İçeriğe atla

Hollywood film ve dizilerinin Yeşilçam uyarlamaları listesi

Hollywood film ve dizilerinin Yeşilçam uyarlamaları, ABD'de üretilmiş bazı popüler sinema filmlerinin ve televizyon dizilerinin, özellikle 1970'li ve 1980'li yıllarda yoğun olmak üzere, Türkiye'de Türk oyuncular ve yönetmenler tarafından yapılan yerelleştirilmiş yeni versiyonları için yapılan tanımlamadır. Küçümseyici hattâ alaycı bir tanımlamayla bu tür filmlere "İstismar sineması"nın (Exploitation films) bir alt türü olarak "Turksploitation filmleri" adı takılmıştır.[1][2]

Arka plan

Yeni konu ve senaryolara her zaman aç olan sinemanın ilk günlerinden beri uyarlamaya başvurması pek de yadırganacak bir şey değildir. Yıllar içinde binlerce roman, öykü, tiyatro oyunu, masal, çizgi karakterler hattâ dini metinler defalarca sinemaya uyarlanmıştır ve halâ da uyarlanmaya devam etmektedir.

Sinemadaki uyarlamaların bir değişik türü de, bir ülkede belli bir zamanda çekilmiş bir filmin, genelde başka bir ülkede farklı bir ekip tarafından yeniden çekilmesidir. Bu yeniden çekimlerde mekânlar, kişiler ve bir ölçüde konu yerel şartlara ve zamana göre değişikliğe uğratılır. Bu türetilmiş uyarlama filmler genelde yeniden çevrimin yapıldığı ülkenin kendi iç pazarı için üretildikleri için, o ülke halkı tarafından yadırganmıyacak bir forma sokulurlar, yani yerelleştirilirler. Örneğin Akira Kurosawa'nın "Yedi Samuray" (1954) filmi samurayların hüküm sürdüğü Orta Çağ Japonya'sında geçiyorken, bu filmin 1960 tarihli Amerikan uyarlaması olan "Yedi Silahşörler"de (The Magnificent Seven) yönetmen John Sturges, konuyu ve karakterleri 19. yüzyılın Vahşi Batı'sına taşımıştı. Sinema tarihinde bu gibi sayısız örnekler vardır.[]

Türkiye'de de Yeşilçam sineması duruma ilgisiz kalmamış ve çok sayıda Hollywood filminin uyarlamasını yapmıştır. Bu 'furya' özellikle 1960'lı yıllardan başlayıp 1980'lerin sonuna kadar tüm hızıyla sürmüş, sonra da bu uyarlama filmlerin sayısı giderek azalmıştır. Yeşilçam uyarlamalarının bir kısmı da 'uyarlamanın uyarlaması' şeklinde olmuştur. Örneğin yukarıda bahsedilen "Yedi Silahşörler" filmi, 1964 yılında Tunç Başaran tarafından On Korkusuz Adam adıyla uyarlanmış ve konusu o tarihte güncelliğini koruyan Kıbrıs Olayları'na taşınmıştı. Hattâ aynı yönetmen ertesi yıl On Korkusuz Kadın adıyla filmin başka bir uyarlamasını daha çekmişti.[3] Yeşilçam uyarlamalarının bir kısmı aslına birebir benzerken, bazıları oldukça serbest uyarlamalardır. Bir kısmı da çok absürd bulunan bu tür filmlere "Turksploitation" filmleri adı verilmiş ve "İstismar sineması"nın (Exploitation films) bir alt türü olarak kategorize edilmiştir.[2] Terim Der Spiegel dergisinden kaynaklanmaktadır.[1]

