Honaz Dağı Muharebesi

Honaz Dağı Muharebesi
İkinci Haçlı Seferi
Tarih 8 Ocak 1148 Bölge Honaz, Denizli Sonuç Selçuklu Zaferi
Taraflar
Fransa Krallığı Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu	Anadolu Selçuklu Devleti
Komutanlar ve liderler
VII. Louis	I. Mesud
Güçler
bilinmiyor	bilinmiyor
Kayıplar
bilinmiyor	bilinmiyor

Honaz Dağı Muharebesi, (Fransızca:Bataille du Mont Cadmos veya Bataille de Laodicée) İkinci Haçlı Seferi sırasında 8 Ocak 1148'de Selçuklu Ordusu ile Fransız Haçlı Ordusu arasında, Honaz Dağı yakınlarında yapılan muharebe.

İznik'te Fransız Haçlı orduları İkinci Dorileon Muharebesi'nde yenilip kaçmakta ve devamlı Selçuklu hücumları ile gayet küçülmüş Alman Haçlı ordusu kalıntıları hakkında haberi aldılar. Çok geçmeden Lopadion (Uluabat)'ta bu ordu kalıntısı ve yaralanmış olan III. Konrad ile karşılaştılar. III. Konrad ve kalıntı ordusu Fransız Haçlı ordusu ile birleşti ve ama Konrad ordu kalıntısının ne öncülük ne artçılık görevi alabileceğini bildirdi. Birleşik Haçlı ordusu Balıkesir, Bergama ve İzmir üzerinden yürüyerek Noel yortusundan hemen önce Efes'e geçti. Bu sırada Manuil'den Selçuklu ve Danişmend ordularının Konya batısında toplanıp Ege'ye doğru yürüyüşe geçtikleri ve bunun için çok dikkatli hareket etmeleri ikazı geldi. Efes'te Konrad hasta düştü; İzmir'e çekildi. Oradan Bizans İmparatoru'nun gönderdiği bir gemi ile iyileşmek için Konstantinopolis'e gitti ve burada Manuil'in şahsi doktorunun sayesinde iyileşti.

Fransız Haçlı orduları ve Alman Haçlı kalıntıları halindeki Haçlı ordusu Efes'te 25 Aralık'ta Noel yortusunu kutladı. Bu sırada Efes dışındaki Haçlı ordugahına bir Selçuklu hücumu oldu ama bu püskürtüldü. Bir grup Fransız Haçlıları doğrudan doğruya Philedelphia (Alaşehir)'e gönderildi ve bunlar ana orduyu beklemek üzere Leodakia (Denizli)'ye geçtiler.

28 Aralık'ta VII. Louis ve Savoy Kontu idaresindeki ana Haçlı ordusu Büyük Menderes vadisinden Adalya (Antalya)'ya gitmek için yürüyüşe geçti. Bir Selçuklu pusu gücüne galip geldikten sonra 3 Ocak'ta Leodakia (Denizli)'ye eriştiler. Ama şehrin Bizanslı valisi Haçlıların şehre girmelerine engel oldu. Haçlı gücü 8 Ocak'ta Honaz Dağı'nın etrafını geçmek için "Kazık Belini" geçmeleri gerekmekte idi.

Burada olan Honaz Dağı Muharebesi o zamana kadar Fransızları çok önünden gidip Haçlıların takip edecekleri güzergahtaki hayvan ve insan iaşe maddelerini tahrip eden bir Selçuklu ordusu ile Haçlıları uzaktan takip eden diğer Selçuklu ordusunun birleşmesi, geçidin yüksek iki tarafını tutması ve bu dar belden geçmeye çalışan Fransız Haçlı ordusuna hücuma hazırlanması ile başladı.

Fransız Haçlı ordusu öncülüğünü ağır süvari şövalye birlikleri yapmakta; ortada ağırlıklar ve koruma birlikleri ve en arkada da piyade birlikleri ile Kral VII. Louis ve ona refakat edenler bulunmaktaydı. Yapılan plana göre bütün birlikler geçide gelince geçide girmeden birbirini bekleyecekler ve sonra planlı ve koordineli şekilde bu tehlikeli geçidi geçmeye başlayacaklardı.

