Kuş gribi. Virüs kaynaklı ölümcül bir hayvan hastalığıdır. Virüsün H5N1 adındaki türevi insanları da öldürebilir.
Grip, influenza veya enflüanza, viral bir hastalıktır. Sağlıklı insanlarda ortalama bir haftada geçmesine rağmen; vücut direncini düşüren kronik hastalığı olan kişilerde ve yaşlılarda pnömoni (zatürre), meningoensefalit, myokardit gibi ölümle sonuçlanabilecek hastalıklara yol açabilir. Bu tür risk grubundaki kişilere "yüksek risk grubundaki kişiler" denir.
İspanyol gribi ya da İspanyol nezlesi, 1918 - 1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türünün yol açtığı grip salgınıdır. İspanyol gribi, 500 milyondan fazla kişiye bulaşması sonucu 18 ay içinde 50 milyon dolayında insanın ölümüne sebep olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgınlardan biri olmuştur. Salgın ılımlı ilk dalga, şiddetli ikinci dalga ve artçı üçüncü dalga olmak üzere üç dalga hâlinde seyretmiştir. İspanyol gribinin bir özelliği; zayıf, yaşlı ve çocuklardan çok, sağlıklı genç erişkinleri etkilemesidir. I. Dünya Savaşı'nın son aylarında tüm dünyayı etkisi altına almış hatta kimi tarihçilere göre dört yıl süren savaşın sona ermesinde önemli bir etken olmuştur.
Pandemiler veya pandemik hastalıklar, dünyada birden fazla ülkede veya kıtada, çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara (epidemilere) verilen genel isimdir.
Domuz gribi, Orthomyxoviridae ailesinden, herhangi bir virüs tarafından oluşmuştur. Domuzlarda oluşan virüse çok benzediği için adına Domuz Gribi denmektedir. Hastalık tıp alanında İngilizce swine influenza virus kelimelerinin baş harflerinin bir araya getirilmesiyle kısaca SIV olarak adlandırılır. Bilinen tüm SIV tipleri ya Influenzavirus A (çoğunlukla) ya da Influenzavirus C (ender) tipindedir. Aşısı bulunmaktadır. 2009 salgınına neden olan virüs, influenza A virüsünün alt türlerinden biri olan H1N1'dir.
Antijenik sapma, bir virüsün iki veya daha fazla farklı suşunun ya da iki veya daha fazla değişik virüsün suşlarının, bir araya gelerek orijinal virüslerden daha farklı bir antijenik özellik kazanan yeni virüslerin ortaya çıkması sürecidir. Bu terim genellikle grip virüsleri için kullanılsa da, koyunlardaki visna maedi virüsü gibi farklı virüslerde demeydana gelebilir. Antijenik sapma, reassortman ya da viral sapma vakalarında oluşan, genotipik ve fenotipik değişimle sonuçlanan bir durumdur.
Grip mevsimi, grip salgınlarının yaygınlığı ile karakterize edilen yıllık tekrarlanan bir dönemdir. Mevsim, her yarımkürede yılın soğuk yarısında gerçekleşir. Grip etkisi bazen coğrafi olarak tahmin edilebilir ve hatta izlenebilir. Her mevsimde ana grip aktivitesinin başlangıcı lokasyona göre değişmekle birlikte, herhangi bir spesifik yerde bu küçük salgınlar genellikle zirveye yaklaşık 3 haftada çıkar ve diğer 3 haftada önemli ölçüde azalmaktadır.
Türkiye'de 2009 domuz gribi salgını, küresel bir salgın haline gelen 2009 domuz gribi salgınının Türkiye'deki serüvenidir. Salgın ilk olarak Nisan 2009'da Meksika'da görüldü ve çabucak dünya geneline yayıldı. 11 Haziran 2009'da ise Dünya Sağlık Örgütü, salgının pandemi seviyesine ulaştığını ilan etmiştir. Nüfusun ezici çoğunluğu hastalığı hafif atlatır ama astım, diyabet, obezite, kardiyovasküler hastalıklardan muzdarip kimseler veya hamileler ile bağışıklık sistemi zayıf olanlar yüksek risk grubunda yer alır. Nadir görülen vakalarda hasta, semptomların ortaya çıkmasınan 3 ila 5 gün sonra solunum yetmezliği çekmeye başlar.
