İçeriğe atla

Homo ergaster

Homo ergaster
Yaşadığı dönem aralığı: 2,04-0,87 myö
Kuvaterner-Çibanyen[1][2] 
PreЄ
J
↓
Bernard Ngeneo'nun 1975'te Kenya'da bulduğu kafatası (1.6 myö), KNM ER 3733
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Primates
Alt takım:Haplorhini
İnfra takım:Simiiformes
Familya:Hominidae
Alt familya:Homininae
Oymak:Hominini
Cins:Homo
Tür: †H. ergaster
İkili adlandırma
†Homo ergaster
Groves ve Mazák, 1975
Sinonimler
† Telanthropus capensis[3]
Broom ve Robinson, 1949
† Homo erectus ergaster
(Groves ve Mazák, 1975)
†Homo louisleakeyi
Kretzoi, 1984
† Homo kenyaensis
Zeitoun, 2000
† Homo okotensis
Zeitoun, 2000

Homo ergaster (Çalışan insan), Erken Pleyistosen'de Afrika'da yaşamış arkaik insanların nesli tükenmiş bir türü veya alt türüdür. H. ergaster'in kendine ait bir tür olup olmadığı veya H. erectus kapsamına alınması, paleoantropoloji içinde devam eden ve çözülmemiş bir tartışmadır. Eşanlamlılığı savunanlar, H. ergaster'i tipik olarak Afrikalı Homo erectus olarak[4] ya da Homo erectus ergaster olarak tanımlar.[5]

Açıklama

H. ergaster'in H. erectus'a dahil edilmesi gerektiğine inananlar, ikisi arasında onları farklı türlere ayırmak için çok az fark olduğunu düşünürler. İki türü ayrı tutma taraftarları, Afrika fosilleri ile Asya'daki H. erectus fosilleri arasındaki morfolojik farklılıkların yanı sıra erken Homo evriminin, H. ergaster gibi türleri H. erectus'a dahil etmenin ima ettiğinden daha karmaşık olduğunu belirtiyorlar. Ek olarak, yaygın olarak H. ergaster'i oluşturduğu görülen örnekler arasındaki morfolojik farklılıklar, H. ergaster'in kendisinin kohezif bir türü temsil etmediğini düşündürebilir. En doğru sınıflandırmalarına bakılmaksızın, H. ergaster daha sonra H. erectus'ta ifade edilen özelliklerin ilkel versiyonlarını sergiler ve bu nedenle muhtemelen Asya'da yaşamış daha sonraki H. erectus popülasyonlarının doğrudan atasıdır. Ek olarak, H. ergaster muhtemelen modern insanlar ve Neandertaller gibi Avrupa ve Afrika'daki sonraki homininlerin de atasıdır. H. ergaster'i australopitesine'lerden ve ayrıca H. habilis gibi daha eski ve daha bazal Homo türlerinden ayıran çeşitli özellikler vardır. Bu özellikler arasında, daha büyük vücut kütleleri, nispeten uzun bacakları, zorunlu iki ayaklılıkları, nispeten küçük çeneleri ve dişleri (diyette büyük bir değişikliği gösterir), ayrıca vücut oranları ile daha önceki ve çağdaş homininlerden ziyade modern insanlara benzeyen yaşam tarzları vardır. Bu özellikleri göz önünde bulundurarak, bazı araştırmacılar H. ergaster'i Homo cinsinin en eski gerçek temsilcisi olarak görmektedir. H. ergaster, birçok yeni ve farklı davranışa ihtiyaç duyulmasına neden olacak zorluklarla dolu benzersiz bir ortam olan Afrika'daki savanda yaşadı. Daha önceki Homo türleri, avcıları uzak tutmak için muhtemelen modern primatlar gibi karşı saldırı taktikleri kullandı. H. ergaster zamanında, bu davranış muhtemelen primatlar arasında bir ilk olan gerçek avcı-toplayıcı davranışının gelişmesiyle sonuçlanmıştı. İlk olarak H. ergaster'de ortaya çıkmış olabilecek diğer davranışlar arasında yiyecek aramanın erkek-dişi bölünmeleri ve gerçek tek eşli çift bağları sayılabilir. H. ergaster ayrıca, bilinen en eski el baltaları da dahil olmak üzere, Aşölyen endüstrisinin daha gelişmiş araçlarının görünümünü de işaret ediyor. Tartışmasız kanıtlar eksik olsa da, H. ergaster aynı zamanda ateşi kontrol etmekte ustalaşan en eski hominin olabilir.

