İçeriğe atla

Hollanda ve Flaman Rönesans resmi

İkarus'un Düşüşü, artık Baba Pieter Bruegel'in bir kopyası olarak kabul edilmektedir.

Hollanda ve Flaman Rönesans resmi, Aşağı Ülkeler'deki İtalyan Rönesans sanatı’na 16. yüzyıldaki tepkiyi ve aynı zamanda önceki İlk dönem Hollanda resmi ile birçok devamlılığı temsil eder. Bu dönem, 16. yüzyılın başındaki Anvers Manneristleri ve Hieronymus Bosch'tan, sonunda Hendrik Goltzius ve Joachim Wtewael gibi son Kuzey Maniyeristlerine kadar uzanır. Sanatçılar hem İtalyan resminin son yeniliklerinden hem de İlk dönem Hollanda sanatçıları’nın yerel geleneklerinden yararlandılar.

Anvers bölgenin en önemli sanat merkeziydi. Fantastik yapılmış resimlerini büyük bir miras bırakan Bosch da dahil olmak üzere pek çok sanatçı Avrupa sarayları için çalıştı. Jan Mabuse, Maarten van Heemskerck ve Frans Floris, İtalyan modellerinin benimsenmesinde ve bunların kendi sanatsal dillerine dahil edilmesinde etkili oldular. Baba Pieter Bruegel, Bosch'un o dönemde çok bilinen tek sanatçısı olduğundan ve alışılmadık görünebilir ama aslında yaptığı birçok yenilik Anvers'in verimli sanat ortamına dayanıyordu.

Hollandalı ve Flaman ressamlar aynı zamanda peysaj ve tür resmi gibi yeni konuların oluşturulmasında da etkiliydiler. Örneğin Joachim Patinir, dünya peysaj kompozisyon tipini icat ederek peysaj resminin geliştirilmesinde önemli rol oynadı. Bu, Baba Pieter Bruegel tarafından mükemmelleştirildi ve ardından Pieter Aertsen de tür resmi’nin popülerleşmesine yardımcı oldu.

Yüzyılın ortasından itibaren Pieter Aertsen ve sonrasında yeğeni Joachim Beuckelaer, tür figürlerinin olduğu bol miktarlı yiyecekleri ve arka planda küçük dini ahlaki ortamlarını içeren bir tür "anıtsal natürmort" oluşturdular. Dünya peysajları gibi bu resimlerde genellikle tür hiyerarşisinin normal anlayışının "Mannerist tersine çevrilmesini" temsil eder ve "alçak" konuya "yüksek" konuya göre daha çok yer verdi.[1]

Anthonis Mor, yüzyıl ortasının önde gelen portre sanatçısıydı ve Hollanda hassasiyetini Titian ve diğer İtalyan ressamların dersleriyle birleştiren bir tarza sahip portreleri nedeniyle tüm Avrupa'daki saraylarda talep görüyordu.

Cehennem, Hieronymus Bosch'un Dünyevi Zevkler Bahçesi üçlüsünden sağ pano

Biçimsel evrim

İtalyan Rönesans etkileri, 1500 civarında İlk dönem Hollanda resmi üzerinde görülmeye başladı ancak birçok açıdan eski tarz oldukça kalıcıydı.

Anvers Maniyerizmi, bir miktar İtalyan etkisi gösteren ancak esasen eski ustaların tarzını ve konularını sürdüren ressamlar için kullanılan bir terimdir.

Hieronymus Bosch, çalışmaları tuhaf ve görünüşte mantıksız görüntülerle dolu, yorumlanması zor, son derece bireysel bir sanatçıdır.[2] Her şeyden önemlisi, şaşırtıcı derecede modern görünür. Kendisi İtalyan Rönesansı'ndan çok Gotik sanat ile ilişkili görünen bir rüyalar dünyası sunar ancak aynı döneme ait bazı Venedik baskıları da benzer düzeyde bir fantezi gösterir. Romanistler, İtalyan tarzlarını daha kapsamlı şekilde benimseyen bir sonraki etki aşamasıydı.

