İçeriğe atla

Holo

Holo (Romeika: Χόλο), Trabzon ilinide bugünkü Çaykara, Köprübaşı Beşköy ve Dernekpazarı ilçeleri arasında anadili Romeika olan köyleri kapsayan bölgenin adıdır. Osmanlı kaynaklarında Karye-i Holo (Hicri 921, 961, 991) olarak geçmektedir.[1]

Holo boğazı ile alakalı ilk yerleşim 17. yüzyılın ortalarında olmuştur.

Kafkasya'da şii baskısından bunalan sünni klanlar, Osmanlı'nın Trabzon'un fethiyle Kafkasya'ya sınır olmasının ardından Doğu Karadeniz'e yerleştirilmiştir. Bugünkü Rize'nin çok büyük bir kısmı bu yerleşimin ardından oluşmuştur. Kafkasya'dan Doğu Karadeniz'e geçen bu halklar daha çok İkizdere, Of ve Sürmene boğazlarına yerleştirilmiştir. Yine bu yerleştirilmede Osmanlı Devleti bu halklardan bir kısmını toplu halde Holo Boğazına yerleştirmiştir. Sadece Holo boğazına değil, Çaykara içine de çok miktarda aile yerleştirilmiştir. O güne kadar Holo Boğazında herhangi bir nüfus da bulunmuyordu. Nüfusun tamamı Kafkasya'dan yerleştirilmiştir. Yerleştirilen aileler değişik klanlara ait olduğu için bir dil birliği sağlanamamış ve kısa zamanda yörede Rumca hakim bir dil haline gelmiştir. Suriye'den şamdan İslam alimleri ve seyit aileleri Çaykara, Dernekpazarı ve Of bölgesine yerleştirilmiştir bazı kaynaklarda da geçen bu yerleşim hareketleri İslam mayalanması açısından ve toplumun bayrak, vatan ve birlik, bütünlük duygularına azami özeni göstermesinden de anlıyoruz ki Holo bölgesinde İslam ve iman kardeşliğiyle İslam'ın insanlarla alakalı diyalog eğitimleri Rum -Türk- Kafkas- Laz - Gürcülerin tuğla gibi arasına harç olmuş ve Holo bölgesinde Karadeniz'de Romeika dilini tek konuşulan bölge olarak ayrı bir yerde tutmuştur.

Notlar

  1. ^ Özhan Öztürk. Karadeniz Ansiklopedik Sözlük. İstanbul 2005. s. 522

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunanca</span> Hint-Avrupa dili

Yunanca (Yunanca: Ελληνικά Elliniká veya Eλληνική γλώσσα Ellinikí Glóssa

<span class="mw-page-title-main">Of</span> Trabzonun ilçesi

Of (Lazca: ოფუტე, Oput'e, Romeika: Όφη, Όfi), Trabzon ilinin doğusunda yer alan ve tarihi çok eskilere dayanan bir ilçedir. Arazisini, Of'tan Karadeniz'e dökülen Solaklı ve Baltacı derelerinin aşağı havzaları oluşturur. İlçenin güneyinde Hayrat ve Dernekpazarı ilçeleri, doğusunda Rize ili, batısında Sürmene ilçesi ve kuzeyinde Karadeniz bulunur. Osmanlı döneminde ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında daha büyük bir yüzölçümüne sahip olan ilçenin sınırları 1948 yılında Çaykara'nın, 1990 yılında da Dernekpazarı'nın ve Hayrat'ın ilçe olmasıyla daralmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya</span> Güney Kafkasyada kısmen tanınan devlet

Abhazya, Gürcistan'ın kuzeybatısında, Karadeniz'in doğusunda yer alan tarihsel bölgedir. Abhazya adı, tarihsel bölge dışında, de facto Abhazya Cumhuriyeti ile Gürcistan'a bağlı Abhazya Özerk Cumhuriyeti'ni de ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pontus Rumcası</span> Helencenin bir lehçesi