Filmler

Türk istismar filmleri[4][5]
Özgün film adı Özgün filmin yılı Kopya filmin adı Kopya filmin yılı Notlar
Dracula (Drakula)1931Drakula İstanbul'da1953Sadece Dracula karakteri alınmış, öykü yerelleştirilmiş.
Tarzan the Ape Man1932 Tarzan İstanbul'da1952 Kopyalanmış görüntüler mevcut[6]
It Happened One Night (Bir Gecede Oldu)1934Halk Çocuğu1964{{Netleştir}}
Mr.Deeds Goes to Town1936Anadolu Çocuğu1964{{Netleştir}}
Flash Gordon1936Baytekin Fezada Çarpışanlar19671936 tarihli özgün film, ABD'de ve Türkiye'de sinemalarda dizi halinde (serial) gösterilmiştir. {{Netleştir}}
Snow White and the Seven Dwarfs1937Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler1970Çizgi film uyarlaması
The Adventures of Robin Hood1938Vatan Kurtaran Aslan1966{{Netleştir}}
Captain America19443 Dev Adam1973Filmin diğer iki süper kahramanı "Örümcek Adam" ve "Santo"
Superman1948Süpermen Fantoma'ya Karşı1969
Superman1948Süper Adam1971
Superman1948Süpermen Geliyor1972
Superman1948Süper Adam İstanbul'da1972
Superman1948Süper Adam Kadınlar Arasında1972
Superman1948Süpermen Dönüyor (film, 1979)1979
Superman1948Süpermenler1979
Superman1948Üç Süpermen Olimpiyatlarda1984
Cinderella1950Sinderella Kül Kedisi1971Çizgi film uyarlaması {{Netleştir}}
The Wizard of Oz1951Ayşecik ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde1971
Viva Zapata1952Reşo: Vatan İçin1974{{Netleştir}}
Roma Tatili1953İstanbul'da Aşk Başkadır1961{{Netleştir}}
Roma Tatili1953İstanbul Tatili1968Senaryo: Bülent Oran[7] {{Netleştir}}
Roma Tatili1953Bir Günlük Aşk1986[7]
Sabrina1954Şoförün Kızı1965{{Netleştir}}
Some Like it Hot1959Çapkın Kızlar1975"Bazıları Sıcak Sever"in üçüncü Yeşilçam uyarlaması.[8] Bu da renkli çekilmiş.
The Magnificent Seven1960On Korkusuz Adam1964{{Netleştir}}
Psycho1960İstanbul Dehşet İçinde1966{{Netleştir}}
West Side Story1961Yasak Sokaklar1994{{Netleştir}}
A Pocketful Of Miracles1961Elmacı Kadın1971{{Netleştir}}
One-Eyed Jacks1961Dağların Kartalı1970{{Netleştir}}
İlk 4 James Bond filmi1962-1965Cezmi Band 007.51965İngiliz filminden uyarlama {{Netleştir}}
İlk 4 James Bond filmi1962-1965Altın Çocuk[9]1966İngiliz filminden uyarlama {{Netleştir}}
Irma La Douce1963Kırmızı Fener Sokağı1968Uyarlama senaryo Suavi Sualp {{Netleştir}}
The Sound of Music1965Sen Bir Meleksin1969[10]
Professionals1966Devlerin İntikamı1967Aslen bir "köy filmi" olan "Devlerin İntikamı" klasik mert delikanlı-kötü toprak ağası çatışmasını Western kalıplarında perdeye yansımıştı[11] {{Netleştir}}
Batman1966Betmen Yarasa Adam1973
Bonnie and Clyde1967Cemo İle Cemile1971{{Netleştir}}
Red Kit1967Çifte Tabancalı Damat1967Çizgi karakterden uyarlandı, zira bu siyah-beyaz film dünyadaki ilk Red Kit uyarlaması. Öztürk Serengil Red Kit Ahmet rolünde. {{Netleştir}}
Daisy Town1970Red Kit1974Çizgi filmden ve karakterlerden uyarlandı. Siyah-beyaz. Red Kit'i İzzet Günay oynuyor.
A Star Is Born1970Minik Serçe1978{{Netleştir}}
And Soon the Darkness1970Macera Yolu1974Özgün filmde bisikletleriyle Fransa kırsalında tatile çıkan iki İngiliz kızının başından geçenler anlatılıyorken, Yeşilçam çevriminde konu Antalya kırsalına taşınmış. Orijinal filmin 2010'da aynı adla yeniden çevrimi yapıldı, bu kez olaylar Arjantin'de geçiyordu. {{Netleştir}}
Daisy Town1971Atını Seven Kovboy (Red Kit Daltonlara Karşı)1974Çizgi filmden ve karakterlerden uyarlandı. Renkli. Bu kez Sadri Alışık Red Kit. {{Netleştir}}
Straw Dogs1971Kadınca1984{{Netleştir}}
Dirty Harry1971Kelepçe1982{{Netleştir}}
The Sting1973Belalılar1974{{Netleştir}}
The Exorcist1973Şeytan1974Şeytanı kızın vücudundan çıkartan rahip, Türk versiyonunda imam olmuştur ve kıza zemzem atar.
Emmanuelle1974Kasımpaşalı Emmanuel1979Fransız filminden uyarlama
Death Wish1974Cellat1975{{Netleştir}}
Jaws1975Çöl1983
Rocky1976Kara Şimşek 11985
Star Wars1977Dünyayı Kurtaran Adam1982
The Postman Always Rings Twice1980Sarı Bela1985Birebir aynısı
The Blues Brothers1980Sazcı Kardeşler1990Soft pornografik bir uyarlama {{Netleştir}}
The Shining1980Biri Beni Gözlüyor1988{{Netleştir}}
Endless Love1981Bitmeyen Sevda1986{{Netleştir}}
E.T.1982Badi1983E.T.'nin iki uyarlamasından ilki. Diğeri ise "Homoti"
E.T.1982Homoti1987E.T.'nin iki uyarlamasından ikincisi. İlkinin adı "Badi"
Tootsie1982Şabaniye1984{{Netleştir}}
First Blood1982Vahşi Kan1983
First Blood1982Ramo - Türk Rambosu1986
Breathless1983Çılgın Aşıklar1990{{Netleştir}}
Falling In Love1984Bir Günah Gibi1987{{Netleştir}}
Rambo: First Blood Part II1985Korkusuz (Rambo)1986Afişi bile aynı
Fatal Attraction1988Sapık Kadın1988{{Netleştir}}