1550'den sonra Flaman ve Hollandalı ressamlar doğaya ve "kendi içinde" güzelliğe daha fazla ilgi göstermeye başladı. Bu da Rönesans unsurlarını içeren ancak İtalyan Rönesans sanatının zarif hafifliğinden uzak kalan[3] ve doğrudan büyük Flaman ve Hollandalı Barok ressamları manzaralara, natürmortlara ve tür resimlerine (günlük yaşamdan resim konularına) götüren üsluba yöneltti.[2] Bu evrim Joachim Patinir ve Pieter Aertsen'in eserlerinde görülmektedir. Ancak bu ressamlar arasındaki gerçek deha, doğayı ve günlük yaşamı tasvirleriyle tanınan, insanın doğal durumunu tercih eden ve prens yerine köylüyü tasvir etmeyi seçen Yaşlı Pieter Brueghel'di.

İkarus'un Düşüşü (aslında artık Brueghel'in eserinin kopyası olarak kabul edilir), birçok yönden oldukça alışılmadık olmasına rağmen, Kuzey Rönesans resminin çeşitli unsurlarını birleştirir. Antik çağa olan ilginin yeniden arttığına işaret eder (İkarus efsanesi), ancak kahraman İkarus arka planda gizlenmiş durumdadır. Tablodaki ana aktörler doğanın kendisi ve en önemlisi, İkarus düştüğünde başını sabandan bile kaldırmayan köylüdür. Brueghel insanı komik ve bazen de tuhaf bir anti-kahraman olarak gösterir.[3]

Kuzey Avrupa Maniyerizmi

Gotik stil ile Rönesans dünyası arasındaki ayrımda dengede olan iki Flaman ressam vardır: Jan Gossaert ve Joachim Patinir. Gossaert İtalya'da bile çalıştı ve kendisi için İtalyanlaştırılmış bir imza icat etti: Mabuse.

Eğer Fransa, en azından İtalyanlaştırılmaması anlamında kuzey olarak değerlendirilebilirse, o zaman Jean Clouet ve Fontainebleau Okulu, Kuzey Avrupa'daki resimsel Rönesans'ın dikkate değer örnekleridir. Rosso Fiorentino ve Francesco Primaticcio, rafine etkilerini Fontainebleau'ya taşıdı. Fontainebleau Okulu İtalyan zarafetine dayanıyordu, ancak eserlerinde yadsınamaz bir Flaman gerçekçiliği vardır. Joachim Wtewael, Hollanda'da doğdu ancak İtalya ve Fransa'yı gezdi, Flaman Maniyerist tarzın seçkin bir temsilcisi oldu. Bir diğer seçkin Maniyerist ressam ise Bartholomeus Spranger idi. II. Rodolf'un saray ressamı oldu ve Haarlem Okulu üzerinde büyük etkisi oldu.

Kuzey peysajı

Joachim Patinir'in Charon Styx nehri'ni geçerken peysajı

Peysaj resmi, 16. yüzyıl Kuzey Avrupa resminin en kalıcı izlerinden biri oldu. Daha önce, iç mekan sahnelerinde pencere ve kapılardan görünen küçük "minyatür manzaralar" vardı. Gotik ve Rönesans dünyaları arasındaki bağlantıyı sağlayan Joachim Patinir'dir. Gossaert kuzey ile güney arasında bir bağlantı ise Patinir de geçmiş ile gelecek arasında bir aracıdır. O dönemde gravürleri mevcut olan Albrecht Dürer ve Orta Çağ tezhipleri'nin etkisi vardır.

Dürer'in en büyük Kuzey Avrupalı sanatçı unvanı için tek rakibi Baba Pieter Brueghel idi. Hollanda Brabant'ında Breda'da doğdu, ressamlardan oluşan bir boyunun atasıydı. Çalışmaları üzerindeki en güçlü etkiler Bosch ve Patinir'di. Resimlerinde Bosch'un fantastik yaratımları ve Patinir'in manzaralarıyla Flaman devamlılığı vardır. Limbourg Kardeşler'in Anvers'li zengin bir vatandaşı için yaptığı resme benzeyen, yılın aylarını konu alan bir seri yaratmıştır.

Hollanda'da ressamlar manzara ve portrelerde kuzeyin hassas gözlem ve natüralizme yönelik eğilimini takip ettiler.

İtalya'da olduğu gibi Kuzey Rönesansı, İtalya'dakinden bir nesil daha uzun süren Maniyerizm ile sona erdi.