1977-1979 Rus gribi, Sovyetler Birliği tarafından ilk kez 1977'de bildirilen ve 1979'a kadar süren bir grip salgınıydı. Salgın Kuzey Çin'de Mayıs 1977'de başladı.Sovyetler Birliği'nden daha önce başladı. Salgın 25 yaş altında daha etkili oldu. Dünya çapında yaklaşık 700 bin ölümle sonuçlandı. 1946'dan 1957'ye kadar dünya çapında dolaşan bir virüs suşuna çok benzeyen bir H1N1 grip suşundan 1977-1979 Rus gribinin genetik analizi ve bazı olağandışı özellikleri, birçok araştırmacıyı virüsün bir laboratuvar kazası yoluyla halka yayıldığı veya canlılarda aşı denemesi sonucunda kazara yayıldığı yönünde spekülasyonlara neden oldu.
2015 Hint domuz gribi salgını, 2015'in başlarında Hindistan'da H1N1 virüsünün bir salgınını ifade eder. Gujarat ve Rajasthan eyaletleri en kötü etkilenenler oldu.
1957-1958 Asya gribi pandemisi, güney Çin'deki Guizhou'da ortaya çıkan küresel bir influenza A virüsü alt tipi H2N2 salgınıydı. 1957-1958 pandemisinin neden olduğu ölüm sayısının dünya çapında 1 ila 4 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor ve bu da salgını tarihin en ölümcül pandemilerinden biri yapıyor. On yıl sonrasında, yeniden sınıflandırılan H3N2 virali, Hong Kong grip pandemisine (1968–1969) neden oldu.
Üçüncü veba salgını, Çing hanedanlığının Xianfeng İmparatorunun beşinci yılında 1855'te Çin'in Yunnan kentinde başlayan büyük bir bubonik veba salgınıydı. Bubonik (hıyarcıklı) vebanın bu bölümü, tüm yerleşik kıtalara yayıldı ve nihayetinde Hindistan ve Çin'de 12 milyondan fazla ölüme yol açtı. Ölümlerin en az 10 milyonu yalnızca Hindistan'da meydana geldi. Bu salgın tarihin en ölümcül salgınlarından biri olarak kayıtlara geçti. Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi dünya çapındaki kayıpların yılda 200'e düştüğü 1960 yılına kadar aktif olarak kabul edildi. Veba ölümleri o zamandan beri her yıl daha düşük bir seviyede devam etmektedir.
1510 influenza pandemisi, tıp tarihçileri ve epidemiyologlar genel olarak kabul edildiği şekliyle ilk bölgeler arası ve kronik influenza pandemisidir. Kuzey Afrika ve Avrupa'ya yayılmadan önce Asya'da ortaya çıkmıştır. Grip benzeri hastalıklar Avrupa'da en azından Charlemagne'den beri belgelenmiştir, 1357'de ilk defa influenza olarak adlandırılmıştır, ancak 1510'daki grip salgını, matbaanın neden olduğu iletişimdeki ilerlemelerden sonra patolojik olarak tanımlanan ilk salgındır. Grip, bu pandemi sırasında Fransa ve Sicilya'da daha yaygın olarak "coqueluche" ve "coccolucio" olarak bilinir hale geldi ve bu çeşidi erken modern Avrupa'da grip için en popüler isimler haline geldi. Pandemi hükûmet, kilise ve toplumda önemli bir aksamaya neden oldu; neredeyse evrensel enfeksiyon haline geldi ve yaklaşık %1 ölüm oranına ulaştı.