Kaynakça

  1. ^ a b "Türkische B-Movies: Süpertrash aus Hüllywood" (Almanca). Der Spiegel. 20 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012. 
  2. ^ a b "Turksploitation" (İngilizce). en.wikipedia.org. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012. 
  3. ^ Göral, Burak (Mart 1995). "Alaturka Uyarlamalar / Kullanılmış Hikâye Avcıları". Sinema dergisi. Cilt Sayı 6. ss. sayfa: 68-70. 
  4. ^ "ensonhaber.com - Hollywood kopyası Türk filmleri". 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 
  5. ^ "MOTÖR - Kopya Kültürü ve Popüler Türk Sineması belgesel". 21 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 
  7. ^ a b Scognamillo, Giovanni (1988). Türk Sinema Tarihi-II. Metis Yayın. 
  8. ^ "Çapkın Kızlar". alkislarlayasiyorum.com. 24 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2012. 
  9. ^ "Altın Çocuk" (İngilizce). mondo-digital.com. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012. 
  10. ^ Göral, Burak (Mayıs 1986). "Ediz Hun". Sinema dergisi. s. 86. 
  11. ^ "Devlerin İntikamı (1967)". radikal.com.tr. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2013. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Emek Sineması</span>

Emek Sineması, İstanbul'un Beyoğlu semtindeki Yeşilçam Sokağı'nda 1924 yılına hizmete girmiş sinema salonu.

<span class="mw-page-title-main">Turgut Özatay</span> Türk sinema oyuncusu (1926–2002)

Turgut Özatay, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Ediz Hun</span> Türk oyuncu ve ekolog

Ediz Hun, Türk oyuncu ve eski milletvekilidir.

Arif Memduh Ün, Türk futbolcu, sinema yönetmeni, oyuncu, kurgucu, senarist, yapımcı, öğretim görevlisi ve Onursal Profesör.

<span class="mw-page-title-main">Türk Sinematek Derneği</span> 25 Ağustos 1965te Onat Kutlar tarafından İstanbulda kurulan sinema derneği

Türk Sinematek Derneği, 25 Ağustos 1965'te Onat Kutlar tarafından İstanbul'da kurulan sinema derneğidir. Dernek 12 Eylül 1980 tarihine kadar faaliyetini sürdürmüş 12 Eylül Darbesi sırasında da kapatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kartal Tibet</span> Türk oyuncu, yönetmen ve senarist (1939–2021)

Kartal Tibet, Türk oyuncu, yönetmen, senarist ve yapımcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türk sineması</span> Türkiyede sinemaya genel bakış

Türk sineması, Türkiye sineması veya eski adıyla Yeşilçam, Türkiye'deki film endüstrisine dair faaliyetleri ve sinema kültürünü kapsamaktadır.

Ankara Sinema Derneği (ASD), Ankara'da yerleşik olan bir Sivil toplum kuruluşu'dur.