Ressamlar

Cornelis Aerentsz van der Dussen, Jan van Scorel (y. 1535) Pano, Weiss Galerisi, Londra

Notlar

  1. ^ Snyder, 409–412, 432–445
  2. ^ a b Janson, H.W.; Janson, Anthony F. (1997). History of Art. 5th, rev. New York: Harry N. Abrams, Inc. ISBN 0-8109-3442-6. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023. 
  3. ^ a b Heughebaert, H.; Defoort, A.; Van Der Donck, R. (1998). Artistieke opvoeding. Wommelgem, Belgium: Den Gulden Engel bvba. ISBN 90-5035-222-7. 

Kaynakça

  • Snyder, James. Northern Renaissance Art, 1985, Harry N. Abrams, 0-13-623596-4.

Daha fazla okumak için

İlgili Araştırma Makaleleri

Frans Hals, Hollandalı portre ressamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hieronymus Bosch</span> Flaman ressam (1450-1516)

Hieronymus Bosch, , 15. ve 16. yüzyıl Hollandalı ressam.

Pieter Brueghel ya da Brueghel peyzaj çalışmaları ve köy betimlemeleriyle tanınan Hollandalı Rönesans ressamı, Hollanda ve Flaman Rönesans resmi 'nin en önemli sanatçısıdır, aynı zamanda matbaacı, manzara ve köylü sahneleriyle tür resmi ünlüdür. Büyük resimlerde her iki konunun da odak noktası haline getirilmesinde öncüydü.

Peter Paul Rubens, Hollanda Altın Çağı sırasında yaşamış, Güney Hollanda'daki Brabant Dükalığı'ndan bir Flaman sanatçı ve diplomattı. Flaman Barok geleneğinin en etkili sanatçısı olarak kabul edilir. Rubens'in çok yüklü kompozisyonları klasik ve Hristiyan tarihinin bilgili yönlerine gönderme yapar. Eşsiz ve son derece popüler Barok tarzı, Karşı Reform'da teşvik edilen anlık, dramatik sanatsal stili izleyen hareketi, rengi ve duygusallığı vurguladı. Rubens mitolojik ve sembolik konuların sunaklarını, portrelerini, manzaralarını ve tarihi resimlerini yapan bir ressamdı. Aynı zamanda Flaman duvar halısı (goblen) atölyeleri için üretken bir taslak resim tasarımcısıydı ve Anvers'teki yayıncılar için ön parçaları yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Gent Güzel Sanatlar Müzesi</span> Gent, Belçikadaki güzel sanatlar müzesi

Gent Güzel Sanatlar Müzesi, Belçika'nın Gent şehrinde bulunan bir güzel sanatlar müzesidir. Müze Citadelpark'ın doğusunda yer almaktadır. Müze binası 1900'lü yıllarda mimar Charles van Rysselberghe tarafından yapılmıştır. Müze 4 yıllık restorasyonun ardından 2007 yılı tekrar açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Anvers Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi</span>

Anvers Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi 1810 yılında kurulmuş 14. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar tablo, heykel ve çizim kolleksiyonları sergilenmektedir. Müze Belçika'nın Anvers şehrinde bulunmaktadır. Bu kolleksiyonlar Kuzey, Güney Hollanda'da ve Belçika'daki sanat çalışmalarının kolleksiyonları müzede sergilenmektedir. Müze binası neo-klasik bir üslupla yapılmıştır. Bina 1894 yılında tamamlanmıştır.

<i>Felemenk Atasözleri</i> Hollandalı ressam Pieter Brueghel tarafından 1559da meşe pano üzerine yağlı boya ile çizilmiş olan, dönemin Felemenkçe atasözlerini tasvir eden görüntülerden meydana gelen tablo

Felemenk Atasözleri, Hollandalı ressam Pieter Brueghel tarafından 1559'da meşe pano üzerine yağlı boya ile çizilmiş olan, dönemin Felemenkçe atasözlerini tasvir eden görüntülerden meydana gelen tablodur. Resim, birçok atasözüne yapılmış olan atıflarla doludur. Bunların büyük bölümü halen kullanılmakta olan ya da o dönemde kullanıldığı bilinen atasözleridir. Bir kısmı ise unutulmuştur.

<i>Köy Düğünü</i>

Köy Düğünü, Flaman Rönesans ressamı Pieter Brueghel (baba) tarafından 1567 ya da 1568'de ahşap panel üzerine yağlı boya ile çizilmiş tablodur. Ressamın, köylü hayatını konu edindiği birçok janr resminden biri olan tablo, Viyana'daki Sanat Tarihi Müzesi'nde sergilenmektedir.