Ama öncü ağır süvari birlikleri, Geoffroy de Poitevin Rancon komutası altında, bu geçidi geçmeyi kolay görüp; planlandığı gibi arkadaki birlikleri beklemedi; geçide hemen girdiler; bu yeni kararlarını arkadakilere de hiç haber vermediler ve geçidi hiç mukavemet görmeden geçtiler.

Artçı birlik geçidin arkasını korumak için hazırlandı ve belki ağırlıklar geçtikten sonraki gün geçide girmeyi planlıyorlardı.

Geçidin 45 kilometre (28 mi) uzunlukta ve yokuş olması dolayısıyla çok yavaş ilerleyen ağırlıklar kolu ve koruma birlikleri geçitte yalnız bulunmakta iken Selçuklu ordusu iki yamaçtan hızla inerek hücuma geçti. Önce oklarını kullanıp Fransız Haçlıları birliklerinin düzenin bozulmasına neden oldular. Ağırlıklar refakat eden koruma birlikleri ve ağırlık bakıcıları Haçlılar taşınan iaşe, eşya ve malzemeleri unutup, can kaygısı ile saklanmaya ya da direnmeye koyuldular. Yükseklerden inen Selçuklu hafif süvari ordusu geçit yoluna indikten sonra ok ve yaylarını bir tarafa koyup mızrak ve kılıçla hücuma geçtiler. Bu geçidin bir yanı uçurumlu olarak kayalıklı derin bir vadiye bakmakta idi. Paniğe kapılan Haçlılar ordusunun askerleri, atları, arabaları ve ağırlık eşyaları bu geçidin kenarındaki uçurumdan derin vadiye doğru aşağı yuvarlanmaya başladı.

Eudes de Deuil bu grubun ortasında bulunup bu birliklerde çıkan paniği görmüştü. Dörtnala geriye gitti ve geçit başında bulunan VII. Louis'yi durumdan haberdar etti. Kral ve artçı süvariler duruma müdahale etmek için geçide girdiler. Ama Fransız Haçlılarının zırhlı ağır süvari hücum taktiğini yokuş olan geçitte uygulanması imkânsızdı. Fransız Kralına refakat eden elit kral muhafızları büyük zayiat verdiler. Louis bir kaya üzerine tırmanıp saklandı ve Selçuklu ordusu kendisini tanımadığı için kendi hayatını kurtardı.

Ama Kralın bu hücumu ve öncülerin bazılarının da geri gelmesi bazı ağırlıkların kurtarılmasına neden oldu. Yine de ağırlıklar ve koruma birlikleri çok büyük insan ve mal zayiatı verdi. Akşam bastırdığında geçitte kendini kurtarabilenler geçitten çıkmaya başladılar.

Bu savaşta İkinci Haçlı Seferi Haçlılar ordusunu oluşturan ordulardan olan Fransız Haçlılarının bir bölümü ve bu orduya destek sağlayan ağırlıkların çoğu yok olmuştu. Kral VII. Louis bundan sonra Tapınak Şövalyeleri'nin tavsiye ettiği yeni bir taktiği uygulamaya başladı. Haçlı ordusuna Selçuklu hücumları olunca hücum edilen birliğin yerinde kalıp kendini koruması ve karşı hücumlarda bulunmaması emredildi.

Bundan sonra Dalaman Çayı vadisinden ilerleyen Kral VII. Louis yönetimindeki Haçlı Ordusu, 10 Ocak'ta Adalya'ya ulaştı.

• İkinci Haçlı Seferi

• Maalouf, Amin (çev. Ali Berktay), (2006) Arapların Gözünden Haçlı Seferleri, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayınları, ISBN 975-80-121-6
• Runciman, Steven (çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: II. Cilt Kudüs Krallığı ve Frank Doğu, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları ISBN 975-16-0497-4
• Nicolle, David (2009), The Second Crusade 1148, Colchester:Osprey Publishing ISNBN 9781846033544 (İngilizce)
• Morrisson, Cecile (1998), Les Croisades, Paris:Presses Universitaires de France, ISBN 2-13-044489-X, 9782130444893 (Fransızca)