İçeriğe atla

Hong Kong üzerindeki egemenliğin devri

Büyük Britanya 1842 yılında Hong Kong Adası'nı, 1860 yılında Kowloon Yarımadası'nı ve 1898 yılında Yeni Bölgeler'i kazandı.

Hong Kong üzerindeki egemenlik, 30 Haziran 1997 tarihinde Birleşik Krallık'tan Çin'e devredildi. Bu olay, Hong Kong'daki Britanya yönetiminin sonunu işaretlemesinin yanı sıra yaygın olarak Britanya İmparatorluğu'nun sonu olarak sayılır.

Britanya'nın Hong Kong üzerindeki egemenliği, Çinlilerin arasında "üç eşitsiz anlaşma" olarak bilinen anlaşmalar dizisi kapsamında yer aldı. Çing Hanedanı'nın I. Afyon Savaşı (1839-1842)'nı kaybetmesiyle Britanya İmparatorluğu, Nanking Anlaşması'nın imzalanmasıyla Hong Kong Adası'nı kazandı. II. Afyon Savaşı sonucunda Britanya İmparatorluğu, 24 Ekim 1860 tarihinde yer alan Pekin Konvansiyonu ile Kowloon Yarımadası'nı da kazandı. Son olarak, Çing Hanedanı'nın Birinci Çin-Japon Savaşı (1894-1895)'nı kaybetmesi sonrasında 9 Haziran 1898 tarihinde düzenlenen "Hong Kong Bölgesinin Genişletilmesine İlişkin Anlaşma", Yeni Bölgeler'in de Britanya'ya verilmesine yol verdi. Bu en son anlaşma çerçevesinde Hong Kong genişletildi ve bu topraklar üzerinde Çing Hanedanı ile Britanya İmparatorluğu arasında 99 yıllık kira sözleşmesi başladı.

19 Aralık 1984 tarihinde imzalanan Çin-Britanya Ortak Bildirisi, Hong Kong'un kiralanmasının sonunu resmi olarak kesinleştirdi ve Hong Kong'un 50 sene boyunca aşamalı olarak Çin'le tekrar birleşmesini detaylar. Bu, "tek ülke, iki sistem" politikasının başlangıcını işaretler ve Hong Kong böylece Çin'in ilk özel idari bölgesi oldu (Hong Kong'un komşusu Makao üzerinde egemenlik ise 20 Aralık 1999 tarihinde Portekiz'den Çin'e devredildi). Devredilme olayı ancak Britanya'nın girdiği kira sözleşmesinin sona ermesiyle yer aldı ve devir teslim töreni, Britanya tahtın varisi Prens Charles'ın katılımıyla küresel olarak yayınlandı.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin (bölge)</span>

Çin (Geleneksel Çin yazısı: 中國; Basitleştirilmiş Çince:

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong</span> Çinin özel idari bölgesi

Hong Kong (Çince: 香港, Kantonca telaffuzu:

<span class="mw-page-title-main">Britanya İmparatorluğu</span> Birleşik Krallık tarafından yönetilmiş devletler ve dominyonlardan oluşan imparatorluk

Britanya İmparatorluğu, Birleşik Krallık veya öncül devletleri tarafından yönetilen dominyonlar, sömürgeler, himayeler ve mandalar ile diğer bağımlı bölgelerden oluşmuş olan imparatorluktur. 16. ve 17. yüzyıllarda İngiltere Krallığı tarafından kurulan denizaşırı sömürgeler ve ticaret karakolları olarak başlamıştı. En güçlü döneminde tarihteki en geniş topraklara sahip devlet olmasının yanı sıra bir yüzyıldan fazla bir süre boyunca dünyanın en önde gelen küresel gücüydü. 1922'de 458 milyon kişi, yani dünya nüfusunun neredeyse dörtte biri, Britanya İmparatorluğu'nun egemenliği altındaydı ve toprakları 33.000.000 km2'lik alanı kapsıyordu. Bu derece geniş bir coğrafyaya hükmettiği için siyasi, dilsel ve kültürel kalıtı hâlen yaygın olarak devam etmektedir. Gücünün doruklarındayken, dünya geneline yayılmış toprakları nedeniyle her zaman en az bir bölgesinde gün ışığı olmasından ötürü "üzerinde güneş batmayan imparatorluk" olarak da tanımlanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Çing Hanedanı</span> Doğu Asyada kurulan Çinin son imparatorluk hanedanı