Pontus Rumcası, 1923 Türkiye-Yunanistan nüfus mübâdelesine değin Kandıra ile Batum arasında yaşayan Rumlar tarafından konuşulmuş, günümüzde Anadolu'da sadece Trabzon'a ve Rize'nin İkizdere ilçesine bağlı bazı köylerin yanı sıra, Yunanistan'a gönderilen Ortodoks Hristiyan mübâdillerin yaşadığı kentlerde konuşulmaya devam edilen Rumcanın bir lehçesidir. Pontus Rumcası, Pontiaka ve Karadeniz Rumcası adlarıyla da bilinmektedir. Osmanlı dönemi ve sonrasında Karadenizli Rumların göç ettiği Gürcistan, Kırım ve Stalin döneminde sürüldükleri Rusya ile Kazakistan'da Hristiyan Pontuslular tarafından hâlen konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon İmparatorluğu</span> Orta Çağda Karadenizde kurulmuş Bizans Yunan devleti

Trabzon İmparatorluğu ya da Tzaniti (Lazistan) Krallığı, Orta Çağ'da Doğu Karadeniz'de kurulmuş yerel krallık. Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Bizans İmparatorluğu'nun yıkılmasından kısa bir süre önce bağımsızlığını ilan etmiş ve 257 yıl boyunca "Roma İmparatoru" olarak Karadeniz kıyılarına hükmetmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çaykara</span> Trabzonun ilçesi

Çaykara, Trabzon ilinin ilçesidir. İlin önemli turistik yerlerinden Taşkıran ve Uzungöl bu ilçede bulunur. İl merkezine 76 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dernekpazarı</span> Trabzonun ilçesi

Dernekpazarı, Karadeniz Bölgesi'nde, Trabzon'a bağlı bir ilçedir. Doğuda Hayrat, güneyde Çaykara, batıda Köprübaşı, kuzeyde de Of ilçeleri ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kumanlar</span> 11.-14. yüzyıllarda Doğu Avrupa, Balkanlar ve Batı Anadoluda yaşamış bir Türk halkı

Kumanlar, 11. yüzyıl ile 14. yüzyıl arasında Doğu Avrupa’da yaşamış bir Türk halkı. Tarihte, Kıpçaklar ile aynı birlik içinde bulunmuş, bu yüzden de zamanla Kıpçaklar ile birlikte anılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Hemşinliler</span> etnik grup

Hemşinliler, yoğun yaşadıkları yerler Türkiye'nin Rize, Erzurum'un Tortum, İspir, Artvin'in Hopa ve Kemalpaşa ilçeleri, Trabzon'un Araklı ve Sürmene ilçelerinde olan, nüfusu yaklaşık iki yüz bin kişiden oluşan ve Hemşince veya Türkçe ana dilli etnik gruptur. Hemşinli tanımı Hemşin'de yaşayanları değil kendine ait ortak bir kültürü, dili olan topluluğu ifade etmektedir. Hemşinlilerin önemli bir kısmı bugün Türkiye'nin büyük şehirlerine ve Rusya, Gürcistan, Özbekistan gibi başka ülkelere dağılmış durumdadır. Bunun siyasi, ekonomik ve dini pek çok nedeni bulunmaktadır. Hemşinlilerin çoğunluğunun mensup olduğu din İslam'dır.

İbrahim Aydın, Karslı Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ulucami, Çaykara</span> Çaykaranın mahallesi

Ulucami, Trabzon ilinin Çaykara ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Çalışanlar, Dernekpazarı</span> Dernekpazarının mahallesi

Çalışanlar, Trabzon ilinin Dernekpazarı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Ormancık, Dernekpazarı</span> Dernekpazarının mahallesi

Ormancık, Trabzon ilinin Dernekpazarı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Taşçılar, Dernekpazarı</span> Dernekpazarının mahallesi

Taşçılar, Trabzon ilinin Dernekpazarı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Tüfekçi, Dernekpazarı</span> Dernekpazarının mahallesi

Tüfekçi, Trabzon ilinin Dernekpazarı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kafkasya</span>

Güney Kafkasya, Transkafkasya veya Kafkasardı (Azerice: Cənubi Qafqaz, Zaqafqaziya, Gürcüce: სამხრეთი კავკასია Samhreti Kavkasia,, bugünkü Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan devletlerini kapsayan, İran, Rusya ve Türkiye arasında, Büyük Kafkas Sıradağlarının güneyinde yer alan coğrafi-siyasi bölge. Doğu Avrupa'da yer alan Azerbaycan'ın Kuzeydoğu kesimi dışında, Güney Kafkasya'nın çoğu coğrafi olarak Güneybatı Asya'da yerleşmektedir. Buna rağmen siyasi açıdan bölge tamamen Doğu Avrupa'nın hissesi olarak tanınmaktadır.