1889-1890'da, Asya gribi veya Rus gribi olarak bilinen bir salgın, dünya çapında yaklaşık 1 milyon insanın ölümüne neden oldu. Tarihin en ölümcül salgınları arasında yer alan pandemi aynı zamanda 19. yüzyılın son büyük salgınıydı. Salgının en çok bildirilen etkileri Ekim 1889'dan Aralık 1890'a kadar gerçekleşti. Mart-Haziran 1891, Kasım 1891-Haziran 1892, 1893-1894 kışı ve 1895'in başlarında tekrarladı.
2017–2018 Amerika Birleşik Devletleri mevsimsel grip salgını, 2017'nin sonlarından 2018'in başlarına kadar sürmüştür. Baskın influenza suşu H3N2 olarak tespit edilmiştir. Mart-Mayıs aylarında, influenza B baskın hale gelmiştir.
Aralık 1972'de Birleşik Devletler'de 'Londra gribi' vakalarına ilişkin raporlar dolaşmaya başladı. 'Londra gribi', görünüşe göre ilk olarak 1971'de Hindistan'da tanımlanmış, ancak ilk olarak 1972'nin başlarında İngiltere'de farklı bir tür olarak tanımlanmış olan bir influenza virüsünün neden olduğu belirli bir influenza formuydu.
H5N1 aşısı, influenza A virüsü alt tipi H5N1'e karşı bağışıklık sağlamayı amaçlayan bir influenza aşısıdır.
Virolojide influenza A virüsü alt tipi H1N1 (A/H1N1), influenza A virüsünün bir alt tipidir. İnsanlardaki başlıca H1N1 suşları salgınları arasında 1918 İspanyol gribi salgını, 1977 Rus gribi salgını ve 2009 domuz gribi salgını yer alır. Bu, alt tipleri virüs suşlarını H1N1, H1N2 vb. olarak sınıflandırmak için kullanılan antijenler olan hemaglutinin (H) ve nöraminidaz (N) glikoproteinlerini içeren bir ortomiksovirüstür. Hemaglutinin kırmızı kan hücrelerinin bir araya toplanmasına neden olur ve virüsü enfekte olmuş hücreye bağlar. Nöraminidaz, virüs parçacıklarının enfekte olmuş hücre boyunca hareket etmesine yardımcı olan ve konakçı hücrelerden tomurcuklanmaya yardımcı olan bir tür glikozit hidrolaz enzimidir.
Köpek gribi, köpekgillerde meydana gelen griptir. Köpek gribine, 2004 yılında köpeklerde hastalığa neden olduğu keşfedilen at gribi virüsü H3N8 gibi influenzavirüs A'nın çeşitleri neden olur. Bu virüse daha önce maruz kalmadıkları için köpeklerin ona karşı doğal bir bağışıklığı yoktur. Bu nedenle hastalık bireysel köpekler arasında hızla bulaşır. Köpek gribi Amerika Birleşik Devletleri'nin bazı bölgesel köpek popülasyonlarında endemik olabilir. Morbiditesi yüksek fakat ölüm oranı düşük bir hastalıktır.
İnfluenza A virüsü alt tipi H5N1 (A/H5N1), insanlarda ve diğer birçok türde hastalığa neden olabilen influenza A virüsünün bir alt tipidir. H5N1 alt tipinin A tipi yüksek derecede patojenik kuş gribi virüsü için HPAI A(H5N1) adı verilen, kuşlara uyarlanmış bir H5N1 suşu, yaygın olarak kuş gribi olarak bilinen H5N1 gribinin oldukça patojenik nedensel ajanıdır. Özellikle Güneydoğu Asya'daki birçok kuş popülasyonunda enzootiktir. HPAI A(H5N1)'in bir türü, ilk olarak Asya'da ortaya çıktıktan sonra küresel olarak yayılır. Epizootik ve panzootiktir, on milyonlarca kuşu öldürür ve yayılmasını durdurmak için yüz milyonlarca kuşun itlaf edilmesine yol açar. Popüler medyada "kuş gribi" ve H5N1'e yapılan birçok atıf bu türe atıfta bulunmaktadır.