Morfoloji

KNM-WT 15000 ("Turkana çocuğu"), 7 ila 12 yaşında bir Homo ergaster

H. ergaster'in iyi korunmuş tek kafatası sonrası kalıntıları Turkana Çocuğu fosilinden gelmektedir. Turkana Çocuğu'nun kolları, australopitesinelerin aksine, bacaklarına göre yaşayan insanların kollarından daha uzun değildi ve atalarının koni şeklindeki gövdesi, dar kalçalar üzerinde daha fıçı şeklinde bir göğse dönüşmüştü.[1] Turkana Çocuğu'nun kafatası hacmi'nin yetişkinlikte 880 cm³ civarında olacağı hesaplanmıştır.[1] Tüm H. ergaster kafatasları göz önüne alındığında, türün beyin hacmi çoğunlukla 600 ile 910 cc arasında değişirken, bazı küçük örneklerin hacmi yalnızca 508-580 cc'dir. Beyinleri modern insanınkinden daha küçük olduğu için, H. ergaster'in kafatası hemen göz yuvalarının arkasında daralmış halde idi.[6]

Konuşma Becerisi

Fosil iskeleti ve Aşölyen taş aletleri gibi diğer fosil kanıtları, bilim adamlarının çoğunluğunu, Homo ergaster ve Homo erectus'un - daha ilkel atalarının aksine - verimli avcılar oldukları sonucuna varmasına neden oldu. Sosyal yapı muhtemelen daha büyük bir beyin hacmiyle daha karmaşık hale gelirdi; Broca'nın beynin hacmi konuşmaya izin verir ve kafatasında hafif bir eğimle belirtilir. Turkana Çocuğu'nun torasik omurları Homo sapiens'tekinden daha dardır.[7] Bu, modern insanlarda solunumu değiştirmek için kullanılan göğüs kasları üzerinde daha az motor kontrolüne izin verecek ve karmaşık vokalizasyonların tekli soluklar ile sıralanmasını mümkün kılacaktı.[8]

Ayrıca Bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c The human past : world prehistory & the development of human societies. 1st ed. Christopher Scarre. New York, N.Y.: Thames & Hudson. 2005. ISBN 0-500-28531-4. OCLC 62188302. 
  2. ^ "Homo ergaster". The Australian Museum (İngilizce). 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 
  3. ^ Broom, R.; Talbot, J. T. (1949). "A New Type of Fossil Man". Nature. 164 (4164): 322-323. doi:10.1038/164322a0. PMID 18137042. 
  4. ^ Tattersall 2013, s. 5.
  5. ^ Tattersall 2013, s. 14.
  6. ^ Evolution : the human story. Revised edition. Alice M. Roberts, Fiona Susan Coward, Adrie Kennis, Alfons Kennis. Londra. 2018. ISBN 0-241-30431-8. OCLC 1006803706. 
  7. ^ The Nariokotome Homo erectus skeleton. Alan Walker, Richard E. Leakey. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. 1993. ISBN 0-674-60075-4. OCLC 26633945. 
  8. ^ MacLarnon, Ann M.; Hewitt, Gwen P. (1999). "The evolution of human speech: The role of enhanced breathing control". American Journal of Physical Anthropology (İngilizce). 109 (3): 341-363. doi:10.1002/(SICI)1096-8644(199907)109:3<341::AID-AJPA5>3.0.CO;2-2. ISSN 1096-8644. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 

Bibliyografya

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Neandertal</span> Avrasyada yaşamış ve soyu tükenmiş insan türü veya alt türü

Neandertal ya da Neandertal insanı, günümüzden yaklaşık 250 bin ila 40 bin yıl önce yaşamış insan türüdür. İkili adlandırmada ismi "Homo neanderthalensis"dir. Fosilleri muhafaza etmeye müsait kireç taşı mağaralarda yaşadıkları için haklarında en fazla bilgi sahibi olunan ve bunun bir sonucu olarak modern kültürde tipik "mağara adamı" kalıbını yaratan tarih öncesi insan türüdür.

