlar'ın desteği ile Roma İmparatoru Honorius'a karşı iki defa imparatorluğunu ilan etmiş olan Romalı Senatör.

Sebastianus, Gaspçı İmparator Jovinus'un kardeşi olan Güney Galyalı aristokrat. Jovinus'un Batı Roma İmparatoru Honorius'a karşı 411 yılında Galya'da imparatorluğunu ilan etmesinden sonra, abisi tarafından 412 yılında Augustus olarak ilan edilmiştir. Sebastianus'a ait, Arles ve Trier'de basılmış sikkeler mevcuttur.

Maximus, 409 - 411 yılları arasında antik çağda Hispania olarak geçen topraklarda İmparatorluğunu ilan etmiş olan Gaspçı. Bir olasılığa göre babası olan general Gerontius tarafından seçilmiştir.

Constans, İmparator Honorius'a karşı imparatorluğunu ilan eden gaspçı III. Constantinus'un oğlu ve 409 - 411 yılları arasında babası tarafından müşterek imparator ilan eden Romalı.

Jovinus, Gaspçı İmparator III. Constantinus'un devrilmesinden sonra 411 - 413 yılları arasında imparatorluğunu ilan etmiş olan Galya kökenli Romalı senatör.

<span class="mw-page-title-main">III. Constantinus</span>

III. Constantinus 407 yılında kendini Batı Roma İmparatoru ilan eden ve 411 yılında tahttan feragat etmesinden kısa bir süre sonra öldürülen Romalı general.

<span class="mw-page-title-main">İtalya (eyalet)</span> Antik Roma döneminde İtalya yarımadasının ismix

İtalya (Italia), Roma Cumhuriyeti ve ardından gelen Roma İmparatorluğu döneminde İtalya yarımadasına verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Britanya'da Roma hakimiyetinin sonu</span>

Britanya'da Roma hakimiyetinin sonu, Roma İmparatorluğu'nun Büyük Britanya'dan çekilmesi üzerine başlayan tarihi dönemi anlatır. Bu dönem tek bir tarihle ifade edilemeyecek kadar karmaşık olmuştur. Adada farklı yerlerdeki Roma hakimiyeti farklı zamanlarda ve farklı mekanizmalarla sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Roma'nın Yağmalanması (410)</span> kuşatma

Roma'nın Yağmalanması, 24 Ağustos 410 tarihinde gerçekleşmiştir. Şehre Alarik komutasında Vizigotlar saldırdı. O dönem Roma artık Batı Roma İmparatorluğu'nun başkenti değildi; önce 286 yılında Mediolanum, sonra 402 yılında Ravenna başkent olmuştu. Ancak "ölümsüz şehir" olarak zirve pozisyonunu koruyordu ve imparatorluğun manevi başkentiydi. Şehrin yağmalanması, imparatorluğun kendisi kadar dostları, müttefikleri ile dönem için çok büyük bir şoktu.

<span class="mw-page-title-main">Fiesole Muharebesi (406)</span> muharebe

Fiesole Muharebesi, Batı Roma İmparatorluğu'nun Gotlar tarafından istilasının bir parçası olarak MS 406'da yapıldı. General Flavius Stilicho, Pollentia ve Verona savaşlarında Vizigotları püskürttükten sonra, Radagais liderliğinde Floransa'ya saldıran yeni bir Vandal ve Got saldırısıyla karşılaştı. Stilicho nihayetinde Hunlu Uldız ve Goth Sarus'un desteğiyle Fiesole'deki işgalcileri yendi. Radagaisus savaştan sonra idam edildi ve ordusundan sağ kalanlar I. Alarik'e kaçtı.

<span class="mw-page-title-main">Ataulf</span>

Ataulf 411'den 415'e kadar Vizigot Kralı. Hükümdarlığı sırasında Vizigot devletini bir kabile krallığından Geç Antik Çağ'ın önemli bir siyasi gücüne dönüştürmüştür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.