<i>İkarusun Düşüşü Sırasında Bir Manzara</i>

İkarus'un Düşüşü Sırasında Bir Manzara, Flaman ressam Pieter Brueghel'e atfedilen tablodur. Tuval üzerine yağlı boya ile 1558'de çizilmiştir. Tablo, Brüksel'deki Belçika Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi'nde sergilenmektedir.

Tür resmi ya da janr resmi ya da genre resmi ya da günlük yaşam resmi, ressamların belli bir daldaki ya da türdeki konuları özellikle de günlük yaşamdan kareleri çizdikleri resimlere verilen isim. Bu türün sanatçıları pazar yerlerinden, ev içlerinden, meyhanelerden, partilerden ve sokaklardan insan manzaraları betimlediler. Tablolar ressamına göre gerçekçi, hayal ürünü ya da romantik olabiliyordu.

<i>Ölümün Zaferi</i>

Ölümün Zaferi, Flaman ressam Pieter Brueghel tarafından çizilmiş bir tablodur. Yaklaşık 1562'de, ahşap üzerine yağlı boya ile çizilmiştir. 117 x 162 cm boyutlarındaki tablo Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mauritshuis</span> Hollandanın Lahey kentinde bulunan sanat müzesi

Mauritshuis Kraliyet Resim Galerisi, Hollanda'nın Lahey kentinde bulunan sanat müzesi. Önceleri John Maurice, Nassau-Siegen Prensi'nin evi olan binada şu anda, Johannes Vermeer, Rembrandt van Rijn, Jan Steen, Paulus Potter ve Frans Hals gibi Hollandalı ressamların ve Alman ressam Hans Holbein'ın eserleri sergilenmektedir.

<i>Köylü Dansı</i>

Köylü Dansı, ünlü Flaman rönesans ressamı Pieter Bruegel'in 1567 yılında yapmış olduğu ahşap panel üzerine yağlı boya tablosudur. Eser, Viyana Sanat Tarihi Müzesi’nde sergilenmektedir.

<i>Calvary Alayı</i>

Calvary Alayı ya da Çarmıha Gidiş, Flaman Rönesans ressamı Pieter Bruegel'in 1564 tarihli ahşap üzerine yağlı boya manzara tablosudur. İsa'nın kendi çivileneceği devasa haçı kurgusal olarak Flaman topraklarında taşıma sahnesini gösteren eser, sanatçı tarafından "BRVEGEL MD.LXIIII" şeklinde imzalanmıştır ve şu anda Viyana Sanat Tarihi Müzesinde sergilenmektedir. Calvary ya da Golgotha, Kudüs'te bulunan, Hristiyan inanışına göre İsa'nın çarmıha gerildiği tepenin adıdır.

Joachim Patinir ya da de Patiner, Flaman rönesans ve manzara ressamıdır. Muhtemelen ressam Herri met de Bles'in amcasıdır, takipçileri panoramik kuzey Rönesans manzara üslubunu oluşturmuşlardır.

Jan Mandijn ya da Jan Mandyn 1530'dan sonra Antwerp'te aktif olan Hollanda Rönesansı ressamı.

<span class="mw-page-title-main">Genç Pieter Brueghel</span> Flemish painter (1564-1636)

Genç Pieter Brueghel bir Flaman ressamıdır, babası Baba Pieter Bruegel 'in eserlerinden ve orijinal yapıtlarından sonra çok sayıda kopyasıyla tanınır. Yerel ve ihracat pazarı için ürettiği stüdyo büyük çıktısı, babasının resimlerinin uluslararası alanda yayılmasına katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Frans de Momper</span>

Frans de Momper, Anvers'te eğitim aldıktan sonra bir süre Hollanda Cumhuriyeti'nde çalışan Flaman bir manzara ressamıydı. Burada Jan van Goyen gibi Hollandalı manzara ressamlarının çalışmalarına maruz kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Altın Çağı resmi</span>

Hollanda Altın Çağ resmi, Hollanda'nın bağımsızlığı için (1568-1648) arası yapılan Seksen Yıl Savaşlarında ve sonrasındaki kabaca 17 yüzyıla yayılan Hollanda tarihindeki bir dönemin, Hollanda Altın Çağı'ının resim dönemidir.

<i>Dilenciler</i> (Bruegel)

Dilenciler veya Sakatlar Hollandalı Rönesans sanatçısı Pieter Brueghel (baba) tarafından 1568'de yapılmış, pano üzeri yağlıboya bir tablodur. Halen Paris'teki Louvre müzesindedir.