Çing Hanedanı, 1644-1911 yılları arasında Çin'de hüküm sürmüş hanedandır. Kurucusu, Çin'in kuzeydoğusunda yaşayan Mançuların Aisin Gioro klanıdır; bu nedenle Mançu Hanedanı olarak da adlandırılır. Çin'in son imparatorluk hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nanking Antlaşması</span> 29 Ağustos 1842 tarihinde imzalanarak Birleşik Krallık ile Çing Hanedanı arasında I. Afyon Savaşını bitiren anlaşma

Nanking Antlaşması, 29 Ağustos 1842 tarihinde Birleşik Krallık ile Çing Hanedanı arasında I. Afyon Savaşı'nı bitiren anlaşmadır. Anlaşma 1813 Mumbai'da imal edilmiş HMS Cornwallis adında bir İngiliz savaş gemisinde imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Denizaşırı Toprakları</span> Birleşik Krallıkın hâkimiyetindeki on dört bölge

Britanya Denizaşırı Toprakları ya da Birleşik Krallık Denizaşırı Toprakları, Birleşik Krallık'ın bir parçasını oluşturmamakla birlikte Birleşik Krallık hâkimiyeti altında bulunan on dört bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong devir teslim töreni</span> Birleşik Krallık tarafından Hong Kongdaki egemen gücün, Çine teslim edilmesi olayı

Hong Kong devir teslim töreni, Birleşik Krallık tarafından Hong Kong'daki egemen gücün, Çin'e teslim edilmesi olayı. Tüm dünyada yayınlanan tören, 30 Haziran 1997 gecesi başlamış ve 1 Temmuz günü sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çin bayrağı</span> Ulusal bayrak

Çin Halk Cumhuriyeti bayrağı, Çin tarafından kullanılan resmi bayraktır.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Aigun Antlaşması</span> Rus İmparatorluğu ile Çinin Mançu hükümdarları Çing Hanedanı arasında gerçekleşen 1858 tarihli Eşitsiz anlaşmadır

Aigun Antlaşması 1858 yılında Rus İmparatorluğu ile Çin'in Mançu hükümdarları Çing Hanedanı arasında gerçekleşen Uzak Doğu Rusyası ile günümüzde Kuzeydoğu Çin olarak bilinen Mançurya arasındaki günümüz sınırının büyük kısmının oluşturulduğu Eşitsiz anlaşmadır. Stanovoy Dağları ile Amur Nehri arasındaki toprakların Çing İmparatorluğu'ndan Rus İmparatorluğu'na devri ile 1689 tarihli Nerçinsk Antlaşması'nı tersine çevirmiş. Rusya, Çin'den 600,000 kilometrekare (231,66 sq mi) üzerinde toprak almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong Bölgesinin Genişletilmesine İlişkin Anlaşma</span>

Hong Kong Bölgesinin Genişletilmesine İlişkin Anlaşma, 1898 yılında Çing Hanedanı ile Britanya İmparatorluğu arasında Britanya Hong Kongu'nun Yeni Bölgeler'i kapsayacak şekilde genişletilmesini sağlayan 99 yıllık süreli toprak kira sözleşmesi. Anlaşma'nın özgün metni, Tayvan'daki Ulusal Saray Müzesi'nde muhafaza edilmektedir.