<i>Bram Stokerdan Dracula</i>

Bram Stoker'dan Dracula veya kısa adı ile Dracula, 1992 ABD yapımı romantik korku-gerilim filmidir. Özgün adı Bram Stoker's Dracula olan film 20 Şubat 1993 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterime girmişti.

<i>Yedi Silahşörler</i>

Yedi Silahşörler 1960 ABD yapımı vestern macera filmidir. Özgün adı The Magnificent Seven dır. Sonraki yıllarda Türkiye'de TRT Televizyonunda özgün adının çevirisiyle yani Muhteşem Yedili adıyla da gösterime sunulmuştur.

<i>Yedi Samuray</i>

Yedi Samuray 1954 yapımı epik Japon filmidir. Özgün adı Japonca 七人の侍 olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Seven Samurai adı ile gösterilmiştir.

<i>Yeni Sinema</i> (dergi, 1966)

Yeni Sinema 1966 - 1970 yılları arasında Türkiye'de yayımlanmış aylık sinema dergisidir. Türk Sinematek Derneği'nin yayın organı olan dergi önceleri aylık olarak çıkarken yayın hayatına bazen 3 ayda bir, bazen de iki sayı bir arada çıkmak sureti ile devam etmiş ve 5 yıl içinde 30 sayı yayımlanmıştır. Yayınına 10 yıl ara verdikten sonra 1980 yılında Nisan/Mayıs aylarına ait olan 31. sayısı, Ağustos 1980'de de 32. sayısı çıktı ve dergi bir daha çıkmamak üzere kapandı.

<i>Tek Başına</i> (film, 1973) 1973 filmi

Tek Başına, 1973 ABD yapımı yarı otobiyografik aksiyon gerilim filmidir. Özgün adı Walking Tall olan film Ekim 1981'de Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir.

<i>Karamazov Kardeşler</i> (film, 1958)

Karamazov Kardeşler, 1958 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı The Brothers Karamazov olan film Türkiye'de 1970'li yıllarda TRT Televizyonunda, 2007'de de Business Channel'da gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Kamer Sadık</span> Ermeni asıllı Türk oyuncu

Kamer Sadık, doğum adıyla Kamer Sadıkyan,, Ermeni asıllı Türk sinema oyuncusu. Bazı kaynaklarda doğum yeri İstanbul yazılıdır. Nüfusa kayıtlı adı Kamer Sadıkyan'dır. Yeşilçam'da daha çok Kamer Baba namıyla tanınır.

<i>On Korkusuz Adam</i>

On Korkusuz Adam, başrolünde Yılmaz Güney'in oynadığı yönetmenliğini ise Tunç Başaran'ın yaptığı 1964 yapımı Türk filmidir.

<span class="mw-page-title-main">İhsan Gedik</span> Türk sinema ve dizi oyuncusu

İhsan Gedik, Türk sinema ve dizi oyuncusudur.

<i>Çingene Aşkı Paprika</i>

Çingene Aşkı Paprika, Vecdi Uygun'un senaryosunu yazdığı, Mehmet Dinler'in yönettiği 1969 yapımı Türk filmidir. Filmin yapımcısı Hilmi Coşkun'dur. Filmin senaryosu Amerikalı yönetmen Erich von Stroheim tarafından yazılan Paprika adlı romandan uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan sineması</span>

Amerika Birleşik Devletleri sineması, Amerikan sineması veya genellikle kullanılan ismiyle Hollywood, 20. yüzyılın başlarından bu yana dünya çapında sinema üzerinde derin bir etkisi olan ABD menşeli sinema sektörüdür. Bu sektörün geçmişi dört ana döneme ayrılmaktadır: Sessiz film dönemi, klasik Hollywood sineması, Yeni Hollywood ve çağdaş dönem. Fransız Lumière Kardeşler modern sinemanın kurucusu olarak kabul edilmelerine rağmen, hızla gelişen bu sektörde Amerikan sineması en baskın güç haline gelmiştir. 1920'lerden bu yana, Amerikan film endüstrisi her yıl herhangi başka bir ülkeden daha fazla hasılat elde etmektedir.

Turksploitation, özellikle 1970'lerde ve 1980'lerde üretilen en çok satan Hollywood filmleri ve televizyon dizilerinin çok sayıda yetkisiz Türk film uyarlamasını kasteden bir terimdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.