Lazistan, Lazların yaşadığı coğrafi ve tarihi bölgedir. Karadeniz'in güneydoğu kıyısı boyunca ince bir şerit halinde uzanır ve Güney Kafkasya'nın güneybatı ucu ile Anadolu'nun kuzeydoğu ucunu kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon</span> Trabzon ilinin merkezi olan şehir

Trabzon, Trabzon ilinin merkezi olan şehridir. Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz Bölümü'nde yer alan ilin Karadeniz'e kıyısı bulunur. Günümüzde Karadeniz Bölgesi'nin Samsun'dan sonra ikinci büyük kentidir. 12 Kasım 2012 tarihinde kabul edilen büyükşehir yasa tasarısı ile büyükşehir belediyesi olmuş ve merkez ilçe kaldırılarak Ortahisar ilçesi kurulmuştur. Trabzon iki il ile birlikte de "şehzadeler şehri" olarak anılır. Evliya Çelebi Trabzon için şöyle demiş: "Bu şehre küçük İstanbul denilse yeridir. İrem bağları gibi süslü bir şehirdir burası.'' Fatih Sultan Mehmed ise Trabzon'u kuşattığı vakit şöyle söylemiştir: ''Trabzon fethedilmeden İstanbul fethedilmiş sayılmaz.''

<span class="mw-page-title-main">Pontus Rumları</span> Geleneksel olarak Pontus bölgesinde, Karadeniz kıyılarında ve Kuzeydoğu Anadolunun Pontus dağlarında yaşayan etnik Yunan grubu

Pontus Rumları veya Karadeniz Rumları, geleneksel olarak Pontus bölgesinde, Karadeniz'in kıyısında Pontus Alpleri'nde yaşayan etnik Rum grubudur. Daha sonraları 1461'de Osmanlı İmparatorluğu'nun Trabzon İmparatorluğu'nu fethetmesi ve 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonucu pek çok Pontuslu Rum Güney Kafkasya'daki Gürcistan'a ve Rus İmparatorluğu'nun Kars Oblastı'na göç etti. Güney Rusya, Ukrayna ve Kırım'dakiler Kuzey Pontus Rumu olarak adlandırılır. Gürcistan, kuzeydoğu Anadolu ve eski Rus bölgesi Güney Kafkasya'dakiler, çağdaş Yunan akademik çevrelerinde sıklıkla Doğu Pontus Rumu ya da Kafkasyalı Rumlar olarak anılır, ama aynı zamanda bu tabirler Rum asıllı olup Türkçe konuşan Urumları da içerir. Pontus Rumları, Çağdaş Yunancadan farklı bir evrim geçirmiş Pontus Rumcasını konuşurlar. Pontus Rumları, Pontus, Gürcistan ve Doğu Anadolu bölgelerinde en az MÖ 700'den 1922'ye kadar sürekli bir mevcudiyete sahiptiler. 1915'ten 1922'ye kadar Pontus Rumlarının bir kısmı Rum Kırımı'nda öldürülmüşlerdir, geri kalanların da büyük bir kısmı ise 1923'te, Yunanistan ile Türkiye arasında Lozan Antlaşması tarafından tanımlanan nüfus değişimi kapsamında Türkiye'den Yunanistan'a gönderilmişlerdir. Daha sonra Pontus Rumları, Yunanistan'da Nea Trapezounda gibi kasabalar kurmuşlardır. Günümüzde Trabzon'un doğusunda Pontus Rumcasını konuşmaya devam eden Müslüman Rumlar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon ilindeki yaylalar listesi</span> Vikimedya liste sayfası

Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesinde bulunan Trabzon ilindeki yaylalar genel olarak iç kesimlerde bulunmaktadır. Trabzon'da bulunan 18 ilçeden 14'ünde kayıtlara geçmiş irili ufaklı 325 yayla mevcuttur.