Çin-Britanya Ortak Bildirisi, 19 Aralık 1984 tarihinde Pekin'de Çin Halk Cumhuriyeti Başbakanı Zhao Ziyang ile Birleşik Krallık Başbakanı Margaret Thatcher tarafından imzalandı. Hong Kong üzerindeki egemenliğin Birleşik Krallık'tan Çin'e devredilmesi sürecinin yolunu açtı.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hong Kongu</span> 1941 ile 1945 yılları arası Japon işgali altında olduğu dönem haricinde Hong Kongun 1841 ile 1997 yılları arası Britanya Kraliyet egemenliği altında olduğu dönem

Britanya Hong Kongu, 1941 ile 1945 yılları arası Japon işgali altında olduğu dönem haricinde Hong Kong'un 1841 ile 1997 yılları arası Britanya Kraliyet egemenliği altında olduğu dönem. Kraliyet kolonisi olarak kurulup, sonradan 1981 yılında Britanya Denizaşırı Toprağı olarak ilan edildi. Hong Kong Adası, Birinci Afyon Savaşı (1839-42) sonrasında Çin'deki Çing Hanedanı tarafından Britanya'ya devredildi. Kowloon Yarımadası da İkinci Afyon Savaşı (1856-60) sonrasında Britanya'nın Hong Kong kolonisine eklendi. Son olarak, 99 yıllık bir kira sözleşmesi altında Yeni Bölgeler de Britanya'ya verildi. Hong Kong Adası ile Kowloon Yarımadası'nın kalıcı olarak Britanya'ya ait olmasına rağmen Hong Kong topraklarının %90'dan fazlasını oluşturan Yeni Bölgeler, Hong Kong ekonomisi için o kadar çok önemliydi ki Britanya, kira sözleşmesinin sona ermesiyle Hong Kong üzerindeki egemenliği tümüyle Çin'e devretmeye karar verdi. Bu devir süreci, bazı kaynaklarca Britanya İmparatorluğu'nun sonunu işaretler. Hong Kong bugün dahi koloni döneminin etkisini sürdüren özelliklere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Eşitsiz anlaşma</span>

Eşitsiz anlaşma Çin'de; 19. yüzyıl ile 20. yüzyılın başında Batılı güçler tarafından askeri yenilgiyle uğradıktan sonra ya da bu güçler tarafından askerî eylem tehdidi yapıldığı durumlarda Çin'deki Çing Hanedanı ve Japonya'daki Tokugawa şogunluğu tarafından imzalanan anlaşma dizisine verilen isim. Bu terim aynı zamanda, aynı dönem boyunca Meiji Restorasyonu sonrası Japon İmparatorluğu'nun Kore'deki Joseon Krallığı'na karşı uyguladığı anlaşmalar için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Şanghay Uluslararası İmtiyaz Bölgesi</span>

Şanghay Uluslararası İmtiyaz Bölgesi, Çin Şanghay şehrinde, varlığı 1863 ila 1941 yılları arasında süren bir imtiyaz bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong tarihi</span>

Hong Kong tarihi Hong Kong’un keşfinden başlayıp günümüze kadar gelen tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">Pekin Sözleşmesi</span>

Pekin Sözleşmesi veya Birinci Pekin Sözleşmesi, 1860 yılında Çing Hanedanı ile Büyük Britanya, Fransa ve Rus İmparatorluğu arasında imzalanan üç farklı antlaşmadan oluşan bir sözleşmedir. Sözleşme, Çin'de eşitsiz anlaşmalar arasında kabul edilir.

Hong Kong-Türkiye ilişkileri, Hong Kong ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Hong Kong'da bir başkonsolosluğu vardır. Başkonsolosluk 1974 yılında Londra Büyükelçiliğine bağlı olarak açılmış, 1979'da ekonomik sebeplerden ötürü kapanmış, 1991 yılında tekrar faaliyete geçmiştir. Hong Kong'un 1 Temmuz 1997 tarihinde, İngiltere'den Çin Halk Cumhuriyeti'ne devrinden bu yana Başkonsolosluk Pekin Büyükelçiliğine bağlıdır.

Makao-Türkiye ilişkileri, Makao ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Makao'da bir diplomatik misyonu olmamakla birlikte, Türkiye'nin Hong Kong başkonsolosluğu üzerinden Makao ile ilgili işlemleri gerçekleştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Makao üzerindeki egemenliğin devri</span>

Makao üzerindeki egemenlik, 20 Aralık 1999 tarihinde Portekiz'den Çin Halk Cumhuriyeti'ne devredildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.