<span class="mw-page-title-main">İnsanın evrimi</span> anatomik olarak modern insanların ortaya çıkmasına yol açan evrimsel süreç

İnsanın evrimi, modern insanın evrimsel kökenini ve ne tür evrimsel süreçlerle ortaya çıktığını incelediği gibi insanın en eski atalarını ve atasal kökenlerini de konu edinir. Bunun yanında insanla ortak ataları paylaşan ve insan ile yakın akraba olan türlerin evrimini ve kökenini de araştırır. İnsan evrimi, konu olarak 1863 yılında T. H. Huxley tarafından oluşturulan bilim dalı primatolojiyi ve günümüz maymunlarının tüm canlılar ile onların eski atalarının fosillerini de dikkate almaktadır. Bunun yanında insanın evrimsel tarihi üzerindeki çalışma ve araştırmalar fiziksel antropoloji, paleoantropoloji, primatoloji, arkeoloji, dilbilim, genetik ve embriyoloji dâhil olmak üzere birçok bilimsel alanı de içerir.

<i>Homo erectus</i> tarih öncesi insan türü

Homo erectus, en eski kalıntıları 2 milyon yıl öncesine tarihlendirilen, Pleistosen'de yaşamış soyu tükenmiş bir arkaik insan türüdür. Örnekleri Homo (insan) cinsinin ilk tanınabilen üyeleri arasındadır.

<i>Homo habilis</i> Arkaik insan türü

Homo habilis, yaklaşık 2.3 ila 1.65 milyon yıl önce Doğu ve Güney Afrika'nın Erken Pleistosen'inden soyu tükenmiş bir arkaik insan türüdür. 1964'te türün tanımlaması üzerine, H. habilis oldukça tartışmalıydı ve birçok araştırmacı, o zamanlar bilinen diğer tek erken hominin olan Australopithecus africanus ile sinonim (eşdeğer) olmasını önerdi; ancak H. habilis, zaman geçtikçe ve ilişkili daha çok keşif yapıldıkça daha çok kabul gördü. 1980'lere gelindiğinde, H. habilis'in bir insan atası olduğu ve doğrudan modern insanlara yol açan Homo erectus'a evrimleştiği öne sürüldü. Bu bakış açısı şimdi tartışılıyor. Güvensiz tür tanımlamasına sahip birkaç örnek H. habilis'e atanmış, bu da türün bölünmesi için argümanlara, yani yalnızca ilkinin geniş destek aldığı "H. rudolfensis" ve "H. gautengensis" adlı yeni türlerin önerilmesine neden olmuştur.

<i>Australopithecus garhi</i> soyu tükenmiş hominid türü

Australopithecus garhi; 2,5 milyon yıl önce, Erken Pleyistosen sırasında, Etiyopya'nın Afar Bölgesi'nde yaşamış, Bouri Oluşumundan bir australopitesine türüdür.

Turkana Çocuğu veya Nariokotome Çocuğu, KNM-WT 15000 ile etiketlenmiş, Pleistosen döneminin erken dönemlerinde, 1.5-1.6 milyon yıl önce yaşamış 11-13 yaşlarında bir çocuğa ait fosillerdir. İskelet Richard Leakey'in önderliğindeki takımın üyesi olan Kamoya Kimeu tarafından 1984 yılında, Kenya Nariokotome'daki Turkana Gölü'nün yakınında bulunmuştur.

<i>Homo sapiens idaltu</i> Etiyopyanın Üst Pleyistoseninden insan kafatası

Herto Adamı, Etiyopya'nın Afar Üçgeni'ndeki Bouri Formasyonunun Üst Herto Üyesinden 1997 yılında keşfedilen 160.000 ila 154.000 yıllık insan kalıntılarına atıfta bulunur. Herto Adamı'nın keşfi, 300 ila 100 bin yıl önce fosil kayıtlarında uzun bir boşluğa düştüğü için özellikle önemliydi ve 2003'teki tanımında en eski tarihli H. sapiens kalıntılarını temsil ediyordu. Orijinal açıklama belgesinde, bu 12 birey "anatomik olarak modern insan" şemsiyesinin hemen dışında yer alıyor olarak tanımlandı. Böylece, Herto Adamı gibi yeni bir alt türde sınıflandırıldı. Daha arkaik H. (s.?) rhodesiensis ve H. s. sapiens arasında bir geçiş formunu temsil ettiği varsayılır. Daha sonraki araştırmacılar bu sınıflandırmayı reddetmişlerdir. Ata ve soyundan gelen türlerin kesin bitiş morfolojisi ve başlangıç morfolojisi doğası gereği çözülemez olduğundan, özellikle bir kronotür tartışılırken, "türler" ve "alt türler"in belirsiz tanımları nedeniyle bu tür alt türlerin geçerliliğini haklı çıkarmak zordur.

<i>Homo</i> i̇nsan ve yakın akrabalarını içeren insansı cinsi

Homo, modern insanı ve yakın akrabalarını içeren insansı cinsine verilen ad. Cinsin üyeleri genelde "insan" adıyla birlikte anılır. En erken üyesi, en eski kalıntıları 2.3 milyon yıl öncesine tarihlenen Homo habilis olup modern insan dışındaki yaşayan son türü olan Homo neanderthalensis'in (Neandertal) yaklaşık 40.000 yıl öncesine kadar yaşadığı düşünülmektedir. Homo floresiensis türünün ise 50.000 yıl öncesine kadar var olduğu düşünülüyor. Homo, Paranthropus cinsi ile birlikte, muhtemelen Australopithecus africanus ile kardeştir ve kendisi de Pan soyundan, şempanzelerden ayrılmıştır.

<i>Homo rudolfensis</i> soyu tükenmiş hominid türü

Homo rudolfensis, Alt Pleyistosen'de Doğu Afrika'da yaşamış bir hominin türüdür. 1986 yılında Valery Alekseyev tarafından KNM-ER 1470 katalog numaralı Homo habilis fosilinin analizi ile ayrı bir tür olarak tanımlanmıştır.

<i>Homo rhodesiensis</i> soyu tükenmiş hominid türü

Homo rhodesiensis, Arthur Smith Woodward (1921) tarafından Zambiya Broken Hill'deki bir mağaradan çıkarılan bir Orta Taş Devri fosili olan Kabwe 1'i sınıflandırmak için önerilen tür adıdır. 2020'de kafatası 324.000 ila 274.000 yıl öncesine tarihlendirildi. Türe ait diğer benzer yaşlı örnekler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Arkaik insanlar</span> Tarihlerine ve görünümlerine göre Homo türünün erken, orijinal ("antik") örnekleri olarak yorumlanan Homo cinsinin fosilleri

Arkaik insanlar, anatomik olarak modern görünüme sahip olan insana karşıt olarak Homo cinsinin bazı çeşitlerini kapsayan, geniş tanımlı bir terimdir. Terim, Homo heidelbergensis, Homo rhodesiensis, Homo neanderthalensis, Homo naledi, Homo ergaster ve Homo antecessor türlerini kapsar. Neandertaller gibi iri yapılı olan ilkel diğer insanlar Neandertallere özgü, özellikle yüz çizgilerindeki yapısal aşırılıkları taşımazlar. Birkaç Homo türü, yaklaşık 300 bin yıl öncesinde en erken erken modern insanların ortaya çıkışından önceki ve bu dönemin çağdaşı olan geniş arkaik insan kategorisi altında gruplandırılmıştır. Güney Etiyopya'dan Omo-Kibish I, Fas'taki Jebel Irhoud ve Güney Afrika'daki Florisbad kalıntıları Homo sapiens'in en eski kalıntıları arasındadır.

<i>Homo gautengensis</i> soyu tükenmiş hominid türü

Homo gautengensis, biyolojik antropolog Darren Curnoe tarafından 2010 yılında tanımlanmış hominin türü. Güney Afrika'da, daha önceden Homo habilis, Homo ergaster veya Australopithecus'a ait olduğu sanılan fosillerin ayrı bir tür olduğu öne sürülmüştür.

<i>Homo heidelbergensis</i> soyu tükenmiş insan türü

Homo heidelbergensis, Pleyistosen'de yaşamış, soyu tükenmiş insan (Homo) türü. Kalıntıları ilk kez 1907 yılında Heidelberg yakınlarında bir taş ocağındaki çene kemikleri ile keşfedilmiştir. Bulunan çene, modern insanlar gibi küçük dişli olsa da modern insanın aksine çene kemikleri fazlasıysa geniş ve ağırdır.

Dmanisi 3 kafatası olarak da bilinen D2700, 2001 yılında Gürcistan'ın Dmanisi kentinde bulunan ve erken Homo erectus olarak sınıflandırılan beş kafatasından biridir. Neredeyse bütün bir kafatasıdır ve son derece iyi durumdadır. Stratigrafik olarak yaklaşık 1.8 milyon yıl olarak tarihlendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Homo helmei</span>

İlk kez 1932'de Güney Afrika'da (Florisbad) T.F. Dreyer tarafından bulunan bir kafatasından yola çıkarak bu türün varlığı ileri sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Yuanmou insanı</span> hominid fosili

Yuanmou insanı, kabaca 1,7 milyon yıl önce Çin'in güneybatısındaki Yünnan eyaletinde bulunan Yuanmou Havzası'nda yaşayan bir Homo erectus alt türüydü. Muhtemelen bölgeye en az 2 milyon yıl önce ulaşmış olmalarına rağmen, Çin'deki insanların ilk fosil kanıtıdır. Yuanmou insanı, yalnızca bir erkeğe ait olduğu varsayılan iki üst birinci kesici dişten ve bir dişiye ait olduğu varsayılan kısmi bir kaval kemiğinden bilinmektedir. Dişi hayattayken yaklaşık 123.6-130.4 cm yüksekliğinde olabilir. Bu kalıntılar anatomik olarak Afrika'daki çağdaş erken Homo'lar olan Homo habilis ve Homo ergaster'e oldukça benzemektedir.

<i>Homo bodoensis</i> soyu tükenmiş insansı türü

Homo bodoensis, önerilmiş bir arkaik insan türüdür. 2021 yılında, eskiden H. heidelbergensis/H. rhodesiensis'e veya H. erectus'a atanan Bodo Kafatası'nın yeniden analizi ile tanımlanmıştır. Tanımlayanlar H. bodoensis'in, H. sapiens için atasal olabilecek özelliklere sahip olması ve türün diğer olası örneklerinin coğrafik dağılımı nedeniyle H. sapiens'e yol açmış olabileceğini önerdiler.

<span class="mw-page-title-main">Bodo kafatası</span> 600.000 yıllık hominid fosili

Bodo kafatası, soyu tükenmiş bir hominin türünün fosilidir. 1976'da Jon Kalb liderliğindeki bir keşif gezisinin üyeleri tarafından bulundu. Rift Vadisi Araştırma Misyonu, Bodo kafatasının yanı sıra Aşölyen aletlerinin ve hayvan fosillerinin bulgularına yol açan bir dizi araştırma yaptı. İlk keşif, daha düşük bir yüz bulan Alemayhew Asfaw ve Charles Smart tarafından yapıldı. İki hafta sonra Paul Whitehead ve Craig Wood yüzün üst kısmını buldular. Etiyopya'daki Awash Nehri'nin kuru dallarından birinin yüzeyi boyunca kafatası parçaları keşfedildi. Kafatası, eserler ve diğer hayvan fosilleri, nispeten geniş bir orta kum alanı üzerinde bulundu ve kafatasının yakınında sadece birkaç alet bulundu. Kafatası 600.000 yaşındadır ve şu anda H. bodoensis'in tip örneğidir.

<i>Lantiyen insanı</i> Asyada bulunmuş hominid fosili

Lantiyen insanı, 1963'te Lantian County, Loess Platosu'ndaki Chenchiawo Köyü'nden neredeyse tam bir çene kemiğinden ve 1964'te keşfedilen Gongwangling Köyü'nden kısmi bir kafatasından bilinen, bir Homo erectus alt türüdür. Kalıntıların ilki yaklaşık 710-684 bin yıl öncesine, ikincisi ise 1.65-1.59 milyon yıl öncesine dayanıyor. Bu, Lantiyen insanını Afrika'nın ötesinde keşfedilmiş ikinci en yaşlı H. erectus ve Doğu Asya'nın en yaşısı yapar. Fosilleri ilk olarak 1964 yılında Woo Ju-Kan tarafından tanımlandı ve bir diğer H. erectus olan Pekin insanının atası olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">KNM ER 3733</span> Kenyadan 1.6 milyon yıllık hominid kafatası

KNM ER 3733, soyu tükenmiş hominid türü Homo ergaster'in, fosilleşmiş bir kafatasıdır, alternatif olarak Afrikalı Homo erectus olarak da adlandırılır. 1975 yılında Kenya, Koobi Fora'da, Turkana Gölü'nün hemen yanında, Richard Leakey liderliğindeki bir saha çalışanı Bernard Ngeneo tarafından yapılan bir araştırmada keşfedildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.